Mektup Turleri
Kişisel
Yazınsal ve Duşunsel Mektuplar
Resmi Mektuplar, İş Mektupları
Zarf Yazımı
Kişisel (Ozel) Mektuplar
Arkadaşlık, aile bağları, aşk gibi herhangi bir yakınlığı olan iki kişinin birbirine duygu, duşunce ve yaşantılarını samimi bir uslupla ve yazılı olarak anlattığı mektuplardır
Ozellikleri:
Konu ve uzunluk sınırı yoktur
Yaşamın her anı, her alanı ile ilgili olarak yazılabilir
Mektup yazan kişi ile mektubun yazıldığı kişi arasındaki ilişkinin gucu ve derinliği, mektubun iceriğini ve ozelliklerini belirler
İctenlik ve kişisellik esastır
Konuşma uslubu hakimdir
Yazım ve noktalama kurallarına ozen gosterilmelidir
Bazı mektuplar, bir yere davet etme, bir başarıyı ya da ozel gunu kutlama, başsağlığı veya gecmiş olsun dileği iletmek amacıyla kaleme alınabilir Bu turden mektuplar genellikle kısa olmakla birlikte kişiler arasındaki ilişkiye bağlı olarak uzunluğukısalığı değişebilir (Ayrıca bkz Davetiye, kutlama, telgraf)
Sanat, siyaset, edebiyat, duşunce adamlarının birbirlerine, ailelerine, sevgililerine yazdıkları mektuplar, onların yaşamlarına ve donemlerine ışık tutan birer belge niteliği taşır Orneğin Van Gogh ’un kardeşine yazdığı mektuplar Theo ’ya Mektuplar, Kafka ’nın sevgilisi Milena ’ya yazdıkları Milena ’ya Mektuplar, Bedri Rahmi Eyuboğlu ’nun kardeşlerine yazdıkları Kardeş Mektupları, Cahit Sıtkı Tarancı ’nın mektupları Evime ve Nihal ’e Mektuplar, Ziya ’ya Mektuplar adıyla kitaplaştırılmıştır
Yazınsal ve Duşunsel Mektuplar
Herhangi bir duşuncenin, duyuşun belirli bir kişiye değil, belirli bir okur kitlesine ya da tum insanlara ulaşması icin mektup şeklinde kaleme alınmasıdır Bazan bir gazetede ya da dergide yayınlanabilir(Ornek: Nurullah Atac, Okuruma Mektuplar) bazan da toplumsal, duşunsel, sanatsal nitelikli mektuplar bir kitap halinde toplanabilir(Ornek Descartes Ahlak Uzerine Mektuplar)
Ornek metin: Ali Sirmen, Allah Allah, Cumhuriyet, 7 Ekim 2000
Ornek metin: Descartes, Ahlak Uzerine Mektuplar, (Cev Mehmet Karasan), İstanbul, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1992: 5354, 62
Ornek metin: Doğan Kokdemir, Universite Oğrencilerine Acık Mektup, Cumhuriyet Bilim Teknik, 29 Temmuz 2000, 697: 15
Mektup turunun kişiselliği, yazınsal bircok eserin yapısını da etkilemiştir Turk ve dunya edebiyatında mektuplarla bezenmiş romanların yanı sıra tamamı mektup şeklinde yazılmış romanlara ya da oykulere de(Ornek: Goethe Genc Werther'in Acıları, Reşat Nuri Guntekin Bir Kadın Duşmanı, Halide Edip AdıvarHandan) rastlanır
Ornek metin: Aziz Nesin, Son Konuğuma Mektup
Resmi Mektuplar, İş Mektupları
Bir talebi ya da siparişi bildirmek, bir soruna acıklık getirmek, iş başvurusunda bulunmak, bir ust makama belirli bir durumla ilgili bilgi iletmek vb amaclarla kişiler ile kişiler, kişiler ile kurumlar ya da kurumlar ile kurumlar arasında yapılan yazışmalardır
Ozellikleri:
Kuruma ya da kişiye yonelik hitapla başlanmalıdır
Ad, adres, tarih belirtilmelidir
Acık, temiz, duzgun bir Turkceyle kaleme alınmalıdır
Amac acıkca belirlenmelidir
Birden fazla sorun soz konusuysa maddeler ya da paragraflar halinde belirtilmelidir
Saygılı, ciddi bir dil ve uslup kullanılmalıdır
Mektup bir kurum tarafından yazılıyorsa, kurumun antetli kağıdı ve zarfı kullanılmalıdır
Daha once yazılmış bir mektuba karşılık olarak yazılıyorsa, “ilgi başlığı altında hangi tarih ve hangi sayılı, hangi konuyla ilgili yazıya karşılık olduğu belirtilmelidir
Sorun, durum ya da dilek acıkca ve kısa cumlelerle belirtilmelidir
Sonuc cumlesinde makamlar arasındaki hiyerarşik duzene dikkat edilmelidir Ust makam alt makama yazıyorsa ya da makamlar arasında denklik varsa “rica ederim, alt makam ust makama yazıyorsa “saygılarımla arz ederim ifadesiyle cumle tamamlanmalıdır(“durumu bilgilerinize saygılarımla arz ederim, “ gereğini saygılarımla arz ederim gibi)
Kurumdan kişiye ya da kuruma yazılıyorsa kurumun en ust makamı tarafından, kişiden kişiye yazılıyorsa yazan tarafından imzalanmalıdır
Ek belgeler mektubun sonunda “Ekler başlığı altında ve maddeler halinde belirtilmelidir
Bilgisayarla ya da daktiloyla yazılmalıdır
Cizgisiz beyaz kağıt kullanılmalıdır
Yazım ve noktalama kurallarına uyulmalıdır
Zarf yazımı
Alıcının adresi zarfın ortasına yazılmalıdır
Gonderenin adı ve adresi zarfın sol ust koşesine yazılmalıdır
Tam ve acık adres yazılmalıdır
Buyuk harflerle ve okunaklı yazılmalıdır
Alıcı adresinin posta kodu belirtilmelidir
Ozellikle yurtdışına gonderilen mektuplarda posta pullarının ulkeyi temsil edici bir değer olduğu unutulmamalı ve posta pulu kullanılması yeğlenmelidir