Meslek Seciminde Nelere Dikkat Ederiz,
Meslek Seciminde Nelere Dikkat Edilmelidir
Meslek Secerken Nelere Dikkat Edilmeli?
Gunumuzde meslek seceneklerinin artması, mesleklere duyulan ihtiyacın teknolojik gelişmeye bağlı olarak değişmesi, bireyin kendi yaşam bicimini secme ozgurluğunun olduğu goruşunun benimsenmesi sonucu meslek secimi karmaşık bir sorun olarak karşımıza cıkmaktadır
Meslek secimi sadece gelecekte nasıl bir işte calışacağımızı değil nasıl bir yaşam bicimi istediğimizi de belirleyeceği icin onemli bir karardır
Meslek secimi bir anda verilen bir karardan cok, yaşam boyu devam eden gelişimsel bir surectirBir anlamda bireyin meslek secimi, gecirdiği birtakım yaşantılar ve deneyimler sonucunda verdiği bir karardır Meslek danışmanları, mesleki karar verme surecinde bireyin başta yetenek, ilgi ve değerlerine yonelik bir cozum uretse de bireyin meslek seciminde sosyal, kulturel yaşantıları olduğu kadar icsel dunyasını oluşturan psikolojik algıları, anne baba tutumları ya da doyurulmayan psikolojik ihtiyacları da kişinin mesleki karar verme surecini etkileyen ve kararlarına yon veren etkenlerdir
Bircok faktorun etkilediği meslek tercihini yaparken sağlıklı karar verebilmek icin izlenecek basamaklar var
Hangi alanlarda yetenekliyim?
Gencin oncelikle “ben neleri yapabilirim, “hangi derslerde daha başarılıyım sorularının cevabını kendisine vermesi gerekir Yetenek, meslekteki başarıyı ve doyumu etkileyen etkenlerden biridir ve temel gerekliliktir Secilecek mesleğin gerektirdiği yeteneğe sahip olmayan bireyin, işinde başarılı olması pek olası değildir Tam tersi yeteneklerini kullanamayacağı ya da mesleğin gerektirdiği yetenek duzeyi bireyin kapasitesinin altında ise kişinin o meslekte doyum sağlaması mumkun olmayacaktır Orneğin, sozcukleri ustalıkla kullanamayan, yazılı ve sozlu ifade yeteneği guclu olmayan birinin dil ve edebiyat programlarında başarılı olması zordur Cisimleri uc boyutlu gorebilme, bir şeklin acılımını duzlem uzerinde cizebilme yeteneği olan yaratıcılık gucu yuksek bir bireyin ise mimarlık mesleği icin gerekli yeteneklere sahip olduğu duşunulebilir
Neleri yapmaktan hoşlanırım?
Yetenekler bireyin hangi mesleklerde daha başarılı olabileceğinin, ilgiler ise bireyin hangi işleri yapmaktan zevk alacağının gostergesidir Hoşlandığınız dersler ve işler sizin ilginizin belirlenmesinde en onemli ipuclarıdır Burada dikkat edilmesi gereken nokta, “ilginin uzun sureli olmasıdırİlgi duyduğumuz alanlar genellikle yetenekli olduğumuz alanlardır Bazen de ilgi duyduğumuz alanda yeteneğimiz olmayabilir Orneğin; muziğe, resme, edebiyata bircoğumuzun ilgisi vardırAncak bu alanları meslek olarak sececek yetenek duzeyine sahip değilsek bu ilgimizi sadece hobi duzeyinde etkinliklerle tatmin etmeliyiz Hoşlanarak yapacağımız bir işe yonelmek hem başarımızı hem de mesleki doyumumuzu olumlu etkileyeceğinden mutlu bir yaşam surmemize katkı sağlayacaktır
Kişilik ozelliklerim sececeğim mesleğe uygun mu?
Meslek secerken, kişilik ozelliklerimizin sececeğimiz mesleğe uygunluğu da oldukca onemlidir Orneğin cekingen, ice donuk, ikna gucu duşuk biri icin pazarlama, politika, hukuk gibi alanlar cok uygun olmayacaktır Muhasebecilik, bankacılık, buro memurluğu gibi meslekleri secmeyi duşunenlerin duzenli, dikkatli, kurallara bağlı, sorumluluk sahibi olmaları gerekmektedir Belirli fiziksel ozellikler ve sağlık koşulları gerektiren askeri okulları, denizcilik ve havacılıkla ilgili bolumleri secerken bu koşullara sahip olup olmadığımıza dikkat etmeliyiz
Beklentilerim ve mesleki değerlerim neler?
