Mavi dil hastalığının belirtileri
Mavidil Hastalığı başlıca Clucoides spp Cinsi sokucu sineklerin hayvanı sokması ile , enfekte kan ve enfekte sperma ( Cinsel yolla ) bulaşmaktadır
Mavidil hastalığı nasıl meydana gelir?
Mavidil hastalığı , halkarasında tatarcık olarak bilinen sokucu sineklerin (Clucoides spp) hasta hayvanları emerek aldıkları kanda bulunur ve aynı sineğin sağlıklı bir hayvandan kan emmesi sonucu sağlam hayvanlara bulaşır
Bu sinekler ozellikle yağmurlu yaz gunlerinin ardındaki rutubetli gecelerde aktiftirlerHasta boğaların spermalarıyla da virus sağlıklı ineklere bulaşabilmektedir ki bulaşmada dikkate edilmesi gereken onemli bulaşma yollarından birisidirSığırlar belirgin bir hastalık belirtisi gostermeksizin virusu kanlarında taşırlar ve hastalığın koyunlara bulaşmasında onemli rol oynarlarHastalık etken sokucu sineklerin olmadığı zamanlarda dahi sığır kanında 14 hafta aktif olarak kalabilmekte ve hastalık yapma gucunu taşımaktadırKoyunlarda Mortalite oranı normalde duşuktur ancak bazıo salgınlarda % 10 un altındadır Hastalık İnsanlara bulaşmamaktadır
Mavidil Hastalığının belirtileri nelerdir?
Sokucu sinek tarafından kan emme sırasında virusu alan hayvanda ilk belirtiler 7 gun sonra gorulmeye başlarBu sure hayvanın ırkına ve bireysel direncine gore uzayıp kısalabilmektedirOrneğin Merinos ırkı koyunlar diğer koyun ırklarına gore hastalığa daya duyarlıdırlar ve cok daha fazla etkilenirlerKuzular da koyunlardan daha duyarlıdır Mavidil hastalığında Koyunlardaki ilk belirtiler : yuksek ateş ( 4041 C ) , depresyon , ateşin başlamasından sonra gorulen dudak emme hareketleri , sindirim ve solunum mukozasında yangı , odem , konjesyon,nekroz ve ulserasyonlar , dil ve dudakta odemler ve hastalığın en onemli ve adını verdiği dilde mavileşme –morarma ,once sulu daha sonra irinli burun akıntısı , ağızda ve burun girişinde ulser ve kabuklu yaralar , bunun sonucu solunum gucluğu ve yem alımının durması , pneumoni komplikasyonları , ayaklarda coroner bant ve toynak laminasında konjesyon ve tırnak aralarındaki yaralara bağlı topallık , lenf duğumlernde hipertrofi , dalakta buyume , deride kırmızılıklar, yapağıda kırılma ve dokulme, zayıflama , dolveriminde duşme ,gelişme geriliği, genc hayvanlarda ishal ve belirtilerin gorulmeye başlamsından 8 10 gun icerisinde olum , ancak bazı durumlarda olum cok daha uzun zaman sonra gorulebilir
Sığırlarda benzer belirtiler gorulmekle beraber belirtiler cok hafiftir ve bazen fark edilmeyebilirAncak gebe ineklerde AH sendromu denilen anomalili buzağı doğumları ve olu doğumlar da gorulebilmektedir
MAVİDİL HASTALIĞINDA TEŞHİS :
Hastalığın kesin teşhisi icin Canlı hayvanlardan alınan Heparinli kanın Laboratuara gonderilmesi gerekmektedirYeni olmuş hayvanlardan ise ; dalak , karaciğer , kalp kanı , lenf duğumleri ve kırmızı kemik iliği ,alınarak soğuk zincir icerisinde (+4 C da ) dondurulmadan Laboratuara ulaştırılır
Klinik bulgular yani hastalığın belirtileri ve otopsi bulguları her ne kadar yol gosterici olsa da kesin teşhis ancak Laboratuar muayenesi ile konur
Bulaşıcı Ektima , Şap Hastalığı , Işığa duyarlılık , Polyarthritis,ayak iltihapları,ayak curukluğu,bitki zehirlenmeleri,PPR Coenurosis, geyiklerin epizootik hemarajik hastalığı ile karışabilmektedir
MAVİDİL HASTALIĞINDA MUCADELE :
Mavidil Hastalığıyla mucadelenin esasını , karantina , hasta hayvanların imhası ve sokucu sineklerle mucadele ile birlikte Aşılamalar oluşturur
Aşılar ilkbaharda ve kırkımdan 36 hafta once uygulandığında daha fazla bağışıklık sağlarAncak aşının koclarda gecici kısırlık yapması nedeniyle koclar , koc katımından sonra aşılanmalıdır Mavidil hastalığını geciren hayvanlar 2 yıl kadar bağışıklık kazanır Bu hayvanlar ağız sutu (kolostrum ) aracılığı ile bağışıklığı sağlayan antikorlarını yavrularına da gecirebilirlerBu yavrulart 6 aya kadar bağışık kalırlarBe nedenle hastalığa karşı yapılan aşıların eğer hastalığı daha onceden gecirdi ise 6 aylıktan kucuk kuzulara yapılmaması gerekir Damızlıkta kullanılan boğa ve kocların ozellikle suni tohumlamada kullanılanların belirli zaman aralıklarıyla muayenelerinin yapılması ve Mavidil Hastalığı yonunden negatif olan hayvanların kullanılmaları gereklidirAksi takdirde hastalığın cok geniş sahalara yayılması onlenemeyecektirHastalığın tamamen ortadan kalkması başka bir deyişle eradikasyonu icin hasta hayvanların kesime gonderilmesi de uygun bir cozum yoludur
Mavidil Hastalığı başlıca Clucoides spp Cinsi sokucu sineklerin hayvanı sokması ile , enfekte kan ve enfekte sperma ( Cinsel yolla ) bulaşmaktadır
Mavidil hastalığı nasıl meydana gelir?
