Mistik ruhcu edebiyat ozellikleri

MİSTİKRUHCU AKIM
Necip Fazıl Kısakurek, Peyami Safa, Asaf Halet Celebi gibi sanatcıların temsil ettiği anlayıştır Bu sanatcılar, manevi değerleri her şeyin ustunde tutarak ruhun ustunluğune inanmış ve eserlerinde bu temaları işlemişlerdir Aslında bu anlayış materyalist felsefeye bir karşı duruş niteliğindedir

Bunların dışında Ahmet Hamdi Tanpınar, Abdulhak Şinasi Hisar gibi bazı sanatcılar eserlerinde ruya, zaman, hayal ve hatıralar gibi soyut konulara da yer vererek bu cizgiyi devam ettirir


Peyami Safa (1899–1961)

 Fıkra, hikaye, roman yazarı olarak tanınan Peyami Safa, Cumhuriyet doneminin en başarılı romancılarındandır
 Zengin sozcuk dağarcığı ve geniş kulturuyle romanlarında Turkceyi en guzel kullanan sanatcımızdır
 Romanlarında olaylardan ziyade psikolojik ruh cozumlemelerine onem vermiştir
 Okuyucuya kendini romanın icindeymiş hissini veren derin ve canlı bir anlatımı vardır
 Para kazanmak amacıyla sanat değeri taşımayan macera romanları yazdı
 Server Bedii takma adını kullandı
 Teknik acıdan sağlam bir yapısı olan romanlarında mukemmel tasvirleri vardır
 Kah¬ramanlarını, kulturlerine, anlayışlarına, ic dunyalarına, karakter yapılarına gore konuşturmada oldukca ustadır
 Doğu ile batı uygarlığı, ahlak cokuntuleri, varlığın sırları gibi konular uze¬rinde durmuştur
 Maddeden ziyade ruhu, inancı ve manevi değerleri on planda tutmuştur
Eserleri:

Roman: Sozde Kızlar, Şimşek, Mahşer, Bir Akşamdı, Canan, 9 Hariciye Koğuşu,
FatihHarbiye, Bir Tereddudun Romanı, Matmazel Noralya'nın Koltuğu,
Oyun: Gun Doğuyor

Ahmet Hamdi Tanpınar (1901–1962)

 Edebiyat dunyasında nesirleriyle tanınmış, oğretmenlik, oğretim uyeliği ve milletvekilliği yapmış bir sanatcıdır
 Milli ta¬rihe ve Turk kulturune bağlı bir sanat anlayışı vardır
 Yahya Kemal ve Ahmet Haşim'in etkisinde kalmış, şiirinde şekilden ziyade ahenge onem vermiştir
 Soyut kavramlara yer verdiği şiirlerinde ceşitli mecaz ve duşuncelerle dolu zengin bir anlatımı vardır
 Hece olcusuyle yazdığı şiirlerinde anlam butunluğune onem vermiştir
 Neşeleri, sevincleri, istekleri, umutları eserlerine ictenlikle yansıtmış, insan, zaman, hayal, ruya gibi kavramları eserlerinde sıkca kullanmıştır
 İstanbul sokakları, camileri, carşıları, mutareke yıllarının sıkıntıları gecmişe ve tarihe ozlem eserlerinin başlıca konularıdır
 Şiirlerinde bilincaltına inmeye calışmış, hayal, ruya, zaman gibi konuları işlemiştir
 Şiirde sustuğum şeyleri roman ve hikayelerimde anlatırımdiyen Tanpınar'ın şiir dili ile nesir dili arasında pek fazla ayrım gorul¬mez
 Şiir, makale, deneme, biyografi, edebiyat tarihi, hikaye ve roman turlerinde eser vermiştir
Eserleri:

Hikaye: Abdullah Efendi'nin Ruyaları, Yaz Yağmuru
Roman: Huzur, Saatleri Ayarlama Enstitusu, Sahnenin Dışındakiler
Araştırma: XIX Asır Turk Edebiyatı Tarihi
MakaleDeneme: Yaşadığım Gibi, Edebiyat Uzerine Makaleler, Beş Şehir

Necip Fazil Kısakurek (1905–1983)

