NASA'nın 'Kızıl Gezegen' Mars'a gönderdiği Perseverance uzay aracının bugün Türkiye saati ile 23.48’de Mars yüzeyine iniş yapması bekleniyor. Şayet her şey yolunda giderse, robotun inişin başarılı olduğuna ait birinci sinyalin inişten 7 dakika sonra Dünya'ya ulaşacağı hesaplanıyor.
ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) yeni Mars gezgini Perseverance, yaklaşık 7 ay evvel Florida'daki Cape Canaveral Uzay Üssü’nde başlayan 494 milyon kilometrelik seyahatini tamamlamak üzere.
Ayrıntılar
Tam olarak planlandığı tarihte Kızıl Gezegen’in yörüngesine giren Perseverance artık iniş yapmaya hazırlanıyor.
30 Temmuz 2020'de yola çıkan ve saatte 20 bin kilometre üzere muazzam bir süratle Mars atmosferine giriş yapacak olan Perseverance, adeta bir meteor üzere Mars yüzeyine ilerlerken iniş ekibinde bulunan paraşüt açılarak devasa bir süratle düşen uzay aracını yavaşlatacak.
Son olarak Gökyüzü Vinci olarak isimlendirilen iniş roketleri çalışacak ve Perseverance’in Kızıl Gezegen’e yavaşça iniş yapmasını sağlayacak.
"7 dakikalık dehşet"
Perseverance’ın Mars’a inişi katiyetle kolay olmayacak. Çünkü Mars ile Dünya ortasındaki aralık nedeniyle NASA’nın ile uzay aracı ortasındaki bir sinyal alışverişi fakat 11 dakikada gerçekleşiyor.
İniş toplamda 7 dakika süreceğinden inişin tüm denetimi Perseverance’ın otonom sistemlerinde olacak ve bir şeylerin aykırı gitmesi halinde NASA, rastgele bir müdahalede bulunamayacak.
NASA mühendisleri bu süreyi "7 dakikalık dehşet" olarak nitelendiriyor.
Eski bir ırmak deltası olan Jezero Kraterine iniş yapacak Perseverance, 900 kilo tartıya sahip Percy isimli devasa bir keşif robotu taşıyor.
Lakin Perseverance’ın Mars’a götürdüğü en tezli uzay aracı Percy değil, küçük bir Mars helikopteri olacak. 4 sefer uçma denemesi gerçekleştirecek olan bu helikopter, başarılı olması halinde Dünya dışı bir gezegende havalanan birinci helikopter olacak ve uzay çalışmalarında kıymetli bir kilometre taşı halinde gelecek.
Örnekler Salda Gölü ile kıyaslanacak
Perseverance Mars’ta bulunan Jezero Krateri’ni en az 1 Mars yılı boyunca (Dünya vaktiyle yaklaşık 687 gün) boyunca inceleyecek. Akabinde 2030’lı yıllarda yine Dünya’ya dönecek.
NASA Jezero Krateri’nden elde edilecek bilgilerin Burdur’da bulunan Salda Gölü’nden alınan örneklerle kıyaslanacağını, Salda’nın Mars’ı daha güzel anlamamızı sağlayacağını da duyurdu.
Ayrıntılar
Mars'ta neler yapacak?
BBC'ye konuşan proje sorumlusu Jennifer Trosper, Perseverance'ın atmosfere girişi öncesi hareket kabiliyetleri olduğunu lakin "buna gerek olmayacağını düşündüğünü" söyledi.
Baş mühendis Adam Steltzner, aracın lastik sisteminin de Curiosity'den elde edilen deneyim ile sağlamlaştırıldığını söz etti.
Perseverance'ın Mars'ın kayalıklı yüzeyinde yıpranmadan hareket edebilmesi için lastikleri özel şeritlerle üretildi.
