Nükleer Enerji Hakkında bilgi,
Nükleer Enerji nedir,
Nükleer Enerji Santralleri,
Nükleer Enerji ile ilgili bilgiler
Nükleer Enerjinin yararları zararları
Çok yüksek sıcaklıkta yüksek enerjiye ulaşan atom çekirdeklerinin çarpışması ile füzyon tepkimesi sağlanabilmektedir Fisyon ve füzyon tepkimeleri ile elde edilen enerjiye çekirdek enerjisi veya nükleer enerji adı verilmektedir
Santral Türleri
Bir ülke elektrik enerjisini yaklaşık olarak her alanda kullanırBu elektrik enerjisini santrallerden sağlanırSantraller üç gruba ayrılır
Hidroelektrik santralleri Termik santraller Nükleer santraller
Hidroelektrik santrallerde suyun potansiyel enerjisinden, termik santrallerde yakacaklar yakılmasından ve nükleeer santrallerde atomun çekirdeğinin parçalanmasından açığa meydana çıkan enerji kullanılılır
Nükleer Santrallerde Enerji Üretimi
Nükleer santralde enerji,istasyonun merkezindeki reaktörün içinde üretilen ısıyla sağlanırBu ısı,uranyum atomunun zincirleme reaksiyonu sonucu elde edilirBu tepkime kontrollü bir şekilde yapılırNötronların sürati önce modülatörden geçirilerek yavaşlatılır ve bu nedenle diğer çekirdekleri parçalamaları kolaylaştırırReaktörde açığa çıkan nötronlar emme yeteneği olan denetleme çubukları vardırBuradan nötronları bırakarak ya da çekerek reaksiyonlar denetleme altına alınırBölünen uranyumatomları ısı verir
Çubuklardan meydana çıkan bu ısı reaktörün çevresini saran gaz tabakası göre emilirIsınan gaz,ısı değiştiricisi de denilen ısı eşanjörüne alınırBunlara ısı değiştiricisi de denmesinin nedeni,gazda yer alan ısıyı küçük boruların içindeki suya vermeleridirIsı eşanjörünün üstündeki su,aşırı ısınma sonucu buharlaştırılırBu şekilde oluşturulan buhar yalnızca yüksek bir ısıya yok,bununla beraber yüksek bir basınca da sahiptirBu yüksek basınç ve sıcak buhar kalın borular yoluyla türbinlere yollanıTürbin içinde bulunan pervane basınlı gazla döner,türbin jeneratöre bağlıdır ve çabucak dönünce enerji üretirOluşan buhar tekrar ısı haline kazanç,su yine buharlaşır
Uranyum sadece su üretmez,radyasyon da üretir ve radyasyon insan sağlığı için son derece zararlı ve tehlikelidirbu nedenle reaktör içindeki reakasiyonu dışında çıkaramayacak şekilde çelik ve çok kalın betonla örtülüdürKontrol odasında herşey büyük bir dikkatle monitörden izlenirBurada çalışanlar oluşan elektrik enerjisinin büyük bir kentin enerji ihtiyacını karşılayacak kadar olmasını aralıksız bir şekilde denetler
Atıkların Korunması ve Saklanması
Sonunda reaktörün içinde yeterli ısıyı üretecek enerji kalmaz Uranyum atomlarındaki enerji tükenmiştirBu çubuklar son derece sıcak ayrıca de taşıdıkları radyasyon nedeniyle tehlikelidir böylece özel,kalın muhafazalı yöntemlerle alınırlar
Uranyum çubukları soğuyuncaya,radyasyon bayağı seviyeye gelinceye değin suyun altında muhafaza edilirlerZamanı gelince de bunlar kalın muhafazalar içinde dikkatle analizlerinin yapılacağı istasyonlara nakledilirlerBurada yapılan analizler sonucu radyasyon seviyesi yüksek olanlar ayrılır Radyasyonu sıradan düzeye inen katı cisimler toprağa gömü lürken,istikrarsız denize verilirRadyasyonu yüksek olanlar,bu amaçla yapılmış özel binalara alınırReaktörümüzde uranyum atomlarının bölünmesiyle elektrik üretmeye daha yıllardan beri devam eder
