Mihaliç peyniri ülkemizde Bursa ve Balıkesir yörelerinde yapılan, oldukça lezzetli bir peynir türüdür Peynir genellikle tam yağlı ve daha çok o yörelerde olan kıvırcık koyun sütünden elde edilmektedir Mihaliç peynirinde 23 mm kabuk bulunmakta, 34 mm çapındaki yuvarlak gözenekleri olmaktadır Bu üzerinde çatlak ve yarık bulunmayan sert ve tuzlu bir peynir çeşididir Mihaliç peynirinin üretilmeye başlaması günümüzden 250 yıl öncesine kadar iner Bursa’ya bağlı olan Karacabey ilçesinin eski adı Mihaliç’tir Bu yörede Osmanlılar zamanında hayvancılık yapan göçmen Arnavutların çabalarıyla üretilmeye başlanan bir peynirdir
Mihaliç peynirinin üretimi
Peynirin sütün mayalanması, pıhtının işlemesi, tuzlama ve olgunlaştırma aşamaları bulunmaktadır Mihaliç peynirinin üretimi için süt önce temizlenme ve arıtma işlemlerinden geçirilmektedir İyice temizlenen ve süzülen taze süt, pıhtının elde edilmesi için mihaliç peyniri yapımı için kullanılan özel kazanlara konur Bu işlem sırasında iki çeşit kap kullanılmaktadır İlki kara meşeden yapılan, yarım fıçı şeklinde ve yaklaşık 100120 litre kapasitesi olan kaplardır Diğer bir kap türü ise metalden yapılan 250300 litre kapasitesi bulunan daha büyük silindirik şekildeki kaplardır
Pıhtının elde edilmesi için mayalama işlemine geçilir Mayalama işlemi için mevsimsel sıcaklıklar çok önemlidir Mevsimsel sıcaklık dikkate alınarak yapılan mayalama işleminde, ilkbahar ve yaz mevsimlerinde havanın 2728 derecede olduğu zamanda, sonbahar ve kış mevsimlerinde ise havanın 3035 derece olduğunda mayalama yapılır
Mayalama işleminin sonunda pıhtı elde edilmektedir Elde edilen pıhtı ise, tahta sopalarla yaklaşık pirinç tanesi boyuna ulaşıncaya kadar kırılır Yapılan işlem yaklaşık 10 dakika devam eder Pıhtı bu büyüklüğe ulaştığı zamanki aşama pıhtının haşlanmasıdır Bunu yapmak için pıhtı bir taraftan karıştırılırken bir taraftan da orta bölümüne yavaş yavaş kaynamış su dökülmektedir Burada amaç pıhtının daha homojen bir şekilde karışmasının sağlanmasıdır Bu işlem yaklaşık 510 dakika devam eder Isıtma aşaması pıhtı ve peynir altı suyunun sıcaklığını sıcak mevsimlerde 3840 dereceye, soğuk mevsimlerde de 4245 dereceye yükseltecek şekilde yapılmaktadır
Pıhtı aşamasında yeterli ısı derecesine ulaşılmadığında, pıhtı parçaları çok yumuşak olur ve sonraki aşamalarda kalıplarda şişme yapar Olması gereken ısı derecesinin üzerine çıkıldığı zamanda ise, olgunlaşma aşamasında Mihaliç peynirine özelliğini verecek olan gözenekler meydana gelmez
Peyniri yaparken pıhtı yani teleme işlemi bittiği zaman kazanın üstü temiz biz bezle örtülür ve yarım saat kadar dinlendirilir Dibe çökmüş olan teleme parçaları elle yuvarlanır ve sıkıştırılır Parçaların 33,5 kilo kadar ağırlıkta olmasına özen gösterilir Bu topaklar kazanın içindeki suya batırılır ve hazırlanan peynir bezlerinin içine konulur Bu bezlerin ağzı sıkıca bağlanarak, bir çengele asılır ve 1012 saat kadar dinlenmeye bırakılır Dinlenme aşaması bitince askıdan alınan peynirlere salamura işlemi yapılır
İlk salamurada %15 oranında tuz kullanılarak işlem yapılır Salamuraya konan peynirler birkaç yerinden şiş yardımıyla delinir ve bu tuzlu suyun peynirin içine iyice nüfuz etmesi sağlanmış olur Peynirler ilk salamurada 11,5 gün kadar bekletilirler
İkinci salamura içinde %20 oranında tuzlu su kullanılır İkinci salamurayı yapmak için ilk salamuranın tuz oranı arttırılıp, aynı su kullanılabilir Peynirler bu ikinci salamuranın içinde yine 11,5 gün kadar bekletilirler
