Masalların cocuklar uzerindeki etkisi
Masallar, cocuklar icin vazgecilmezdir Cocuklar masal okumayı, ama daha ziyade anlattırmayı cok severler Anne bana bir masal okur musun?Bu cumleyi, gunde en az bir defa işitirsiniz Peki, biz sadece cocuklarımız hoş vakit gecirsinler diye mi masal okuyoruz? Evet, masallar cocuğun hoş vakit gecirmesinde onemli bir aractır; ama daha da onemlisi masallar, cocukların gelişimleri uzerinde cok olumlu etkiler yaratırlar Cocuk eğitiminde masal; duş gucunun gelişmesine, duşunce ufkunun acılmasına yardımcı olur Kelime dağarcığını zenginleştirir ve kavram oğrenimini hızlandırır Bunlarla birlikte masallar, cocuğun merak duygusunu uyandırır, yaratıcılığını hatta nedensonuc ilişkisi kurma becerisini arttırır Masallar, cocuğun korkularını giderir Ozlemlerini dile getirir Karşılaştıkları guclukleri kavramasına, cozum bulmasına yardım eder Kişiliğini geliştirir Masallar, cocukların cocukca sorunlarını kucumsemeyip onları ciddiye alır Onlara guven verir Geleceğe olan umutlarını arttırır
Cocuk, yaşamdaki sevdiği ve nefret ettiği orneklerle, masallarda karşılaşır ve masal kahramanları sayesinde tecrubeler yaşayarak, iyi ile kotuyu birbirinden ayırt etmeye başlar Olan biteni cok daha net algılar Zevkli bir şekilde dunyada iyi ile kotu, calışkan ile tembel, akıllı ile aptal insanlar olduğunun farkına varır Masallar aracılığıyla verilen iletiler, yerine daha kolay ulaşır
Masallarda işlenen birlikte yaşayan insanlar zor anlarında birbirlerine destek olmalı ve nezaket kurallarına dikkat etmeligibi konular, cocukları sosyal dunyaya hazırlar Masal kitaplarının renkli, gorsel oğeler yonunden zengin olması ise; cocuğun gorsel yonunun gelişmesine yardımcı olur
Cocuklar, masal kahramanlarının ustun ozelliklerine ve başarılı eylemlerine hayranlık duydukları icin onlarla ozdeşim kurar, onlar gibi olmak isterler Bu da cocukların karakter gelişimi uzerinde etkili olur Bu nedenle hikaye, masal ve romanlardaki kahramanların ozellikleri mumkun oldukca gerceğe yakın olmalıdır ki, cocuk gerceklik duygusundan uzaklaşmasın Kahramanların ulaştıkları başarılar veya kazandıkları zaferler, cabalarının bir sonucu olmalıdır Eğer başarı ve zaferler olağanustu guclerle veya rastlantı sonucu elde ediliyorsa, bu durum cocuğu da kolay yoldan başarı elde etmeye yonlendirebilir
Tum bunların dışında, masal okuyarak cocuğunuza ozel bir zaman ayırmış olursunuz Ozellikle gun icinde cocuğunuza fazla vakit ayıramadığınızı duşunuyorsanız masal anlatarak beraber olmak, oykuyle ilgili yorumlar yapmak her iki taraf icinde harika bir duygudur
Gunumuzde masal, bircok eğitimci tarafından yararlı olarak gorulmektedir Ancak, bazı annebaba ve oğretmenler tarafından gercekci olmadığı gerekcesiyle dışlanmaktadır Bu gibi değerlendirmelerin kendi icinde hem haklı, hem de haksız yanları vardır Masalın cocuğu aşırı duş dunyasına surukleyerek, onun gercek dunyaya uyum sağlamasını zorlaştırmasından korkmak anlamlıdır, ancak bu durum masal turunu butunuyle dışlamayı gerektirmemektedir Cocuğa verilecek masalın bilincli secilmesi, olası sakıncaları ortadan kaldıracaktır O halde hangi yaşta hangi masal kitabını tercih etmeliyiz?
