Nazım Şekilleri nelerdir,
Nazım Şekilleri Ve Turleri hakkında bilgi
Nazım Turleri nelerdir
Nazım turleri daha cok icerdikleri konu ile ilgilidirNazım Şekilleri Ve Turleri aşağıda acıklamalarıyla birlikte verilmiştir;
Divan Edebiyatı Nazım Turleri
Tevhid
Allahu tealanın birliğini, yuceliğini anlatan manzumelere tevhid denir Genellikle kaside şeklinde yazılmışlardır Bir de Allaha yalvaran şiirler gorulur Bunlar da munacat adını alırlar
Nat
Hazreti Muhammedi ovmek icin yazılan şiirlerdir Ekseriya kaside şeklinde yazılırlar Ancak gazel şeklinde de natlar yazılmıştır
Medhiye
Dort halifeyi, din buyuklerini, padişahları ve devlet buyuklerini ovmek icin yazılan manzUmeler medhiye adını alırlar Bunlar daha cok kaside şeklinde yazılırlar
Hicviye
Bunlar an edebiyatında gorulen yergi şiirleridir Bir kimsenin kusurlarını ortaya koymak, onu yermek icin yazılırlar Bu bakımdan medhiye turunun zıddıdır Genellikle kaside şeklinde yazılır, kıta şeklinde yazılanları da vardır
Mersiye
Olen birinin ozelliklerini, iyiliklerini anlatan şiirlerdir Daha cok kaside şeklinde yazılır Edebiyatımızda hazreti Huseyin icin yazılanlar olduğu gibi, padişahlar ve şehzadeler icin yazılanlar da vardır Bakinin KanUni mersiyesi bunların başında gelir Kaside şeklinde yazıldığı gibi bendlerle de yazılmışlardır
Hezl, tehzil
Mizah, guldurmece tarzındaki manzUmelere bu ad verilir Ceşitli nazım şekilleri ile yazılan bir turdur
Fahriye
Ovunmek icin yazılan manzUmelerdir Başlı başına olduğu gibi bir şiirin icinde de gecebilir Kaside icinde şairlerin ovunduğu yani kendilerini ovdukleri kısımlar bunlardandır
Lugaz ve Muammma
Lugaz bir ceşit manzum bilmecedir Bu bilmece bir varlık değil de bir şahıs icin olursa muamma adını alır
Sakiname
Sakiden, icki meclisinden, icki ceşitlerinden bahs eden buyuk ve kucuk eserlerdir Genellikle mesnevi şeklinde yazılmışlardır Meyden maksad eski edebiyatımızda ilahi aşk, meclisten maksat da tekke olduğundan bunların tasavvufi olduğunu soylemek gerekir
Surname
Şehzadelerin sunnet duğunleri ile hanım sultanların evlenme torenlerini anlatan eserlerdir
Gazavatname
Savaşlardan, savaşlarda gosterilen kahrammanlıklardan, zaferlerden, fetihlerden bahseden eserlere gazavatname denir Bunlar bir buyuk gazi ve padişahlar adına da yazılabilirler Bu durumda, Selimname, Suleymanname gibi adlarla da anılırlar Ayrıca zafername ve fetihname adlarını taşırlar
Şehrengiz
Bir şehri, guzelliklerini ve guzellerini anlatan eserlerdir Mesnevi şeklinde yazılırlar
Tarifname (tarifat)
Ceşitli makam sahiplerini vazifelerinin hususiyetlerine gore bir kac beyit icerisinde anlatan eserlerdir Bunlar mesnevi şeklinde yazılırlar
Mesneviler
Ceşitli konularda yazılmış uzun hikayelerdir Konuları YUsuf ile Zeliha gibi dini menkıbevi olanlar olduğu gibi, Leyla ve MecnUn, Suheyl u Nevbahar, Husrev u Şirin gibi aşk veya efsane ve tarihi tarafı olanlar da vardır Ayrıca dini kahramanlık, tasavvufi, ahlaki, didaktik ve tarihi konuları işleyenler de gorulmektedir
Tekke Edebiyatı Nazım Turleri (yada Tasavvuf Edebiyatı)
İlahi
Nazım şekli olarak da bilinir Ancak tur olduğunu iddia edenler de vardır Bu şiirler Allahu Teala'yı ovmek, ona yalvarmak icin yazılmışlardır Bu ceşit şiirler mevlevilikte ayin, bektaşilikte nefes, gulşenilikte tapug, halvetilikte durak adını almıştır
Devriye
