Mevlana Guzel Sozleri
Kimden kacıyoruz, kendimizden mi? Ne olmayacak şey! Kimden kapıp kurtarıyoruz, Haktan mı? Ne boş zahmet
Ey oğul, herkesin olumu kendi rengindendir Duşmana duşmandır, dosta dost!
Ayna Turke nazaran guzel bir renktedir Zenciye nazaran o da zencidir
Ey can, aklını başına devşir Olumden korkup kacarsın ya; doğrusu sen, kendinden korkmaktasın
Gorduğun, olumun yuzu değil, kendi cirkin yuzun Canın bir ağaca benzer; olum onun yaprağıdır
İyiyse de senden yetişmiş, yeşermiştir; kotuyse de Hoş nahoş gonlune gelen her şey senden, senin varlığından gelir
Yetmiş iki millet kendi sırrını bizden dinler Biz, bir perde ile yuzlerce ses cıkaran bir ney gibiyiz
Hz Mevlanaya sormuşlar aşk nedir? diye Ben ol ki bilesin! demiş
İnsan, buyuk bir şeydir ve icinde her şey yazılıdır Fakat karanlıklar ve perdeler bırakmaz ki insan icindeki o ilmi okuyabilsin Bu perdeler ve karanlıklar; bu dunyadaki turlu turlu meşguliyetler, insanın dunya işlerinde aldığı ceşitli tedbirler ve gonlun sonsuz arzularıdır
Hekim, kuyumcuya bir şerbet yaptı, kuyumcu icti, kızın karşısın da erimeye başladı Hastalık yuzunden kuyumcunun guzelliği kalmayınca kızın canı, onun derdinden kurtuldu, Ondan vazgecti Kuyumcu, cirkinleşip hastalanınca kızın gonlu de yavaş yavaş Ondan soğudu Bil ki zahiri guzelliğe ait bulunan aşklar aşk değildir Onlar nihayet bir ar olur Kız da aşktan ve hastalıktan arındı, tertemiz oldu Cunku olulerin aşkı ebedi değildir (Suretlere kapılıp kalma Can! Olecek aşklar edinme!)
Hz Mevlana, yeni bir durumsayış ve yeni bir anlayış Kendine gel, yepyeni bir soz soyle de dunya yenilensin! Sozun oylesine bir soz olmalı kidunyanında sınırını aşmalı Sınır nedir, olcu ne? Bilmemeli!
Hz Mevlananın kendi bakış acılarını yansıttığı ve amaclarını acıkladığı sozu:
Biz birleştirmek icin geldik, ayırmak icin değil
Hz Mevlananın evrensel bakış acısını anlatan bir sozu:
Tapımızda (yolumuzda) riyazat yok; burada hep lutuf var, bağış var Hep sevgi, hep gonul alış, hep aşk, hep huzur var burada
Hz Mevlana sozlerinin şifa ve gıda oluşunun sırrını şu sozlerle acıklaaktadır:
Soz soyleyen kemal sahibi olursa, marifet ve hakikat sofrasını serdi mi, o sofrada her turlu yemek bulunur Herkes orada gıdasını bulur
Guzel soyle de halk, yuzyıllar boyunca okusunTanrının dokuduğu kumaş ne yıpranır, ne eskir
Ben kilitten seslenen bir kapı anahtarı gibiyim sankiSanır mısın ki benim sozum sadece bir sozdur
Bizim sozlerimizin hepsi nakit, başkalarınınki nakildir
Nakil, nakdin feridir
Sozunu oyle bir izah et ki havas da avam da istifade etsin
Herkesin aklının ereceği, fikrinin anlayacağı bir tarzda anlat
Soz soyleyen kemal sahibi olursa, mağfiret ve hakikat sofrasını yaydı mı, o sofrada her turlu aş bulunur
Hicbir misafir ac kalmaz, herkes o sofrada kendi gıdasını bulur
Guzel uslupla soz soyleyenleriz Mesihin talebesiyiz; nice olulere tuttuk da can ufurduk biz
Surette kalırsan putperestsin Her şeyin suretini bırak, manaya bak
Hacca giderken hac yoldaşı ara Ama ha Hintli olmuş, ha Turk, ha Arap
Onun şekline, rengine bakma; azmine ve maksadına bak
Rengi kara bile olsa değil mi ki seninle aynı maksadı gduyor, aynı senin rengindedir, sen ona beyaz de
Bu dunya zindandır, biz de zindandaki mahkumlarız
Zindanı del, kendini kurtar!
