Madenlerin Teknolojik Hammadde Olarak Onemi nedir
Madenlerin Teknolojik Hammadde Olarak Onemi hakkında bilgi
Madenlerin Teknolojik Hammadde Olarak Onemi
ULKE KALKINMASINDA MADENCİLİĞİN ONEMİ
Doğal kaynakların insan ve toplum yaşamındaki onemi bilinmektedir Yaşamı fonksiyonel hale getiren arac ve gereclerin % 99 ’u doğal kaynaklardan, ozellikle de madenlerden sağlanmaktadır Toplumların refah ve gelişmişlik duzeyleri ile madencilik faaliyetleri arasında cok yakın bir ilişki bulunmaktadır İnsanlar ilk cağlardan itibaren madencilik faaliyetlerine ve madenlerden yararlanmaya başlamışlar, bu faaliyetlerin sonucunda da medeniyetin doğuşunu sağlamışlardır Uzay cağı ve sanayi otesi bilgi toplumunun doğuşu da, maden urunlerinden sağlanan ozel metal, alaşım ve malzemeler sayesinde gercekleşmiştir
Gunumuzde gelişmişliğin gostergeleri olarak nitelendirilen DemirCelik, enerji ve tarım urunleri uretimindeki devamlılık buyuk olcude madencilik urunleri ile sağlanmaktadır Bilindiği gibi DemirCelik ’in hammaddeleri, demir cevheri ve komur, enerji hammaddelerinin % 7580 ’i maden urunleri olan, komur, petrol, doğalgaz gibi fosil yakıtlar ve uranyum ’dur Tarım ’ın ana girdisi olan gubre uretiminde kullanılan hammaddelerin % 90 ’ı madencilik faaliyetleri sonucunda elde edilmektedir Ayrıca, tum sanayi dallarının urunlerinde veya kullandıkları arac ve gerecte, doğrudan veya dolaylı olarak maden urunlerine ihtiyac vardır Seramik, metalurji, cam refrakter sanayileri ve inşaat sektoru başta olmak uzere; dolgu maddeleri, doğal boyalar, suzuculer, aşındırıcılar, değerli taşlar, sondaj camurları, gubre, elektronik ve kimya endustrilerinin en onemli girdisi madenlerdir
İnsan ve toplum hayatında bu denli ve vazgecilmez bir yer tutan madencilik, gelişmiş ulkelerin bugunku teknoloji ve refah duzeyine ulaşmalarında en etkin rolu oynayan faktordur Nitekim, doğal kaynaklarından yeterince yararlanamayan toplumlar bu gun geri kalmış veya gelişmekte olan ulkeler gibi sıfatlarla tanımlanmaktadır Ozetle, maden varlıkları, ulkelerin en onemli ekonomik gucleri olup, kalkınmanın dayandırılacağı gercek kaynaklardır
2 TURKİYE ’NİN MADEN POTANSİYELİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ
Turkiye ’nin maden kaynakları, bir kıtanın kaynakları kadar ceşitli ve buyuktur Nitekim, yetersiz olan aramalara karşın, bor, mermer, toryum ve nadir topraklar, trona, zeolit, pomza, selestit gibi madenlerde Dunya ’nın sıralı buyuk rezervleri ulkemizde bulunmaktadır Krom, manyezit, felsdpat, barit, kil, komur, altın, gumuş ve bazı endustriyel hammaddelerin uretimi ve rezerv varlığında Dunya ’nın soz sahibi ulkeleri arasında yer almakta ve 40 ’ın uzerinde maden ceşidine sahip bulunmaktayız Nitekim, Anadolu ’ya Kucuk Asya isminin verilmesi ve cok sayıda medeniyetin bu topraklar uzerinde kurulması rastlantı olmayıp, doğal kaynaklarla yakından ilgilidir
3 MADENLERİN KALKINMA VE EKONOMİDEKİ ONEMİ; TURKİYE ’DEKİ DURUM
Dunya ’da ulkeler arasında acımasız bir rekabet ve zenginleşme yarışı hukum surmektedir Kalkınmasını ve sanayileşmesini tamamlayan ulkeler refah duzeylerini daha da arttırma ve sanayi otesi (bilgi) toplum olma yolunda, henuz kalkınmakta olan ulkeler ise, bir an once sanayileşmelerini tamamlayıp gerilere duşmeme cabası icindedirler Bu yarışta, ulkeler, sahip oldukları her turlu avantajı kullanmaktadırlar Bu avantajlardan bazıları, Dunya ’daki hızlı değişim nedeniyle, zamanla onemini yitirebilmektedir Orneğin, jeopolitik, tarihi, siyasal veya ekonomik kutuplaşmaların yarattığı avantajlar gibi Bu nedenle; kalkınma modellerini, oncelikle oz kaynaklarına dayandıran ve eksiklerini dış kaynaklarla destekleyebilen ulkeler; kalkınma surecini, sancısız, istikrarlı ve guvenli bir şekilde aşabilmişlerdir
