Tipik bir baş ağrısına eşlik eden mide bulantısı, ışık ve koku hassasiyetiniz varsa migren atağı geçiriyor olabilirsiniz. Migrenin ortaya çıkış nedenlerinin birçok dış etkenlere dayalı olarak gelişir. Bunlar başını çoklukla gerilim çekerken, hava şartlarının da ataklar üzerindeki tesiri büyüktür.
Prof. Dr. Derya Uludüz, kış ve yaz aylarına geçiş periyotlarında migren ataklarında artış olduğunu belirterek, hava durumu değişikliğinin migren hastalarının yüzde 50'sinde atakları tetikleyebildiğini söyledi.
Sebepler bireye nazaran değişkenlik gösteriyor
Hava sıcaklığının hastalığı tetikleyen etmenler ortasında yer aldığını vurgulayan Uludüz, şunları kaydetti: "Özellikle bahar aylarından yaz ve kışa geçiş devirlerinde atakların sıklığı önemli formda artıyor. Bilimsel çalışmaların datalarına nazaran migren hastalarının yüzde 50'si için hava durumu değişiklikleri atakları tetikleyebiliyor. Fırtınalı havalar, hava ısısında meydana gelen ani değişimler ve hava basıncı değişikliği üzere bedeni etkileyen hissedilir değişimler, hormon istikrarlarını değiştirerek beyin kimyasallarının bedellerinin de değişmesine ve beraberinde migren atağının oluşmasına sebep olabiliyor."
Güneşli havanın birden kararıp fırtınalı hale dönmesinin vakit zaman hem tasa verici hem de iç karartıcı olduğunu lisana getiren Uludüz, "Bu durumda migren atağı başlayan bir hastada atağın tetikleyicisi olarak gerilim hormonu dengelerindeki değişimin mi yoksa ruhsal buhran halinin mi tesirli olduğunu yahut gerilimin tesiriyle yediği rastgele bir şeyin mi atağa sebep olduğunu ayırt etmek bazen güç olabilir." dedi.
Beyinder Lideri Prof. Dr. Uludüz, kimi hastaların sıcaklık ve neme karşı daha hassas olduğunu lisana getirerek, şunları aktardı: "Her migren hastası bu değişimlere tıpkı yansıyı vermiyor. Kimi kapalı, karanlık ve soğuk havalardan hoşlanırken, bir diğeri için bu hava durumu gerilim sebebi olabiliyor. Sıcak hava birtakım migren hastaları için bir tetikleyici olurken kimi hastalara tesir etmiyor fakat havanın bir anda soğuması atak başlamasına sebep olabiliyor. Bu durum bize kimi hastaların başkalarına oranla sıcaklık ve nem istikrarına karşı daha hassas olduğunu gösteriyor."
"Ağrı günlüğü tutun"
Uludüz, sıcaklığın değişmesi, yüksek nem oranı, rüzgarlı hava ve lodos, kuru hava, parlak ışıklı ve çok güneşli havaların ve basınç değişikliklerinin de migren şikayetlerini ortaya çıkaran etkenler ortasında yer aldığına işaret etti.
Migren ataklarının çoğunlukla başlamadan evvel kendini belirli ettiğini lisana getiren Uludüz, "Özellikle tetikleyiciniz olduğunu düşündüğünüz bir şeye maruz kaldıysanız atağın başlayacağını düşünmeden edemezsiniz. Bu üzere durumlarda 'Kesin migrenim tutacak, ben artık ne yapacağım?' diye panik olmak yerine durumu bilakis çevirici teknikler aramakta yarar var." sözlerini kullandı.
Hava durumuna bağlı gelişen migren ataklarının yönetilebileceği bilgisini paylaşan Uludüz, şu tekliflerde bulundu: "Hava değişiklikleri sizin için ağrınızı tetikleyici bir etken ise hava durumunu denetim ederek hareket etmek kendinizi korumanızı sağlar. Günün belli saatlerinde başınız ağrıyorsa bir ağrı günlüğü tutmak, dönüp baktığınızda ne yaptığınızda atak geçirdiğinizi anlamak, böylece tetikleyicilerinizi anlamanız için çok gerçek bir formül olacaktır. Ağrınızı tetikleyen yiyeceklerden uzak durmak, yeterli bir uyku uyumak üzere. Hava değişimi olan günlerde mümkün olduğunca dışarı çıkmamaya ihtimam gösterin. Kesinlikle çıkmak zorunda kalırsanız bir esirgeyici şapka ve güneş gözlüğü takın. Bu devirde çokça su içmeye de ihtimam gösterin. Sıcak periyotlarda susuzluk, ağrı ataklarınızı artıracaktır."
Sağlıklı bir hayat nizamına geçin
Türk Nöroloji Derneği Baş Ağrısı Çalışma Kümesi Moderatörü Prof. Dr. Sabahattin Saip ise migrenin, dünya genelinde çoğunluğu bayan olmak üzere yaklaşık 1 milyar insanı etkilediğinin kestirim edildiğini söyledi.
Migreni "küresel çapta hastalık yükü ile engellilik oluşturan durumlar ortasında ikinci sırada yer alan değerli bir nörolojik bozukluk" diye tanımlayan Saip, migrenin, ekseriyetle genetik yatkın bireylerde farklı tetikleyici faktörlerin ortaya girmesiyle başlayan, 1-2 gün süren, başta ağrının olduğu, bulantı, ışık ve sesten rahatsızlık hissinin eşlik ettiği semptomlar topluluğu ile karakterize ataklar halinde seyrettiğini anlattı.
En yaygın haliyle ayda bir yahut iki üzere benzeri atakların olduğunu ve kişinin ömür performansını düşürdüğünü lisana getiren Saip, konuşmasını şöyle tamamladı: "Atakların ortaya çıkma sıklığı kişinin kendi, öz ve genel etraf değişkenlerine nazaran değişir. Gerilim, uykusuzluk, açlık, yorgunluk, menstürasyon üzere kişinin öz biyolojik davranışlarındaki durumlar ile farklı irrite edici yiyecek, içecekler, hava değişiklikleri, mevsim dönümleri üzere dış etraf, ortam değişiklikleri atakların ortaya çıkmasında ve sıklaşmasında kıymetli rol oynar. Bu genel bilgiler, hatalığın denetiminde çok değerli avantaj sağlamaktadır. Yaşadığımız Kovid-19 salgınının da öğrettiği üzere asıl olan kollayıcı hekimliktir. Migreni olan şahıslar, herkesten daha çok nizamlı ömür, beslenme şartlarına uymalıdırlar. Tertipli ve kâfi uyku, öğün atlamamak, nizamlı antrenman, olabildiğince gerilimli ortamlardan uzak durmak, hava ve mevsim değişimlerine gerekli tedbirleri alma tedavinin temelidir."