Cocuğunuz 01 yaşında ise… Basit ve cocuğunuzun dunyasında bulunan nesnelerin, canlı renkli resimlerin olduğu kitapları tercih edebilirsiniz Bebekler iri resimli kitaplardan, bebek resimlerinden hoşlanırlar Sayfalarda herhangi bir yazı bulunmak zorunda değildir Bebeğinize, aynı kitabı defalarca okuyabilirsiniz; bundan zevk alacaktır Okurken ses tonunuzu değiştirip, yuzunuzde ifadeler oluşturmanız, cocuğunuzun sizi zevkle dinlemesini sağlayacaktır Ancak abartılı ifadelerden kacının Resimlerin adını soylerken parmağınızla o resmi gosterin Bebekler boyle oğrenir Biraz daha buyudukten sonra basit tekerlemeler, tekrarlanan kelimeler ya da kafiyeli cumlelerin yer aldığı kitaplar okuyabilirsiniz Cocuk manasını tam kavramasa da cumlelerin ahengini, tekrarlanan ritmini, renkli resimleri sevecektir Bu tur kitaplar, cocuğunuzun dilin ritmini oğrenmesinde yardımcı olacaktır
Cocuğunuz 13 yaşında ise… Buyuk, parlak resimleri olan, birbirinden farklı nesnelerin olduğu (hayvanlar, taşıtlar gibi), cocuğunuzun bildiği şeyleri (orneğin yemek yemek gibi) yapan cocuk kahramanların bulunduğu, her bir sayfada birkac kelimelik yazıların olduğu hikaye kitaplarını tercih edebilirsiniz Bu yaşlardaki cocuklar tekrarları severler Aynı masalı onlarca kez dinlemekten keyif alırlar Bu yuzden cocuğunuza aynı kitabı tekrar tekrar okumaktan cekinmeyin Bebekler gozlem yaparlar Eğer cocuğunuza her kitap okumanızda, sayfaları cevirmek ve yazıları soldan sağa doğru izlemek gibi okumayla ilgili temel kavramları anlatır ve resimlere işaret edip, isimlerini soyler ve resimler hakkında konuşursanız, bebeğiniz buyudukce sayfaları cevirme ve resimleri işaretletme konusunda sizi taklit edecektir Bu yaş cocukları, uzun olayları takip etme ve devamlılık becerisini henuz geliştiremediklerinden kısa oykuler secilmelidir
Cocuğunuz 35 yaşında ise… Belirgin bir konusu ya da kahraman figurleri olan, tanıdık durumların anlatıldığı konuları iceren (orneğin pikniğe giden aile gibi) masal kitaplarını tercih edebilirsiniz Masalın konusu sade olmalı ve masaldaki resimler anlatılan oykuyu desteklemelidir Cocuğun hayal gucunu harekete geciren masalların olduğu kitaplar, bu yaş gurubundaki cocuklar icin faydalı olacaktır
Cocuğunuza resimlere bakarak hikaye anlatma imkanı sunun Bu donemde cocuklar, oyku anlatmaktan cok hoşlanırlar
Cocuğunuz 58 yaşında ise… Kavram ve dil yonunden gelişmiş, sadece iyi ve doğruyu değil, kotu ve yanlış karakterleri de iceren, cocuğun bildiği kelimelerden oluşan, okumayı yeni oğrenenler icin kısa ve buyuk yazılarla yazılmış kitapları tercih edebilirsiniz Bu yaşlarda cocuklar, gercek ve gercek dışı olayları bir arada yaşar Konuları hayvanlar, devler ve doğa olan masalları, destan ve efsaneleri dinlemeye bayılırlar Uygun uzunluktaki bir kitabı sonuna kadar dinler ve dinlediklerini cok iyi anlarlar Okumayı yeni oğrenen cocuk icin kitabın sayfa sayısı 20'yi gecmemeli ve kitap iri puntolu harflerle yazılmış olmalıdır 8 yaşlarındaki cocuklara ise; 30 sayfalı ve orta irili harflerle yazılmış kitaplar tercih edilebilir Sonraki yaşlar icin kitapların sayfa sayısı giderek artırılmalıdır Satır aralıkları, cocuğun takibini kolaylaştıracak genişlikte olmalıdır Ayrıca sectiğiniz kitapların cocuğunuzun ilgi alanına giren, onu sıkmayacak, bir seferde okuyabileceği kitaplar olmasına dikkat edin