Mavidil hastalığı , halkarasında tatarcık olarak bilinen sokucu sineklerin (Clucoides spp) hasta hayvanları emerek aldıkları kanda bulunur ve aynı sineğin sağlıklı bir hayvandan kan emmesi sonucu sağlam hayvanlara bulaşır
Bu sinekler ozellikle yağmurlu yaz gunlerinin ardındaki rutubetli gecelerde aktiftirlerHasta boğaların spermalarıyla da virus sağlıklı ineklere bulaşabilmektedir ki bulaşmada dikkate edilmesi gereken onemli bulaşma yollarından birisidirSığırlar belirgin bir hastalık belirtisi gostermeksizin virusu kanlarında taşırlar ve hastalığın koyunlara bulaşmasında onemli rol oynarlarHastalık etken sokucu sineklerin olmadığı zamanlarda dahi sığır kanında 14 hafta aktif olarak kalabilmekte ve hastalık yapma gucunu taşımaktadırKoyunlarda Mortalite oranı normalde duşuktur ancak bazıo salgınlarda % 10 un altındadır Hastalık İnsanlara bulaşmamaktadır
Mavidil Hastalığının belirtileri nelerdir?
Sokucu sinek tarafından kan emme sırasında virusu alan hayvanda ilk belirtiler 7 gun sonra gorulmeye başlarBu sure hayvanın ırkına ve bireysel direncine gore uzayıp kısalabilmektedirOrneğin Merinos ırkı koyunlar diğer koyun ırklarına gore hastalığa daya duyarlıdırlar ve cok daha fazla etkilenirlerKuzular da koyunlardan daha duyarlıdır Mavidil hastalığında Koyunlardaki ilk belirtiler : yuksek ateş ( 4041 C ) , depresyon , ateşin başlamasından sonra gorulen dudak emme hareketleri , sindirim ve solunum mukozasında yangı , odem , konjesyon,nekroz ve ulserasyonlar , dil ve dudakta odemler ve hastalığın en onemli ve adını verdiği dilde mavileşme –morarma ,once sulu daha sonra irinli burun akıntısı , ağızda ve burun girişinde ulser ve kabuklu yaralar , bunun sonucu solunum gucluğu ve yem alımının durması , pneumoni komplikasyonları , ayaklarda coroner bant ve toynak laminasında konjesyon ve tırnak aralarındaki yaralara bağlı topallık , lenf duğumlernde hipertrofi , dalakta buyume , deride kırmızılıklar, yapağıda kırılma ve dokulme, zayıflama , dolveriminde duşme ,gelişme geriliği, genc hayvanlarda ishal ve belirtilerin gorulmeye başlamsından 8 10 gun icerisinde olum , ancak bazı durumlarda olum cok daha uzun zaman sonra gorulebilir
Sığırlarda benzer belirtiler gorulmekle beraber belirtiler cok hafiftir ve bazen fark edilmeyebilirAncak gebe ineklerde AH sendromu denilen anomalili buzağı doğumları ve olu doğumlar da gorulebilmektedir
MAVİDİL HASTALIĞINDA TEŞHİS :
Hastalığın kesin teşhisi icin Canlı hayvanlardan alınan Heparinli kanın Laboratuara gonderilmesi gerekmektedirYeni olmuş hayvanlardan ise ; dalak , karaciğer , kalp kanı , lenf duğumleri ve kırmızı kemik iliği ,alınarak soğuk zincir icerisinde (+4 C da ) dondurulmadan Laboratuara ulaştırılır
Klinik bulgular yani hastalığın belirtileri ve otopsi bulguları her ne kadar yol gosterici olsa da kesin teşhis ancak Laboratuar muayenesi ile konur
Bulaşıcı Ektima , Şap Hastalığı , Işığa duyarlılık , Polyarthritis,ayak iltihapları,ayak curukluğu,bitki zehirlenmeleri,PPR Coenurosis, geyiklerin epizootik hemarajik hastalığı ile karışabilmektedir
MAVİDİL HASTALIĞINDA MUCADELE :
Mavidil Hastalığıyla mucadelenin esasını , karantina , hasta hayvanların imhası ve sokucu sineklerle mucadele ile birlikte Aşılamalar oluşturur
Aşılar ilkbaharda ve kırkımdan 36 hafta once uygulandığında daha fazla bağışıklık sağlarAncak aşının koclarda gecici kısırlık yapması nedeniyle koclar , koc katımından sonra aşılanmalıdır Mavidil hastalığını geciren hayvanlar 2 yıl kadar bağışıklık kazanır Bu hayvanlar ağız sutu (kolostrum ) aracılığı ile bağışıklığı sağlayan antikorlarını yavrularına da gecirebilirlerBu yavrulart 6 aya kadar bağışık kalırlarBe nedenle hastalığa karşı yapılan aşıların eğer hastalığı daha onceden gecirdi ise 6 aylıktan kucuk kuzulara yapılmaması gerekir Damızlıkta kullanılan boğa ve kocların ozellikle suni tohumlamada kullanılanların belirli zaman aralıklarıyla muayenelerinin yapılması ve Mavidil Hastalığı yonunden negatif olan hayvanların kullanılmaları gereklidirAksi takdirde hastalığın cok geniş sahalara yayılması onlenemeyecektirHastalığın tamamen ortadan kalkması başka bir deyişle eradikasyonu icin hasta hayvanların kesime gonderilmesi de uygun bir cozum yoludur