Menisküs, diz ekleminde yer alan kıkırdak dokudan oluşmuş bir yapıdır. Kaval ve uyluk kemiğinin
birleştiği yerde bulunur. Menisküs dokusunun şekli yukarı dönük hilal ayı biçimindedir. Biri iç diğeri
dış olmak üzere dizde iki tane menisküs bulunur. Bu iki kemiğin hareket esnasında birbiriyle
sürtünerek aşınmasını önler. Menisküslerin şok emici, yük azaltıcı etkisi vardır. Dize binen yükün
%50'si menisküslere iletilir ve dizin bükülmesi esnasında artar. Menisküs yırtığı nedeniyle
menisküslerin %15-30 unun çıkarılması temas basıncını %350 oranında artırmaktadır. Menisküs yırtığı ameliyatı olmuş bir dizin şok emici etkisi %30 oranında azalmaktadır.
Menisküs yırtığı nedir? Menisküs yırtığı nasıl oluşur?
Menisküs yaralanmaları yaygındır.Meniskülerdeki yaralanmalar eklem kıkıdağında bozukluk ve
kireçlenme riskini artırarak dizin ağırlık kontak alanını azaltır.
Menisküs yırtığı.
Akut travma ya da aşamalı yıpranmanın bir sonucu olabilir. Akut menisküs yırtıklarının en sık
yaralanma şekli ayak tabanları yerdeyken ani ya da kuvvetli bir dönme hareketidir. Koşma ve
sıçramaya bağlı olarak uzun vadede aşamalı olarak olan küçük küçük travmalara bağlı olarak da
menisküs yırtığı gelişebilir. Yaşa bağlı menisküsler esnekliklerini kaybederek dejenere olurlar ve ileri
yaşlardaki bireylerde basit bir çömelme hareketinde bile menisküs yırtıkları oluşabilir.
Menisküs yırtıklarının belirtileri nelerdir?
Hasta tipik olarak akut bir yaralanmadan sonra diz içinde sıvı ya da kan birikmesine bağlı olarak yavaş
bir şişme ile başlayan, yük bindirme ve dönme manevraları ile ağrı ve bazen dizde klik sesi tarif eder.
Hastalar batma ya da yırtılma hissederler. Yırtılan menisküsün hangisi olduğuna bağlı olarak hasta
ağrıyı dizin iç ya da dış kısmında hissedebilir. Dizde kilitlenme, kova sapı yırtık olarak tanımlanan
menisküs yırtığının belirtisidir. Yaralanma şiddetli ise menisküs yırtığına diz yan bağ ve çapraz bağ
yırtıkları da eşlik edebilir. Bu durumda dizde boşalma olabilir yani hasta yürürken dizini kilitleyemez
ve birden bükülme olur.
Menisküs yırtıklarının tanısı nasıl konulur?
Öncelikli olarak doktor tarafından hastalığın öyküsü alınır. Öyküde; hastalığın başlangıcı, bulguların
özellikleri, şiddeti, lokalizasyonu, yayılımı, zamanla ilişkisi, hastanın şikayetini artıran ve azaltan
faktörler hakkında bilgi edilinir. Sonrasında doktorun ayrıntılılı fizik muayenesi gelir. Fizik
muayenenin ayırt edici bulguları diz ekleminin iç ve dış kısmında hassasiyet vardır. Ayrıca menisküs
yırıtığına spesifik bazı fizik muayene manevraları pozitifdir. Çoğunlukla öykü ve fizik muayene ile
menisküs yırtığı tanısı koyulur. MR, menisküs yırtığı tanısını doğrulamada ilk tercih edilecek olan
görüntüleme yöntemidir.
Menisküs Yırtığı Tedavisi
Menisküs yırtığının tedavileri buz, ilaç tedavisi, yük taşıma aktivitesinin azaltılması, dizlik ve
güçlendirmeyi içeren rehabilitasyon programıdır. Ek tedaviler iyileşme potansiyeli ile hastanın
hedeflerine bağlıdır. Basit yırtıklar kompleks yırtıklara göre daha fazla iyileşme potansiyeline sahiptir.
Menisküsün dış bölgesindeki yırtıklar santral yerleşimli yırtıklara göre daha fazla iyileşme
meylindedir. Genç bireyler artroskopik menisküs yırıtığı onarım işlemlerine yatkın olabilir. Daha yaşlı
hastalarda,menisküs yırtığı tedavisinde eğer mekanik problem yoksa, bulguların iyileşmesi için 3-6
haftalık istirahat periyodu ve rehabilitasyona izin vermek yerindedir. Eğer hastanın fonksiyon
kısıtlanması devam ediyorsa, sürekli mekanik bulguları varsa ya da tekrarlayan ağrı ve şişlik
dönemlieri oluşuyorsa, cerrahi girişimin düşünülmesi için ortopedi görüşü gereklidir.