~~MEMENİN İNFLAMATUAR ve ENFEKSİYÖZ ILLETLERI
Bakteriyel Enfeksiyon:
Etken sıklıkla Staphylococcus aerus yada streptekoklardır. Apse formu ekseriyetle laktasyonla birlikte ve laktasyonun birinci haftalarında meydana gelir. Streptekok enfeksiyonları daha çok sellülit meydana getirir. Staphylococcus aerus ise daha çok lokalize derin invazyon gösteren süpüratif abseler oluşturur. Apse çoklukla multiloküledir. Tedavisi cerrahi drenaj + antibiyotiktir. Kronik enfeksiyonlarda nadiren kolay mastektomi gerekebilir
Puerperal mastit:
Çoklukla Staphylococcus aerus ile oluşur. Bebeğin emmesi sırasında valideye makbul. Göğüs başında çoklukla çatlak vardır. Süt stazı oluşur, göğüste sütün boşaltılması semptomların gerilemesini sağlar. Antibiyotik tedavisi ile mastit geriler. Mastit sırasında laktasyona devam edilmemelidir.
Granülomatöz Mastit
Granülomatöz mastit (GM), göğsün nadir görülen, etiyolojisi tam olarak aydınlatılamamış, kronik inflamatuar bir illetidir. Hastalar daha çok tek taraflı kitle yahut pürrulan akıntı ile başvuran, reproduktif çağda, yakın vakitte veladet yapmış ve daha öncesinde oral kontraseptif tasarruf hikâyesi olan hatunlardır. Tanı histopatolojik olarak, göğüs lobüllerini bozan inflamatuar reaksiyon ve kazeifiye olmayan çok sayıda granülomların görülmesi ile konulabilir Klinik ve radyolojik olarak göğüs karsinomu ile idiyopatik GM karışabilir. Ciltte retraksiyon, fistülüzasyon ve ülserasyona neden olabilir. Göğüste, sert nizamlı yahut sistemsiz kitle formunda görülür Hastaların %15' inde aksiller lenfadenopati izlenir. Ekseriyetle, subareolar kesim dışında tüm kadranlara lokalize olabilir. İdiyopatik GM'de tedavi tartışmalıdır. Cerrahi rezeksiyon ve drenaj umumide seçilen tedavi prosedürü iken rezeksiyonun büyüklüğü de tartışmalıdır. Yalnızca insizyon ve drenaj öneren yayınların yanında geniş eksiyonun daha yararlı olduğunu belirten yayınlarda vardır. Kıymetli bir problemde cerrahi sonrası oluşan nüksler ve göğüs derisine oluşan fistüllerdir. Hastaların %20-30’unda fistül görülmektedir. Otoimmunitenin etiyolojide mekan aldığını düşünerek ve de cerrahi eksizyon sonrası nükslerin görüldüğü vakalarda immunsüpresif tedavi önerilmiştir. İmmunsüpresif olarak ve steroid dozunu azaltmak gayeli düşük doz metotoraksat ile nüks vakaların muvaffakiyet ile tedavi edildiğini bildiren yayınlarda vardır.