1kg uranyumun vereceği enerjiyi fakat 25ton kömürün yanmasıyla elde edilirUranyum çok daha pozitif enerji üretebilir fakat işlem esnasında sadece %1'i kullanılır
Bugün İngiltere'nin elektrik enerjisinin %20'sini ve gelecekte daha çok bu enerjiyi karşılayacak olan uranyum sağlar
Nükleer Santrallerin Önemi ve Zararları
Nükleer santrallerde Atom çekirdekleri parçalanarak enerji sağlanırAtomun çıkardığ ısı enerjisi yüksektir,lakin çıkardığı radyasyon ancak özel binalarda ya da kurşun mezarlarda saklanır ve uzun yıllar radyasyon yayar
1970'li yıllarda yaşanan petrol darboğazında Nükleer enerjiyle kurtulunmuş lakin saklanması da çok pahalı olduğundan talep azalmıştır
Hem santraldeki ufak bir akıntı milyonlarca canlının radyasyona maruz kalmasına sebep olacaktırÖrneğin;1986 yılında Rusya'da Çernobil Nükleet Santrali'ndeki sızıntıdan 3milyon insan radyasyona maruz kalmış,radyasyon,Karadeniz kıyılarına değin ulaşmıştır
Türkiye'de de 1976'dan beri Akkuyu'da nükller santral kurulması gündeme gelmiştir fakat çevre örgütlerinin baskılarıyla ertelenmiştirKeza 25km açığından geçen Ecemiş Fayı'da burayı tehdit etmektedir
ATOM ENERJİSİ İLE İLGİLİ KURULUŞLAR
1)Atom Enerjisi Ajansı(Milletlerarası)
Birleşmiş Milletlerin koruyuculuğu aşağı,özerk eğilimde hükümetler arası örgüt957'de kuruldu,merkezi Viyana'dadır Genel amacı,atom enerjisinin bütün dünyada barışa,sağlığa ve refaha katkılarını çabuklaştırmak ve arttırmaktır5 Mart 1970'te yürürlüğe giren nükleer silahların yayılmasının önlenmesi antlaşması ajansı,atom ve enerjisinin barışsever amaçlarla kullanılmasının nükleer tabanca üretimine yol açmaması için çalışmalar yapmakla görevlendirilmiştirIAEA 110 aza devleti biraraya getirirTürkiye, 14 Haziran 1957 tarihi ve 7015 yasa gereğince ajansa üyedir
2)Atom Enerjisi Kurumu (Türkiye)
Türkiye'de,atom enerjisinin yeniden yapılanma planlarına uygun şekilde,barışçı amaçlarla ve ülke yararına kullanılmasını temin etmek;temel ilke ve politikalar belirleyip önermek; bilimsel teknik ve idari çalışmalar yerine getirmek, düzenlemek, cesaretlendirmek,kordine etmek ve gözden geçirmek üzere yasayla belirlenmiş bir millet tüzel kişidir 6821 sayılı yasayla 956'da kurulan Atom Enerjisi Komisyonu'nun tekrar örgütlenmesine ilişkin 2680 sayılı yasa gereğince 1982'de faaliyete geçen Atom Enerjisi Kurumu(kısa adıTAEK)Atom Enerjisi Komisyonu,Danışma Kurulu,Ihtisas Daireleri ve emrindeki kuruluşlardan oluşurTAEK başkanı,konusunda data ve uzmanlık sahibi kişiler arasından başbakan göre seçilir ve müşterek kararname ile atanırAtom Enerjisi Komisyonu,TAEK başkanının başkanlığında başkan yardımcıları,Ulusal savunma,dışişleri enerji ve alt kaynaklar bakanlıklarından birer aza ile nükleer alanda eğitim,öğretim ve araştırmacı dört öğretim üyesinden;Dannışma Kurulu da nükleer alanda çalışan öğreten üyeleri ile öteki ilgili millet kurum ve kuruluşlarındaki uzmanlar arasından,Atom enerjisikomisyonu'nun önerisi ve başbakanın onayı ile görevlendirilen kişilerden oluşurKurumun başlıca ihtisas daireleri;Nükleer emniyet dairesi;Radyasyon sağlığı ve güvenliği dairesi; Araştırmageliştirmekoordinasyon dairesi ve teknoloji dairesi'dirKurum,keza nükleer alanda çalışmalar gerçekleştirmek üzere,araştırma ve eğitim merkezleri,laboratuvarlar,test merkezleri ve baskı üretimine dönük olmayan pilot tesisler gibi tabi kuruluşlar oluşturulabilirHalen kuruma tabi olarak çalışan dört kuruluş bulunmaktadır: 1962'de İstanbul'da kurulan Çekmece nükleer araştırma ve eğitim merkezi, 1966'da Ankara'da çalışmaya başlayan Ankara nükleer araştırma ve eğitim merkezi,1981'de kurulanAnkaraLalahan baytar hekimlik hayvancılık nükleer araştırma enstitüsü,1986'da