Adem toprakla su arasında iken ben peygamberdimhadisinin işaret ettiği şiirlerdir Ruhtan varlığa burunuş bu ceşit şiirlerle anlatılmıştır
Sathiye
Tasavvuf ehlinin manevi hallerini anlattıkları başkalarınca anlaşılmayan manası kapalı şiirlere bu ad verilmiştir
Nefes
Bektaşi şairlerinin yazdıkları tasavvufi şiirlere denir Nefeslerde genellikle Hz Muhammet ve Hz Ali icin de ovguler bulunurAleviler, bu turde yazılmış olan şiirlere DEME adını verirler İlahi, nefes ve demeler, bestelenerek soylenir
Şathiyatı Sofiyane
İnanclardan alaylı bir dille soz eder gibi yazılan şiirlerdir Gorunuşte sacma sanılan bu sozlerin, yorumlandığında tasavvufla ilgili turlu kavramlara değindiği anlaşılır Bu tur şiirlere genellikle Bektaşi şairlerinde rastlanır Medrese hocalarına gore bu şathiyeler kufur sayılır
Aşık Edebiyatı Nazım Turleri
Guzelleme
Bir kimseyi, bir guzeli, bir yeri, tabiatı oven şiirlerdir Divan şiirindeki medhiyeler gibidir
Kocaklama
Yiğitliği, yiğitleri oven, savaşları konu edinen şiirlerdir
Taşlama
Yergi şiirleridir Bunlara Divan edebiyatında hiciv denir
Ağıt
Olen birinin ardından soylenen şiirlerdir Bu şiirlerde olumden duyulan uzuntuler dile getirilir Bunların daha cok soyleyenleri belli olmadığı icin anonim olduğunu soylemek gerekir
Hikaye, Destan
Destan nazım şekli olduğu gibi, nazım turu olarak da mutalaa edilir Ceşitli hadiselerin anlatıldığı uzun şiirlerdir Bunlar hikaye huviyeti taşırlar Savaş ve kahramanlık konusunu işleyenlere kocaklama denmektedir
Muamma
Bilmece mahiyetinde olan şiirlerdir Eşya ve şahıs isimleriyle ilgilidirler
Ninni
Cocukları uyutmak ve dindirmek icin kadınlar tarafından soylenen dortluklerdir Daha cok anonimdirler
Nazım Şekilleri Ve Turleri hakkında bilgi
Nazım Turleri nelerdir
Nazım turleri daha cok icerdikleri konu ile ilgilidirNazım Şekilleri Ve Turleri aşağıda acıklamalarıyla birlikte verilmiştir;
Divan Edebiyatı Nazım Turleri
Tevhid
Allahu tealanın birliğini, yuceliğini anlatan manzumelere tevhid denir Genellikle kaside şeklinde yazılmışlardır Bir de Allaha yalvaran şiirler gorulur Bunlar da munacat adını alırlar
Nat
Hazreti Muhammedi ovmek icin yazılan şiirlerdir Ekseriya kaside şeklinde yazılırlar Ancak gazel şeklinde de natlar yazılmıştır
Medhiye
Dort halifeyi, din buyuklerini, padişahları ve devlet buyuklerini ovmek icin yazılan manzUmeler medhiye adını alırlar Bunlar daha cok kaside şeklinde yazılırlar
Hicviye
Bunlar an edebiyatında gorulen yergi şiirleridir Bir kimsenin kusurlarını ortaya koymak, onu yermek icin yazılırlar Bu bakımdan medhiye turunun zıddıdır Genellikle kaside şeklinde yazılır, kıta şeklinde yazılanları da vardır
Mersiye
Olen birinin ozelliklerini, iyiliklerini anlatan şiirlerdir Daha cok kaside şeklinde yazılır Edebiyatımızda hazreti Huseyin icin yazılanlar olduğu gibi, padişahlar ve şehzadeler icin yazılanlar da vardır Bakinin KanUni mersiyesi bunların başında gelir Kaside şeklinde yazıldığı gibi bendlerle de yazılmışlardır
Hezl, tehzil
Mizah, guldurmece tarzındaki manzUmelere bu ad verilir Ceşitli nazım şekilleri ile yazılan bir turdur
Fahriye
Ovunmek icin yazılan manzUmelerdir Başlı başına olduğu gibi bir şiirin icinde de gecebilir Kaside icinde şairlerin ovunduğu yani kendilerini ovdukleri kısımlar bunlardandır
Lugaz ve Muammma
