Uzmanlar, Marmara’da ortaya çıkan yeni müsilaj tiplerinin ‘koloniyal’ özellikleriyle etraf felaketlerine yol açabileceğine dikkat çekiyor.
Bilim insanları, Marmara Denizi’nde yeni tespit edilen müsilaj cinslerinin "sonradan taşınan ve koloniyal" özellikleriyle etraf felaketlerine yol açabileceği ihtarında bulundu. Çukurova Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi’nden Prof. Dr. Sevim Polat, ortama sonradan gemi balast sularıyla taşınması olası olan phaeocystis pouchetii çeşidinin etraf felaketlerine neden olabileceğini belirterek “Bu tıbbın daha çok kolonyal formları çok artış gösteriyor ve köpüklenme gibisi görünüm ve risk ortaya çıkıyor” dedi.
'Boy aşan köpüklenme'
İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Neslihan Özdelice ise, müsilajın, “phaeocystis” tipinin süratli koloni oluşturduğunu lisana getirerek “Eğer gerekli önlem alınmazsa devasa, uzunluğumuzu aşan köpüklenme olaylarına sebep olur” tabirlerini kullandı.
'Çok daha riskli bir durumla karşı karşıya kalabileceğiz'
Milliyet gazetesinden Lider Yılmaz'ın haberine nazaran, TBMM İklim Komisyonu’nda sunum yapan Prof. Dr. Polat, Marmara’daki müsilaj olayında farklı diatom ve dinoflagellat cinslerinin arttığını lisana getirirken, kayıt altına alınan yeni tiplerin bölgede görüldüğünü kaydetti. Polat, şunları söyledi:
"Son görülen müsilaj olayında dikkat alımlı olan Marmara Denizi için yeni kayıt olan tiplerin ortamda görülmesi. Bunlardan bilhassa phaeocystis pouchetti cinsine baktığımızda bu tıbbın ortama sonradan taşınmış olma ihtimali ortaya çıkıyor ve bu da aslında ortama sonradan taşınan cinslerin birtakım etraf felaketlerine neden olabileceğini göstermesi açısından da değerli. Bu cinsin daha çok koloniyal formları çok artış gösteriyor ve denizde köpüklenme gibisi bir görünüm ortaya çıkıyor, bunların oluşturduğu müsilajın bakterilerce parçalanmasının, diatomlar tarafından oluşturulan müsilajın parçalanmasına nazaran çok daha yavaş olduğu anlaşılmış yani bu tıp bir ortamda müsilaja neden olursa parçalanma süreci tahminen de öteki tiplerin neden olduğu müsilajın parçalanma mühletinden çok daha yavaş olacak ve çok daha riskli bir durumla karşı karşıya kalabileceğiz."
'Müsilaja neden olan gerilim şartlarını yok etmememiz gerekir'
Prof. Dr. Neslihan Özdelice de, denizlerde müsilaja yol açan planktonların yok edilmesi teklifinin hakikat olmadığını, denizde diğer canlarının hayat formlarını bu organizmalardan beslenerek sürdürdüğünü söyedi. Özdelice, “Bırakalım yaşasın yoksa bunlar olmadığı takdirde soframızda yiyecek balığı dahi bulamayız. Bizim, bunların müsilaja yol açan gerilim şartlarını yok etmemiz gerekir” dedi.
Marmara’nın kapalı iç deniz olması nedeniyle kirleticilerin suda kalma mühletinin uzun olduğuna dikkat çeken Özdelice, “Müsilaj ne kadar kalırsa içerisindeki bakteri ve patojen bakteri oranı artacak, ağır metal kirliliği de kelam konusu olacak. Metal ve toksik metal bağlanma kapasitesini de arttırdığı için bizim aslında dikkat etmemiz gereken periyot o noktada oluyor. Olumsuz etraf koşullarından kendini korumak için ya da çeşitli yüzeylere tutunmak ismine salgı salıyorlar, koloniler halinde büyümelerine de yardım ediyor bu” tabirlerini kullandı.
'Hızla kolonileşiyorlar'
Gemi balast sularıyla taşınması beklenen olan müsilaj çeşitlerine değinen Özdelice, Ege Denizi’nde yeni kaydı yapılan “phaeocystis pouchetii”nin görüldüğünü bildirdi. Özdelice, “Şimdi, Ege’de var, Karadeniz’de var, Marmara’da olmaması imkânsız; ya çok azdı yani tesiri bizlerin tahminen mikroskopta müşahede olarak kaçırabileceğimiz bir pozisyondaydı ancak bu periyot sayısını hayli artırarak köpüklenme olayına sebep oldu. Erdek’ten imaj var o tarihe kadar phaeocystis’in olabileceğini düşünmüyorduk lakin manzarayı gördüğümüz vakit, gözleme odaklandık, hem koloni halini hem de hareketli evresini yakalama talihine sahip olduk” dedi.