Mayoz Bölünme Hakkında
Mayoz Ayrılma Hakkında Bilgiler
Mayoz Bölünme Hakkında Bilgi
Bütün döllerde kromozom sayısının değişmez kalabilmesi için (sperm ve yumurtanın birleşmesinden kromozom sayısı iki katına çıkacağından nedeniyle) bambaşka bir hücre bölünmesi gelişmiştir Mayoz ayrılma ismini bölge bu alıcı bölünmede, kromozom sayısı yarıya indirgenir Mayoz bölünmenin sonunda meydana gelen gametler diğer karoser hücrelerinin tersine n sayıda kromozom taşır (bir takım bitkilerde ve bir hücrelilerde bireyin kendisi yaşantısı her tarafında haploid kromozomlu olduğundan mayoz bölünmeye gerek kalmaz) Alışılagelmiş olarak soma hücrelerinde 2n kromozomlardan homolog olanlar, boyuna, sinaps dediğimiz aralıklarla birbirinin yakınında uzanırlar Bu homolog kromozomların herkes öbür bir kutba giderek, yalnız bir tanesinin bir gamete verilmesi sağlanır Homolog kromozomlar benzer büyüklüğe ve şekle, ayrıca benzer ırsi faktörlere sahiptir Lüzum yumurta gerekse sperm oluşumu son iki hücre bölünmesine dek benzer kurallara tarafından yürütülür sonradan spermatogenezis (sperm oluşumu) ve oogenesiz (yumurta oluşumu) öbür şekilde meydana gelir
Mayozda da mitoz gibi profaz, metafaz, anafaz ve telofaz diye dört safha vardır Bu evreler arada interfaz olmaksızın peş peşe iki defa gerçekleşir ve sonuçta dört yavru gözenekli olan meydana kazanç Mayoz bölünme ile mitoz ayrılma arasındaki en büyük farka profazda rastlanır
İnterfaz
Bölünmeye hazırlık evresidir Mitozdaki interfaza benzemekle birlikte hücrelerin mitozdaki gibi büyüklüklerinin ve hacimlerinin artması gerçekleşmez
Profaz
Kromozomlar kısalıp kalınlaşmaya başlarken, anadan ve babadan gelen homolog kromozomlar sinaps halinde ya emrindeki yanlamasına parelel uzanırlar veya birbirinin üstüne kıvrılırlar Kısalma sonucunda kromozomlar mitozdaki gibi görülmeye başlar Her kromozom iki kromatitten yapıldığından, homolog kromozomlar dörtlü demetler halinde görülür, bu görünüşe tetrat denir Canlının vücudunda homolog kromozom dek tetrata rastlanılır (insanda 23 tane) Kromozomların sentromerleri ayrılmamıştır 4 kromatid için iki sentromer vardır
Keza mitozdan farklı olarak bu evrede tetratlar arasında parça değişimi gerçekleşir Krossingover denilen bu parça değişimi nesil içinde çeşitliliği sağlar Bu evrenin sonunda çekirdek zarı parçalanarak kaybolur
Metafaz
Çekirdek zarının parçalanması sona ermiş, sentrozomlar kutupulara çekilmiş ve iğ iplikleri ortaya çıkmıştır Sentromerleri çift olan tetratlar ekvatora yakın düzlem üzerine dizilir
Anafaz
Bu evrede tetratlar ikiye ayrılarak kutuplara giderler Ana ve babadan gelen kromozomlar amaçsızca olarak birbirlerinden ayrılırlar (özelliklerimizin bazılarının anadan bazılarının babadan geçmesinin nedeni) Bu evrede kromozom sayısı indirgendiğinden kutuplara taşınan yani oğul hücrelere geçecek olan kromozom sayısı ceset hücrelerinin kromozom sayısının yarısı kadardır
Telofaz
Hücrenin iki kutbunda bulunan kromozomlar uzayıp incelmeye başlar Etraflarında çekirdek zarı oluşur Sitoplazmanın boğumlanmasıyla da haploid sayıda kromozoma sahip iki yavru gözenekli olan oluşur
Buraya dek geçen olaylar mayozI olarak adlandırılır Bundan sonradan mitozdakinin tersine arada interfaz evresi olmaksızın profazIInin başlamasıyla mayozII başlar MayozII mitoz bölünmenin az kalsın aynısıdır Hücrelerdeki haploid kromozom sayısı korunarak profazII, metafazII, anafazII ve telofazII gerçekleşerek mayoz bölünmenin sonunda n kromozom sayısına sahip 4 yavru hücresel meydana gelir *