Yoneleceğimiz mesleğin yetenek ve ilgi alanlarımıza uygunluğunun dışında kişisel değerlerimize ve beklentilerimize uygunluğu da onemlidir Bireyin mesleki faaliyet sonucu elde etmek istediği olanaklar, mesleki değerleri hakkında ipucu verir Bazıları icin iyi bir gelir daha onemliyken, bazıları icin akademik kariyer daha on planda olabilir Birey; unlu olmak, liderlik, yaratıcılığı kullanma, duzenli yaşam, saygınlık vb değerlerden kendisi icin onemli olanları belirlemeli ve bu değerleri ona sağlayacak mesleğe yonelmelidir
Size uygun olanı secin
Secmeyi duşunduğumuz mesleklerin bize uygun olup olmadığına karar verebilmemiz icin meslekler hakkında şu soruları yanıtlamanız gerekmektedir:
• Mesleği yuruturken icinde bulunacağımız calışma ortamı nasıl?
• Eğitim suresi ve bu eğitimin maliyeti ne kadar?
• İş bulma olanakları, ulkemizde ve dunyada mesleğin geleceği ne durumdadır?
• Mesleğin gerektirdiği fiziksel ve psikolojik ozellikler nelerdir?
• Meslekte ilerleme ve kariyer olanakları nelerdir?
Meslekleri nasıl tanıyabilirsiniz?
• Rehber oğretmenlerinize mesleklerle ilgili sorular sorabilirsiniz
• Meslek tanıtım seminerlerine ve universite gezilerine katılabilirsiniz
• Değişik mesleklerdeki kişilerle goruşebilir, mesleklerin uygulanma bicimlerini gozleyebilirsiniz
• Kitle iletişim araclarında yayımlanan, meslekleri ve universiteleri tanıtıcı programları takip edebilirsiniz
• Gazetelerindergilerin eğitim koşelerini, meslekleri tanıtıcı yayınları okuyabilirsiniz
• Secmeyi duşunduğunuz bolumlerin ders programlarını inceleyebilir, oğrenci ve oğretim uyeleri ile goruşmeler yapabilirsiniz
Sıkca yapılan hatalar
• Anne babanın istediği mesleği secmek
• Akran grubunun etkisinde kalmak
• Yetenekler ve kişilik ozellikleri goz ardı edilip statusune bakılarak meslek secmek
• Populer mesleklere yonelmek
• Toplumsal onyargıların etkisinde kalmak
• Alınan puana gore tercih yapmak
• Bolum değil okul ya da şehre gore karar vermek
Meslek Seciminde Nelere Dikkat Edilmelidir
Meslek Secerken Nelere Dikkat Edilmeli?
Gunumuzde meslek seceneklerinin artması, mesleklere duyulan ihtiyacın teknolojik gelişmeye bağlı olarak değişmesi, bireyin kendi yaşam bicimini secme ozgurluğunun olduğu goruşunun benimsenmesi sonucu meslek secimi karmaşık bir sorun olarak karşımıza cıkmaktadır
Meslek secimi sadece gelecekte nasıl bir işte calışacağımızı değil nasıl bir yaşam bicimi istediğimizi de belirleyeceği icin onemli bir karardır
Meslek secimi bir anda verilen bir karardan cok, yaşam boyu devam eden gelişimsel bir surectirBir anlamda bireyin meslek secimi, gecirdiği birtakım yaşantılar ve deneyimler sonucunda verdiği bir karardır Meslek danışmanları, mesleki karar verme surecinde bireyin başta yetenek, ilgi ve değerlerine yonelik bir cozum uretse de bireyin meslek seciminde sosyal, kulturel yaşantıları olduğu kadar icsel dunyasını oluşturan psikolojik algıları, anne baba tutumları ya da doyurulmayan psikolojik ihtiyacları da kişinin mesleki karar verme surecini etkileyen ve kararlarına yon veren etkenlerdir
Bircok faktorun etkilediği meslek tercihini yaparken sağlıklı karar verebilmek icin izlenecek basamaklar var
Hangi alanlarda yetenekliyim?
Gencin oncelikle “ben neleri yapabilirim, “hangi derslerde daha başarılıyım sorularının cevabını kendisine vermesi gerekir Yetenek, meslekteki başarıyı ve doyumu etkileyen etkenlerden biridir ve temel gerekliliktir Secilecek mesleğin gerektirdiği yeteneğe sahip olmayan bireyin, işinde başarılı olması pek olası değildir Tam tersi yeteneklerini kullanamayacağı ya da mesleğin gerektirdiği yetenek duzeyi bireyin kapasitesinin altında ise kişinin o meslekte doyum sağlaması mumkun olmayacaktır Orneğin, sozcukleri ustalıkla kullanamayan, yazılı ve sozlu ifade yeteneği guclu olmayan birinin dil ve edebiyat programlarında başarılı olması zordur Cisimleri uc boyutlu gorebilme, bir şeklin acılımını duzlem uzerinde cizebilme yeteneği olan yaratıcılık gucu yuksek bir bireyin ise mimarlık mesleği icin gerekli yeteneklere sahip olduğu duşunulebilir
Neleri yapmaktan hoşlanırım?
