Kuran-ı Kerimde toplamda 14 surede geçen secde ayetleri, Mümin kimse tarafından okunduğunda ya da işitildiğinde secde (tilavet secdesi) yapılması gerekir. Kuran-ı Kerim'de secde ayetlerinin geçtiği cüz ve surelerle beraber nasıl secde yapılması gerektiğini sizler için araştırdık. Secde ayeti duyunca ne yapmalı? Secde nasıl yapılır? Tilavet secdesi nasıl yapılır? Namazı yanlış kılınca ne yapmalıyız? Sehiv secdesi nasıl yapılır? Secde çeşitlerine göre kılınış şekilleri...
Dinimizde ibadetler arasında uyguladığımız 'Secde' ibadeti, sözlüğe baktığımızda tevazu ve teslimiyet halinde yere kapanarak yüzün yere değmesi anlamına gelmektedir. Allah (c.c) bizleri en sonda kuru bir çamurdan yaratır iken ilk olarak melekleri nurdan, sonra da cinleri de ateşten yaratmıştır. İnsanoğlunda ilk yaratılan ve ilk peygamber olan Hz. Adem (a.s) için Allah (c.c), meleklerin ona secde etmesini istemiştir. Tüm melekler Hz. Adem (a.s)'a secdeye kapanır iken iblis bunu kendisine yediremeyip kibirle secdeden geri durdu ve yapmadı. Allah (c.c)'un emrine uymayan şeytan kıyamete dek insanları yolundan saptırmak için Allah (c.c)'dan izin istedi. İsteği kabul edilince şeytan da günümüzde canla başları insanları hak yoldan döndürmeye, ahirette cehennemliklerden olabilmeleri için elinden geleni yapmaktadır. İlk secde olayının bu şekilde gerçekleşmesinin yanına bizler de günümüzde Allah (c.c)'a karşı sorumluluklarımız vardır. Bunlardan bir tanesi de bazı durumlarda gerçekleştirmemiz gereken secdelerdir. Şükür secdesi, Tilavet secdesi ve Sehiv (yanılma) secdesi olmak üzere 3 farklı şekilde yapılır. Peki hangi secde nasıl yapılır? Namaz yanlış kılınca sehiv secdesi nasıl yapılır? Sehiv secdesi gerektiren durumlar neler? Tilavet secdesi namazı nasıl kılınır? Secde ayetlerinin geçtiği sureler neler? Namazda secdenin önemi...
TİLAVET SECDESİ NEDİR?
Hanefi mezhebine göre vacip olup diğer mezheplere göre yapılması sünnet ibadetlerden biri olan Tilavet secdesi, Kuran-ı Kerim'in tamamını okuyan ya da secde ayetlerinin geçtiği yerleri dinleyen kimselerin kılması gereken namazdır. Kuran-ı Kerim içerisinde toplamda 14 yerde geçen secde ayetleri okunduğu ya da dinlendiği esnada secde edilmesi gerektinin önemini şöyle vurguluyor: "Âdemoğlu secde âyetini okuyup secde edince, şeytan ağlar ve 'Vay benim halime! Âdemoğlu secde etmekle emrolundu ve hemen secde etti; cennet onundur. Ben ise secde etmekle emrolundum, ama secde etmekten kaçındım, bundan dolayı cehennem benimdir' diyerek oradan kaçar." (Müslim, "Îmân", 35). Kuran-ı Kerim okunduğu zaman secde ayetlerinin geçtiği yerleri duyan ya da okuyan kimsenin hemen secde yapması uygun görülmektedir. Böylelikle hem Allah (c.c)'un emrine itaat edilmiş olunacak hem de secde etmenin sevabı alınacaktır. Aynı ortamda aynı secde ayetinin birden fazla okunması ile bir defa secde etmek yeterlidir.
TİLAVET SECDESİ NEDEN YAPILIR? TİLAVET SECDESİNİN ÖNEMİ...
Kuran-ı Kerim'de secde ayetlerinin geçtiği yerlerde Allah (c.c)'a saygı duymak amacıyla okuyanın ve işitenin yaptığı secde Tilavet secdesidir. Farz ya da nafile namazlardan çok daha kısa süren secde ayetinde esas olan yer; yüzün yere konulması yani secde edilmesidir. Yolda giderken Kuran-ı Kerim dinleme ya da radyoda dinlenilen Kuran-ı Kerim ayetlerinde secde ayetlerine değiniliyorsa ancak bunu kişi bilmiyorsa secde etmekle yükümlü değildir. Ancak yine de her ihtimale karşılık 14 defa secde edilebilir. Çok vakit almadığından dolayı kişi çok kolay bir şekilde secde namazını kılabilir.
TİLAVET SECDESİ YAPILMAZSA NE OLUR? TİLAVET SECDESİ FARZ MI?
Secde ayetinin geçtiği yerleri okuyan ya da duyan herkesin yapması gereken tilavet secdesi, Hanefi Mezhebindeki Müslümanlar için vacip (kılınması ile mükellef olan), diğer üç mezhep için de sünnet (yapılması tavsiye edilen)'dir.
