mıknatıs nerelerde kullanılır
mıknatısın kutuplarının ozellikleri
mıknatısın kullanım alanları
mıknatıs ile ilgili bilgi
Demir ve nikel`i cekip taşıyabilen cubuğa verilen ad Bu şekilde demir parcalarını cekme, yani mıknatıslık, milattan birkac yıl once, Batı Anadolu`da bulunan Yunan şehirlerinden Maguesia (bugunku adiyle Manisa) şehri yakınlarında gozlenmiştir Siyah ve ağır bir taşın (bileşiminde demir oksit olan bir taş) demir parcalarını cektiği gorulmuş, bu olaya da (magnetite) adı verilmiştir
Bu tabii mıknatısların yanında, bir celik parcasını tabii bir mıknatıs taşına ya da celik bir mıknatıs cubuğa surtmek suretiyle ve elektrik yoluyla gecici mıknatıslık da elde edilebilir Cubuk şeklinde bir mıknatısta, demir tozlarının bu mıknatıs cubuğun uc kısımlarında daha buyuk bir şiddetle cekildiği gorulur Bu noktalar bir mıknatısın kutup noktaları dır Kuzey yone donen mıknatıs kutbuna kuzey kutbu (N), guneye donen mıknatıs kutbuna guney kutbu (S), adı verilir Aynı addaki mıknatıs kutupları birbirlerini cekerler Ancak, bir mıknatısın kuzey ve guney kutuplarını birbirinden ayırmak mumkun değildir Bu değişik kutupta olma ozelliği, demir cubuğun en kucuk parcalarının bile molekul mıknatıs ozelliği taşımalarındadır
Bir mıknatıs iğnesinin duşey bir duzlem icinde aşağı yukarı hareket edebilir bir şekilde asılması halinde, yatay durmadığı gorulur Bu iğne mıknatıs, yatay eğilme acısı yapar (Turkiye`de 60°) Bu acı kuzeye gidildikce buyur Bu ozellik, yer kurenin, buyuk bir mıknatıs gibi etki etmesinden ileri gelmektedir
Mıknatıs Şekilleri ve Kutupları
Doğal mıknatıs doğada cok az bulunur Bu nedenle gunluk yaşamda yapay mıknatıslar kullanılır Demir, nikel, kobalt gibi maddelerden ceşitli yontemlerle yapay mıknatıs elde edilir Yapay mıknatıslar cubuk, yassı, silindir, iğne, U ve at nalı şeklinde olabilir
Mıknatıs, demir tozları uzerine tutulduğunda her tarafının aynı miktarda demir tozlarını cekmediği gorulur Demir tozları mıknatısın uc kısımlarında daha fazla toplanır Mıknatısın cekme ozelliğinin fazla olduğu uc kısımlarına mıknatıs kutupları denir
Tam ortasından asılmış bir cubuk mıknatıs kuzeyguney doğrultusunu alarak dengelenir Mıknatısın kuzeye yonelen ucuna kuzey ( north ) anlamında N kutbu, diğer uca da guney ( south ) anlamında S kutbu denir
Bir mıknatısta N ve S kutuplarının ozellikleri farklıdır Bu farklılıktan dolayı aynı kutuplar ( N – N, S – S ) birbirini iter, farklı ( N – S, S N ) kutuplar birbirini ceker Pratikte bazı mıknatısların kutupları belli olsun diye ucları farklı renklerde boyanır ya da uclara N, S harfleri yazılır
Mıknatıslar pusula yapımında, telefon kulaklıklarında, telefon kulaklıklarında, radyo, zil, televizyon, oyuncak, buzdolabı, elektrik motorlarında vb araclarda kullanılır