Cocuğunuz 812 yaşında ise… Bu yaş grubundaki kız ve erkek cocuklarının ilgileri farklılaşır Erkekler daha cok kahramanlık, keşif ve maceralı olayların yer aldığı heyecanlı kitapları tercih ederler; kızlar ise daha cok gunluk yaşam ile ilgili ya da duygularını bulabilecekleri kitapları severler Bu nedenle cocuğunuzun karakter ve zevkine uygun, yaratıcılığını harekete geciren, sadece mesaj kaygısı taşımayan, beyin fırtınası yapabileceği, iyinin yanında kotuye de yer veren farklı kulturlerin tanıtıldığı, oğretici ya da mesaj verici ozelliği abartılmamış kitapları tercih edebilirsiniz İlgi alanına yonelik her yeni bilgi ve kahraman onu heyecanlandıracak, okuma isteğini artırmaya başlayacaktır
Cocuğunuz 12 ustu ise… Cocuk kitapları; masal, hikaye, fıkra, tekerleme, şiir, bilmece, roman, efsane ve fıkralardan oluşur Ergenlik donemi ve sonrasında ise; ilgi aşk icerikli hikayelere, romanlara, tarihi konulara ve şiirlere kayar
ONERİLER
Cocuğunuzun hayal gucunu geliştirmek icin; Masala başlamadan once birlikte resimleri inceleyin ve nasıl bir oyku olduğunu tahmin etmeye calışın (Tahmin onceliğini cocuğa verin)
Cocuğunuzun bilişsel becerilerinin ve problem cozme yetisinin gelişmesine katkıda bulunmak icin; Masal anlatırken, Sence bir sonraki sayfada ne olacak?, Bu masalın sonu nasıl olabilirdi?gibi sorular sorun
Cocuğunuzun hafızasını guclendirmek icin; Masalı bir iki sayfa okuduktan sonra bir onceki sayfalarla ilgili sorular sorun Cocuğun adı neydi?, Nereye gitmişlerdi?gibi
Cocuğunuzun hayal gucunu geliştirmek icin; Masalı okuduktan sonra, cocuğunuzdan masalın bir resmini yapmasını isteyin
Masallar, cocuklar icin vazgecilmezdir Cocuklar masal okumayı, ama daha ziyade anlattırmayı cok severler Anne bana bir masal okur musun?Bu cumleyi, gunde en az bir defa işitirsiniz Peki, biz sadece cocuklarımız hoş vakit gecirsinler diye mi masal okuyoruz? Evet, masallar cocuğun hoş vakit gecirmesinde onemli bir aractır; ama daha da onemlisi masallar, cocukların gelişimleri uzerinde cok olumlu etkiler yaratırlar Cocuk eğitiminde masal; duş gucunun gelişmesine, duşunce ufkunun acılmasına yardımcı olur Kelime dağarcığını zenginleştirir ve kavram oğrenimini hızlandırır Bunlarla birlikte masallar, cocuğun merak duygusunu uyandırır, yaratıcılığını hatta nedensonuc ilişkisi kurma becerisini arttırır Masallar, cocuğun korkularını giderir Ozlemlerini dile getirir Karşılaştıkları guclukleri kavramasına, cozum bulmasına yardım eder Kişiliğini geliştirir Masallar, cocukların cocukca sorunlarını kucumsemeyip onları ciddiye alır Onlara guven verir Geleceğe olan umutlarını arttırır
Cocuk, yaşamdaki sevdiği ve nefret ettiği orneklerle, masallarda karşılaşır ve masal kahramanları sayesinde tecrubeler yaşayarak, iyi ile kotuyu birbirinden ayırt etmeye başlar Olan biteni cok daha net algılar Zevkli bir şekilde dunyada iyi ile kotu, calışkan ile tembel, akıllı ile aptal insanlar olduğunun farkına varır Masallar aracılığıyla verilen iletiler, yerine daha kolay ulaşır
Masallarda işlenen birlikte yaşayan insanlar zor anlarında birbirlerine destek olmalı ve nezaket kurallarına dikkat etmeligibi konular, cocukları sosyal dunyaya hazırlar Masal kitaplarının renkli, gorsel oğeler yonunden zengin olması ise; cocuğun gorsel yonunun gelişmesine yardımcı olur