Dunya nedir? Allahtan gafil olmaktır
Kumaş, para, olcup tartarak ticaret yapmak ve kadın; dunya değildir
İnsaf et, aşk guzel bir iştir!
Onun bozulması, guzelliğini kaybetmesi, (insanlardaki) tabiatın kotu niyetli oluşundandır
Sen, kendi şehvetine ve arzularına aşk adını takmışsın;
Halbuki şehvetten kurtulup aşka ulaşabilmek icin yol cok uzundur
Gonlunde Allah sevgisi arttı mı, şuphe yokki Allah seni seviyor
Ben,
İnsanlara faydam dokunsun diye bu dunya zindanında kalmışım (Yoksa) hapishane nerede, ben nerede?Kimin malını calmışım?
Pergel gibiyiz; bir ayağımız sımsıkı şeriata bağlı, Diğer ayağımızla yetmiş iki milleti dolaşıyoruz
Ey ozden habersiz gafil! Sen hala kabukla oğunuyorsun!
Goğsunun icindekini hakiki gonul sanan kimse,
Hak yolunda iki uc adım attı da her şey oldu bitti sandı
Aslında tesbih, seccade, tevbe, sofuluk, gunahtan sakınma, bunların hepsi yolun başıdır
Hak yolcusu aldandı da bunları varacağı konak sandı
Bedenler, ağızları kapalı testilere benzerler Her testide ne var? Sen ona bak
Ey Tanrı kitabının nushası insanoğlu! Sen, kainatı yaratan Hakkın guzelliğinin bir aynasısın! Her şey sensin Alemde ne varsa, senden dışarıda değil Her ne ararsan, onu kendinden iste, kendinde ara
Ey oğul, herkesin olumu kendi rengindendir Duşmana duşmandır, dosta dost!
Ayna Turk'e nazaran guzel bir renktedir Zenciye nazaran o da zencidir
Ey can, aklını başına devşir Olumden korkup kacarsın ya; doğrusu sen, kendinden korkmaktasın
Gorduğun, olumun yuzu değil, kendi cirkin yuzun Canın bir ağaca benzer; olum onun yaprağıdır
İyiyse de senden yetişmiş, yeşermiştir; kotuyse de Hoş nahoş gonlune gelen her şey senden, senin varlığından gelir
Bizim sozlerimizin hepsi nakit, başkalarınınki nakildir
Nakil, nakdin fer'idir
Sozunu oyle bir izah et ki havas da avam da istifade etsin
Herkesin aklının ereceği, fikrinin anlayacağı bir tarzda anlat
Soz soyleyen kemal sahibi olursa,
(mağfiret ve hakikat) sofrasını yaydı mı, o sofrada her turlu aş bulunur
Hicbir misafir ac kalmaz, herkes o sofrada kendi gıdasını bulur
Guzel uslupla soz soyleyenleriz;
Mesih'in talebesiyiz; nice olulere tuttuk da can ufurduk biz
Surette kalırsan putperestsin Her şeyin suretini bırak, manaya bak
Hacca giderken hac yoldaşı ara Ama ha Hintli olmuş, ha Turk, ha Arap
Onun şekline, rengine bakma; azmine ve maksadına bak
Rengi kara bile olsa değil mi ki seninle aynı maksadı gduyor, aynı senin rengindedir, sen ona beyaz de
Bu dunya zindandır, biz de zindandaki mahkumlarız
Zindanı del, kendini kurtar!
Dunya nedir? Allah'tan gafil olmaktır
Kumaş, para, olcup tartarak ticaret yapmak ve kadın; dunya değildir
İnsan, buyuk bir şeydir ve icinde her şey yazılıdır Fakat karanlıklar ve perdeler bırakmaz ki insan icindeki o ilmi okuyabilsin Bu perdeler ve karanlıklar; bu dunyadaki turlu turlu meşguliyetler, insanın dunya işlerinde aldığı ceşitli tedbirler ve gonlun sonsuz arzularıdır
İnsaf et, aşk guzel bir iştir!
