Mantarların İnsan yaşamındaki onemi
Mantarlar hakkında merak ettikleriniz:
Bitkiler aleminin Mycophyta bolumunu oluşturan mantarlar olmasaydı belki de yaşayamazdık Cunku dunyanın hayat devrinde mantarların cok onemli fonksiyonları vardır Bizler icin mantarlar aleminin bir kısmını oluşturan makromantarlar denildiğinde akla ilk once zehirli mantarlar daha sonra yenilebilir mantarlar gelir Onları guncel kılan da bu ozellikleridir Ancak bu varlıkların doğadaki pozisyonları gozonune alındığında onları asıl onemli kılan olu veya canlı organik maddeleri parcalamaları ve boylece karbon azot devrinin surdurulmesinde cok buyuk bir rol oynamalarıdır
Mantarlarınzehirlenmelere cilt ve diğer hastalıklara sebep olarak insana doğrudan zararlı etkileri olabilen bir cok turu vardır İnsan icin faydalı olan bitkiler uzerinde parazit olmalarının sonucu ekonomik kayıplara sebep olmakla dolaylı zararları da vardır Bazı mantarlar ise insana mesela mayalama endustrisinde cok değerli hizmetler verirler Ferment denilen bazı maddeler oluşturarak şekeri alkol ve karbon dioksite donuşturur bu mantarlar uzun zamanlardan beri alkollu ickiler uretiminde kullanılmıştır Mayalanma olayı bazı bakteriler maya ve kuf mantarları tarafından me dana getirilmektedir Eskiden mayalama işlemi tabi yolla gercekleştiriliyordu Bugun gelişmiş olan teknikler sayesinde tek bir mikroorganizmanın kulturu yapılabilmektedir ve bunlar kullanılmak suretiyle kaliteli urunler elde edilmektedir Goruluyor ki bu endustri mayalanma oluşturan mantarlara bağlıdır Bunlar arasında en onemlisi Saccharomyces cerevisiae dir Maya mantarları luzumlu mayalanmayı sağlamak uzere ekmek yapımında da kullanılmaktadır Maya mantarlarınının başka turleri meyve sularından şarap imalinde sut endustrisinde muhtelif sut urunlerinin uretiminde kullanılır Bakterilerden başka bazı peynirlerin olgunlaştırılmasında Penicillium cinsinden kuf mantarları onemli rol oynarlar bu peynirlerde kuf mantarı peynirin icinde gelişir ve boz renkli damarlardan ibaret bir ağ teşekkul ettirir Bazı peynirlerde bu damarlı oluşum yalnız yuzeyi orter Bununla beraber en buyuk keşif mantarlardan elde edilen bilhassa penisilin adı verilen antibiyotiklerdir Penisilin Penicillium notatum dan elde edilmiştir halen bir cok bulaşıcı hastalığın tedavisinde başarı ile kullanılmaktadır
Mantarlar tabi curumede aktif bir rol oynarlar ve bu şekilde insan faaliyetle rinin bir cok sahasında dolaylı etkide bulunurlar Organik artıkların curumesi bakterilerin ve mantarların bilhassa kucukk mantarların beraber faaliyeti ile gercekleşmektedir Mikroskobik olan bu mantarlar toprakta her yerde cok fazla sayıda bulunurlar Ormandan ve tarladan hangisinden olursa olsun her turlu toprak bu canlıların sporları ve hufleri ile doludur Toprak mantarları karbon dioksit depo ederek ve ceşitli kimya olaylarına sebep olarak onemli bir mekanik rol icra ederler Bunlar bitki kalıntılarının parcalanmasına gubrelik harcın meydana gelmesine bazı tarım urunlerinin muamelesine iştirak ederler Nihayet su mantarları kirlenmiş suların yarı temizlenmesinde kısmen yardımcı olurlar
