Christopher Nolan’ın ilk işlerinden biri olan Memento, tam 21 yaşında. Zaman çok hızlı geçiyor farkındayız ama bu kadarı da düşününce insanın gözüne biraz fazla geliyor. 2000 yılında beyaz perdeye çıkan bu gizem ve gerilim filmi, içerisinde herkesin bilmediği birkaç detay barındırıyor.
Gelin bu kısa süreli hafıza kaybı yaşayan adamın karısının katilini bulmaya çalıştığı hikâyenin herkes tarafından bilinmeyen gizli detaylarını birlikte inceleyip göz atalım.
Memento (2000)
- Tür: Gizem, Gerilim
- IMDb: 8,4
- Oyuncular: Guy Pearce, Carrie-Anne Moss, Joe Pantoliano, Mark Boone Junior
Jimmy G.’nin arka plandaki hikâyesi
Memento'nun içerisindeki çatışma, karısının kimliği belirsiz katilini bulmaya kararlı olan Leonard ile ilgilidir. Araştırmasına devam edebilmek adına Leonard, katile ‘Jimmy G’ takma adını verir. Peki bu isim nereden geliyor?
‘The Man Who Mistook His Wife For a Hat’ kitabında Dr. Oliver Sacks, Jimmy G adlı bir hastayı tedavi ediyor. Leonard karakterine çok benzeyen bu hasta, nadir görülen bir retrograd ve anterograd amneziye sahip, yani yeni anılar oluşturamıyor. Memento filminin senaryosu çoğunlukla Jonathan Nolan’ın kısa öyküsü Momento Mori’den ilham almış olsa da Sacks'in kitabından da enstantaneler bulunduruyor.
Filmin kronoloji işlenişi
Memento’nun kurgusu, kronolojik anılara tam 113 kez geçiş yapıyor. Filmdeki hangi anın hangi zaman dilimine ait olduğunu anlamanın da aslında bir formülü mevcut. Filmde iki anlatı dizisi mevcut: Şimdiki zaman ve geçmiş zaman. Şimdiki zaman, renkli sahnelerle temsil edilir ve ters bir alfabetik sırayla listeleniyor (V’den A’ya).
Geçmiş zaman sahneleri, yani flash-back’ler ise siyah beyaz olarak karşımıza çıkıyor ve doğrusal bir sayı dizilimiyle listeleniyor (1’den 22’ye kadar olan sayılar). Bu verileri birleştirdiğimizde filmin kurgu formülü şöyle oluyor: 1, V, 2, U, 3, T, 4, S, 5, R… vb.
El yazısındaki ufak detay
Filmin tamamı boyunca Leonard, hafızasını güçlendirmek için çeşitli notları ve dövmeleri çizerken kalın blok harfler kullanıyor. Bir not hariç hepsi, siz bu aykırı olanı filmi izlerken fark edebildiniz mi?
Teddy, Leonard'dan Natalie hakkında "ona güvenme" yazmasını istediğinde, Leonard notu blok harflerle değil bitişik el yazısıyla yazıyor. Daha sonra notu karalıyor ve başından beri bir şeylerin yanlış olduğunu seyirciye ima ediyor.
Nolan, filmin birçok yerinde kendisine ve eşine atıfta bulunuyor
Christopher Nolan, Memento'da birkaç arka plandaki detayda kendisine ve karısı Emma Thomas'a atıflarda bulunarak eğlenceli vakit geçirmiş. İlk gönderme, Leonard’ın sık sık ziyaret ettiği dövme dükkânı. Nolan, karısının adına mağazaya “Emma’s Tattoo” adını vermiş. Kendi adına ise bir sahnede Leonard’ın park halindeki Jaguar’ının yanına kendi Honda Civic’ini park etmiş.
Filmde Nolan’ın bir dublajı bulunuyor
Film dilinde ADR, Automated Dialogue Replacement (Otomatik Diyalog Değiştirme) anlamına gelir ve çekim sırasında başlangıçta planlandığı gibi ortaya çıkmayan diyaloğu yeniden kaydetme sürecidir. Memento'da Nolan, kendi ADR'sinden bir parçayı kaşla göz arasında filme sıkıştırmış.