SECDE AYETLERİNİN GEÇTİĞİ SURELER:
Kur'an-ı Kerîm'de toplamda 14 secde ayeti bulunmaktadır. Secde âyetlerinin geçtiği sureler ise şunlardır:
1. el-A'raf, 7/206
2. er-Ra'd, 13/15
3. en-Nahl, 16/49;
4. el-İsrâ, 17/107;
5. Meryem,19/58;
6. el-Hac, 22/18;
7. el-Furkân, 25/60;
8. en-Neml, 27/25;
9. es-Secde, 32/15;
10. Sâd, 38/24;
11. Fussilet, 41/37;
12. en-Necm, 53/62;
13. el-İnşikâk, 84/21;
14. Alak, 96/19.
SECDE NASIL YAPILIR? TİLAVET SECDESİNİN YAPILIŞI:
Kuran-ı Kerimde geçen secde ayetini işiten ya da okuyan kimsenin secde yapması için şu adımları izlemesi gerekir: Tilavet secdesini yapmak için kişi ilk önce kalpten ve diliyle ''Allah'ım niyet ettim senin rızan için Tilavet secdesini yapmaya'' diyerek güzelce niyet etmelidir. Yüzü ve bedeni kıbleye dönük şekilde ellerini kulaklarına ya da göğüs hizasına bağlamadan direkt olarak ''Allah-u Ekber'' diyerek secdeye gitmelidir. Secdede 3 kez "Sübhâne rabbiye'l-a'lâ" dedikten sonra tekbir alarak secdeden kalkar ve ayaktayken "semi'nâ ve ata'nâ gufrâneke rabbenâ ve ileyke'l-masîr" denir.
NAMAZDA FARKINDA OLMADAN YAPILAN YANLIŞLAR
NAMAZDAYKEN TİLAVET SECDESİ NASIL YAPILIR? KIRAATTE SECDE AYETİ OKUNDUĞUNDA...
Namaz sırasında geçen secde ayetini namaz kılmayan bir kimse duyarsa yine tilavet secdesini yapmalıdır. Namaz kılan kişi, namazın haricinde secde okuduğu birini duyarsa namazını bitirdikten sonra secde yapmalıdır.
Namaz kılan kimse okuyunca, hemen ayrıca rüku ya da secde yapıp ayağa kalkar. Okumasına devam edip secde ayetini okuduktan iki üç ayet sonra namazın rükuna eğilirse ve tilavet secdesine niyet ederse, namazın rüku ya da secdeleri, tilavet secdesi yerine geçer.
SEHİV SECDESİ NEDİR? SEHİV SECDESİ NEDEN YAPILIR?
Hanefi Mezhebi hükümlerinde namazın yanlış kılınması halinde bu yanlışı düzeltmek için sehiv secdesi yapılır. Namazın sonunda (Tahıyyat suresini okuduktan sonra) secde yapılır. Namazı yanlış kılmaktan maksat vaciplerden herhangi birinin unutularak yapılması ya da sonraya ertelenmesi veya da vaktinden erken yapılmasıdır. Namaz esnasında burada yanlış yaptım diye düşünerek o hata hatırlanırsa namaz sonunda sehiv secdesi yapmak vacip olur.
SEHİV (YANILMA) SECDESİ NASIL YAPILIR?
Sehiv secdesini yapacak kimse eğer namazı tek başına kılıyorsa son oturuşta Tahıyyatı okuduktan sonra iki tarafına selam verip hemen "Allahü Ekber" getirerek 2 kez secdeye gider. İkinci secdeden doğrulunca tekrardan Tahıyyat, salâvat ve duaları okuyarak selâm verir. Böylece sehiv secdesi yapılmış olur. Eğer sehiv secdesi yapacak kişi imam ise her iki tarafına değil sadece sağ tarafına selam vererek geri kalanı aynı şekilde uygulamaya devam eder.
Eğer namazın hatalı kılındığı selam verdikten sonra hatırlanmış ise kişi kıbleden dönmediyse ve konuşmadıysa sehiv secdesi yapabilir. Namazı kabul olmuş olunabilir ancak sehiv secdesi sevabı eksik kalır.
PEYGAMBER EFENDİMİZ (SAV)'DEN SEHİV SECDESİ HADİS-İ ŞERİFİ:
-- ''BİRİNİZ NAMAZINDA ŞÜPHEYE DÜŞERSE DOĞRUSUNU ARAŞTIRSIN VE NAMAZINI KANAATİNE GÖRE TAMAMLASIN, SONRA SELAM VERSİN VE SEHİV SECDESİ YAPSIN.'' (Buhari, Salat, 31) --
NAMAZDA UNUTARAK FAZLA YA DA EKSİK REKAT KILININCA NE YAPILMALI?
-- ''BİRİNİN NAMAZI 4 REKAT MI YOKSA 3 REKAT MI KILDIĞINDA ŞÜPHEYE DÜŞERSE, ŞÜPHEYİ ATSIN VE YAKİNEN BİLDİĞİNE GÖRE DAVRANIP NAMAZINI TAMAMLASIN.SELAM VERMEDEN ÖNCE 2 SECDE YAPSIN. EĞER 5 KILMIŞ İSE BU SECDELER NAMAZINA ŞEFAATÇİ OLUR, EĞER NAMAZINI TAM KILMIŞ İSE BU SECDELER ŞEYTANIN UZAKLAŞTIRILMASINA VESİLE OLUR.''' --
ŞÜKÜR SECDESİ NEDİR, NASIL YAPILIR?
Allah (c.c)'un verdiği nimetler karşısında şükretme duygusunu yerine getirmek ve Allah'a teşekkür etmek için yapılan bir secdedir. Herhangi bir musibet ya da sıkıntıda kurtulunduğunda kıbleye dönük şekilde tekbir alınarak tilâvet secdesi gibi yapılan secdedir. Secdede Allah'a hamd ve şükür edilieek tesbih edilir; ardından tekrar tekbir alarak ayağa kalkılır.
Ebu Bekre (ra)'den rivayete göre, "Hz Peygamber (sas) sevindirici bir haber aldığı zaman veya kendisine bir müjde verildiği vakit secdeye kapanırdı.