Kaya ve toprak kesimlerini toplayarak Dünya’ya gönderilmek üzere tüplere doldurup Mars yüzeyine bırakacak olan uzay aracı, tıpkı vakitte Kızıl Gezegen’in jeolojik yapısını inceleyerek, gelecekte Mars’a inecek astronotların, atmosferdeki karbondioksitten oksijen üretip üretemeyeceklerini test edecek.
Perseverance’ın hazırladığı tüpler ise NASA ve Avrupa Uzay Ajansı tarafından 2026’da Mars’a gönderilmesi planlanan daha küçük bir araç tarafından buradan alınacak ve Dünya’ya getirilecek.
Kargosunda neler var?
Bu uzay aracı teknolojisini yakından takip etmeyenler için, Perseverance ile 2012 yılında Gale Kraterine indirilen Curiosity aracı ortasındaki farkı yakalamak kolay değil.
Fakat dış kaplamanın altında, Perseverance çok farklı bir donanıma sahip. Vazifesi olan bilimsel araştırmaları yapabilmesi için özel enstrümanlarla donatıldı.
NGENUITY (marifet, hüner): Mars’ta uçabilecek formda tasarlanmış birinci küçük helikopter. 1,8 kilogram yükündeki Ingenuity, atmosferi Dünya’nın atmosferinin yüzde 1’i yoğunlukta olan Mars’ta test uçuşları yapacak. (Atmosfer yoğunluğunun düşük olması kalkışı zorlaştıran bir faktör.) 13 megapiksellik kamerasıyla renkli fotoğraflar da çekecek olan Ingenuity’nin uçuşları Ay’ın ötesine yapılacak beşerli uzay misyonları için değerli bilgiler sağlayacak.
MASTCAM-Z: Yüzeydeki mineralleri incelemek için kullanılacak gelişmiş bir kamera sistemi.
MEDA: İspanya’nın ürettiği sıcaklık, rüzgar suratı ve istikameti, basınç, nem ve toz ölçümleri yapan bir sensör.
MOXIE: Astronotların Mars karbondioksitini oksijene dönüştürüp dönüştüremeyeceklerini anlamak için tasarlanmış bir deney seti.
PIXL: Kimyasal elementleri tanımlamak için bir röntgen sprektrometresi ve kaya ve toprak dokularının yakından fotoğraflarını çeken bir kamera.
RIMFAX: Norveç’in ürettiği bir yeraltı radarı. RIMFAX, yüzeyin altındaki jeolojik yapının haritasını çıkaracak.
SHERLOC: Spektrometreler, bir lazer ve bir kamera kullanarak suyun değiştirdiği organik ve mineral bazlı kalıntıları avlayacak.
SuperCam: Bir kamera, lazer ve spektrometreler kullanarak kayaları ve toprağı inceleyip organik bileşikler arayacak.
Canlı olarak izlenebilecek
NASA’nın Mars misyonları sayfası ve YouTube kanalı üzerinden yapılacak canlı yayınlarla bütün dünya Perseverence’ın Kızıl Gezegen’e inişini anbean takip edebilecek.
Perseverance’ın ayrıyeten @NASAPersevere biçiminde bir Twitter hesabı bulunuyor. Twitter’da #CountdowntoMars etiketiyle de paylaşımları izlemek mümkün.
"Mars'a ismini gönder" kampanyası
NASA, Perseverance isimli uzay aracını Mars’a göndermeden evvel projeye dikkat çekmek için “Mars’a İsmini Gönder” isminde bir kampanya başlatmıştı ve NASA’nın bu kampanyaya özel olarak yayınlamış olduğu siteye bilgilerinizi girerek isminizin Perseverance ile birlikte Mars’a gitmesini sağlayabiliyordunuz.
NASA tarafından paylaşılan bilgilere nazaran Mars’a İsmini Gönder kampanyasına en çok Türkiye’deki internet kullanıcıları ilgi göstermişti.
Yapılan açıklamalara nazaran Türkiye’den 2,5 milyon kişi kampanya dahilinde ismini yazdırdı ve Perseverance ile birlikte Mars’a göndermiş oldu.
Ayrıyeten bakınız