Nefes Darlığı Nedir?
Nefes darlığı, kişinin yeteri kadar nefes alamamasıdır. Nefes darlığına tıpta dispne denir. Nefes açlığı olarak da bilinir. Nefes darlığı, kişinin günlük aktivitelerini yapmasına engel olan yaşam kalitesini düşüren bir rahatsızlıktır.
Nefes darlığı; kişinin tamamıyla nefes alamadığını hissetmesi, akciğerlerinin yeteri kadar hava ile dolduğunu hissedememesi, normalden farklı olarak sürekli nefes aldığını hissetmesi, aniden göğsünün sıkışması, sürekli derin derin nefes alma isteği, merdivenlerden çıkarken çabuk tıkanma, hemen soluksuz nefes nefese kalma ve sık sık soluklanma ile dinlenmeyi istemek gibi belirtilerle kendini gösterir. Nefes darlığı yaşayan kişilerin özellikle yaz aylarında daha çok nefes darlığı çektiği görülür.
Diğer Nefes Darlığı Belirtileri Nelerdir
Nefes darlığı, akciğere bağlı olan sebepler ve akciğere bağlı olmayan sebepler olmak üzere ikiye ayrılır. Akciğere bağlı olmayan sebepler de kalpten kaynaklanan nefes darlığı ve psikolojik yaşanılan nefes darlığı diye ikiye ayrılır.
Akut (Bir anda ortaya çıkan) Olarak Görülen Nefes Darlığı Sebepleri
Akciğere bağlı görülen nefes darlığı, en sık görülen nefes darlığı çeşididir. Akciğer kapasitesinin düşmesine neden olan astım, akciğere bağlı görülen nefes darlığı şikayetlerinin en başında gelir. Hava yollarında daralmaya sebep olan astım, göğüste daralma hissi, göğüste sıkışma, yeterince nefes alamama şikayetlerine yol açar. Genellikle akciğerlerde hırıltılı ve ıslık sesine benzer bir ses çıkar. Hava yollarının daralmasına ve dolayısıyla nefes darlığına yol açan diğer faktörler arasında; ağır egzersiz, astım, soğuk algınlığı, grip ve alerji gibi sebepler yer alır.
Solunum yollarında yabancı cisim bulunması da nefes darlığı şikayetine neden olur. Özellikle küçük çocuklarda görülen bu durum, çocuğun aniden tıkanmasına, nefessiz kalmasına ve aniden soluk alıp vermede güçlük şikayetlerine yol açar. Bu durumda acil olarak müdahale edilmesi gerekir.
Uzun süre zehirli gaz solumak da çok tehlikelidir ve nefes darlığına sebep olur. Belirtileri de yine nefes almakta zorluk çekme, aniden tıkanma ve öksürmedir. Özellikle sıcak su ile yapılan temizlik sırasında, farklı deterjanların karıştırılması sonucu ortaya çıkan gaz yüzünden zehirlenebilirsiniz. Bu da nefes darlığına yol açar. Bu yüzden bilmeden farklı deterjanları karıştırıp kullanmayınız. Soba ve doğalgaz zehirlenmeleri de nefes daralması şikayetine yol açabilir.
Tıpta pnömotoraks olarak tanımlanan akciğerin tamamının ya da bir kısmının sönmesi olayında ise akciğer bölgesinde yoğun ağrı ile birlikte nefes darlığı görülür. Yine tıpta pulmoner emboli olarak bilinen; akciğerlerde yer alan kan damarlarında oluşan pıhtılaşma sonucu, kan dolaşımının kısmen ya da tamamen durması durumunda şiddetli göğüs ağrısı, kanlı tükürük, bayılma ve nefes darlığı gibi şikayetler oluşur. Ayrıca Koah hastalığı, kronik bronşit, skolyoz, sigara kullanımı, çevre ve hava kirliliği, sanayi bölgesine çok yakın yaşamak (havayı solumanın yüzünden) zararlı kimyasallara maruz kalmak da akciğerlere bağlı olarak görülen nefes darlığına yol açan faktörler arasında yer alır.
Kalbe Bağlı Olarak Görülen Nefes Darlığı
Kalbe bağlı olarak görülen nefes darlığı şikayetleri, akciğere bağlı olarak görülen nefes darlığı şikayetleri gibi ani olarak ortaya çıkmaz. Şikayetler zamanla oluşur ve zaman içinde artarak devam ettiği bu durumda, hasta uzun süre nefes darlığını tolere eder ve şikayetlerin farkına varmaz, şikayetleri geçiştirir. Şiddetli göğüs ağrısı ile bilinen olan kalp krizi, ilk dönemde nefes darlığı şikayetine yol açar. Kalp çarpıntısı da bazen kişinin nefes darlığı çekmesine sebep olur. Yüksek tansiyon ve kalp yetmezliği gibi hastalıklar sonucu ödem oluşumu görülebilir. Özellikle kalp kaynaklı olarak görülen akciğer ödemi, nefes darlığı ile birlikte görülen ve acil müdahale gerektiren bir hastalıktır.