Karadeniz Üniversitesi'nde kurulan ve 1987 yılında çalışmaya başlayan Deniz ve çevre radyobiyolojisi araştırma enstitüsüdür
3)Nükleer Bilimler Enstitüsü
Ankara'da Hacettepe Ünüversitesi'ne yan olarak nükleer bilimler alanında lisansüstü eğitim ve araştırma yapan yükseköğretim kurumudur1982'de kurulan enstitü, Türkiye'de nükleer teknoloji'nin kurulup geliştirilmesi için zorunlu bilimadamlarını yetiştirmeyi amaçlar;nükleer reaktör tasarımı ile ilgili çeşitli düzeylerde çalışmalar yaparÇalışmalar arasında nötronik alanındaki ve termikleşme hesapları ile ilgili kurumsal ve sayısal araştırmaların yanında,deneyde kullanılan çalışmalar da yer alır;nötron etkinleştirme konusundaki çalışmalar sürdürülmektedir
4)Nükleer Enerji Ajansı
Idareli işbirliği ve yeniden yapılanma teşkilatı üyesi Avrupa ülkeleriyle Avustralya,ABD,Kanada ve Japonya'nın üyesi olduğu kuruluşturAvrupa toplulukları komisyonudur
Nükleer enerji ajansı'nın çalışmalarına katılırKuruluşun merkezi Paris'tedirAmacı,nükleer enerjinin barışsever amaçlarla kullanılmasını düzenli bir biçimde geliştirmektedir Öteki ululararası kuruluşlarla ve özellikle de Uluslararası atom enerjisi ajansı ile işbirliği yapar
*
Nükleer Enerji nedir,
Nükleer Enerji Santralleri,
Nükleer Enerji ile ilgili bilgiler
Nükleer Enerjinin yararları zararları
Çok yüksek sıcaklıkta yüksek enerjiye ulaşan atom çekirdeklerinin çarpışması ile füzyon tepkimesi sağlanabilmektedir Fisyon ve füzyon tepkimeleri ile elde edilen enerjiye çekirdek enerjisi veya nükleer enerji adı verilmektedir
Santral Türleri
Bir ülke elektrik enerjisini yaklaşık olarak her alanda kullanırBu elektrik enerjisini santrallerden sağlanırSantraller üç gruba ayrılır
Hidroelektrik santralleri Termik santraller Nükleer santraller
Hidroelektrik santrallerde suyun potansiyel enerjisinden, termik santrallerde yakacaklar yakılmasından ve nükleeer santrallerde atomun çekirdeğinin parçalanmasından açığa meydana çıkan enerji kullanılılır
Nükleer Santrallerde Enerji Üretimi
Nükleer santralde enerji,istasyonun merkezindeki reaktörün içinde üretilen ısıyla sağlanırBu ısı,uranyum atomunun zincirleme reaksiyonu sonucu elde edilirBu tepkime kontrollü bir şekilde yapılırNötronların sürati önce modülatörden geçirilerek yavaşlatılır ve bu nedenle diğer çekirdekleri parçalamaları kolaylaştırırReaktörde açığa çıkan nötronlar emme yeteneği olan denetleme çubukları vardırBuradan nötronları bırakarak ya da çekerek reaksiyonlar denetleme altına alınırBölünen uranyumatomları ısı verir