Boyle iyi yonde ve insan icin faydalı tarafları yanında mantarlar cok tehlikeli duşmanlar da olabilirler ve insanlar bunlara karşı nasıl mucadele edeceğini kestiremez Mantarlar tarafından sebep olunan zararlar bircok şekilde acıklanabilir mesela parazit mantarlar ekonomik bakımdan değerli bitkilerde ve hayvanlarda hatta insanlarda zarar meydana getirirler İnsan vucudunda mantarların parazit olması ceşitli deri hastalıklarına ve genel rahatsızlıklara sebep olabilir Bunlar eğer sporları kan dolaşımına girerse solunum sistemi ve işitme hastalıklarını tahrik ederler Boyle hastalıklar hayvan ve insanlarda yaygındır Bilhassa balıklar su kuf mantarlarına hassastırlar su kufleri bulaşmış oldukları deri dokusuna yerleşir ve tedrici olarak canlıda tamamen yayılır Boceklere hucum eden diğer kuf mantarları da insektisid (bocek ilacı) olarak kullanılabilmektedir
Mantarların ekonomik olarak onemli bitkilerde parazit olması ile sebep olunan zarar pek buyuktur cunku bunlar verimi azaltır veya belli bazı bolgelerde bazı bitkileri yetiştirmeyi imkansız kılarlarBu mantarlar bitki hastalıkları ile uğraşan Fitopatoloji ilminin konusuna girerler
Kuf mantarları tohumların ve fideciklerin işe yaramaz hale gelmesine yol acarlar aynı zamanda patates ve asmalarda tehlikeli hastalıklara sebep olurlar Yanıklık hastalıkları mesela buğdayı ve mısırı tarlada tahrip edebilir Buğday pası mantarı (kınacık) tarafından buğday uretiminde buyuk kayıplara uğranılmaktadır ceşitli pas mantarları başka bitki turlerine de hucum ederler fakat tabidir ki meydana gelen zarar buğdaydaki kadar ekonomik onemde değildir Bilhassa kulleme hastalıkları onemlidirler; şerbetci otu gul meşe ve asmalar gibi bir cok bitkinin yuzeyinde un gibi ince bir beyaz tabaka meydana getirerek zarar yaparlar Meyveler de siyah ve esmer curukluğe sebep olan mantarların hucumuna uğrarlar
Bazı mantar turleri ağacların iğne yapraklarına zarar verirler ve dokulmelerine sebep olurlar Claviceps purpurea meşhur bir zararlıdır Odun tahripcisi mantarlar da tehlikelidir bunların miseli ağacların odun dokusuna nufuz eder ve nihayet onları curutur ve oldurur Ağaclara hucum eden başka turler de vardır fakat en yaygın olanı bal mantarı (Armillaria mellea) orman ve bahce ağaclarını istila eden en zararlı parazitlerden biridir Cok korkulan diğer bir mantar ev mantarı (Serpula (Merulius) lacrimans) dır bu mantar binalarda kuru curukluğe sebep olur
Yenen mantarlara gelince bunlar ağaclıklarda kırlarda ve tarlalarda toplanabilirler ticari olarak yetiştirilebilirler
Makromantarlar ayrıca yuksek bitkilerin koklerine girmek suretiyle oluşturdukları mikorriza denilen yapı acısından da onemlidirler Cunku boyle bir ortaklık kurulduğunda mutallistik bir simbiyoz sozkonusu olur Yapılan araştırmalara gore mikorrizalı bitkiler; fosfor kalsiyum ve potasyumu daha fazla miktarlarda alırlar ve bu nedenle de gelişmeleri diğerlerine nazaran daha iyi olur
Goruluyor ki mantarların onemi insan faaliyetlerinin bircok alanında ortaya cıkmaktadır ve hayal edebildiğimizden daha buyuktur Her yerde mevcut bulunmalarından ve cok aşırı sayıda olmalarından dolayı mantarlar Dunyanın hayat devrinde onemli rol oynarlar