Lugaz bir ceşit manzum bilmecedir Bu bilmece bir varlık değil de bir şahıs icin olursa muamma adını alır
Sakiname
Sakiden, icki meclisinden, icki ceşitlerinden bahs eden buyuk ve kucuk eserlerdir Genellikle mesnevi şeklinde yazılmışlardır Meyden maksad eski edebiyatımızda ilahi aşk, meclisten maksat da tekke olduğundan bunların tasavvufi olduğunu soylemek gerekir
Surname
Şehzadelerin sunnet duğunleri ile hanım sultanların evlenme torenlerini anlatan eserlerdir
Gazavatname
Savaşlardan, savaşlarda gosterilen kahrammanlıklardan, zaferlerden, fetihlerden bahseden eserlere gazavatname denir Bunlar bir buyuk gazi ve padişahlar adına da yazılabilirler Bu durumda, Selimname, Suleymanname gibi adlarla da anılırlar Ayrıca zafername ve fetihname adlarını taşırlar
Şehrengiz
Bir şehri, guzelliklerini ve guzellerini anlatan eserlerdir Mesnevi şeklinde yazılırlar
Tarifname (tarifat)
Ceşitli makam sahiplerini vazifelerinin hususiyetlerine gore bir kac beyit icerisinde anlatan eserlerdir Bunlar mesnevi şeklinde yazılırlar
Mesneviler
Ceşitli konularda yazılmış uzun hikayelerdir Konuları YUsuf ile Zeliha gibi dini menkıbevi olanlar olduğu gibi, Leyla ve MecnUn, Suheyl u Nevbahar, Husrev u Şirin gibi aşk veya efsane ve tarihi tarafı olanlar da vardır Ayrıca dini kahramanlık, tasavvufi, ahlaki, didaktik ve tarihi konuları işleyenler de gorulmektedir
Tekke Edebiyatı Nazım Turleri (yada Tasavvuf Edebiyatı)
İlahi
Nazım şekli olarak da bilinir Ancak tur olduğunu iddia edenler de vardır Bu şiirler Allahu Teala'yı ovmek, ona yalvarmak icin yazılmışlardır Bu ceşit şiirler mevlevilikte ayin, bektaşilikte nefes, gulşenilikte tapug, halvetilikte durak adını almıştır
Devriye
Adem toprakla su arasında iken ben peygamberdimhadisinin işaret ettiği şiirlerdir Ruhtan varlığa burunuş bu ceşit şiirlerle anlatılmıştır
Sathiye
Tasavvuf ehlinin manevi hallerini anlattıkları başkalarınca anlaşılmayan manası kapalı şiirlere bu ad verilmiştir
Nefes
Bektaşi şairlerinin yazdıkları tasavvufi şiirlere denir Nefeslerde genellikle Hz Muhammet ve Hz Ali icin de ovguler bulunurAleviler, bu turde yazılmış olan şiirlere DEME adını verirler İlahi, nefes ve demeler, bestelenerek soylenir
Şathiyatı Sofiyane
İnanclardan alaylı bir dille soz eder gibi yazılan şiirlerdir Gorunuşte sacma sanılan bu sozlerin, yorumlandığında tasavvufla ilgili turlu kavramlara değindiği anlaşılır Bu tur şiirlere genellikle Bektaşi şairlerinde rastlanır Medrese hocalarına gore bu şathiyeler kufur sayılır
Aşık Edebiyatı Nazım Turleri
Guzelleme
Bir kimseyi, bir guzeli, bir yeri, tabiatı oven şiirlerdir Divan şiirindeki medhiyeler gibidir
Kocaklama
Yiğitliği, yiğitleri oven, savaşları konu edinen şiirlerdir
Taşlama
Yergi şiirleridir Bunlara Divan edebiyatında hiciv denir
Ağıt
Olen birinin ardından soylenen şiirlerdir Bu şiirlerde olumden duyulan uzuntuler dile getirilir Bunların daha cok soyleyenleri belli olmadığı icin anonim olduğunu soylemek gerekir
Hikaye, Destan
Destan nazım şekli olduğu gibi, nazım turu olarak da mutalaa edilir Ceşitli hadiselerin anlatıldığı uzun şiirlerdir Bunlar hikaye huviyeti taşırlar Savaş ve kahramanlık konusunu işleyenlere kocaklama denmektedir
Muamma
Bilmece mahiyetinde olan şiirlerdir Eşya ve şahıs isimleriyle ilgilidirler
Ninni
Cocukları uyutmak ve dindirmek icin kadınlar tarafından soylenen dortluklerdir Daha cok anonimdirler