Seçim yasası değişikliği bugün Meclis Anayasa Kurulunda görüşülmeye başlanacak. Muhalefet partileri, 15 unsurluk yasa teklifine 4 başlıkta itiraz ediyor.
AK Parti ve MHP’nin ortak imzasıyla Meclise sunulan, ittifakların oy oranlarının hesaplanmasında değişikliğe gidilerek partilerin seçim etrafında aldığı oy oranında milletvekili çıkarmasını öngören seçim yasası değişikliği bugün Meclis Anayasa Kurulunda görüşülmeye başlanacak. Cumhurbaşkanının seçim yasaklarından muaf tutulması, vilayet ve ilçe seçim heyetlerinin belirlenmesinde yapılan değişiklik ile yüzde 7 seçim barajı, 15 unsurluk yasa teklifinde muhalefet partilerinin en fazla tartıştıkları ve eleştirdikleri düzenlemeler ortasında bulunuyor.
AK Parti ve MHP tarafından getirilen seçim yasası değişikliğinde ülke barajı yüzde 10’dan yüzde 7’ye düşürülüyor. Altı parti 28 Şubat’ta açıkladıkları Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem çalışmasında temsilde adaleti ve çoğulcu demokrasiyi sağlamak emeliyle seçim barajını yüzde 3’e düşürülmesi konusunda mutabakata vardı. CHP baştan beri barajın sıfırlanmasını savunuyor. Fakat altı partinin Güçlendirilmiş Parlamenter sistem mutabakat metnine yansıdığı formda baraj tartışmalarının yüzde 3 üzerinden sürmesi bekleniyor.
Muhalefet 'siyasi mühendislik' olarak değerlendiriyor
Dünya'dan Canan Sakarya'nın haberine nazaran yasa teklifiyle 2018 seçimlerinde uygulanan ittifak düzenlemesi değiştirilerek, seçim bölgelerinde ittifak sayesinde alınan “artık oylarla” milletvekili çıkarma imkanı kaldırılırken muhalefet partileri, bu düzenlemeyi ‘siyasi mühendislik’ ve ittifakları bitirmeye dönük bir adım olarak bedellendiriliyor. Yasa teklifinin Anayasa Komitesindeki görüşmelerinde gerek iktidar gerekse muhalefet partileri ittifak düzenlemesinin neden getirildiğini kendi cephelerinden değerlendirecekler.
Anayasa Kurulunda teklif görüşülürken muhalefetin itiraz edeceği başka bir başlığı seçim yasaklarından Cumhurbaşkanının muaf tutulmasına ait düzenleme oluşturuyor. Muhalefet partileri siyasi parti genel lideri olan Cumhurbaşkanının devletin bütün imkanlarını kullanarak siyasi çalışmalarını yürütmesinin, adil olmadığı belirtiyor. Cumhurbaşkanının seçim propagandası sürecinde hiçbir kısıtlamaya tabi olmamasını devlet imkanlarını kullanmasını eşitlik prensibine alışılmamış olduğu eleştirisi getiriyor. Bu unsurun görüşmelerinde muhalefet Cumhurbaşkanının da kapsama alınması için önergeler verecek.
Seçim heyetlerinin oluşumuna müdahale edilecek
İl seçim konseyi lider ve üyeleri en kıdemli yargıçlar ortasından belirlenirken yasa teklifi ile bunun kaldırılarak yerine vilayet seçim konseyi lider ve üyelerinin o vilayetteki birinci sınıfa ayrılmış yargıçlar ortasından kurayla belirlenmesi kaidesi getirilmesi de tartışmalı unsurlar ortasında yer alıyor. Muhalefet, bu değişikliği seçim şuralarına oluşumuna müdahale olarak kıymetlendiriyor. Muhalefet düzenlemeyi seçim güvenliği açısından sakıncalı bulurken, isteyen hakimin kuradan muaf olmasının, yargıçlara baskı uygulanmasının önünü açan bir düzenleme olduğunu savunuyor.