 Şiire Kurtuluş Savaşı yıllarında başlamış, 1936 yılında Ağac, 1943' te Buyuk Doğu dergilerini cıkarmıştır
 İlk şiirlerini 1923 ’te yayımlamış, şiirlerinde Allah, olum, yalnızlık, korku, madde ve ruh, insanın ic dunyasındaki catışmalar ve kainat gibi konuları işlemiştir
 Cağdaş Batı şiiriyle Tekke şiirini duygu ve duşunce acısından birleştirmeye calışmıştır
 Maddeye karşı cıkan, manevi değerleri on planda tutan mistik akımın şiirdeki temsilcisi olmuş, mistik duygu ve duşuncelerini, gizli kalmış tutkularını guclu şiir tekniğiyle anlatmıştır
 Şiirlerinde İstanbul'un onemli bir yeri vardır
 İstanbul'u Turk kimliğinin yansıdığı bir tarih ve kultur mirası olarak gormuştur
 Yalnızlık duygusunun işlendiği Kaldırımlarşiirini 1920 ’de kaleme almıştır Bu şiirle buyuk şohret kazanmış, Kaldırımlar Şairiolarak anılmıştır
 Hece olcusunu ustaca kullanan şair, şiirle ilgili duşuncelerini POETİKAbaşlığı altında Cileadlı şiir kitabında yayımlar
 Sanatı mutlak gerceği aramak olarak tanımlayan şair, Fransız sembolistlerinden etkilenerek soyutu, metafizik urpertiyi ustaca anlatmıştır
 Tiyatrolarında ruhsal bunalımları işlemiş, modern gelenek catışmasına değinmiş ve iyi kotu tiplerini ele almıştır Makale ve fıkralarında ise renkli bir uslUbu vardır
 Doğumunun 75 yıldonumunde Turk edebiyatı Vakfınca Şairler Sultanı unvanı verilmiş, aynı yıl Kultur Bakanlığı Buyuk Odulunu almıştır
Eserleri:

Şiir: Orumcek Ağı, Kaldırımlar, Ben ve Otesi, Sonsuzluk Kervanı, Cile
Tiyatro: Tohum, Bir Adam Yaratmak, Kunye, Reis Bey, Ahşap Konak, Yunus Emre
Hikaye ve roman: Birkac Hikaye Birkac Tahlil, Aynadaki Yalan, Kafa Kağıdı (Otobiyografik roman)

Asaf Halet Celebi (1907–1958)

 1937 ’den itibaren Ses, Kulluk, Hamle, Sokak, Uyanış, Serveti Funun, Turk Sanatı dergileri ile Gun gazetesinde şiirlerini yayımladı
 Gencliğinde gazeller ve rubailer yazan Asaf Halet, daha sonra modernist bir şiir cizgisi benimsemiştir
 İstanbul dergisinde yayımladığı “Benim Gozumle Şiir Davası adlı altı makalede poetikasını acıklamıştır
 “Hırsız, “Trilobit ve “Cuneyd adlı şiirlerinin Fransızca cevirileriyle birlikte 45 şiirin bulunduğu He ’nin ardından aynı cizgide on şiirin yer aldığı Lamelif ’i yayımladı
 Butun şiirlerinin toplandığı Om Mani Padme Hum Celebi ’nin icli ve gizemci şiirini butunuyle gozler onune serer
 Ses, imge, anlam ve duşunce olarak kulturler ustu bir nitelik taşıyan şiirleriyle “modern gelenekci tavrın temsilcisi olmuştur
Eserleri: Şiir: He, Lamelif, Om Mani Padme Hum
Serbest Nazım

1930 ’lu yıllarda ortaya cıkan serbest şiir anlayışının en onemli temsilcisi Nazım Hikmet ’tir Rusya ’ daki oğrenim yıllarında, Futurizm akımına bağlı olan Vladimir Mayakovski ’nin şiirlerini okumuş, etkilenmiştir Rusya donuşu oz, bicim ve tema bakımından yeni şiirleriyle serbest nazmın oncusu olan ve sosyalist dunya goruşunu benimseyen Nazım Hikmet kendinden sonraki bircok şairi etkilemiştir


Nazım Hikmet Ran(1902–1963)

 Akşam, Son Posta, Tan gazetelerinde Orhan Selim takma adıyla fıkra yazarlığı ve başyazarlık yapmış, hece vezniyle yazdığı ilk şiirlerini Yeni Mecmua, İnci, Umit ve cıkardığı Birinci Kitap, İkinci Kitap vb dergilerinde yayımlamıştır
 Hece vezniyle olculu uyaklı şiirler yazmış, sonradan serbest nazmı ve toplum sorunlarını ilke edinen şiirin oncusu olmuştur
 Duzyazı, şiir, senaryo tekniklerinin ic ice kullanıldığı Memleketimden İnsan Manzaraları; butunuyle şiir, roman, oyku, oyun, senaryo, destan denemeyen yeni bir turun habercisidir
 Roman, hikaye ve oyunların yanında ceşitli konularda cok sayıda eleştiri ve makale yazmıştır
 Sıcak, sarsıcı, duygulu bir uslubu olan sanatcı eserlerinde İstanbul Turkcesini cok guzel bir şekilde kullanır
 Sanatı ve insanı yuceltirken kendini sadece Turk kulturunun değil butun insanlığın ortak kulturunun mirascısı olarak gorur

Eserleri

Şiir: Benerci Kendini Nicin Oldurdu, Gece Gelen Telgraf, Simavna Kadısı Oğlu Şeyh Bedrettin Destanı, Kurtuluş Savaşı Destanı, Rubailer Memleketimden İnsan Manzaraları

Oyun: Kafatası, Bir Olu Evi Yahut Merhumun Hanesi, Unutulan Adam, Ferhat ile Şirin, Enayi, Sabahat, Var mıydı, Yok muydu?

Roman: Kan Konuşmaz, Yeşil Elmalar, Yaşamak Guzel Şey Be Kardeşim

Oyku: Hikayeler, Ceviri Hikayeler