Teddy, "You don’t have a clue, you freak" repliğini söylediğinde aktör Joe Pantoliano, son iki kelimeyi Nolan'ın tam istediği gibi vermemiş. Sonuç olarak Nolan, repliği kendi sesiyle kaydetti; Teddy ifadenin "you freak" kısmını söylediğinde aslında Christopher Nolan’ı duyuyoruz.
Sammy Jankis, Leonard’ın zihninde yer alan biri teorisi
Hayranlar tarafından Sammy Jankis karakterinin, Leonard'ın çarpık hayal gücünün sadece kendini yansıtan bir kurgu olduğu düşünülüyor. Filmdeki gizli bir görsel ipucu da bu teoriyi doğrudan pekiştiriyor.
Sammy'nin karısının ölümünün ardından onu bir akıl hastanesinde otururken görüyoruz. Tam birisi Sammy'nin önünde homurdanırken ve film Leonard'ın telefonla konuşurken ki bir sahnesine geçmeden hemen önce, Sammy'nin hastane koltuğunda oturan Leonard'ın görüntüsü sübliminal bir şekilde ekrana hızlıca gelip gidiyor.
Leonard’ın göğsündeki dövmeler
Filmin en ikonik olaylarından biri Leonard’ın dövmelerle dolu göğsündeki boş bir nokta. Leonard, Natalie’ye o kısmı Jimmy G’yi bulduğu ana kadar boş bırakacağını söylüyor. Ancak bir flash-back’te Jimmy G’nin kimliği resmen gözümüzün önüne koyuluyor.
Leonard dövme salonuna gittiğinde, kendisinin ve karısının yataktaki bir anısına flash-back yaşar. Dikkatli baktığınızda Leonard'ın göğsündeki bir zamanlar boş olan noktanın orada "I’ve Done It" yazan bir dövmeyle dolduğunu görebilirsiniz.
Teddy’nin telefon numarası
Teddy’nin filmdeki telefon numarası 555-0134’tü. Eğer Fight Club’ı da izlediyseniz bu numara tanıdık gelebilir zira bu numara aynı zamanda Fight Club’daki Marla Singer’ın telefon numarasıydı. Teddy’nin telefon numarasındaki tek gariplik bu da değil.
Filmde anlatılanların çoğu, Leonard’ın hatırlayamadığı insanlarla telefonda konuşmasını kapsıyor. Bir sahnede elinde altında 555-0134 numarası yazan bir resim tutuyor. Bu da Leonard’ın aslında tüm film boyunca Teddy (daha sonradan Teddy’nin Leonard’ın karısının cinayetinin intikamını almasına yardım eden bir polis memuru olduğunu öğreniyoruz) ile konuştuğuna dair sinsi bir ipucu.
V yakalı tişört detayı
Memento’nun arka planında Sammy ve Leonard arasında yer alan ürpertici bir görsel paralellik bulunuyor. Leonard, Natalie’nin evinde televizyon izlerken, arkasındaki bir resimde beyaz V yakalı bir tişört giyen ve elinde iğne tutan bir insanın yer aldığını görüyoruz.
Sammy Jankis, karısını televizyon izlerken aşırı dozda insülin vererek yanlışlıkla öldürmüştü. Daha da ürkütücü olanı ise fotoğrafta görülen aynı beyaz V yaka, Leonard'ın karısının başka bir flashback sahnesinde giydiği giysinin aynısı.
Gizli DVD detayı
Memento’yla alakalı belki de en havalı olanı diyebileceğimiz gizli detay, filmin DVD sürümünde bulunuyor. Limited Edition DVD sürümünde Memento filmini kronolojik sırada lineer bir şekilde baştan sona izleme seçeneği bulunuyor. Filmin bu versiyonuna erişebilmek için ise birkaç soruyu doğru cevaplayıp bulmacaları çözmeniz gerekiyor.
Böylelikle Memento hakkında herkesin bilmediği 10 detayı derlediğimiz içeriğimizin sonuna gelmiş bulunmaktayız. Düşüncelerinizi ve önerilerinizi aşağıdaki yorumlar kısmında belirtmeyi lütfen unutmayın.