Tarama (screening) gayeli mamografi: Topluluktaki sağlıklı hatunlara, erken tanı için yapılır. Tarama mamografisi nizamlı olarak yapıldığında, erken tanı ve tedavi talihini arttırır. Yerküre sıhhat teşkilatı, 40 yaşını aşmış her bayanın yılda bir defa mamografi yaptırmasını önerir. Yüksek risk taşıyan hatunlar daha erken yaşlarda da mamografi çektirmeye başlayabilirler.
Tanı hedefli mamografi: Göğüste kitle, göğüs başı akıntısı yahut göğüs ile ilgili şikâyeti olan bayanlar ile, tarama mamografisinde kuşkulu lezyonu olan hatunlara yapılır. Tanı emelli mamografi kuşkulu dokunun tam mekanını, boyutunu belirlemek ve lenf bezlerini görüntülemek maksadı ile yapılır. Tanı maksatlı mamografi daha detaylı bir süreçtir.
Mamografi parmak izi üzeredir, bayandan bayana farklılık gösterir ve hiç bir mamografi yapılan öteki mamografiye benzemez. Bu nedenle, denetimlere giderken daha evvelki denetimlerin sadece raporlarını değil bu denetimlerde çekilmiş mamografi sinemalarının de götürülmesi gerekir. Daha evvel çekilmiş mamografi ile yeni mamografi arasındaki küçük farklar tanı koydurabilir.
Mamografi sırasında, göğsün iki plaka arasında hafifçe sıkıştırılması ve mümkün olduğunca yayılıp ince bir biçime girmesi gerekir. Kimi devir hastalar bundan rahatsızlık duyabilir, lakin biraz sıkıştırma ile göğsün iç yapısı daha yeterli görülür hale gelir. Laf konusu sıkıştırma süreci, deneyimli birileri tarafından zarifçe yapıldığında hastaya çok düşünce vermez.
Mamografi mütenasip vakit ve biçimde yapıldığında ağrısız bir tetkiktir. Adet sonraki devirde göğüslerdeki ödem, gerginlik ve hassasiyet daha az olduğundan adet bitiminden sonraki hafta tercih edilmelidir. Her yıl pek çok bayan sıklık maksatlı cerrahiler yaptırırken, her 8 hatundan birinin ömrünü kurtaran mamografinin ağrılı olup olmadığının tartışılması çelişkili ve trajiktir. Erkek olarak mamografinin ne kadar ağrılı olabileceğini kestiremiyorum lakin hayatı boyunca kaygıdan mamografi çektirmemiş bayanların, illete yakalandıklarındaki pişmanlığı görüyorum. Mamografi tetkikinin çok ağrılı olduğu halindeki yanlış inanışın düzeltilmesinden ve kişilerin endişenin giderilmesinden yalnızca biz tabipler değil topluluğun tümü sorumludur.
Mamografi cihazaları: Analog, tam dijital yahut dijitalize esaslı olabilir.
Analog sistem ışının sinema üstünde bıraktığı izlerin tahlilidir. Banyo edilip, kurutulan sinema incelenerek kıymetlendirme yapılır. Buna karşılık tam dijital yahut dijitalize etme esaslı sistemlerde manzaralar dijital ortamda değerlendirilip okunur. Daha sonra hastaya vermek için sinemaya basılır. Analog sistemler yavaş yavaş alanını dijitalize yahut tam dijital sistemlere bırakmaktadır. Mamografi fiyatları çekimde kullanılan cihazların özelliğine nazaran değişmektedir. Göğsün erken tanısı için gerekli radyolojik süreçlerin başarısı, hem cihaz hem insan deneyimine bağlıdır. Teknolojiyi takipte geri kalmak kadar, teknolojinin yüceltip insan faktörünün gözardı edilmesi de yanlıştır. Bu nedenle hem teknolojiye hem insan faktörüne eşit biçimde bedel veren muteber radyoloji merkezlerini tercih etmek gerekir.
Mamografi, göğüs kanseri açısından hiçbir risk faktörü ve şikâyeti olmayan, yıllık göğüs muayenesi olağan olan hatunlara nizamlı olarak yapılmalıdır. Göğüs kanseri tarama testi olarak uygulanan mamografinin hastanın hayatını kurtardığı ve topluluktaki göğüs kanserinden mevt orantılarını düşürdüğü bilinmektedir. Buna karşılık, mamografi süreci sırasında alınan radyasyon bir akciğer sinemasındaki doz kadar düşüktür.