Psikolojik Olarak Görülen Nefes Darlığı
Psikolojik olarak görülen nefes darlığı, kişinin yaşadığı psikolojik sebepler yüzünden nefes darlığı çekmesidir. Mesela psikojenik dispne hastalığında kişide hiçbir hastalık bulunmaz fakat kişi, yaşadığı psikolojik sorunlar yüzünden nefes darlığı çeker. Hasta, bunun bir hastalık olduğunu düşünebilir ancak kalbe veya akciğere bağlı bir hastalık değildir. Tamamen kişinin psikolojik sebeplerinden dolayı ortaya çıkan bir nefes darlığıdır. Anksiyete yaşayan hastalar daha çok nefes almak isterler ancak alamazlar. Bu durum heyecan, sınav stresi, başaramama hissi, üzüntü gibi durumlarla ortaya çıkar. Hastalar kendilerini sakinleştirmeye çalışmalıdır bu sayede yavaş yavaş nefes alma darlığı geçebilir. Eğer ki çok şiddetli ve ciddi bir durumsa mutlaka doktora başvurulmalıdır.
ÖNEMLİ!
Eğer nefes darlığı yaşıyorsanız bunu görmezden gelmeyip mutlaka bir doktora başvurmalısınız. Nefes darlığı şikayetinizi geçiştirmeyin. Çünkü nefes darlığı altında ciddi sebepler yatabilir.
Nefes darlığı, kişinin yeteri kadar nefes alamamasıdır. Nefes darlığına tıpta dispne denir. Nefes açlığı olarak da bilinir. Nefes darlığı, kişinin günlük aktivitelerini yapmasına engel olan yaşam kalitesini düşüren bir rahatsızlıktır.
Nefes darlığı; kişinin tamamıyla nefes alamadığını hissetmesi, akciğerlerinin yeteri kadar hava ile dolduğunu hissedememesi, normalden farklı olarak sürekli nefes aldığını hissetmesi, aniden göğsünün sıkışması, sürekli derin derin nefes alma isteği, merdivenlerden çıkarken çabuk tıkanma, hemen soluksuz nefes nefese kalma ve sık sık soluklanma ile dinlenmeyi istemek gibi belirtilerle kendini gösterir. Nefes darlığı yaşayan kişilerin özellikle yaz aylarında daha çok nefes darlığı çektiği görülür.
Diğer Nefes Darlığı Belirtileri Nelerdir
- Hırıltılı solunum olması
- Göğüs ağrısının olması
- Kanlı balgam çıkarma
- Nefes alıp vermede güçlük çekme
- Yeteri kadar nefes alamama hissi, akciğerlerin yeterki kadar havayla dolmaması
- Havasız kalma
- Kalp çarpıntısı yaşama
- Kilo kaybı olması
- Boğulma hissi
- Göğüs ağrısı
- Göğüs sıkışması
- Yorgun olma
- Aniden başlayan öksürük
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Sürekli halsiz hissetme
- Bacaklarda şişkinlik
- Ayak bileklerinde görülen şişlikler
Nefes darlığı, akciğere bağlı olan sebepler ve akciğere bağlı olmayan sebepler olmak üzere ikiye ayrılır. Akciğere bağlı olmayan sebepler de kalpten kaynaklanan nefes darlığı ve psikolojik yaşanılan nefes darlığı diye ikiye ayrılır.
Akut (Bir anda ortaya çıkan) Olarak Görülen Nefes Darlığı Sebepleri
- Tansiyon düşüklüğü
- Kansızlık
- Reflü
- Tiroit
- Şişmanlık
- Hamile olma
- Böbrek hastalıkları
- Kalp yetmezliği
- Kalp krizi
- Astım
- Solunum yolu tıkanıklıkları
- Solunum yolunda yabancı cisim varlığı
- Akciğerde su toplanması
- Akciğer arterlerinde görülen ani kan pıhtılaşması sonucu oluşan pulmoner emboli
- Pnömoni denilen zatürre
- Sönmüş akciğer olarak bilinen pnömotoraks
- Obezite
- Astım
- Yaşlılık
- KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı)
- Restriktif akciğer hastalıkları (Kalp yetmezliği, anemi gibi)
- Tıkayıcı akciğer hastalıkları (Sigara kullanmak, KOAH gibi)
- İnterstisyel akciğer hastalıkları (Romatizmal hastalıklar, toz ve gazlara maruz kalma durumu gibi)
Akciğere bağlı görülen nefes darlığı, en sık görülen nefes darlığı çeşididir. Akciğer kapasitesinin düşmesine neden olan astım, akciğere bağlı görülen nefes darlığı şikayetlerinin en başında gelir. Hava yollarında daralmaya sebep olan astım, göğüste daralma hissi, göğüste sıkışma, yeterince nefes alamama şikayetlerine yol açar. Genellikle akciğerlerde hırıltılı ve ıslık sesine benzer bir ses çıkar. Hava yollarının daralmasına ve dolayısıyla nefes darlığına yol açan diğer faktörler arasında; ağır egzersiz, astım, soğuk algınlığı, grip ve alerji gibi sebepler yer alır.
