Son Konu

oğuz kaan destanı ozeti

bilgiliadam

Yeni Üye
Katılım
16 Ağu 2017
Mesajlar
1,516,397
Tepkime
42
Puanları
48
Credits
-46,831
Geri Bildirim : 0 / 0 / 0
Hun Oğuz Destanı,
oğuz kaan destanı ozeti,


Oğuz Kağan Destanı Turk destanlarından HunOğuz destanları grubundandır Oğuz Kağan Destanının beş ayrı yazması vardır Cağatayca,
Turk edebiyatında, İslamiyet oncesi Turk edebiyatının sozlu ve yazılı urunleri gocebe bir kulturun izlerini taşır Doğa, doğainsan ilişkileri, savaşlar, zafer ve yenilgiler, doğal yıkımlar, kahramanlık, kadına ve vatana olan sevgi bu donem urunlerinin başlıca konularını oluşturur Sozlu geleneğin ilk ve en onemli urunleri destanlardır

Farsca ve
Koku itibarıyla dunyanın en eski dilleri arasında yer alan Farsca, milattan yediyuz yıl oncesine ait acık tarihi ve bin yıllık yazılı eserleriyle İranın koklu ve sağlam kulturunu komşu ulkelere kadar tanıtmıştır

Uygurca yazmalardaki Oğuz Kağan Destanı;
Uygur Turkcesi ya da Uygurca (ئۇيغۇرچه Uyƣurqə, or ئۇيغۇر تىلى Uyƣur tili; 维吾尔语, 維吾爾語 Wéiwú'ěryǔ Sincan'daki Uygur halkı tarafından konuşulan ayaktağlık grubundan bir Turk dilidir




Turk dili, edebiyatı, folkloru, tarihi ve kulturu hakkında bilgi verir Bu yazmaların ozeti şoyledir:

Nuh aleyhisselamın oğlu Yafesin buyuk oğlu Turk, doğuda yerleşmişti Bunun ulkesine
Turk dili, UralAltay dil grubuna dahil olup, Moğol, Tunguz, Kore ve Japon dillerinin de yer aldığı Altay dilleri ailesi veya Altay dilleri topluluğuna mensuptur Yapı bakımından Altay dilleri ailesine giren butun dillerde olduğu gibi, Turkce de eklemeli (mulasık yapışkan) dillerdendir

Turkistan denildi
Turkistan Asya kıtasında Turklerin yurdu manasına gelen buyuk bir ulke Tabii coğrafyası, etnoğrafik ve tarihi manasıyla Turkistanın hudutları şoyledir: Guneyden Gurgan Nehri, Horasan Dağları, Kopet Dağı, Kuhi Baba, MezdUran, Tapcak ve Ak Dağları, Hindukuş Sırtları, MustagKuenker Sıradağları; doğudan, Doğu Turkistanın doğu hudutları, Sucav civarında 98°50 kuzey paraleli, 40°50 doğu meridyeni noktası; kuzeyden Cungarya ve Kazakistanın kuzey hudutlarını meydana getiren İrtiş Havzası v

Turklerin ilk atası olan Turkun oğullarından buyuğu KaraHan, KarıSayram şehrini başşehir edinmişti Yaylakları, İpanc şehri yakınlarındaki OrTag ile KurTag, kışlakları da Porsuk şehri yanındaki KaraKum idi KaraHanın kardeşleri; OrHan, KurHan ve KuzHan adlarını taşıyorlardı KaraHan, harika olarak doğan oğluna bir yaşında iken ad koyacağı sırada, bu cocuk; “Ben sarayda doğduğumdan, adım Oğuz olsun deyince, herkes şaşırmıştı Allahın varlığına ve birliğine inanan Oğuz, putperest annesinin sutunu sadece bir defa emdi Babası, Oğuzu, kardeşinin kızı ile evlendirmek isteyince o, Hak dine girmeyi reddeden amcasının kızları ile evlenmedi

Oğuz, gencliğinde; yılkıları (at surusu) ve insanları yiyen, cok korkulan, azgın bir canavarı oldurerek buyuk şohret kazandı Oğuzun, teklif edilen kızlar ile evlenmeyiş sebebini oğrenen babası KaraHan ile amcaları, onun gizli ve kendi dinlerine uymayan bir din taşıdığını anlayarak, bir av sırasında oldurmeyi planladılar Suikastı anlayınca, baba ve amcasını oldurdu Avlanırken GokIşık icinde beliren GokKızı ile evlendi GokKızından ucuz oğlu olup; GunHan, AyHan, YıldızHan, bir rivayete gore de GunAlp, AyAlp, YıldızAlp adlarını verdi Başka bir gun yine avlanırken, gol icindeki kucuk bir adada, dunya guzeli GolKızını gordu Bununla da evlenen Oğuz, GolKızından doğan ucuz oğullarına GokHan, DağHan, DenizHan, başka bir rivayete gore de GokAlp, DağAlp, DenizAlp adlarını verdi Sonra, Oğuz Han butun halkını toplayarak, ulu bir toy (ziyafet) verdi Kırk yerde ağır sofralar kurdurdu Toydan sonra Oğuz Han, beğler ile halka yarlıg (ferman) cıkararak, şoyle buyurdu:

