Mitoz ayrılma;amip gibi tek hücresel canlılardan fazla gözenekli olan canlılara dek bütün canlılarda görülen bir ayrılma şeklidirMitoz bölünmeyle ana hücredeki genetik maddesi eşit miktarda yavru hücrelere geçerOluşan yavru hücreler tıpatıp anasına benzer Mitoz bölünmeyle yaralanan ve yaşlanan hücrelerin yerine yeni hücreler meydana getirilir Bilhassa büyümeyi karşılayan,canlının gözenekli olan sayısının mitozla artmasıdırMitozda,olgun bir hücreden iki yavru hücreli meydana getirilirMitoz tek hücreli canlılarda üremeyi sağlar
Hücreli bölünmeye başlamadan önce hazırlık evresi geçirirİki mitoz aralarında gerçekleşen bu evreye interfaz denirİnterfaz bölünmenin başlıca evresi değildirİnterfaz canlının alışılagelmiş yaşam evresidirİnterfazda beslenme;çoğaltma,biyokimyasal tepkimeler gibi olaylar gerçekleştirilirFakat hücre bölünmesine kadar verdiği andan itibaren bölünmeye ait olaylar başlar
Bu evrede görülen değişiklikler şunlardır:
– Kromozomlar kendisini eşlerKalıtsal madde miktarı iki katına çıkar
– Kromozomun eşlenmesi ile iki iplikli hale gelen kromozomun her bir ipliğine kromatit denirKromatitler birbirlerine sentromerlerle bağlıdır
– Sentroiller kendisini eşler
– Hücrede ATP sentezi,RNA,protein sentezi,çoğalma gibi metabolik faaliyetler çok hızlıdır
Çekirdek Bölünmesi : İnterfaz dıştan çekirdek bölünmesi,profaz,metafaz,anafaz,telofaz almak üzere birbirini peşine düşüp takip eden dört evrede tamamlanır
Profaz : Ağsı bir inşa belirten kromatin ipliği,helezon şeklinde kıvrılarak kısalıp kalınlaşır ve kromozomları oluştururKromozomlar profaz evresinde görülebilir duruma gelirİnterfazda eşlenen sentroiller (hayvan hücresinde) benzer kutuplara bu vesileyle aralarında iğ iplikleri oluşurProfaz evresinin sonuna içten çekirdek zarı ve çekirdekçiğin erimeye başladığı görülür
Metafaz : İğ ipliklerine tutunan kromozomlar hücrenin ekvator düzlemine dizilirKromozomların en bariz görüldüğü faz metafaz evresidirHer bir kromozomun sentromeri belirgin olarak ikiye bölünür ve kromatitler tamamiyle birbirinden ayrılırSentromerlerin ayrılması tüm kromatitlerde aynı zamandadırKromatitler sentromerleri ile iğ ipliklerine tutunurlar ve zıt kutuplara gitmek üzere harekete geçerler
Anafaz : Kromatitlerin kutuplara hareketi bütün olarak bu evrede görülürKromatitler birbirinden ayrıldıktan daha sonra kardeş kromozomlar olarak adlandırılırlarKardeş kromozomlar kutuplara ulaştığı anda anafaz evresi tamamlanır
Sitoplazma Bölünmesi : Çekirdek bölünmesi tamamlanınca hücreli sitoplazma bölünmesi geçirirSitoplazmabölünmesi bitki ve hayvan hücresinde çeşitlilik gösterirHayvan hücresinde sitoplazma bölünmesi boğumlanma ile gerçekleşir
Dilerseniz aşağıdaki videoda yer alan anlatımı izleyebilirsiniz:
Hücreli bölünmeye başlamadan önce hazırlık evresi geçirirİki mitoz aralarında gerçekleşen bu evreye interfaz denirİnterfaz bölünmenin başlıca evresi değildirİnterfaz canlının alışılagelmiş yaşam evresidirİnterfazda beslenme;çoğaltma,biyokimyasal tepkimeler gibi olaylar gerçekleştirilirFakat hücre bölünmesine kadar verdiği andan itibaren bölünmeye ait olaylar başlar
Bu evrede görülen değişiklikler şunlardır:
– Kromozomlar kendisini eşlerKalıtsal madde miktarı iki katına çıkar
– Kromozomun eşlenmesi ile iki iplikli hale gelen kromozomun her bir ipliğine kromatit denirKromatitler birbirlerine sentromerlerle bağlıdır
– Sentroiller kendisini eşler
– Hücrede ATP sentezi,RNA,protein sentezi,çoğalma gibi metabolik faaliyetler çok hızlıdır
Çekirdek Bölünmesi : İnterfaz dıştan çekirdek bölünmesi,profaz,metafaz,anafaz,telofaz almak üzere birbirini peşine düşüp takip eden dört evrede tamamlanır
Profaz : Ağsı bir inşa belirten kromatin ipliği,helezon şeklinde kıvrılarak kısalıp kalınlaşır ve kromozomları oluştururKromozomlar profaz evresinde görülebilir duruma gelirİnterfazda eşlenen sentroiller (hayvan hücresinde) benzer kutuplara bu vesileyle aralarında iğ iplikleri oluşurProfaz evresinin sonuna içten çekirdek zarı ve çekirdekçiğin erimeye başladığı görülür
Metafaz : İğ ipliklerine tutunan kromozomlar hücrenin ekvator düzlemine dizilirKromozomların en bariz görüldüğü faz metafaz evresidirHer bir kromozomun sentromeri belirgin olarak ikiye bölünür ve kromatitler tamamiyle birbirinden ayrılırSentromerlerin ayrılması tüm kromatitlerde aynı zamandadırKromatitler sentromerleri ile iğ ipliklerine tutunurlar ve zıt kutuplara gitmek üzere harekete geçerler
Anafaz : Kromatitlerin kutuplara hareketi bütün olarak bu evrede görülürKromatitler birbirinden ayrıldıktan daha sonra kardeş kromozomlar olarak adlandırılırlarKardeş kromozomlar kutuplara ulaştığı anda anafaz evresi tamamlanır
Sitoplazma Bölünmesi : Çekirdek bölünmesi tamamlanınca hücreli sitoplazma bölünmesi geçirirSitoplazmabölünmesi bitki ve hayvan hücresinde çeşitlilik gösterirHayvan hücresinde sitoplazma bölünmesi boğumlanma ile gerçekleşir
Dilerseniz aşağıdaki videoda yer alan anlatımı izleyebilirsiniz: