NOKTALAMA İŞARETLERİ
İki Nokta (
** Yorumlama yapılacak cümlelerden sonradan kullanılır
Konuyu bilmek için şunları yapmalısın: Dersi dinle ve bol bol baştan yap
** Çivi içina gücenmiş seçme parça sözlerden önce iki nokta konur
Babam: Ben de sizinle gelmemdedi
** Yazı içinde bir kişinin konuşmasını gösteren konuşma çizgisinden önce konur
Adama:
Ivedi dışarı çık, dedi
Soru İşareti (?)
** Soru anlamı içeren cümlelerin sonuna konur
Burada neden bekliyorsunuz?
** Sıralı cümlelerin her ikisinde de soru anlamı varsa soru işareti ikinci cümlenin sonuna konur
Benimle mi kalacaksın, onunla mı gideceksin?
** Bilinmeyen tarihleri uygulamak için kullanılır
Rıza Tevfik (? 1949)
Not: Soru işaretinden daha sonra tümce büyük harfle başlar
Üç Nokta ()
** Yarım Kalmış cümlelerin sonuna konur
Açık Havada yağmur havası, bende bir siklet
** Benzer örneklerin devam ettiğini göstermek için konur
Bahçede her türden çiçek vardı: gül, karanfil, papatya
** Bir sözün alıntı olduğunu uygulamak için kullanılır
Az daha sonra elindeki dosyalarla içeri girdi
Tırnak İşareti ()
** Seçme Parça sözler çivi içine alınır
İstanbul gibi bir şehir var mı?derdi
** Cümlede vurgulanmak istenen sözler tırnak içine alınır
Son yıllarda internetsözcüğü dilimize yapıştı
** Eser adları çivi içine alınır
Halide Edip'in Sinekli Bakkaléını okuyorum
Ünlem İşareti (!)
** Şaşkınlık, kızma, acınacak şey, beğenme gibi duyguları taşıyan cümlelerin ya da sözlerin sonuna konur
Ne dek fazla konuşuyorsun!
Ay, tekrar bacağıma ağrı saplandı!
**Parantez içinde kullanılan ünlem işareti cümleye alay, küçümseme anlamı katar
Sınıfımızın en çalışkanı (!) Burak'tı
Kısa Çizgi ()
Bu işarete hece birleştirmek çizgisi de denir
** Satır sonuna sığmayan sözcükler bölünürken satırın sonuna konur
okul
dan geliyorum
** Özel adlara getirilen çekim ekleri satır sonuna sığmıyorsa kesme işareti konur, kısa çizgi konmaz
İstanbul'dan
** Ara sözlerin başında ve sonunda kısa çizgi konur
Anıl pek sanmam ya soruları çözmüş
** Dil bilgisinde ekleri yarmak için kısa çizgi kullanılır
kitaplardan, okulumuz
** Arasında nlam ilişkisi bulnan sözcükler arasına konur
Okulaile ilişkisi önemlidir
TürkRus ilişkileri gerildi
** Bir olayın başlangıc ve bitiş tarihleri arasına konur
Birinci Dünya Savaşı (1914 1918)
Kesme İşareti (')
** Özel adlara gelen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır
Her sene Antalya'da birkaç ay kalır
** Rakamlara ve kısaltmalara gelen ekler kesme işaretiyle ayrılır
1990'da buraya geldik
Arkadaşı TDK'de çalışıyormuş
** Şiirlerde ölçüden nedeniyle ortaya meydana çıkan hece düşmesini kullanmak için kullanılır
Karac'oğlan der fakat burada durulmaz
Ayraç (Parantez)
** Cümle içindeki açıklamaların, ara sözlerin belirtilmesinde parantez kullanılır
Tanpınar'ın (şair olarak bilinir) ayrıca şiir, hem roman türünde başarılı eserleri vardır
** Kimi sözcüklerin benzer anlamlıları ayraç içinde gösterilir
Eserlerinde çarpıcı tasvirlere (tanımlama) yer verir
** Yabancı sözcüklerin okunuşları parantez içinde verilir
Bizdeki ilk çeviri roman Telemaque (Telemak)'tır
* Tiyatro metinlerinde yapılacak hareketler parantez içinde yazılır
Efendim, izninizle (değneği kaldırır), der *
İki Nokta (
** Yorumlama yapılacak cümlelerden sonradan kullanılır
Konuyu bilmek için şunları yapmalısın: Dersi dinle ve bol bol baştan yap
** Çivi içina gücenmiş seçme parça sözlerden önce iki nokta konur
Babam: Ben de sizinle gelmemdedi
** Yazı içinde bir kişinin konuşmasını gösteren konuşma çizgisinden önce konur
Adama:
Ivedi dışarı çık, dedi
Soru İşareti (?)
