Koronavirüs salgınının tesirleri şimdi tam olarak bitmemişken, dünyada son birkaç haftadır yeni bir virüs kaynaklı hastalık gündemde; maymun çiçeği. Uzun yıllardır Orta ve Batı Afrika'da görülen bu hastalık, son birkaç haftada Avrupa ve Amerika'da görülmeye başlandı.
Pandeminin yarattığı panik havası, maymun çiçeği virüsünü de etkiledi ve internette sayısız temelsiz argüman ortaya atıldı. Virüsün 'yeni oyun' olarak kaos yaratmak için ortaya çıkarıldığından COVID-19 aşıları yüzünden ortaya çıktığına kadar pek çok gerçek dışı tez, Twitter, Facebook üzere pek çok platformda dolaşmaya başladı. Gelin bu tezlerin gerçeklik hissesi ne birlikte inceleyelim.
İddia #1: "Maymun çiçeği, COVID-19 aşılarından kaynaklanıyor"
Maymun çiçeği hastalığı, birinci olarak 1950'li yıllarda maymun kolonilerinde görülen, 1970'de ise birinci kere bir beşerde görülen bir hastalık. O yıllardan beri de bilhassa Orta ve Batı Afrika ülkelerinde görülen bu hastalık, vakit zaman Afrika dışı ülkelerde de görülüyordu.
Aşı aksisi kitlenin ortaya attığı bu sav, 50 yıldır var olan bir hastalığı reddediyor. COVID-19 aşıları sonrası ciltte döküntü yan tesiri epey az olmakla birlikte görülen bir tesir. Fakat bu döküntü maymun çiçeğinde olduğu üzere ağır ve tüm bedende görülen bir döküntü değil.
Ayrıca bu döküntü ekseriyetle sırf ilk doz mRNA aşısı sonrası görülüyor ve kısa müddette düzeliyor. Bu yan tesir, mRNA aşıları uygulanmaya başladığından beri biliniyor ve inkar edilmesi ya da gizlenmesi üzere bir durum da olmadı.
İddia #2: "Şu an görülen maymun çiçeği virüsü değil; belirtileri farklı, aslında 'genital bölgelerde' başlıyordu artık elde ve yüzde başlıyor"
Maymun çiçeği ile ilgili karşınıza çıkabilecek enteresan tezlerden biri de hastalığın ciltte sebep olduğu döküntülerin aslında birinci olarak genital bölgelerde başladığı; şimdilerde görülen olaylarda ise el ve yüzde belirtilerin oluştuğu.
Ancak bu savın hiçbir desteği yok. Maymun çiçeği sebebiyle oluşan döküntülerin her vakit birinci olarak yüz ve el-kol bölgesinde çıktığı biliniyor. Genital bölgelerde başladığına dair ise hiçbir bilgi bulunmuyor.
İddia #3: "Maymun çiçeği için geliştirilen aşının üzerinde 'Ankara' yazıyor, bu bize yapılmış bir komplo"
Modified Vaccinia Virus Ankara (MVA), çiçek hastalığı için geliştirilen ve tüm dünyada kanserden farklı bulaşıcı hastalıklara kadar pek çok hastalık için aşı geliştirme çalışmalarında kullanılan lisanslı bir aşı. Bu aşı, maymun çiçeği için geliştirilen ve 2019 tarihinde onaylanan bir aşının da geliştirilmesinde kullanıldı.
Ayrıca görseldeki aşının da maymun çiçeği için değil çiçek hastalığı için olduğu, üzerinde de yazıyor; 'smallpox'. Maymun çiçeğini ise monkeypox olarak biliyoruz. Bu aşı, çiçek hastalığı için 'olası salgın' durumunda kullanılmak üzere 2013 yılında Avrupa'da 'pazarlama' müsaadesi aldı.