Bu salamuradan çıkarılan peynirler, daha sonra özel olarak hazırlanan fıçıların içine yerleştirilir Bu işlem sırasında bir kat peynir ve bir kat tuz olacak şekilde bir depolama yapılır İşlem bitince fıçılar buzhanelerde bekletilir ya da bu ısıya yakın olan çok soğuk ortamda tutulur Mihaliç peynirinin tüm işlemleri bittikten sonra, olgunlaşma süresi en az 3 aydır Eğer bu olgunlaşma süresi 4 aya çıkarılırsa, ortaya daha kaliteli ve leziz peynirler çıkar
Mihaliç peynirinin üretimi
Peynirin sütün mayalanması, pıhtının işlemesi, tuzlama ve olgunlaştırma aşamaları bulunmaktadır Mihaliç peynirinin üretimi için süt önce temizlenme ve arıtma işlemlerinden geçirilmektedir İyice temizlenen ve süzülen taze süt, pıhtının elde edilmesi için mihaliç peyniri yapımı için kullanılan özel kazanlara konur Bu işlem sırasında iki çeşit kap kullanılmaktadır İlki kara meşeden yapılan, yarım fıçı şeklinde ve yaklaşık 100120 litre kapasitesi olan kaplardır Diğer bir kap türü ise metalden yapılan 250300 litre kapasitesi bulunan daha büyük silindirik şekildeki kaplardır
Pıhtının elde edilmesi için mayalama işlemine geçilir Mayalama işlemi için mevsimsel sıcaklıklar çok önemlidir Mevsimsel sıcaklık dikkate alınarak yapılan mayalama işleminde, ilkbahar ve yaz mevsimlerinde havanın 2728 derecede olduğu zamanda, sonbahar ve kış mevsimlerinde ise havanın 3035 derece olduğunda mayalama yapılır
Mayalama işleminin sonunda pıhtı elde edilmektedir Elde edilen pıhtı ise, tahta sopalarla yaklaşık pirinç tanesi boyuna ulaşıncaya kadar kırılır Yapılan işlem yaklaşık 10 dakika devam eder Pıhtı bu büyüklüğe ulaştığı zamanki aşama pıhtının haşlanmasıdır Bunu yapmak için pıhtı bir taraftan karıştırılırken bir taraftan da orta bölümüne yavaş yavaş kaynamış su dökülmektedir Burada amaç pıhtının daha homojen bir şekilde karışmasının sağlanmasıdır Bu işlem yaklaşık 510 dakika devam eder Isıtma aşaması pıhtı ve peynir altı suyunun sıcaklığını sıcak mevsimlerde 3840 dereceye, soğuk mevsimlerde de 4245 dereceye yükseltecek şekilde yapılmaktadır
Pıhtı aşamasında yeterli ısı derecesine ulaşılmadığında, pıhtı parçaları çok yumuşak olur ve sonraki aşamalarda kalıplarda şişme yapar Olması gereken ısı derecesinin üzerine çıkıldığı zamanda ise, olgunlaşma aşamasında Mihaliç peynirine özelliğini verecek olan gözenekler meydana gelmez
Peyniri yaparken pıhtı yani teleme işlemi bittiği zaman kazanın üstü temiz biz bezle örtülür ve yarım saat kadar dinlendirilir Dibe çökmüş olan teleme parçaları elle yuvarlanır ve sıkıştırılır Parçaların 33,5 kilo kadar ağırlıkta olmasına özen gösterilir Bu topaklar kazanın içindeki suya batırılır ve hazırlanan peynir bezlerinin içine konulur Bu bezlerin ağzı sıkıca bağlanarak, bir çengele asılır ve 1012 saat kadar dinlenmeye bırakılır Dinlenme aşaması bitince askıdan alınan peynirlere salamura işlemi yapılır
İlk salamurada %15 oranında tuz kullanılarak işlem yapılır Salamuraya konan peynirler birkaç yerinden şiş yardımıyla delinir ve bu tuzlu suyun peynirin içine iyice nüfuz etmesi sağlanmış olur Peynirler ilk salamurada 11,5 gün kadar bekletilirler
İkinci salamura içinde %20 oranında tuzlu su kullanılır İkinci salamurayı yapmak için ilk salamuranın tuz oranı arttırılıp, aynı su kullanılabilir Peynirler bu ikinci salamuranın içinde yine 11,5 gün kadar bekletilirler
Bu salamuradan çıkarılan peynirler, daha sonra özel olarak hazırlanan fıçıların içine yerleştirilir Bu işlem sırasında bir kat peynir ve bir kat tuz olacak şekilde bir depolama yapılır İşlem bitince fıçılar buzhanelerde bekletilir ya da bu ısıya yakın olan çok soğuk ortamda tutulur Mihaliç peynirinin tüm işlemleri bittikten sonra, olgunlaşma süresi en az 3 aydır Eğer bu olgunlaşma süresi 4 aya çıkarılırsa, ortaya daha kaliteli ve leziz peynirler çıkar