Bitkinlik ve kronik yorgunluk şikayeti için doktorunuzu aramadan önce ilk yapmanız gereken, size açıklayacağımız 3 önemli maddeyi ciddiye almak!
Kendinizi her zaman yorgun mu hissediyorsunuz ? Özellikle kış dönemi yaygın görülen kronik yorgunluğun birçok sebebi olabilir. Aslında bu, bazı şeylerin değişmesi için vücudumuzun bize verdiği önemli bir işarette olabilir.
Fakat enerjinizi geri kazanmak tahmin ettiğinizden de kolay olabilir. Aşağıdaki ilk üç maddeyi kendinizle ilişkilendirerek bir başlangıç yapabilirsiniz.
En önemli 3 Neden
Yorgun hissetmenizin en bilinen nedenleri günlük alışkanlıkla ile yakından ilişkilidir.
1. Nasıl besleniyorsunuz? Sürekli kafein veya şekere ulaşmaya çalışmak bazen ters tepebilir, kan şekerinde dalgalanmalara neden olarak sizi daha yorgun hissettirebilir. Onun yerine, meyve, sebze ve yağsız protein ağırlıklı dengeli bir beslenme tarzını oluşturun. Amerika Doktorlar Derneği Başkanı Dr. J. Fred Ralston Jr. “Çoğu insan sağlıklı bir beslenme düzeni oluşturduğunda kendini daha az yorgun hisseder. Bunun en önemli sebeplerinden biri bu yaşam tarzını benimseyen insanların daha az kilolu olmasıdır, bu da yorgunluk/bitkinliğe en çok katkısı olan obeziteden (aşırı kilolu olma hali) uzak durmak anlamına geliyor.”
2. Ne kadar uyuyorsunuz?Eminim bu maddenin geleceğini biliyordunuz. Maalesef çoğu günümüz insanı yeterli uyku uyumuyor. Eğer siz de bunlardan biriyseniz öncelikle yatmaya yaklaşık 6 saat kala kafein ve alkolden uzak durmanızı tavsiye ederim. Sonrasında ise uyku vaktine doğru televizyon kapatılabilir, daha loş ve sessiz bir ortam oluşturarak uykuya geçiş süreci kolaylaştırılabilir ve uyku kalitenizi artırabilirsiniz.
3. Ne kadar egzersiz yapıyorsunuz?İşte size çoğu kişinin es geçtiği bir başka madde. Benim bu konudaki tavsiyem düzenli tempolu egzersiz yapmanız, bir düzene girince yorgunluğun enerjiye dönüştüğünü göreceksiniz. Sizlere önemli bir uyarım var, yatma vaktinize 3 saat kala egzersiz olayını bitirmeniz gerek yoksa uyku düzeniniz olumsuz etkilenecektir.
Eğer egzersiz yapmanın sizi daha yorgun hissettireceğini düşünüyorsanız, size iyi bir haberim var: Egzersiz enerji seviyenizi artıran bir unsurdur. Bu konuyu araştıran bütün bilimsel araştırmalar aynı sonucu bulmuştur: Sedanter (az hareketli) insanlar egzersiz yapmaya başladıklarında, hareketsiz durmaya devam edenlere kıyasla kendilerini daha az yorgun hissettiklerini bildirmişler. Bu herkesçe bilinen “işleyen demir pas tutmaz” deyimini de haklı çıkarmaktadır.
Eğer spordan verim almak istiyorsanız, bu konuda uzmanlaşmış biri olarak benim tavsiyem sağlıklı bireylerin haftanın en az 4 günü 40’ar dakika egzersiz yapmasıdır. Zaman içerisinde bunu arttırmak daha faydalı olacaktır. Bunu bir ay uygulayınca bile gelişimi rahatlıkla kendinizde göreceksiniz. Üç ile altı ay devam ettiğinizde ise büyük olasılıkla kendinizi artık daha zinde hissedeceksiniz.
Bu 3 maddeyi de düzenli bir şekilde uygulayıp hala istediğiniz sonucu alamadım diyorsanız, şimdi size sıralayacağım maddelerden bir veya birkaç tanesi size problem çıkarıyor olabilir.