Çubuklardan meydana çıkan bu ısı reaktörün çevresini saran gaz tabakası göre emilirIsınan gaz,ısı değiştiricisi de denilen ısı eşanjörüne alınırBunlara ısı değiştiricisi de denmesinin nedeni,gazda yer alan ısıyı küçük boruların içindeki suya vermeleridirIsı eşanjörünün üstündeki su,aşırı ısınma sonucu buharlaştırılırBu şekilde oluşturulan buhar yalnızca yüksek bir ısıya yok,bununla beraber yüksek bir basınca da sahiptirBu yüksek basınç ve sıcak buhar kalın borular yoluyla türbinlere yollanıTürbin içinde bulunan pervane basınlı gazla döner,türbin jeneratöre bağlıdır ve çabucak dönünce enerji üretirOluşan buhar tekrar ısı haline kazanç,su yine buharlaşır
Uranyum sadece su üretmez,radyasyon da üretir ve radyasyon insan sağlığı için son derece zararlı ve tehlikelidirbu nedenle reaktör içindeki reakasiyonu dışında çıkaramayacak şekilde çelik ve çok kalın betonla örtülüdürKontrol odasında herşey büyük bir dikkatle monitörden izlenirBurada çalışanlar oluşan elektrik enerjisinin büyük bir kentin enerji ihtiyacını karşılayacak kadar olmasını aralıksız bir şekilde denetler
Atıkların Korunması ve Saklanması
Sonunda reaktörün içinde yeterli ısıyı üretecek enerji kalmaz Uranyum atomlarındaki enerji tükenmiştirBu çubuklar son derece sıcak ayrıca de taşıdıkları radyasyon nedeniyle tehlikelidir böylece özel,kalın muhafazalı yöntemlerle alınırlar
Uranyum çubukları soğuyuncaya,radyasyon bayağı seviyeye gelinceye değin suyun altında muhafaza edilirlerZamanı gelince de bunlar kalın muhafazalar içinde dikkatle analizlerinin yapılacağı istasyonlara nakledilirlerBurada yapılan analizler sonucu radyasyon seviyesi yüksek olanlar ayrılır Radyasyonu sıradan düzeye inen katı cisimler toprağa gömü lürken,istikrarsız denize verilirRadyasyonu yüksek olanlar,bu amaçla yapılmış özel binalara alınırReaktörümüzde uranyum atomlarının bölünmesiyle elektrik üretmeye daha yıllardan beri devam eder
1kg uranyumun vereceği enerjiyi fakat 25ton kömürün yanmasıyla elde edilirUranyum çok daha pozitif enerji üretebilir fakat işlem esnasında sadece %1'i kullanılır
Bugün İngiltere'nin elektrik enerjisinin %20'sini ve gelecekte daha çok bu enerjiyi karşılayacak olan uranyum sağlar
Nükleer Santrallerin Önemi ve Zararları
Nükleer santrallerde Atom çekirdekleri parçalanarak enerji sağlanırAtomun çıkardığ ısı enerjisi yüksektir,lakin çıkardığı radyasyon ancak özel binalarda ya da kurşun mezarlarda saklanır ve uzun yıllar radyasyon yayar
1970'li yıllarda yaşanan petrol darboğazında Nükleer enerjiyle kurtulunmuş lakin saklanması da çok pahalı olduğundan talep azalmıştır
Hem santraldeki ufak bir akıntı milyonlarca canlının radyasyona maruz kalmasına sebep olacaktırÖrneğin;1986 yılında Rusya'da Çernobil Nükleet Santrali'ndeki sızıntıdan 3milyon insan radyasyona maruz kalmış,radyasyon,Karadeniz kıyılarına değin ulaşmıştır
Türkiye'de de 1976'dan beri Akkuyu'da nükller santral kurulması gündeme gelmiştir fakat çevre örgütlerinin baskılarıyla ertelenmiştirKeza 25km açığından geçen Ecemiş Fayı'da burayı tehdit etmektedir
ATOM ENERJİSİ İLE İLGİLİ KURULUŞLAR
1)Atom Enerjisi Ajansı(Milletlerarası)
Birleşmiş Milletlerin koruyuculuğu aşağı,özerk eğilimde hükümetler arası örgüt957'de kuruldu,merkezi Viyana'dadır Genel amacı,atom enerjisinin bütün dünyada barışa,sağlığa ve refaha katkılarını çabuklaştırmak ve arttırmaktır5 Mart 1970'te yürürlüğe giren nükleer silahların yayılmasının önlenmesi antlaşması ajansı,atom ve enerjisinin barışsever amaçlarla kullanılmasının nükleer tabanca üretimine yol açmaması için çalışmalar yapmakla görevlendirilmiştirIAEA 110 aza devleti biraraya getirirTürkiye, 14 Haziran 1957 tarihi ve 7015 yasa gereğince ajansa üyedir