“Ben sizlere oldum Kağan

Alalım yay hem de kalkan

Tamga olsun bize boyan

Gokboru olsun oranı

Demir cıdalar olsun orman

Avlakta yurusun kulan

İşte deniz, işte muran

Gun olsun tuğ, gok korıkan

Bundan sonra Oğuz Han, dunyanın dort yonune yarlıg yazdı Elcilere verip gonderdi Bu fermanlarda şoyle deniyordu:

“Ben Turklerin kağanıyım; dunyanın dort bucağının da hakimi olsam gerekir Sizlerden itaatinizi istiyorum Kim benim buyruğuma baş eğerse, el olursa, hediyelerini kabul eder, kendisini dost sayarım Her kim de baş eğmezse, ona gazab eder, uzerine ordu cekip, baskın yapar, hemen astırıp, yok ederim!

Bu sırada sağdaki Cin Kağanı, kıymetli hediyelerle elcisini gonderip, itaatini saygı ile arz etti; onunla dost oldu Soldaki Urum Kağan, itaatlerini bildirmediğinden ordusunu cekip, onların uzerine yuruyen Oğuz Han, kırk gun sonra Muzdağ (Buzdağı) eteğine gelince otağına guneyden bir ışık girdi ve icinden, gok tuylu, gok yeleli iri bir erkek bori (kurt) cıktı Bu GokBori konuşarak, Oğuz Hana; “Ben senin orduna kılavuz olarak onde yuruyeceğim dedi ve boyle yaptı

Muzdağdan sonra GokBorinin kılavuzluğunda batıya yuruyen ordusunun başındaki Oğuz Han, İtilMuren (Volga Nehri) boyundaki Karadağ onunde yapılan savaşta, kalabalık ordulu UrumKağanı yendi, kacırttı UrumKağanın kardeşi olup, Oğuza itaat eden ve saklandığı kaleleri teslim eyleyen UrumBeğin oğluna, itaatle teslim olması uzerine, Turkce saklayan, koruyan manasında “Saklar (EslarSlav) adı verildi Zaferden sonra, UluğOrdu Beğ adlı birisi, ulu ağaclardan yaptığı kayıklarla, orduyu İtilden oteyebatıya, gecirdiğinden, Oğuz Han onu mukafatlandırarak, İtilin batısındaki ulkeleri ona bağışladı ve kendisine oğyukağac manasında KıpcakBeğ adını verdi

İtil Nehri kuzeyinden karanlıklar ulkesinde yaşayan KılBarak veya İtBarak kavmini de itaat altına alan Oğuz Han, anayurdu korumak icin, Uygun uruğunu vazifelendirmiştir Anayurttan, Afgan ve Hind uzerine sefere cıkan Oğuz Han, yolda her zaman bindiği ala aygırı kacıp, tepeleri daimi karlı Muzdağın karları icine gitti Buna cok uzulen Oğuz, ordusundaki cesur, soğuğa dayanıklı bir beğin, dokuz gun icinde gidip bu atı karlar icinde tutup, getirmesine cok sevindi Onu mukafatlandırarak Tanrıdağlar bolgesinin karlı yaylaklarını ona bağışlayıp; “Sen, buradaki beğlere baş ol ve senin adın hep Karluk olsun dedi

Afgan ve Hind ellerini fethetti Sonra, İran uzerine Horasana yurudu Yolda, duvarları altından, pencereleri gumuşten, catısı ve kapısı demirden ulu bir konak gorduler Bunun kilitli kapısını acmak, cok zor olduğundan, Oğuz Kağan pek becerikli, hunerli bir kişi olan askerlerinden TomurduKağul adlı birisine, KalAc diyerek, buranın kapısını acmasını buyurduSeferde yağmalar ve savaşlarda alınan ganimetlerini taşımak icin ağac araba yapan usta askeri cok beğenen Oğuz Han, ona yuklu arabanın yururken cıkardığı“KangKang sesine gore Kanglı adını verdi

Oğuz Han, Dağıstandaki Tarku ve Derbend bolgelerini fethederek oradan Şirvan, Aran, Mugan ve Gurcistan ulkeleri uzerine gelip buraları da feth eyledi Yaz sıcağında, ordusuyla Sabalan ve Arar dağlarındaki Alatağ (Ağrı Dağı) yaylaklarında ordusu ile yayladı Her iki dağa da Turkce adlar verildi Oğuz Hanın, bu cevrede fethettiği ulkeye Turkce AzarBaygan adı verildi