JİNEKOMASTİ
Erkeklerde bayan tipinde göğüs dokusunun olmasıdır. Puberte çağında çoklukla tek taraflıdır ve 12-15 yaş arasında olur. Yaşlılarda ise çoklukla bilateraldir. Jinekomasti obez olmayan şahıslarda en az 2 cm’lik subareolar göğüs dokusunun varlığıdır. Tanıda USG ve mammografi kullanılır. Jinekomasti erkeklerde göğüs Ca’ya predispozisyon oluşturmaz. Östrojen fazlalığı nedeniyle oluşan jinekomasti testiküler yahut nontestiküler olabilir. Hipotroidi, hipertroidi ve sirozda östrojen fazlalığına bağlı jinekomasti oluşur. Yaşlanma ile androjen azlığı oluşur ve yeniden jinekomasti oluşur. Sekonder testiküler yetmezlik; travma, orşit, kriptorşidizm, abdominal yada genital radyadyon, hidrosel, varikosel, spermatosel üzere nedenler ile oluşabilir. Kronik böbrek yetmezliğinde de jinekomasti olabilir. Östrojenik ilaçlar yada östrojen gibisi aktivite gösteren ilaçlar (digital, östrojenler, steroidler) jinekomasti yapabilir. Genç erkeklerde en âlâ tedavi subareolar eksizyondur
Göğsün benign (kanser olmayan) neoplastik marazları:
Adenosis:
Göğsün epitelyal elemanlarının yani lobüllerin duktus ve asini yapılarının çoğalması ile meydana gelen benign neoplastik oluşumlardır. En sık üst dış kadranda görülür. Fizik muayene bulgusu olarak sonları keskin olmayan lastik kıvamında nodülarite olarak ele gelirler. Resen yumuşayıp kaybolabilirlerse de kesin tanı için biyopsi gereklidir
Fibrokistik hastalık:
Tek bir kistin yada birçok küçük kistlerin meydana getirdiği palpabl kitlelerdir. Mikroskopik kistik illette çapları birkaç mm’ye varan birçok kist bulunur. Göğsün tüm kısımlarında olabilir, ençok üst dış kadranda görülür
Fizik muayenede hudutları tertipli, lastik kıvamında nodülarite olarak ele gelir. Her iki memeyi bir arada tutabilir. USG ile tanı koyulur ve İİAB ile aspire edilebilir.
Fibrokistik illete bağlı oluşan ağrı menstrüal siklusunun 2. yarısında artar, menstrüasyon başlaması ile azalır. Kistik hastalık göğsün en sık rastlanan benign illetidir. Bayanlarda % 60 orantısında rastlanır. Orta yaşta daha sık görülür. En çok 30 yaş ile menapoz arasında görülür.
Kistlerde cerrahi tedavi endikasyonları:
3-4 cm den büyük kist varsa
Rekürren kist varlığında
Duvar düzensizliği olan kist
Aspirasyonda kanlı likit gelmesi
Ailede Göğüs Ca hikayesi olması
Fibroadenom (Adenofibroma):
Kistik marazdan sonra göğsün 2. sık görülen benign illetidir. Genç kızlarda münhasıran 20-30 yaş arasında görülür. Çapları 2-3 cm ye ulaştığında çoklukla büyümeleri durur. Klinik olarak hudutları keskin, mobil, sert bir kitle palpe edilir. Bazen hafif lobüllü olabilir. Çapları 7-8 cm ye ulaşarak dev fibroadenomaya dönüşebilir. Varlığı kanser riskini artırmaz fakat literatürde 100 vakada fibroadenoma içinde lobuler karsinoma in situ bulunmuştur. Tübüler adenoma fibroadenomun bir komponentidir ve “laktasyon adenomu” olarak da bilinir. Cerrahi eksizyon önerilir .
Sistosarkoma filloides:
Fibroadenomun bir tipi olarak kabul edilir. Umumiyetle benign bir tümördür. Çok nadiren malign formu da görülür. Klinikte sert, mobil, lobüllü bir kitle olarak ele gelir. Büyüklüğü çoklukla 3-4 cm’nin üzerindedir. Tedavide sağlam göğüs dokusu sonlarını da içine alacak biçimde kitle total eksize edilmelidir. Vakaların yarısında lokal rekürrens gelişir. Büyük tümörlerde yalın mastektomi yapmak gerekebilir, aksiller disseksiyona gerek yoktur.
İntraduktal papilloma:
Kendisini kanlı göğüs başı akıntısı ile anlaşılan eder. Areolanın çabucak altındaki laktofer duktusların içinde oluşur. Göğüs kanseri riskini 1.5-2 kat artırır. Çoklukla tek taraflıdır. Seroanjinöz yada kanlı göğüs başı akıntısının en sık nedenidir. Göğüs başı akıntısı ile başvuran hastaların muayenesinde areolanın kenarlarına basılarak akıntının hangi kesimden geldiği saptanır ve buradan yapılan cerrahi teşebbüs ile papillom çıkartılır.