Yetenekler bireyin hangi mesleklerde daha başarılı olabileceğinin, ilgiler ise bireyin hangi işleri yapmaktan zevk alacağının gostergesidir Hoşlandığınız dersler ve işler sizin ilginizin belirlenmesinde en onemli ipuclarıdır Burada dikkat edilmesi gereken nokta, “ilginin uzun sureli olmasıdırİlgi duyduğumuz alanlar genellikle yetenekli olduğumuz alanlardır Bazen de ilgi duyduğumuz alanda yeteneğimiz olmayabilir Orneğin; muziğe, resme, edebiyata bircoğumuzun ilgisi vardırAncak bu alanları meslek olarak sececek yetenek duzeyine sahip değilsek bu ilgimizi sadece hobi duzeyinde etkinliklerle tatmin etmeliyiz Hoşlanarak yapacağımız bir işe yonelmek hem başarımızı hem de mesleki doyumumuzu olumlu etkileyeceğinden mutlu bir yaşam surmemize katkı sağlayacaktır
Kişilik ozelliklerim sececeğim mesleğe uygun mu?
Meslek secerken, kişilik ozelliklerimizin sececeğimiz mesleğe uygunluğu da oldukca onemlidir Orneğin cekingen, ice donuk, ikna gucu duşuk biri icin pazarlama, politika, hukuk gibi alanlar cok uygun olmayacaktır Muhasebecilik, bankacılık, buro memurluğu gibi meslekleri secmeyi duşunenlerin duzenli, dikkatli, kurallara bağlı, sorumluluk sahibi olmaları gerekmektedir Belirli fiziksel ozellikler ve sağlık koşulları gerektiren askeri okulları, denizcilik ve havacılıkla ilgili bolumleri secerken bu koşullara sahip olup olmadığımıza dikkat etmeliyiz
Beklentilerim ve mesleki değerlerim neler?
Yoneleceğimiz mesleğin yetenek ve ilgi alanlarımıza uygunluğunun dışında kişisel değerlerimize ve beklentilerimize uygunluğu da onemlidir Bireyin mesleki faaliyet sonucu elde etmek istediği olanaklar, mesleki değerleri hakkında ipucu verir Bazıları icin iyi bir gelir daha onemliyken, bazıları icin akademik kariyer daha on planda olabilir Birey; unlu olmak, liderlik, yaratıcılığı kullanma, duzenli yaşam, saygınlık vb değerlerden kendisi icin onemli olanları belirlemeli ve bu değerleri ona sağlayacak mesleğe yonelmelidir
Size uygun olanı secin
Secmeyi duşunduğumuz mesleklerin bize uygun olup olmadığına karar verebilmemiz icin meslekler hakkında şu soruları yanıtlamanız gerekmektedir:
• Mesleği yuruturken icinde bulunacağımız calışma ortamı nasıl?
• Eğitim suresi ve bu eğitimin maliyeti ne kadar?
• İş bulma olanakları, ulkemizde ve dunyada mesleğin geleceği ne durumdadır?
• Mesleğin gerektirdiği fiziksel ve psikolojik ozellikler nelerdir?
• Meslekte ilerleme ve kariyer olanakları nelerdir?
Meslekleri nasıl tanıyabilirsiniz?
• Rehber oğretmenlerinize mesleklerle ilgili sorular sorabilirsiniz
• Meslek tanıtım seminerlerine ve universite gezilerine katılabilirsiniz
• Değişik mesleklerdeki kişilerle goruşebilir, mesleklerin uygulanma bicimlerini gozleyebilirsiniz
• Kitle iletişim araclarında yayımlanan, meslekleri ve universiteleri tanıtıcı programları takip edebilirsiniz
• Gazetelerindergilerin eğitim koşelerini, meslekleri tanıtıcı yayınları okuyabilirsiniz
• Secmeyi duşunduğunuz bolumlerin ders programlarını inceleyebilir, oğrenci ve oğretim uyeleri ile goruşmeler yapabilirsiniz
Sıkca yapılan hatalar
• Anne babanın istediği mesleği secmek
• Akran grubunun etkisinde kalmak
• Yetenekler ve kişilik ozellikleri goz ardı edilip statusune bakılarak meslek secmek
• Populer mesleklere yonelmek
• Toplumsal onyargıların etkisinde kalmak
• Alınan puana gore tercih yapmak
• Bolum değil okul ya da şehre gore karar vermek