Cocuklar, masal kahramanlarının ustun ozelliklerine ve başarılı eylemlerine hayranlık duydukları icin onlarla ozdeşim kurar, onlar gibi olmak isterler Bu da cocukların karakter gelişimi uzerinde etkili olur Bu nedenle hikaye, masal ve romanlardaki kahramanların ozellikleri mumkun oldukca gerceğe yakın olmalıdır ki, cocuk gerceklik duygusundan uzaklaşmasın Kahramanların ulaştıkları başarılar veya kazandıkları zaferler, cabalarının bir sonucu olmalıdır Eğer başarı ve zaferler olağanustu guclerle veya rastlantı sonucu elde ediliyorsa, bu durum cocuğu da kolay yoldan başarı elde etmeye yonlendirebilir
Tum bunların dışında, masal okuyarak cocuğunuza ozel bir zaman ayırmış olursunuz Ozellikle gun icinde cocuğunuza fazla vakit ayıramadığınızı duşunuyorsanız masal anlatarak beraber olmak, oykuyle ilgili yorumlar yapmak her iki taraf icinde harika bir duygudur
Gunumuzde masal, bircok eğitimci tarafından yararlı olarak gorulmektedir Ancak, bazı annebaba ve oğretmenler tarafından gercekci olmadığı gerekcesiyle dışlanmaktadır Bu gibi değerlendirmelerin kendi icinde hem haklı, hem de haksız yanları vardır Masalın cocuğu aşırı duş dunyasına surukleyerek, onun gercek dunyaya uyum sağlamasını zorlaştırmasından korkmak anlamlıdır, ancak bu durum masal turunu butunuyle dışlamayı gerektirmemektedir Cocuğa verilecek masalın bilincli secilmesi, olası sakıncaları ortadan kaldıracaktır O halde hangi yaşta hangi masal kitabını tercih etmeliyiz?
Cocuğunuz 01 yaşında ise… Basit ve cocuğunuzun dunyasında bulunan nesnelerin, canlı renkli resimlerin olduğu kitapları tercih edebilirsiniz Bebekler iri resimli kitaplardan, bebek resimlerinden hoşlanırlar Sayfalarda herhangi bir yazı bulunmak zorunda değildir Bebeğinize, aynı kitabı defalarca okuyabilirsiniz; bundan zevk alacaktır Okurken ses tonunuzu değiştirip, yuzunuzde ifadeler oluşturmanız, cocuğunuzun sizi zevkle dinlemesini sağlayacaktır Ancak abartılı ifadelerden kacının Resimlerin adını soylerken parmağınızla o resmi gosterin Bebekler boyle oğrenir Biraz daha buyudukten sonra basit tekerlemeler, tekrarlanan kelimeler ya da kafiyeli cumlelerin yer aldığı kitaplar okuyabilirsiniz Cocuk manasını tam kavramasa da cumlelerin ahengini, tekrarlanan ritmini, renkli resimleri sevecektir Bu tur kitaplar, cocuğunuzun dilin ritmini oğrenmesinde yardımcı olacaktır
Cocuğunuz 13 yaşında ise… Buyuk, parlak resimleri olan, birbirinden farklı nesnelerin olduğu (hayvanlar, taşıtlar gibi), cocuğunuzun bildiği şeyleri (orneğin yemek yemek gibi) yapan cocuk kahramanların bulunduğu, her bir sayfada birkac kelimelik yazıların olduğu hikaye kitaplarını tercih edebilirsiniz Bu yaşlardaki cocuklar tekrarları severler Aynı masalı onlarca kez dinlemekten keyif alırlar Bu yuzden cocuğunuza aynı kitabı tekrar tekrar okumaktan cekinmeyin Bebekler gozlem yaparlar Eğer cocuğunuza her kitap okumanızda, sayfaları cevirmek ve yazıları soldan sağa doğru izlemek gibi okumayla ilgili temel kavramları anlatır ve resimlere işaret edip, isimlerini soyler ve resimler hakkında konuşursanız, bebeğiniz buyudukce sayfaları cevirme ve resimleri işaretletme konusunda sizi taklit edecektir Bu yaş cocukları, uzun olayları takip etme ve devamlılık becerisini henuz geliştiremediklerinden kısa oykuler secilmelidir