Mantarlar hakkında merak ettikleriniz:
Bitkiler aleminin Mycophyta bolumunu oluşturan mantarlar olmasaydı belki de yaşayamazdık Cunku dunyanın hayat devrinde mantarların cok onemli fonksiyonları vardır Bizler icin mantarlar aleminin bir kısmını oluşturan makromantarlar denildiğinde akla ilk once zehirli mantarlar daha sonra yenilebilir mantarlar gelir Onları guncel kılan da bu ozellikleridir Ancak bu varlıkların doğadaki pozisyonları gozonune alındığında onları asıl onemli kılan olu veya canlı organik maddeleri parcalamaları ve boylece karbon azot devrinin surdurulmesinde cok buyuk bir rol oynamalarıdır
Mantarlarınzehirlenmelere cilt ve diğer hastalıklara sebep olarak insana doğrudan zararlı etkileri olabilen bir cok turu vardır İnsan icin faydalı olan bitkiler uzerinde parazit olmalarının sonucu ekonomik kayıplara sebep olmakla dolaylı zararları da vardır Bazı mantarlar ise insana mesela mayalama endustrisinde cok değerli hizmetler verirler Ferment denilen bazı maddeler oluşturarak şekeri alkol ve karbon dioksite donuşturur bu mantarlar uzun zamanlardan beri alkollu ickiler uretiminde kullanılmıştır Mayalanma olayı bazı bakteriler maya ve kuf mantarları tarafından me dana getirilmektedir Eskiden mayalama işlemi tabi yolla gercekleştiriliyordu Bugun gelişmiş olan teknikler sayesinde tek bir mikroorganizmanın kulturu yapılabilmektedir ve bunlar kullanılmak suretiyle kaliteli urunler elde edilmektedir Goruluyor ki bu endustri mayalanma oluşturan mantarlara bağlıdır Bunlar arasında en onemlisi Saccharomyces cerevisiae dir Maya mantarları luzumlu mayalanmayı sağlamak uzere ekmek yapımında da kullanılmaktadır Maya mantarlarınının başka turleri meyve sularından şarap imalinde sut endustrisinde muhtelif sut urunlerinin uretiminde kullanılır Bakterilerden başka bazı peynirlerin olgunlaştırılmasında Penicillium cinsinden kuf mantarları onemli rol oynarlar bu peynirlerde kuf mantarı peynirin icinde gelişir ve boz renkli damarlardan ibaret bir ağ teşekkul ettirir Bazı peynirlerde bu damarlı oluşum yalnız yuzeyi orter Bununla beraber en buyuk keşif mantarlardan elde edilen bilhassa penisilin adı verilen antibiyotiklerdir Penisilin Penicillium notatum dan elde edilmiştir halen bir cok bulaşıcı hastalığın tedavisinde başarı ile kullanılmaktadır
Mantarlar tabi curumede aktif bir rol oynarlar ve bu şekilde insan faaliyetle rinin bir cok sahasında dolaylı etkide bulunurlar Organik artıkların curumesi bakterilerin ve mantarların bilhassa kucukk mantarların beraber faaliyeti ile gercekleşmektedir Mikroskobik olan bu mantarlar toprakta her yerde cok fazla sayıda bulunurlar Ormandan ve tarladan hangisinden olursa olsun her turlu toprak bu canlıların sporları ve hufleri ile doludur Toprak mantarları karbon dioksit depo ederek ve ceşitli kimya olaylarına sebep olarak onemli bir mekanik rol icra ederler Bunlar bitki kalıntılarının parcalanmasına gubrelik harcın meydana gelmesine bazı tarım urunlerinin muamelesine iştirak ederler Nihayet su mantarları kirlenmiş suların yarı temizlenmesinde kısmen yardımcı olurlar