Onun bozulması, guzelliğini kaybetmesi, (insanlardaki) tabiatın kotu niyetli oluşundandır
Sen, kendi şehvetine ve arzularına aşk adını takmışsın;
Halbuki şehvetten kurtulup aşka ulaşabilmek icin yol cok uzundur
Gonlunde Allah sevgisi arttı mı, şuphe yokki Allah seni seviyor
Ben,
İnsanlara faydam dokunsun diye bu dunya zindanında kalmışım
(Yoksa) hapishane nerede, ben nerede?
Kimin malını calmışım?
Aynı dili konuşmak, akrabalık ve bağlılıktır
İnsan, yabancılarla kalırsamahpusa benzer
Nice Hintli, nice Turk vardır ki dildeştirler (aynı dili konuşurlar)
Nice iki Turk de vardır ki birbirine yabancı gibidirler
Şu halde mahremlik (yakınlık) dilibambaşka bir dildir
Gonul birliği (gonuldaşlık) dil birliğinden daha iyidir
Gonulden sozsuz, işaretsiz, yazısız yuz binlerce tercuman zuhur eder
Pergel gibiyiz; bir ayağımız sımsıkı şeriata bağlı, Diğer ayağımızla yetmiş iki milleti dolaşıyoruz
Hz Mevlana Ne Arıyorsan Kendinde Ara
Kişinin değeri nedir?
Aradığı şeydir!
Eğer sen, can konağını arıyorsan, bil ki sen cansın
Eğer bir lokma ekmek peşinde koşuyorsan, sen bir ekmeksin
Bu gizli, bu nukteli sozun manasına akıl erdirirsen, anlarsın ki
Aradığın ancak sensin, sen
Madendeki inciyi aradıkca madensin
Ekmek lokmasına heves ettikce ekmeksin
Şu kapalı sozu anlarsan, anlarsın her şeyi;
Neyi arıyorsun, sen osun
Senin canın icinde bir can var, o canı ara!
Beden dağının icinde mucevher var, o mucevherin madenini ara!
A yuruyup giden sufi, gucun yeterse ara;
Ama dışarıda değil, aradığını kendinde ara
Kimden kacıyoruz, kendimizden mi? Ne olmayacak şey! Kimden kapıp kurtarıyoruz, Haktan mı? Ne boş zahmet
Ey oğul, herkesin olumu kendi rengindendir Duşmana duşmandır, dosta dost!
Ayna Turke nazaran guzel bir renktedir Zenciye nazaran o da zencidir
Ey can, aklını başına devşir Olumden korkup kacarsın ya; doğrusu sen, kendinden korkmaktasın
Gorduğun, olumun yuzu değil, kendi cirkin yuzun Canın bir ağaca benzer; olum onun yaprağıdır
İyiyse de senden yetişmiş, yeşermiştir; kotuyse de Hoş nahoş gonlune gelen her şey senden, senin varlığından gelir
Yetmiş iki millet kendi sırrını bizden dinler Biz, bir perde ile yuzlerce ses cıkaran bir ney gibiyiz
Hz Mevlanaya sormuşlar aşk nedir? diye Ben ol ki bilesin! demiş
İnsan, buyuk bir şeydir ve icinde her şey yazılıdır Fakat karanlıklar ve perdeler bırakmaz ki insan icindeki o ilmi okuyabilsin Bu perdeler ve karanlıklar; bu dunyadaki turlu turlu meşguliyetler, insanın dunya işlerinde aldığı ceşitli tedbirler ve gonlun sonsuz arzularıdır
Hekim, kuyumcuya bir şerbet yaptı, kuyumcu icti, kızın karşısın da erimeye başladı Hastalık yuzunden kuyumcunun guzelliği kalmayınca kızın canı, onun derdinden kurtuldu, Ondan vazgecti Kuyumcu, cirkinleşip hastalanınca kızın gonlu de yavaş yavaş Ondan soğudu Bil ki zahiri guzelliğe ait bulunan aşklar aşk değildir Onlar nihayet bir ar olur Kız da aşktan ve hastalıktan arındı, tertemiz oldu Cunku olulerin aşkı ebedi değildir (Suretlere kapılıp kalma Can! Olecek aşklar edinme!)