Bakteriyel Enfeksiyon:
Etken sıklıkla Staphylococcus aerus yada streptekoklardır. Apse formu ekseriyetle laktasyonla birlikte ve laktasyonun birinci haftalarında meydana gelir. Streptekok enfeksiyonları daha çok sellülit meydana getirir. Staphylococcus aerus ise daha çok lokalize derin invazyon gösteren süpüratif abseler oluşturur. Apse çoklukla multiloküledir. Tedavisi cerrahi drenaj + antibiyotiktir. Kronik enfeksiyonlarda nadiren kolay mastektomi gerekebilir
Puerperal mastit:
Çoklukla Staphylococcus aerus ile oluşur. Bebeğin emmesi sırasında valideye makbul. Göğüs başında çoklukla çatlak vardır. Süt stazı oluşur, göğüste sütün boşaltılması semptomların gerilemesini sağlar. Antibiyotik tedavisi ile mastit geriler. Mastit sırasında laktasyona devam edilmemelidir.
Granülomatöz Mastit
Granülomatöz mastit (GM), göğsün nadir görülen, etiyolojisi tam olarak aydınlatılamamış, kronik inflamatuar bir illetidir. Hastalar daha çok tek taraflı kitle yahut pürrulan akıntı ile başvuran, reproduktif çağda, yakın vakitte veladet yapmış ve daha öncesinde oral kontraseptif tasarruf hikâyesi olan hatunlardır. Tanı histopatolojik olarak, göğüs lobüllerini bozan inflamatuar reaksiyon ve kazeifiye olmayan çok sayıda granülomların görülmesi ile konulabilir Klinik ve radyolojik olarak göğüs karsinomu ile idiyopatik GM karışabilir. Ciltte retraksiyon, fistülüzasyon ve ülserasyona neden olabilir. Göğüste, sert nizamlı yahut sistemsiz kitle formunda görülür Hastaların %15' inde aksiller lenfadenopati izlenir. Ekseriyetle, subareolar kesim dışında tüm kadranlara lokalize olabilir. İdiyopatik GM'de tedavi tartışmalıdır. Cerrahi rezeksiyon ve drenaj umumide seçilen tedavi prosedürü iken rezeksiyonun büyüklüğü de tartışmalıdır. Yalnızca insizyon ve drenaj öneren yayınların yanında geniş eksiyonun daha yararlı olduğunu belirten yayınlarda vardır. Kıymetli bir problemde cerrahi sonrası oluşan nüksler ve göğüs derisine oluşan fistüllerdir. Hastaların %20-30’unda fistül görülmektedir. Otoimmunitenin etiyolojide mekan aldığını düşünerek ve de cerrahi eksizyon sonrası nükslerin görüldüğü vakalarda immunsüpresif tedavi önerilmiştir. İmmunsüpresif olarak ve steroid dozunu azaltmak gayeli düşük doz metotoraksat ile nüks vakaların muvaffakiyet ile tedavi edildiğini bildiren yayınlarda vardır.