“Bunların dışında başka bir sorunum olabilir mi?”
Yorgun hissetmenizin en bilinen sebepleri yukarıda incelediğimiz konulardı. Bu stratejilere/önerilere gerçekten bir şans vermeden sakın tıbbi bir sorununuz var diye düşünmeyin. Hala yorgunluğunuz geçmiyorsa aşağıdaki maddeleri doktorunuzla veya bir sağlık uzmanı ile kontrol etmenizde fayda var. Kronik yorgunluk birçok farklı tıbbı durum ile ilişkili olabilmektedir, mesela;
4. Anemi. Bu yorgunluğun çok yaygın bir sebebidir, aynı zamanda basit bir kan testi ile kontrol edilebilmektedir. Daha çok kadınları etkilemekte ve ağır menstrüel döngü geçirenlerde daha ciddi bir sorun haline gelmektedir. Bu durumu et ağırlıklı, koyu yeşil yapraklı yeşillikler tüketerek demirden zengin bir diyet ile düzeltebilirsiniz. Eğer demir eksikliği kronik bir hal almış ise uzman kontrolünde besin desteği de kullanılabilir.
5. Vitamin/mineral eksiklikleri. Potasyum, B vitaminleri ve diğer önemli mineral-vitamin eksikliğinde metabolizmadan tam performans beklemek haksızlık. Basit bir kan tahlili ile bu değerlerinizi öğrenebilirsiniz.
6.Tiorid problemi. Bu hormon salgılayan bezimiz bazılarımızda hızlı, bazılarımızın yavaş çalışabilmektedir, fakat her iki durumda da yorgunluğa sebep olabilmektedir. Tiroid hormonunuzu belli aralıklarla kontrol ettirmeniz kontrolü kaybetmenizin önüne geçecektir.
7. Diyabet. Diyabet riski olan insanlar kan şekeri dengesiz veya yüksek olanlardır. Kendinizi ağır hissediyorsanız ve gözleriniz bulanık görüyorsa veya çok sık idrara çıkıyorsanız, en kısa sürede kan tetkiki yaptırmanın vakti gelmiş demektir.
8. Depresyon. Eğer üzüntüden ve iştahsızlıktan tükenmiş hissediyorsanız ve bir zamanlar keyif aldığınız şeyleri yapmak size zevk vermiyorsa, depresyonda olabilirsiniz. Bunu kendi başınıza çözmeye çalışmayınız. Bu konudaki uzman doktor veya terapistler size kendinizi daha iyi hissetmeniz için tıbbi yardımda bulunabilirler.
9. Uyku sorunları. Eğer hiçbir zaman kendinizi dinlenmiş hissedemiyorsanız ve bu sorunu hiçbir şekilde çözemiyorsanız, özellikle de horlamanız varsa, belki de artık uyku laboratuvarlarını ziyaret etme vakti gelmiştir. Horlama uyku apnesine de yol açabilmekte ve bu da kalitesiz uykuya neden olmaktadır. Bu konun tedavisi olduğunu hatırlatmak isterim.
10. Tanısı konmamış kalp rahatsızlığı. Yorgunluk, özellikle bayanlarda, hiç aklınıza gelmeyen bir kalp rahatsızlığının da bir işareti olabilmektedir. Dr. Ralston’a göre eğer normalde günlük kolayca yaptığınız egzersizler sizi zorlamaya başlamışsa veya spor yaparken kendinizi fiziksel olarak kötü hissediyorsanız, bu bazen kalp rahatsızlığının bir göstergesi olabilmektedir. Eğer bu konuda herhangi bir şüpheniz varsa hemen doktorunuzdan randevunuzu alın derim.
Tekrar hatırlatmak gerekirse, temel öneriler ile başlayın: uykunuz, beslenmeniz ve aktivite düzeyiniz. Bazen basit görünen değişimlerin etkileri önemli olabilmektedir.
Sağlıklı günler dilerim.