Ulkelerin kalkınma ve ekonomik gelişiminde onemli yeri olan madencilik ve entegre uretim sanayii, en buyuk katma değeri yaratmaktadır Gelişmiş ulkelerde halen, GSMH ’da madenciliğin payı; ABD ’de % 42, Federal Almanya ’da % 40, Kanada ’da % 75, Avustralya ’da % 87, BDT ’da 20 ile 25 arası, Turkiye ’de ise % 12 duzeyindedir Turkiye ’deki bu durum toplumun refah duzeyine ve ekonomiye yansımış bulunmaktadır Ulkemizde, ozellikle planlı ekonomi doneminde, katma değer yaratılmaması sonucunda, butce surekli acık verdiğinden dış ve ic borclanmaya gidilmiş bu durumun sonucu olarak enflasyon artmış ve ekonomik dengeler bozulmuştur Butun bu olumsuzluklar, surekli ekonomik krizlere ve Turk insanının mutsuzluğuna yol acmaktadır
Ulkemizde madenciliğin GSMH ’daki payı, 1940 ’lı yıllarda % 44 duzeyine kadar yukselmiş, 1950 ’den sonra giderek azalmaya başlamış, planlı ekonomi donemine gecişten sonra bu azalma hızlanarak 2000 yılında % 12 duzeyine inmiştir Bu durumun ortaya cıkmasında; gercek olmayan kaynaklara dayalı ve dışardan empoze edilen, kalkınma modelinin, plan felsefesi olarak benimsenmesinin oynadığı rol inkar edilemez
Yukarıdaki mevcut durumun ışığı altında sanayinin ana girdilerini oluşturan hammaddelerden yalnızca 8 ’inin (petrol eşdeğeri komur, demircelik, aluminyum, cinko, bakır, kurşun, kukurt, soda) bu gunku talebini karşılamak icin 43 milyar dolar kaynağa ihtiyac vardır Dunya ortalamasında tuketim yapacak bir Turkiye ’nin, bu hammaddelerin temini icin ayıracağı kaynak 92 milyar dolar ’a yukselecektir Sanayi ulkeleri (OECD) duzeyine gelecek bir Turkiye ’nin bu hammaddelere ayıracağı kaynak 26 milyar dolar mertebesinde olacaktır Diğer hammadde ve yarımamuller de goz onune alındığında bu meblağın 40 milyar dolar olacağı hesaplanmaktadır (Cizelge 1) Nitekim planlı kalkınma donemi istatistikleri incelendiğinde, daima ihracaatın 2 katına yakın duzeyde ithalat yapıldığı gerceği ortaya cıkmaktadır ki, buda yukarıdaki saptamayı kanıtlamaktadır
Ulkemizin onemli sosyal sorunlarının başında, bolgeler arası gelişmişlik farkı ve bunun yarattığı ic goc ile işsizlik gelmektedir Bu acıdan da bakıldığında madencilik sektorunun, yoresel istihdam icin zorunlu ve katmadeğeri en yuksek bir iş kolu olduğu gerceği kendiliğinden ortaya cıkmaktadır
Turkiye ’nin maden kaynakları, bir kıtanın kaynakları kadar ceşitli ve buyuktur Bu gunku verilerle 2 trilyon USD ’nin uzerinde maden varlığına sahip bulunmaktayız Madenlerin insan yaşamı ve ulkelerin ekonomisi icin nedenli onem taşıdığı bilinmektedir Turkiye, zengin doğal kaynaklara sahip olan, ancak bunları ulkenin yararına sunamayan, nadir ulkelerden birisidir Yıllardır ekonomik sıkıntı ve darboğazları aşamamanın en onemli nedeni, katma değeri yuksek olan, madenciliğin geri kalmış olmasıdır Turkiye ’nin gelişmesi ve periyodik ekonomik krizlerden kurtulması icin madenlerin uretime alınması ve bu yolla sanayinin ham ve ara madde ihtiyacının karşılanması gerekmektedir
Yurt Madenciliğini Geliştirme Vakfı, madenciliğin 10 ve 20 yıllık surelerde ulke ekonomisine katkısını, genel stratejileri ve başlıca 20 maden icin ongorulen gelişmeleri irdeleyen bir calışma yaptırmış ve sonucları rapor olarak yayınlanmıştır