2)Atom Enerjisi Kurumu (Türkiye)
Türkiye'de,atom enerjisinin yeniden yapılanma planlarına uygun şekilde,barışçı amaçlarla ve ülke yararına kullanılmasını temin etmek;temel ilke ve politikalar belirleyip önermek; bilimsel teknik ve idari çalışmalar yerine getirmek, düzenlemek, cesaretlendirmek,kordine etmek ve gözden geçirmek üzere yasayla belirlenmiş bir millet tüzel kişidir 6821 sayılı yasayla 956'da kurulan Atom Enerjisi Komisyonu'nun tekrar örgütlenmesine ilişkin 2680 sayılı yasa gereğince 1982'de faaliyete geçen Atom Enerjisi Kurumu(kısa adıTAEK)Atom Enerjisi Komisyonu,Danışma Kurulu,Ihtisas Daireleri ve emrindeki kuruluşlardan oluşurTAEK başkanı,konusunda data ve uzmanlık sahibi kişiler arasından başbakan göre seçilir ve müşterek kararname ile atanırAtom Enerjisi Komisyonu,TAEK başkanının başkanlığında başkan yardımcıları,Ulusal savunma,dışişleri enerji ve alt kaynaklar bakanlıklarından birer aza ile nükleer alanda eğitim,öğretim ve araştırmacı dört öğretim üyesinden;Dannışma Kurulu da nükleer alanda çalışan öğreten üyeleri ile öteki ilgili millet kurum ve kuruluşlarındaki uzmanlar arasından,Atom enerjisikomisyonu'nun önerisi ve başbakanın onayı ile görevlendirilen kişilerden oluşurKurumun başlıca ihtisas daireleri;Nükleer emniyet dairesi;Radyasyon sağlığı ve güvenliği dairesi; Araştırmageliştirmekoordinasyon dairesi ve teknoloji dairesi'dirKurum,keza nükleer alanda çalışmalar gerçekleştirmek üzere,araştırma ve eğitim merkezleri,laboratuvarlar,test merkezleri ve baskı üretimine dönük olmayan pilot tesisler gibi tabi kuruluşlar oluşturulabilirHalen kuruma tabi olarak çalışan dört kuruluş bulunmaktadır: 1962'de İstanbul'da kurulan Çekmece nükleer araştırma ve eğitim merkezi, 1966'da Ankara'da çalışmaya başlayan Ankara nükleer araştırma ve eğitim merkezi,1981'de kurulanAnkaraLalahan baytar hekimlik hayvancılık nükleer araştırma enstitüsü,1986'da
Karadeniz Üniversitesi'nde kurulan ve 1987 yılında çalışmaya başlayan Deniz ve çevre radyobiyolojisi araştırma enstitüsüdür
3)Nükleer Bilimler Enstitüsü
Ankara'da Hacettepe Ünüversitesi'ne yan olarak nükleer bilimler alanında lisansüstü eğitim ve araştırma yapan yükseköğretim kurumudur1982'de kurulan enstitü, Türkiye'de nükleer teknoloji'nin kurulup geliştirilmesi için zorunlu bilimadamlarını yetiştirmeyi amaçlar;nükleer reaktör tasarımı ile ilgili çeşitli düzeylerde çalışmalar yaparÇalışmalar arasında nötronik alanındaki ve termikleşme hesapları ile ilgili kurumsal ve sayısal araştırmaların yanında,deneyde kullanılan çalışmalar da yer alır;nötron etkinleştirme konusundaki çalışmalar sürdürülmektedir
4)Nükleer Enerji Ajansı
Idareli işbirliği ve yeniden yapılanma teşkilatı üyesi Avrupa ülkeleriyle Avustralya,ABD,Kanada ve Japonya'nın üyesi olduğu kuruluşturAvrupa toplulukları komisyonudur
Nükleer enerji ajansı'nın çalışmalarına katılırKuruluşun merkezi Paris'tedirAmacı,nükleer enerjinin barışsever amaçlarla kullanılmasını düzenli bir biçimde geliştirmektedir Öteki ululararası kuruluşlarla ve özellikle de Uluslararası atom enerjisi ajansı ile işbirliği yapar
*