JİNEKOMASTİ
Erkeklerde bayan tipinde göğüs dokusunun olmasıdır. Puberte çağında çoklukla tek taraflıdır ve 12-15 yaş arasında olur. Yaşlılarda ise çoklukla bilateraldir. Jinekomasti obez olmayan şahıslarda en az 2 cm’lik subareolar göğüs dokusunun varlığıdır. Tanıda USG ve mammografi kullanılır. Jinekomasti erkeklerde göğüs Ca’ya predispozisyon oluşturmaz. Östrojen fazlalığı nedeniyle oluşan jinekomasti testiküler yahut nontestiküler olabilir. Hipotroidi, hipertroidi ve sirozda östrojen fazlalığına bağlı jinekomasti oluşur. Yaşlanma ile androjen azlığı oluşur ve yeniden jinekomasti oluşur. Sekonder testiküler yetmezlik; travma, orşit, kriptorşidizm, abdominal yada genital radyadyon, hidrosel, varikosel, spermatosel üzere nedenler ile oluşabilir. Kronik böbrek yetmezliğinde de jinekomasti olabilir. Östrojenik ilaçlar yada östrojen gibisi aktivite gösteren ilaçlar (digital, östrojenler, steroidler) jinekomasti yapabilir. Genç erkeklerde en âlâ tedavi subareolar eksizyondur
Göğsün benign (kanser olmayan) neoplastik marazları:
Adenosis:
Göğsün epitelyal elemanlarının yani lobüllerin duktus ve asini yapılarının çoğalması ile meydana gelen benign neoplastik oluşumlardır. En sık üst dış kadranda görülür. Fizik muayene bulgusu olarak sonları keskin olmayan lastik kıvamında nodülarite olarak ele gelirler. Resen yumuşayıp kaybolabilirlerse de kesin tanı için biyopsi gereklidir
Fibrokistik hastalık:
Tek bir kistin yada birçok küçük kistlerin meydana getirdiği palpabl kitlelerdir. Mikroskopik kistik illette çapları birkaç mm’ye varan birçok kist bulunur. Göğsün tüm kısımlarında olabilir, ençok üst dış kadranda görülür
Fizik muayenede hudutları tertipli, lastik kıvamında nodülarite olarak ele gelir. Her iki memeyi bir arada tutabilir. USG ile tanı koyulur ve İİAB ile aspire edilebilir.
Fibrokistik illete bağlı oluşan ağrı menstrüal siklusunun 2. yarısında artar, menstrüasyon başlaması ile azalır. Kistik hastalık göğsün en sık rastlanan benign illetidir. Bayanlarda % 60 orantısında rastlanır. Orta yaşta daha sık görülür. En çok 30 yaş ile menapoz arasında görülür.
Kistlerde cerrahi tedavi endikasyonları:
3-4 cm den büyük kist varsa
Rekürren kist varlığında
Duvar düzensizliği olan kist
Aspirasyonda kanlı likit gelmesi
Ailede Göğüs Ca hikayesi olması
Fibroadenom (Adenofibroma):
Kistik marazdan sonra göğsün 2. sık görülen benign illetidir. Genç kızlarda münhasıran 20-30 yaş arasında görülür. Çapları 2-3 cm ye ulaştığında çoklukla büyümeleri durur. Klinik olarak hudutları keskin, mobil, sert bir kitle palpe edilir. Bazen hafif lobüllü olabilir. Çapları 7-8 cm ye ulaşarak dev fibroadenomaya dönüşebilir. Varlığı kanser riskini artırmaz fakat literatürde 100 vakada fibroadenoma içinde lobuler karsinoma in situ bulunmuştur. Tübüler adenoma fibroadenomun bir komponentidir ve “laktasyon adenomu” olarak da bilinir. Cerrahi eksizyon önerilir .
Sistosarkoma filloides:
Fibroadenomun bir tipi olarak kabul edilir. Umumiyetle benign bir tümördür. Çok nadiren malign formu da görülür. Klinikte sert, mobil, lobüllü bir kitle olarak ele gelir. Büyüklüğü çoklukla 3-4 cm’nin üzerindedir. Tedavide sağlam göğüs dokusu sonlarını da içine alacak biçimde kitle total eksize edilmelidir. Vakaların yarısında lokal rekürrens gelişir. Büyük tümörlerde yalın mastektomi yapmak gerekebilir, aksiller disseksiyona gerek yoktur.
İntraduktal papilloma:
Kendisini kanlı göğüs başı akıntısı ile anlaşılan eder. Areolanın çabucak altındaki laktofer duktusların içinde oluşur. Göğüs kanseri riskini 1.5-2 kat artırır. Çoklukla tek taraflıdır. Seroanjinöz yada kanlı göğüs başı akıntısının en sık nedenidir. Göğüs başı akıntısı ile başvuran hastaların muayenesinde areolanın kenarlarına basılarak akıntının hangi kesimden geldiği saptanır ve buradan yapılan cerrahi teşebbüs ile papillom çıkartılır.