Boyle iyi yonde ve insan icin faydalı tarafları yanında mantarlar cok tehlikeli duşmanlar da olabilirler ve insanlar bunlara karşı nasıl mucadele edeceğini kestiremez Mantarlar tarafından sebep olunan zararlar bircok şekilde acıklanabilir mesela parazit mantarlar ekonomik bakımdan değerli bitkilerde ve hayvanlarda hatta insanlarda zarar meydana getirirler İnsan vucudunda mantarların parazit olması ceşitli deri hastalıklarına ve genel rahatsızlıklara sebep olabilir Bunlar eğer sporları kan dolaşımına girerse solunum sistemi ve işitme hastalıklarını tahrik ederler Boyle hastalıklar hayvan ve insanlarda yaygındır Bilhassa balıklar su kuf mantarlarına hassastırlar su kufleri bulaşmış oldukları deri dokusuna yerleşir ve tedrici olarak canlıda tamamen yayılır Boceklere hucum eden diğer kuf mantarları da insektisid (bocek ilacı) olarak kullanılabilmektedir
Mantarların ekonomik olarak onemli bitkilerde parazit olması ile sebep olunan zarar pek buyuktur cunku bunlar verimi azaltır veya belli bazı bolgelerde bazı bitkileri yetiştirmeyi imkansız kılarlarBu mantarlar bitki hastalıkları ile uğraşan Fitopatoloji ilminin konusuna girerler
Kuf mantarları tohumların ve fideciklerin işe yaramaz hale gelmesine yol acarlar aynı zamanda patates ve asmalarda tehlikeli hastalıklara sebep olurlar Yanıklık hastalıkları mesela buğdayı ve mısırı tarlada tahrip edebilir Buğday pası mantarı (kınacık) tarafından buğday uretiminde buyuk kayıplara uğranılmaktadır ceşitli pas mantarları başka bitki turlerine de hucum ederler fakat tabidir ki meydana gelen zarar buğdaydaki kadar ekonomik onemde değildir Bilhassa kulleme hastalıkları onemlidirler; şerbetci otu gul meşe ve asmalar gibi bir cok bitkinin yuzeyinde un gibi ince bir beyaz tabaka meydana getirerek zarar yaparlar Meyveler de siyah ve esmer curukluğe sebep olan mantarların hucumuna uğrarlar
Bazı mantar turleri ağacların iğne yapraklarına zarar verirler ve dokulmelerine sebep olurlar Claviceps purpurea meşhur bir zararlıdır Odun tahripcisi mantarlar da tehlikelidir bunların miseli ağacların odun dokusuna nufuz eder ve nihayet onları curutur ve oldurur Ağaclara hucum eden başka turler de vardır fakat en yaygın olanı bal mantarı (Armillaria mellea) orman ve bahce ağaclarını istila eden en zararlı parazitlerden biridir Cok korkulan diğer bir mantar ev mantarı (Serpula (Merulius) lacrimans) dır bu mantar binalarda kuru curukluğe sebep olur
Yenen mantarlara gelince bunlar ağaclıklarda kırlarda ve tarlalarda toplanabilirler ticari olarak yetiştirilebilirler
Makromantarlar ayrıca yuksek bitkilerin koklerine girmek suretiyle oluşturdukları mikorriza denilen yapı acısından da onemlidirler Cunku boyle bir ortaklık kurulduğunda mutallistik bir simbiyoz sozkonusu olur Yapılan araştırmalara gore mikorrizalı bitkiler; fosfor kalsiyum ve potasyumu daha fazla miktarlarda alırlar ve bu nedenle de gelişmeleri diğerlerine nazaran daha iyi olur
Goruluyor ki mantarların onemi insan faaliyetlerinin bircok alanında ortaya cıkmaktadır ve hayal edebildiğimizden daha buyuktur Her yerde mevcut bulunmalarından ve cok aşırı sayıda olmalarından dolayı mantarlar Dunyanın hayat devrinde onemli rol oynarlar