İddia #4: "DSÖ, maymun çiçeği hastalığının cinsel münasebet ile yayıldığını ve Avrupa ile Amerika'da eşcinsel erkekler aracılığı ile dağıldığını söyledi"
Maymun çiçeği hastalığının cinsel yollarla yayıldığına ve eşcinsel erkekler ortasında dağıldığına yönelik hiçbir bilimsel bilgi yok. Dünya Sıhhat Örgütü'nün bu mevzudaki açıklaması ise kimi sıhhat merkezlerinden bildirilen hadiseler sonrası eşcinsel bireyleri hastalık hakkında bilgilendirmek için hazırlanmış bir yayın. Yazıda da bilhassa ''Maymun çiçeği riskinin erkeklerle seks yapan erkeklerle hudutlu olmadığını belirtmek kıymetlidir. Bulaşıcı olan biriyle yakın teması olan herkes risk altındadır.'' sözleri yer alıyor.
Aynı vakitte yazıda maymun çiçeği virüsünün cinsel yollarla yayıldığına dair de hiçbir bilgi yok; vurgulanan ise temas ile bulaşma. Bu ikazın yapılmasının ve bahsin gündeme gelmesinin sebebi ise Belçika'da düzenlenen ve ağır olarak yurt dışından ziyaretçi alan 'Darkland fetiş festivali' isimli bir şenliğe katılan kimi eşcinsel erkeklerde hastalık belirtilerinin görülmesi. Fakat bu, hastalığın ana nedeninin cinsel alaka olduğu manasına gelmiyor.
İddia #5: "Maymun çiçeği laboratuvarda üretildi"
Yine koronavirüs salgınının bıraktığı izlerden biri olarak, maymun çiçeğinin laboratuvarda üretilen bir hastalık olduğuna; ardında ABD olduğuna ve Nijerya'dan yayıldığına yönelik argümanlar var.
Ancak bu argümanlar da gerçeği yansıtmıyor. Maymun çiçeği hastalığının birinci olarak bir beşerde görüldüğü ülke Nijerya değil Demokratik Kongo Cumhuriyeti. Ayrıyeten günümüzde dolanımda olan virüs DNA dizilimine bakılarak incelendiğinde, kaynağının Batı Afrika'daki virüs olduğu ve laboratuvarda geliştirilmediği anlaşılabiliyor.
Üstelik maymun çiçeği tarihte birinci kere Afrika dışında görülmüyor. Daha evvel de en yakın tarihli olarak 2019'da Avrupa'da ve Amerika'da, 2021'de de yeniden Amerika'da görüldüğü biliniyor. Virüsün deverana girmesine sebep olan şeyin hayvan ticareti ve seyahat olduğu düşünülüyor.
İddia #6: "Maymun çiçeği planlı bir salgın, Bill Gates, küreselciler, DSÖ iş başında"
Maymun çiçeği ile ilgili kestirim edeceğiniz üzere en çok konuşulan argümanlardan biri de hastalığın planlı bir salgın olarak başımıza sarıldığı. Bill Gates'in, birtakım 'küreselcilerin' hatta Dünya Sıhhat Örgütü'nün bu hastalığı yeni salgın olarak planlı bir biçimde yaydığı da sık sık konuşuluyor.
Ancak bu tez, desteği olmayan bir telaffuzun de ötesinde; mantıksız. Zira maymun çiçeği etkin olarak kullanılan aşısı ve ilacı olan; mevt oranı çok düşük ve belirtilerin belirli bir mühlet sonra kendi kendine geçtiği bir hastalık. Salgına dönüşme ve bize yeni kısıtlamalar olarak dönmesi ihtimali ise pek çok kurum ve kuruluşa nazaran bulunmuyor.
Bu tezlere bir öteki kaynak olarak ise ABD merkezli bir biyogüvenlik kuruluşu olan Nuclear Threat Initiative (NTI) tarafından hazırlanan 'kurmaca' bir rapor gösteriliyor. Kelam konusu evrak ile ilgili ayrıntılardan bahsettiğimiz haberimize buradan tıklayabilirsiniz. Fakat kısaca özetlemek gerekirse, kelam konusu rapor 'olası bir salgın durumunda' yaşanabilecekleri gözlemlemek için kurmaca bilgilerle hazırlanmış bir rapordu. Sonuçları ise 'gerçek' bir senaryoyu değil, bu kurmaca senaryonun muhtemel sonlarını gösteriyordu.
Kaynak 1, Kaynak 2, Kaynak 3, Kaynak 4, Kaynak 5, Kaynak 6