Merkezi Sinir Sisteminin Görevi Nedir Kısaca Maddeler Halinde
Merkezi Sinir Sistemi Sinir sistemini yöneten ve denetleyen kısmıdır. Kafatası ve omurga içinde yer alan sinirsel organlardan oluşur.
a. Beyin: Kafatası içerisindeki en geniş alana sahip sinirsel organdır. Yüzeyi girintili çıkıntılı olup iki yarım küreden meydana gelir. Beyinle kafatası arasında yer alan 3 katlı zar beyni sarsıntılara ve darbelere karşı korur. İçeriğinde milyarlarca sinir hücresi ağ biçiminde bulunur. Beyin aracılığıyla insan vücudunda;
– Duyu organlarından gelen uyarılar anlamlandırılır.
– Problem ve olaylar hakkında düşünce üretilir, çözülür.
– Öğrenme faaliyeti ve hafıza olgusu kullanılır.
– Acıkma, susama, uyku, uyanıklık dönemleri ayarlanır.
– Kan basıncı ve vücut sıcaklığı ayarlanır.
– Hormonların salgılanma zamanı ayarlanır.
b. Beyincik: Yapısı beyine göre küçüktür. İki yarım küreden meydana gelir. Kafatasının arka alt tarafında yerleşir. Beyin, iç kulak ve iskelet kaslarıyla koordinasyon içindedir. Beyincik aracılığıyla insan vücudunda;
– Kol ve bacaklardaki kasların birbiriyle koordine çalışması sağlanır.
– Kol ve bacaklardaki kasların çalışma düzeni düzenlenir.
– Aktif hareketin denge içinde olması sağlanır.
c. Omurilik soğanı: Yüzeyi düz olmakla beraber soğana benzer bir şekle sahiptir. Boynun üst kısmında yer alır. İstemsiz çalışan iç organların yönetiminden sorumludur.
Omurilik soğanı vasıtasıyla insan vücudunda;
– Solunum sisteminin çalışması sağlanır.
– Dolaşım sisteminin çalışması sağlanır.
– Boşaltım sisteminin çalışması sağlanır.
– Sindirim sisteminin çalışması sağlanır. Omurilik soğanının bu bakımdan yutakla da ilgisi vardır.
d. Omurilik: Sırttaki omurga içerisinde yer alır. Yüzeyi düz olup sinirin aşağı doğru bir kordon gibi uzanmasından oluşur. Kafatası organları ile vücut organları arasındaki bağlantıyı düzenler.
Omurilik aracılığıyla insan vücudunda;
– Beyinle organlar arasında bilgi iletimi düzenlenir.
– Refleksif davranışlarının oluşması düzenlenir.
Refleks: Vücuda yapılan ani ve güçlü etkilere karşı vücudun benzer biçimde tepki göstermesidir. İstem dışı olarak yapılır. Vücudu koruyucu yapıya sahiptir. Kazanılma şekline göre 2 şekli bulunur.
Doğuştan gelen (kalıtsal) refleks: Genlerle alakalı olup nesilden nesile aktarılır. Her insanda ortak şekilde bulunur.
– Doğan çocuğun emme refleksi
– İğne batan parmağın kaçırılması
– Gürültülü sesten korkma
– Göz bebeğinin büyüyüp küçülme refleksi
Sonradan kazanılan (şartlı) refleks: Doğumdan sonra deneyimlere dayalı, öğrenme sonucu kazanılır. Nesilden nesile geçmez.
– Limon görünce ağzın sulanması
– Örgü örme, dans etme, yüzme hareketleri
– Bisiklet ve araba sürme hareketi