Bu calışmada, bugun GSMH ’da % 12 olan madencilik payının ilk 10 yılda % 3 ’e, ikinci 10 yılda % 5 ’e yukseleceği, yıllık kalkınma hızının % 6 olacağı, kabul edilmiştir Buna gore, ilk 10 yılda toplam 8 milyar USD yatırım yapılarak, madencilik uretimi 62 milyar USD ’a yukselmekte, bunun 21 milyar doları ihracat geliri olmaktadır (Cizelge 2) İkinci on yılda ise, toplam 219 milyar dolar yatırım ile madencilik uretimi 216 milyar USD yukselmekte, bunun 103 milyar doları ihracat geliri olmaktadır (Cizelge 3) Diğer bir deyişle ilk on yıl sonunda 46 milyar USD ihracat olmak uzere yıllık gelir 11 milyar USD ’a, 20 yıl sonunda ise 173 milyar USD ihracat olmak uzere, yıllık madencilik geliri, 342 milyar USD ’a yukselmektedir
SONUC
Madencilikle ilgili yasal, teknolojik ve idari onlemler ile ozendirmelerin gercekleşmesi halinde, madencilik kesimine, onemli yerli ve yabancı sermaye akışı olacak ve maden urunleri uretimi artacaktır Sonuc olarak maden urunlerinin ic ve dış satışından, on yıl sonunda 11 milyar USDyıl, 20 yıl sonunda ise, 34 milyar USDyıl duzeyinde bir gelir sağlanması ve ulkemizin sağlam kaynaklara dayalı bir ekonomik yapıya kavuşması mumkun olacaktır
Madencilik, genellikle kırsal alanda surdurulen bir faaliyettir Ulkemizde yaşanan ceşitli olumsuzlukların temel nedenlerinden biri, bolgeler arasındaki gelişmişlik farkıdır Geri kalmış yorelerde yapılacak madencilik yatırımları, arama doneminden başlayarak bolgeye dinamizm getirecek, aramaların olumlu sonuclanması halinde acılacak işletmeler, yeni cekim alanlarının cekirdeğini oluşturacaktır Uretilecek ham veya yarımamul maddeler, yine bu bolgelerde, ilgili sanayinin kurulmasına katkıda bulunacaktır Boylece; oluşturulacak istihdam alanları, ic gocun onunu alacaktır
Alıntı
Madenlerin Teknolojik Hammadde Olarak Onemi hakkında bilgi
Madenlerin Teknolojik Hammadde Olarak Onemi
ULKE KALKINMASINDA MADENCİLİĞİN ONEMİ
Doğal kaynakların insan ve toplum yaşamındaki onemi bilinmektedir Yaşamı fonksiyonel hale getiren arac ve gereclerin % 99 ’u doğal kaynaklardan, ozellikle de madenlerden sağlanmaktadır Toplumların refah ve gelişmişlik duzeyleri ile madencilik faaliyetleri arasında cok yakın bir ilişki bulunmaktadır İnsanlar ilk cağlardan itibaren madencilik faaliyetlerine ve madenlerden yararlanmaya başlamışlar, bu faaliyetlerin sonucunda da medeniyetin doğuşunu sağlamışlardır Uzay cağı ve sanayi otesi bilgi toplumunun doğuşu da, maden urunlerinden sağlanan ozel metal, alaşım ve malzemeler sayesinde gercekleşmiştir
Gunumuzde gelişmişliğin gostergeleri olarak nitelendirilen DemirCelik, enerji ve tarım urunleri uretimindeki devamlılık buyuk olcude madencilik urunleri ile sağlanmaktadır Bilindiği gibi DemirCelik ’in hammaddeleri, demir cevheri ve komur, enerji hammaddelerinin % 7580 ’i maden urunleri olan, komur, petrol, doğalgaz gibi fosil yakıtlar ve uranyum ’dur Tarım ’ın ana girdisi olan gubre uretiminde kullanılan hammaddelerin % 90 ’ı madencilik faaliyetleri sonucunda elde edilmektedir Ayrıca, tum sanayi dallarının urunlerinde veya kullandıkları arac ve gerecte, doğrudan veya dolaylı olarak maden urunlerine ihtiyac vardır Seramik, metalurji, cam refrakter sanayileri ve inşaat sektoru başta olmak uzere; dolgu maddeleri, doğal boyalar, suzuculer, aşındırıcılar, değerli taşlar, sondaj camurları, gubre, elektronik ve kimya endustrilerinin en onemli girdisi madenlerdir
