Mevlana'nın görüş ve düşünceleri yaşadığı döneme damga vurmuştur ve günümüzde de etkisini korumaktadır. Mevlana'nın bu düşüncelerini nesille aktarmak için ise Mevlevilik tarikatı kurulmuş ve Hz. Mevlana'nın yaşam döngüsü yaşatılmak istenmiştir. Mevlevilik ülkemizde olduğu gibi dünyada da büyük bir yere sahiptir. Mevlevilik tarihi nedir, alevilik mi, nasıl bir tarikat? Mevlevilik ile Bektaşilik arasındaki farklar nelerdir? Mevlevilik hakkında merak edilenleri cevapladık.
Mevlevilik 13. yüzyılda yaşamış İran'dan Anadolu'ya göç etmiş Mevlana Celaleddin Rumi'nin görüşlerini görüş ve tasavvufi düşüncelerini benimseyen bir tarikattır. Mevlevilik Mevlana'nın hayatını kaybetmesi üzerine oğlu Sultan Veled tarafından oluşturulmuştur ve Mevlana'nın hayat düşünceleri bu grupta esas alınmıştır. Günümüze kadar gelen Mevlevilik düşünce sistemi dünyada tanınmaktadır. Kurallar ve ayinlerden oluşmaktadır. Mevlevilik ayinlerine sema gösterileri adı verilmektedir ve sema dönüş anlamındadır. Sema gösterileri semazenler tarafından yapılmaktadır ve Hz. Mevlana'yı anmak adına düzenlenmektedir.
Mevlevilik Tarihi Nedir?
Mevlevilik Mevlana'nın düşüncelerini, hayat görüşünü, insana verdiği değeri nesilden nesile aktarmak amacıyla kurulmuş bir tarikattır. Mevlevilik Mevlana'nın ölümünden sonra Mevlana'nın oğlu Sultan Veled tarafından oluşturulmuştur. Başlangıçta küçük bir topluluk halinde toplanmışlar ancak ilerleyen zaman içinde Mevlana'nın düşünce sistemine saygı duyan pek çok kişi bu toplantılara katılmaya başlamıştır. Mevlana'nın uyguladığı sema gösterisi bu toplantılarda da yer almış ve pek çok kişi tarafından huşu içinde izlemiştir. Mevlevilik Anadolu'da yaygın olarak yer alan bir görüştür ve Balkan ülkeleri ile Azerbaycan' da da izleri görülmektedir. Günümüzde pek çok felsefi düşünce yorumcu Mevleviliği yakından takip etmektedir ve dünya bu topluluğun düzenlediği ayinlere hayrandır.
Mevlevilik ile Bektaşilik Arasındaki Farklar Nelerdir?
Bektaşilik 13. yüzyılda Anadolu'nun İslamlaştırılması sürecinde öenmli rol oynayan Hoca Ahmet Yesevi'nin öğrencilerinden olan Hacı Bektaş-ı Veli'nin düşünce sisteminden oluşmuştur. 14. ve 15. yüzyıllarda Azerbaycan ve Anadolu'da büyük bir kitleye hitap etmişlerdir. 16. yüzyılda Balım Sultan tarafından kurumsallaştırılan On İki İmam esasına yönelik sufi bir tarikat olarak karşımıza çıkmıştır. İslamı tarikatlardan biri olan Bektaşilik Alevilik de denmektedir. Köylerde yaşayan Bektaşilere Alevi denilirken şehirde yaşayanlara Bektaşi adı verilmektedir. Grupta yer alan Hacı Bektaş-ı Veli'yi sevip saymaktadır.
Mevlevilik de Bektaşilik gibi İslam dini için güzel davranışları tavsiye den bir topluluktur. Ancak Mevlevilik düşüncesi sistemi Hz. Mevlana'nın fikirlerini benimser. Sultan Veled tarafından Hz. Mevlana'nın hayatını kaybetmesi üzerine kurulmuştur.
Mevlevilik Nasıl Bir Tarikattır?
Mevlevilik tarikatında bütün insanlar eşittir ve hiçbir şekilde din, mezhep, ırk ya da renk ayrımı yapılmamaktadır. İnsan gönlüne dokunan Hz. Mevlana'nın görüşleri bu tarikatta esas alınmaktadır. Kur'an ile paralel bir yapıya sahiptir ve ilahi aşkı arama güdüsü taşımaktadır. Belirli kuralları ve dereceleri vardır, bu kurallar sistemi Mevleviliğin yapı taşlarıdır.
Mevlevilik Alevilik Mi?
Mevlevilik düşünce sistemi Alevilik ile karıştırılabilir. Ancak Mevlevilik ve Alevilik birbirinden farklı iki kavramdır. Çünkü Mevlevilikde Hz. Mevlana'nın görüş ve düşünce sistemi yer alırken Alevilikte ise Hz. Ali'nin görüşleri ile yaşam tarzı esas alınır. Mevlevilik sema törenlerini içeren gösteriler düzenler, Alevilik ise ocaklarda düzenlenen gösterileri içermektedir. Mevlevilik ve Alevilik aynı kategoride değerlendirilebilir. Her ikisinde de Allah inancı yer almaktadır fakat kuruluş sebepleri ile kuralları farklıdır. Bu nedenle Mevlevilik Alevilik değildir.