Hz Mevlana, yeni bir durumsayış ve yeni bir anlayış Kendine gel, yepyeni bir soz soyle de dunya yenilensin! Sozun oylesine bir soz olmalı kidunyanında sınırını aşmalı Sınır nedir, olcu ne? Bilmemeli!
Hz Mevlananın kendi bakış acılarını yansıttığı ve amaclarını acıkladığı sozu:
Biz birleştirmek icin geldik, ayırmak icin değil
Hz Mevlananın evrensel bakış acısını anlatan bir sozu:
Tapımızda (yolumuzda) riyazat yok; burada hep lutuf var, bağış var Hep sevgi, hep gonul alış, hep aşk, hep huzur var burada
Hz Mevlana sozlerinin şifa ve gıda oluşunun sırrını şu sozlerle acıklaaktadır:
Soz soyleyen kemal sahibi olursa, marifet ve hakikat sofrasını serdi mi, o sofrada her turlu yemek bulunur Herkes orada gıdasını bulur
Guzel soyle de halk, yuzyıllar boyunca okusunTanrının dokuduğu kumaş ne yıpranır, ne eskir
Ben kilitten seslenen bir kapı anahtarı gibiyim sankiSanır mısın ki benim sozum sadece bir sozdur
Bizim sozlerimizin hepsi nakit, başkalarınınki nakildir
Nakil, nakdin feridir
Sozunu oyle bir izah et ki havas da avam da istifade etsin
Herkesin aklının ereceği, fikrinin anlayacağı bir tarzda anlat
Soz soyleyen kemal sahibi olursa, mağfiret ve hakikat sofrasını yaydı mı, o sofrada her turlu aş bulunur
Hicbir misafir ac kalmaz, herkes o sofrada kendi gıdasını bulur
Guzel uslupla soz soyleyenleriz Mesihin talebesiyiz; nice olulere tuttuk da can ufurduk biz
Surette kalırsan putperestsin Her şeyin suretini bırak, manaya bak
Hacca giderken hac yoldaşı ara Ama ha Hintli olmuş, ha Turk, ha Arap
Onun şekline, rengine bakma; azmine ve maksadına bak
Rengi kara bile olsa değil mi ki seninle aynı maksadı gduyor, aynı senin rengindedir, sen ona beyaz de
Bu dunya zindandır, biz de zindandaki mahkumlarız
Zindanı del, kendini kurtar!
Dunya nedir? Allahtan gafil olmaktır
Kumaş, para, olcup tartarak ticaret yapmak ve kadın; dunya değildir
İnsaf et, aşk guzel bir iştir!
Onun bozulması, guzelliğini kaybetmesi, (insanlardaki) tabiatın kotu niyetli oluşundandır
Sen, kendi şehvetine ve arzularına aşk adını takmışsın;
Halbuki şehvetten kurtulup aşka ulaşabilmek icin yol cok uzundur
Gonlunde Allah sevgisi arttı mı, şuphe yokki Allah seni seviyor
Ben,
İnsanlara faydam dokunsun diye bu dunya zindanında kalmışım (Yoksa) hapishane nerede, ben nerede?Kimin malını calmışım?
Pergel gibiyiz; bir ayağımız sımsıkı şeriata bağlı, Diğer ayağımızla yetmiş iki milleti dolaşıyoruz
Ey ozden habersiz gafil! Sen hala kabukla oğunuyorsun!
Goğsunun icindekini hakiki gonul sanan kimse,
Hak yolunda iki uc adım attı da her şey oldu bitti sandı
Aslında tesbih, seccade, tevbe, sofuluk, gunahtan sakınma, bunların hepsi yolun başıdır
Hak yolcusu aldandı da bunları varacağı konak sandı
Bedenler, ağızları kapalı testilere benzerler Her testide ne var? Sen ona bak
Ey Tanrı kitabının nushası insanoğlu! Sen, kainatı yaratan Hakkın guzelliğinin bir aynasısın! Her şey sensin Alemde ne varsa, senden dışarıda değil Her ne ararsan, onu kendinden iste, kendinde ara
Ey oğul, herkesin olumu kendi rengindendir Duşmana duşmandır, dosta dost!