Oğuz Han, Alatağ yaylasında iken Gurcistan, Irak, Anadolu ve Suriye ulkelerine elciler gonderip, itaat etmelerini bildirdi Kış gelince Mugan Colunu gecerek, ordusu ile orada ve Kur ile Aras nehirleri arasındaki Aran (Karabağ) kışlağında kışladı Baharda Gurculer itaat ettilerse de sonradan caydılar Oğuz Han, kendi oğullarını, iki yuzer kişi ile bu kucuk kavmin uzerine gonderdi ve buradan ordusuna erzak tedarik ettirdi

Alatağdan ordusu ile sefere cıkan Oğuz Han, Anadolu ve Irak uzerine yurudu Buraların uluları gelerek, savaşmadan itaat ettiler Kış bastırınca, Oğuz Han, ordusu ile Dicle Nehri boyunda kışladı İlkbaharda Şam uzerine yurudu Butun Raka ve Şam ulkesi itaat ettiyse de uc yuz altmış kale kapılı Antakya şehri direnince, bir yıl suren kuşatmadan sonra, burası da zaptedildi Oğuz Han, Antakyada tahta gecti Yanındaki doksan bin askerini bu şehre yerleştirip, kışladı Askerlerin coluk cocuğunu da bu ulu şehirde barındırdı Bu şehirden Altı oğlunu (Filistin ve Mısır ulkeleri) Tekfurun uzerine oncu olarak gonderdi Eğer itaat etmezse ordusu ile kendisinin de geleceğini bildirdi İki gun ve iki gece suren savaşta yenilen Tekfur, yakalanarak Antakyada Oğuz Hana gonderildi Oğuz Han itaatini arz eden Tekfuru haraca bağlayıp yeniden kendi ulkesine hakim tayin etti Yunan ve Frenk ulkesinin durumunu Tekfurdan oğrenen Oğuz Han, uc oğlunu Yunan, uc oğlunu da Frenk ulkelerini itaat ettirmeğe gonderdi Tekfur da kendi elcisi ile bu iki ulkeye tez elden şu haberi yolladı: “Bu Oğuzlar, cok buyuk kudret ve kuvvet sahibidirler Guneşin doğduğu yerden buralara kadar butun ulkeleri ellerine gecirmişlerdir Onlara hic kimse dayanamaz Siz de kendi isteğinizle, yıllık vergi vererek, onlara itaat ediniz Karşı cıkıp da halkınız kırılmasın Sonunda, Frenk ve Yunan ulkeleri itaat edip, haraca bağlandılar Uc yıl Antakyada kışlayan Oğuz Han, Bağdat İsfahan yolu ile İrana gelip, Demevan Dağından, HorasanHerat (Afgan) yolu ile ulkesine donmeğe karar verdi

Oğuz Han Amuderyayı (Ceyhun) gecerek, Ilak ulkesindeki Semerkand bolgesine vardı Buhara sınırındaki Yalbulağaz mevkiine geldi Anayurduna erişti Elli yılda dunyayı feth eden ulu cihangiri, Kanglı ve Uygurlar, dokuz gunluk yoldan gelerek karşıladılar Kurtak Yaylağına gelen Oğuz Han burada, bin evi doyuracak koyun ile dokuz yuz kısrak kestirerek, ulu bir toy verdi Oğuz Hanın yanında soylu, yaşlı, uzun tecrubeli ve ak saclı bir Duşume(vezir) vardı, adı UluğTurk idi Bu vezir, bir gun ruyada gordu ki, bir Altın Yay doğudan batıya doğru gidiyor Uyanıp, ruyayı, Oğuz Hanın ve neslinin cihan hakimiyetine tabir etti Bunun uzerine Oğuz, oğullarını cağırıp, avlanmalarını istedi Buyukler doğuya, kucukler batıya doğru ava cıktılar Gun, Ay, Yıldız yolda bir AltınYay; Gok, Dağ, Deniz de yolları uzerinde uc GumuşOk bularak donup babalarına getirdiler Buna cok sevinen Oğuz Han, okların herbirini kucuk oğullarının birisine verdi: “Ok, yaya tabidir, onu atarken de oyle olunuz dedi Sonra donup, AltınYayı uce bolerek, her parcasını buyuk oğullarından birisine verdi: Bunlara, BozOklar dedi Sonra, buyuk kurultay toplayarak, yanına kırk kulac boyunda bir direk diktirip, uzerine bir altın tavuk koydu ve dibine bir Akkoyun bağladı; soluna da kırk kulaclık direk diktirip, uzerine bir GumuşTavuk koydurdu ve dibine bir Karakoyun bağladı Oğullarından Bozokları, sağ (doğu) yanına, ucokları da sol (batı) yanına oturtarak, kırk gun, kırk gece yiyip ictiler Ulu toy yaptılar Sonra Oğuz Han ulkesini altı oğlu arasında boluşturdu ve rUhunu teslim etti
 
Üst Alt