Cocuğunuz 35 yaşında ise… Belirgin bir konusu ya da kahraman figurleri olan, tanıdık durumların anlatıldığı konuları iceren (orneğin pikniğe giden aile gibi) masal kitaplarını tercih edebilirsiniz Masalın konusu sade olmalı ve masaldaki resimler anlatılan oykuyu desteklemelidir Cocuğun hayal gucunu harekete geciren masalların olduğu kitaplar, bu yaş gurubundaki cocuklar icin faydalı olacaktır
Cocuğunuza resimlere bakarak hikaye anlatma imkanı sunun Bu donemde cocuklar, oyku anlatmaktan cok hoşlanırlar
Cocuğunuz 58 yaşında ise… Kavram ve dil yonunden gelişmiş, sadece iyi ve doğruyu değil, kotu ve yanlış karakterleri de iceren, cocuğun bildiği kelimelerden oluşan, okumayı yeni oğrenenler icin kısa ve buyuk yazılarla yazılmış kitapları tercih edebilirsiniz Bu yaşlarda cocuklar, gercek ve gercek dışı olayları bir arada yaşar Konuları hayvanlar, devler ve doğa olan masalları, destan ve efsaneleri dinlemeye bayılırlar Uygun uzunluktaki bir kitabı sonuna kadar dinler ve dinlediklerini cok iyi anlarlar Okumayı yeni oğrenen cocuk icin kitabın sayfa sayısı 20'yi gecmemeli ve kitap iri puntolu harflerle yazılmış olmalıdır 8 yaşlarındaki cocuklara ise; 30 sayfalı ve orta irili harflerle yazılmış kitaplar tercih edilebilir Sonraki yaşlar icin kitapların sayfa sayısı giderek artırılmalıdır Satır aralıkları, cocuğun takibini kolaylaştıracak genişlikte olmalıdır Ayrıca sectiğiniz kitapların cocuğunuzun ilgi alanına giren, onu sıkmayacak, bir seferde okuyabileceği kitaplar olmasına dikkat edin
Cocuğunuz 812 yaşında ise… Bu yaş grubundaki kız ve erkek cocuklarının ilgileri farklılaşır Erkekler daha cok kahramanlık, keşif ve maceralı olayların yer aldığı heyecanlı kitapları tercih ederler; kızlar ise daha cok gunluk yaşam ile ilgili ya da duygularını bulabilecekleri kitapları severler Bu nedenle cocuğunuzun karakter ve zevkine uygun, yaratıcılığını harekete geciren, sadece mesaj kaygısı taşımayan, beyin fırtınası yapabileceği, iyinin yanında kotuye de yer veren farklı kulturlerin tanıtıldığı, oğretici ya da mesaj verici ozelliği abartılmamış kitapları tercih edebilirsiniz İlgi alanına yonelik her yeni bilgi ve kahraman onu heyecanlandıracak, okuma isteğini artırmaya başlayacaktır
Cocuğunuz 12 ustu ise… Cocuk kitapları; masal, hikaye, fıkra, tekerleme, şiir, bilmece, roman, efsane ve fıkralardan oluşur Ergenlik donemi ve sonrasında ise; ilgi aşk icerikli hikayelere, romanlara, tarihi konulara ve şiirlere kayar
ONERİLER
Cocuğunuzun hayal gucunu geliştirmek icin; Masala başlamadan once birlikte resimleri inceleyin ve nasıl bir oyku olduğunu tahmin etmeye calışın (Tahmin onceliğini cocuğa verin)
Cocuğunuzun bilişsel becerilerinin ve problem cozme yetisinin gelişmesine katkıda bulunmak icin; Masal anlatırken, Sence bir sonraki sayfada ne olacak?, Bu masalın sonu nasıl olabilirdi?gibi sorular sorun
Cocuğunuzun hafızasını guclendirmek icin; Masalı bir iki sayfa okuduktan sonra bir onceki sayfalarla ilgili sorular sorun Cocuğun adı neydi?, Nereye gitmişlerdi?gibi
Cocuğunuzun hayal gucunu geliştirmek icin; Masalı okuduktan sonra, cocuğunuzdan masalın bir resmini yapmasını isteyin