Ayna Turk'e nazaran guzel bir renktedir Zenciye nazaran o da zencidir
Ey can, aklını başına devşir Olumden korkup kacarsın ya; doğrusu sen, kendinden korkmaktasın
Gorduğun, olumun yuzu değil, kendi cirkin yuzun Canın bir ağaca benzer; olum onun yaprağıdır
İyiyse de senden yetişmiş, yeşermiştir; kotuyse de Hoş nahoş gonlune gelen her şey senden, senin varlığından gelir
Bizim sozlerimizin hepsi nakit, başkalarınınki nakildir
Nakil, nakdin fer'idir
Sozunu oyle bir izah et ki havas da avam da istifade etsin
Herkesin aklının ereceği, fikrinin anlayacağı bir tarzda anlat
Soz soyleyen kemal sahibi olursa,
(mağfiret ve hakikat) sofrasını yaydı mı, o sofrada her turlu aş bulunur
Hicbir misafir ac kalmaz, herkes o sofrada kendi gıdasını bulur
Guzel uslupla soz soyleyenleriz;
Mesih'in talebesiyiz; nice olulere tuttuk da can ufurduk biz
Surette kalırsan putperestsin Her şeyin suretini bırak, manaya bak
Hacca giderken hac yoldaşı ara Ama ha Hintli olmuş, ha Turk, ha Arap
Onun şekline, rengine bakma; azmine ve maksadına bak
Rengi kara bile olsa değil mi ki seninle aynı maksadı gduyor, aynı senin rengindedir, sen ona beyaz de
Bu dunya zindandır, biz de zindandaki mahkumlarız
Zindanı del, kendini kurtar!
Dunya nedir? Allah'tan gafil olmaktır
Kumaş, para, olcup tartarak ticaret yapmak ve kadın; dunya değildir
İnsan, buyuk bir şeydir ve icinde her şey yazılıdır Fakat karanlıklar ve perdeler bırakmaz ki insan icindeki o ilmi okuyabilsin Bu perdeler ve karanlıklar; bu dunyadaki turlu turlu meşguliyetler, insanın dunya işlerinde aldığı ceşitli tedbirler ve gonlun sonsuz arzularıdır
İnsaf et, aşk guzel bir iştir!
Onun bozulması, guzelliğini kaybetmesi, (insanlardaki) tabiatın kotu niyetli oluşundandır
Sen, kendi şehvetine ve arzularına aşk adını takmışsın;
Halbuki şehvetten kurtulup aşka ulaşabilmek icin yol cok uzundur
Gonlunde Allah sevgisi arttı mı, şuphe yokki Allah seni seviyor
Ben,
İnsanlara faydam dokunsun diye bu dunya zindanında kalmışım
(Yoksa) hapishane nerede, ben nerede?
Kimin malını calmışım?
Aynı dili konuşmak, akrabalık ve bağlılıktır
İnsan, yabancılarla kalırsamahpusa benzer
Nice Hintli, nice Turk vardır ki dildeştirler (aynı dili konuşurlar)
Nice iki Turk de vardır ki birbirine yabancı gibidirler
Şu halde mahremlik (yakınlık) dilibambaşka bir dildir
Gonul birliği (gonuldaşlık) dil birliğinden daha iyidir
Gonulden sozsuz, işaretsiz, yazısız yuz binlerce tercuman zuhur eder
Pergel gibiyiz; bir ayağımız sımsıkı şeriata bağlı, Diğer ayağımızla yetmiş iki milleti dolaşıyoruz
Hz Mevlana Ne Arıyorsan Kendinde Ara
Kişinin değeri nedir?
Aradığı şeydir!
Eğer sen, can konağını arıyorsan, bil ki sen cansın
Eğer bir lokma ekmek peşinde koşuyorsan, sen bir ekmeksin
Bu gizli, bu nukteli sozun manasına akıl erdirirsen, anlarsın ki
Aradığın ancak sensin, sen
Madendeki inciyi aradıkca madensin
Ekmek lokmasına heves ettikce ekmeksin
Şu kapalı sozu anlarsan, anlarsın her şeyi;
Neyi arıyorsun, sen osun
Senin canın icinde bir can var, o canı ara!
Beden dağının icinde mucevher var, o mucevherin madenini ara!
A yuruyup giden sufi, gucun yeterse ara;
Ama dışarıda değil, aradığını kendinde ara