** Soru anlamı içeren cümlelerin sonuna konur
Burada neden bekliyorsunuz?
** Sıralı cümlelerin her ikisinde de soru anlamı varsa soru işareti ikinci cümlenin sonuna konur
Benimle mi kalacaksın, onunla mı gideceksin?
** Bilinmeyen tarihleri uygulamak için kullanılır
Rıza Tevfik (? 1949)
Not: Soru işaretinden daha sonra tümce büyük harfle başlar
Üç Nokta ()
** Yarım Kalmış cümlelerin sonuna konur
Açık Havada yağmur havası, bende bir siklet
** Benzer örneklerin devam ettiğini göstermek için konur
Bahçede her türden çiçek vardı: gül, karanfil, papatya
** Bir sözün alıntı olduğunu uygulamak için kullanılır
Az daha sonra elindeki dosyalarla içeri girdi
Tırnak İşareti ()
** Seçme Parça sözler çivi içine alınır
İstanbul gibi bir şehir var mı?derdi
** Cümlede vurgulanmak istenen sözler tırnak içine alınır
Son yıllarda internetsözcüğü dilimize yapıştı
** Eser adları çivi içine alınır
Halide Edip'in Sinekli Bakkaléını okuyorum
Ünlem İşareti (!)
** Şaşkınlık, kızma, acınacak şey, beğenme gibi duyguları taşıyan cümlelerin ya da sözlerin sonuna konur
Ne dek fazla konuşuyorsun!
Ay, tekrar bacağıma ağrı saplandı!
**Parantez içinde kullanılan ünlem işareti cümleye alay, küçümseme anlamı katar
Sınıfımızın en çalışkanı (!) Burak'tı
Kısa Çizgi ()
Bu işarete hece birleştirmek çizgisi de denir
** Satır sonuna sığmayan sözcükler bölünürken satırın sonuna konur
okul
dan geliyorum
** Özel adlara getirilen çekim ekleri satır sonuna sığmıyorsa kesme işareti konur, kısa çizgi konmaz
İstanbul'dan
** Ara sözlerin başında ve sonunda kısa çizgi konur
Anıl pek sanmam ya soruları çözmüş
** Dil bilgisinde ekleri yarmak için kısa çizgi kullanılır
kitaplardan, okulumuz
** Arasında nlam ilişkisi bulnan sözcükler arasına konur
Okulaile ilişkisi önemlidir
TürkRus ilişkileri gerildi
** Bir olayın başlangıc ve bitiş tarihleri arasına konur
Birinci Dünya Savaşı (1914 1918)
Kesme İşareti (')
** Özel adlara gelen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır
Her sene Antalya'da birkaç ay kalır
** Rakamlara ve kısaltmalara gelen ekler kesme işaretiyle ayrılır
1990'da buraya geldik
Arkadaşı TDK'de çalışıyormuş
** Şiirlerde ölçüden nedeniyle ortaya meydana çıkan hece düşmesini kullanmak için kullanılır
Karac'oğlan der fakat burada durulmaz
Ayraç (Parantez)
** Cümle içindeki açıklamaların, ara sözlerin belirtilmesinde parantez kullanılır
Tanpınar'ın (şair olarak bilinir) ayrıca şiir, hem roman türünde başarılı eserleri vardır
** Kimi sözcüklerin benzer anlamlıları ayraç içinde gösterilir
Eserlerinde çarpıcı tasvirlere (tanımlama) yer verir
** Yabancı sözcüklerin okunuşları parantez içinde verilir
Bizdeki ilk çeviri roman Telemaque (Telemak)'tır
* Tiyatro metinlerinde yapılacak hareketler parantez içinde yazılır
Efendim, izninizle (değneği kaldırır), der *