İnsan ve toplum hayatında bu denli ve vazgecilmez bir yer tutan madencilik, gelişmiş ulkelerin bugunku teknoloji ve refah duzeyine ulaşmalarında en etkin rolu oynayan faktordur Nitekim, doğal kaynaklarından yeterince yararlanamayan toplumlar bu gun geri kalmış veya gelişmekte olan ulkeler gibi sıfatlarla tanımlanmaktadır Ozetle, maden varlıkları, ulkelerin en onemli ekonomik gucleri olup, kalkınmanın dayandırılacağı gercek kaynaklardır
2 TURKİYE ’NİN MADEN POTANSİYELİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ
Turkiye ’nin maden kaynakları, bir kıtanın kaynakları kadar ceşitli ve buyuktur Nitekim, yetersiz olan aramalara karşın, bor, mermer, toryum ve nadir topraklar, trona, zeolit, pomza, selestit gibi madenlerde Dunya ’nın sıralı buyuk rezervleri ulkemizde bulunmaktadır Krom, manyezit, felsdpat, barit, kil, komur, altın, gumuş ve bazı endustriyel hammaddelerin uretimi ve rezerv varlığında Dunya ’nın soz sahibi ulkeleri arasında yer almakta ve 40 ’ın uzerinde maden ceşidine sahip bulunmaktayız Nitekim, Anadolu ’ya Kucuk Asya isminin verilmesi ve cok sayıda medeniyetin bu topraklar uzerinde kurulması rastlantı olmayıp, doğal kaynaklarla yakından ilgilidir
3 MADENLERİN KALKINMA VE EKONOMİDEKİ ONEMİ; TURKİYE ’DEKİ DURUM
Dunya ’da ulkeler arasında acımasız bir rekabet ve zenginleşme yarışı hukum surmektedir Kalkınmasını ve sanayileşmesini tamamlayan ulkeler refah duzeylerini daha da arttırma ve sanayi otesi (bilgi) toplum olma yolunda, henuz kalkınmakta olan ulkeler ise, bir an once sanayileşmelerini tamamlayıp gerilere duşmeme cabası icindedirler Bu yarışta, ulkeler, sahip oldukları her turlu avantajı kullanmaktadırlar Bu avantajlardan bazıları, Dunya ’daki hızlı değişim nedeniyle, zamanla onemini yitirebilmektedir Orneğin, jeopolitik, tarihi, siyasal veya ekonomik kutuplaşmaların yarattığı avantajlar gibi Bu nedenle; kalkınma modellerini, oncelikle oz kaynaklarına dayandıran ve eksiklerini dış kaynaklarla destekleyebilen ulkeler; kalkınma surecini, sancısız, istikrarlı ve guvenli bir şekilde aşabilmişlerdir
Ulkelerin kalkınma ve ekonomik gelişiminde onemli yeri olan madencilik ve entegre uretim sanayii, en buyuk katma değeri yaratmaktadır Gelişmiş ulkelerde halen, GSMH ’da madenciliğin payı; ABD ’de % 42, Federal Almanya ’da % 40, Kanada ’da % 75, Avustralya ’da % 87, BDT ’da 20 ile 25 arası, Turkiye ’de ise % 12 duzeyindedir Turkiye ’deki bu durum toplumun refah duzeyine ve ekonomiye yansımış bulunmaktadır Ulkemizde, ozellikle planlı ekonomi doneminde, katma değer yaratılmaması sonucunda, butce surekli acık verdiğinden dış ve ic borclanmaya gidilmiş bu durumun sonucu olarak enflasyon artmış ve ekonomik dengeler bozulmuştur Butun bu olumsuzluklar, surekli ekonomik krizlere ve Turk insanının mutsuzluğuna yol acmaktadır
Ulkemizde madenciliğin GSMH ’daki payı, 1940 ’lı yıllarda % 44 duzeyine kadar yukselmiş, 1950 ’den sonra giderek azalmaya başlamış, planlı ekonomi donemine gecişten sonra bu azalma hızlanarak 2000 yılında % 12 duzeyine inmiştir Bu durumun ortaya cıkmasında; gercek olmayan kaynaklara dayalı ve dışardan empoze edilen, kalkınma modelinin, plan felsefesi olarak benimsenmesinin oynadığı rol inkar edilemez