Solunum yollarında yabancı cisim bulunması da nefes darlığı şikayetine neden olur. Özellikle küçük çocuklarda görülen bu durum, çocuğun aniden tıkanmasına, nefessiz kalmasına ve aniden soluk alıp vermede güçlük şikayetlerine yol açar. Bu durumda acil olarak müdahale edilmesi gerekir.
Uzun süre zehirli gaz solumak da çok tehlikelidir ve nefes darlığına sebep olur. Belirtileri de yine nefes almakta zorluk çekme, aniden tıkanma ve öksürmedir. Özellikle sıcak su ile yapılan temizlik sırasında, farklı deterjanların karıştırılması sonucu ortaya çıkan gaz yüzünden zehirlenebilirsiniz. Bu da nefes darlığına yol açar. Bu yüzden bilmeden farklı deterjanları karıştırıp kullanmayınız. Soba ve doğalgaz zehirlenmeleri de nefes daralması şikayetine yol açabilir.
Tıpta pnömotoraks olarak tanımlanan akciğerin tamamının ya da bir kısmının sönmesi olayında ise akciğer bölgesinde yoğun ağrı ile birlikte nefes darlığı görülür. Yine tıpta pulmoner emboli olarak bilinen; akciğerlerde yer alan kan damarlarında oluşan pıhtılaşma sonucu, kan dolaşımının kısmen ya da tamamen durması durumunda şiddetli göğüs ağrısı, kanlı tükürük, bayılma ve nefes darlığı gibi şikayetler oluşur. Ayrıca Koah hastalığı, kronik bronşit, skolyoz, sigara kullanımı, çevre ve hava kirliliği, sanayi bölgesine çok yakın yaşamak (havayı solumanın yüzünden) zararlı kimyasallara maruz kalmak da akciğerlere bağlı olarak görülen nefes darlığına yol açan faktörler arasında yer alır.
Kalbe Bağlı Olarak Görülen Nefes Darlığı
Kalbe bağlı olarak görülen nefes darlığı şikayetleri, akciğere bağlı olarak görülen nefes darlığı şikayetleri gibi ani olarak ortaya çıkmaz. Şikayetler zamanla oluşur ve zaman içinde artarak devam ettiği bu durumda, hasta uzun süre nefes darlığını tolere eder ve şikayetlerin farkına varmaz, şikayetleri geçiştirir. Şiddetli göğüs ağrısı ile bilinen olan kalp krizi, ilk dönemde nefes darlığı şikayetine yol açar. Kalp çarpıntısı da bazen kişinin nefes darlığı çekmesine sebep olur. Yüksek tansiyon ve kalp yetmezliği gibi hastalıklar sonucu ödem oluşumu görülebilir. Özellikle kalp kaynaklı olarak görülen akciğer ödemi, nefes darlığı ile birlikte görülen ve acil müdahale gerektiren bir hastalıktır.
Psikolojik Olarak Görülen Nefes Darlığı
Psikolojik olarak görülen nefes darlığı, kişinin yaşadığı psikolojik sebepler yüzünden nefes darlığı çekmesidir. Mesela psikojenik dispne hastalığında kişide hiçbir hastalık bulunmaz fakat kişi, yaşadığı psikolojik sorunlar yüzünden nefes darlığı çeker. Hasta, bunun bir hastalık olduğunu düşünebilir ancak kalbe veya akciğere bağlı bir hastalık değildir. Tamamen kişinin psikolojik sebeplerinden dolayı ortaya çıkan bir nefes darlığıdır. Anksiyete yaşayan hastalar daha çok nefes almak isterler ancak alamazlar. Bu durum heyecan, sınav stresi, başaramama hissi, üzüntü gibi durumlarla ortaya çıkar. Hastalar kendilerini sakinleştirmeye çalışmalıdır bu sayede yavaş yavaş nefes alma darlığı geçebilir. Eğer ki çok şiddetli ve ciddi bir durumsa mutlaka doktora başvurulmalıdır.
ÖNEMLİ!
Eğer nefes darlığı yaşıyorsanız bunu görmezden gelmeyip mutlaka bir doktora başvurmalısınız. Nefes darlığı şikayetinizi geçiştirmeyin. Çünkü nefes darlığı altında ciddi sebepler yatabilir.