Yukarıdaki mevcut durumun ışığı altında sanayinin ana girdilerini oluşturan hammaddelerden yalnızca 8 ’inin (petrol eşdeğeri komur, demircelik, aluminyum, cinko, bakır, kurşun, kukurt, soda) bu gunku talebini karşılamak icin 43 milyar dolar kaynağa ihtiyac vardır Dunya ortalamasında tuketim yapacak bir Turkiye ’nin, bu hammaddelerin temini icin ayıracağı kaynak 92 milyar dolar ’a yukselecektir Sanayi ulkeleri (OECD) duzeyine gelecek bir Turkiye ’nin bu hammaddelere ayıracağı kaynak 26 milyar dolar mertebesinde olacaktır Diğer hammadde ve yarımamuller de goz onune alındığında bu meblağın 40 milyar dolar olacağı hesaplanmaktadır (Cizelge 1) Nitekim planlı kalkınma donemi istatistikleri incelendiğinde, daima ihracaatın 2 katına yakın duzeyde ithalat yapıldığı gerceği ortaya cıkmaktadır ki, buda yukarıdaki saptamayı kanıtlamaktadır
Ulkemizin onemli sosyal sorunlarının başında, bolgeler arası gelişmişlik farkı ve bunun yarattığı ic goc ile işsizlik gelmektedir Bu acıdan da bakıldığında madencilik sektorunun, yoresel istihdam icin zorunlu ve katmadeğeri en yuksek bir iş kolu olduğu gerceği kendiliğinden ortaya cıkmaktadır
Turkiye ’nin maden kaynakları, bir kıtanın kaynakları kadar ceşitli ve buyuktur Bu gunku verilerle 2 trilyon USD ’nin uzerinde maden varlığına sahip bulunmaktayız Madenlerin insan yaşamı ve ulkelerin ekonomisi icin nedenli onem taşıdığı bilinmektedir Turkiye, zengin doğal kaynaklara sahip olan, ancak bunları ulkenin yararına sunamayan, nadir ulkelerden birisidir Yıllardır ekonomik sıkıntı ve darboğazları aşamamanın en onemli nedeni, katma değeri yuksek olan, madenciliğin geri kalmış olmasıdır Turkiye ’nin gelişmesi ve periyodik ekonomik krizlerden kurtulması icin madenlerin uretime alınması ve bu yolla sanayinin ham ve ara madde ihtiyacının karşılanması gerekmektedir
Yurt Madenciliğini Geliştirme Vakfı, madenciliğin 10 ve 20 yıllık surelerde ulke ekonomisine katkısını, genel stratejileri ve başlıca 20 maden icin ongorulen gelişmeleri irdeleyen bir calışma yaptırmış ve sonucları rapor olarak yayınlanmıştır
Bu calışmada, bugun GSMH ’da % 12 olan madencilik payının ilk 10 yılda % 3 ’e, ikinci 10 yılda % 5 ’e yukseleceği, yıllık kalkınma hızının % 6 olacağı, kabul edilmiştir Buna gore, ilk 10 yılda toplam 8 milyar USD yatırım yapılarak, madencilik uretimi 62 milyar USD ’a yukselmekte, bunun 21 milyar doları ihracat geliri olmaktadır (Cizelge 2) İkinci on yılda ise, toplam 219 milyar dolar yatırım ile madencilik uretimi 216 milyar USD yukselmekte, bunun 103 milyar doları ihracat geliri olmaktadır (Cizelge 3) Diğer bir deyişle ilk on yıl sonunda 46 milyar USD ihracat olmak uzere yıllık gelir 11 milyar USD ’a, 20 yıl sonunda ise 173 milyar USD ihracat olmak uzere, yıllık madencilik geliri, 342 milyar USD ’a yukselmektedir
SONUC
Madencilikle ilgili yasal, teknolojik ve idari onlemler ile ozendirmelerin gercekleşmesi halinde, madencilik kesimine, onemli yerli ve yabancı sermaye akışı olacak ve maden urunleri uretimi artacaktır Sonuc olarak maden urunlerinin ic ve dış satışından, on yıl sonunda 11 milyar USDyıl, 20 yıl sonunda ise, 34 milyar USDyıl duzeyinde bir gelir sağlanması ve ulkemizin sağlam kaynaklara dayalı bir ekonomik yapıya kavuşması mumkun olacaktır
Madencilik, genellikle kırsal alanda surdurulen bir faaliyettir Ulkemizde yaşanan ceşitli olumsuzlukların temel nedenlerinden biri, bolgeler arasındaki gelişmişlik farkıdır Geri kalmış yorelerde yapılacak madencilik yatırımları, arama doneminden başlayarak bolgeye dinamizm getirecek, aramaların olumlu sonuclanması halinde acılacak işletmeler, yeni cekim alanlarının cekirdeğini oluşturacaktır Uretilecek ham veya yarımamul maddeler, yine bu bolgelerde, ilgili sanayinin kurulmasına katkıda bulunacaktır Boylece; oluşturulacak istihdam alanları, ic gocun onunu alacaktır
Alıntı