Ölçmede kusur nedİr
1 Hata:
Miktarı, sebebi ve yönü (Artı, negatif) belirlenmiş olmayan ama her ölçmede bir arz bulunan hakiki ölçümden olan sapmalardır Kusur ile yanlışı karıştırmamak gerekir
2 Hata:
Ihmal, eksiklik nedeniyle yapılan ve bir başka biri kadar bulunup düzeltilebilen niteliktir
Yanlışın kaynağı yetersiz veri ve dikkatsizliktir Fakat kusur, kaynağı, yönü ve derecesi emin olmayan bir etkendir Kusursuz ölçme yerine getirmek çok zordur Gözle görülüp, elle tutulan özelliklerin ölçümünde bile bir arz kusur bulunur Metreyle bir masanın uzunluğu, teraziyle bir maddenin ağırlığı ölçülürken bile elde edilen ölçümlere bir miktar kusur karışmaktadır Yalnız, bunlara bakarak kusursuz ölçüm yapma çabalarından vazgeçilmemelidir
Hatanın gelebileceği kaynaklar şunlardır;
1 Ölçenden (ölçen kişiden kaynaklanan hatalar):
Ölçen kişinin maddi yetersizliği, yaşı, öğrenim durumu gibi bireysel özellikleri hataya sebep olabilir Ölçme yaptığı esnadaki maddesel ve psikolojik durumu, dermansızlık, uykusuzluk, stres gibi durumlar hataya sebep olabilir
2 Ölçülenden (ölçülen özellikten gelen hatalar):
Şartların ölçülen özelliğe etkisi de hataya sebep olabilir Hem ölçülen nitelik hakkında yeterli data sahibi değilsek yine hatalar ortaya çıkar Mesela, elektrik telleri kışın gerginleşir yazın ise kendini salıverir Eğer bu özelliği bilmiyor isek dürüst ölçüm yapmamız mümkün olmaz
3 Ölçü aracından kaynaklanan hatalar:
Ölçü aracının ayarsız, bozuk olması vb hatalardır Eğitimde ölçme aracının basımından doğacak hatalarda bu nesil hatalardandır
Hatanın bunlardan hangisinden geldiğini bilebilirsek belki hatayı giderebiliriz Ancak, çoğu zaman bunu bilemeyeceğimiz gibi pozitif yönü olan mü? Olumsuz yönü olan mü? Olduğunu da bilemeyiz O süre yapılabilecek en iyi şey hatayı küçültmeye çalışmaktır Hatayı küçültmenin en iyi yolu da birimi küçük ölçü arabulucu kullanmaktır
Üç değişiklik hata vardır;
a)Sabit hatalar:
Her bir ölçme için miktarı değişmez hatalara değişmez hatalar denir Bir bakkal terazisinin her tarttığı nesneyi 50 gram yetersiz göstermesi, bir öğretmenin her okuduğu sınav kâğıdına 5 puan artı vermesi bir sabit hatadır Bu cins hatalar ortalamayı yüksek veya düşük gösterebilir fakat, dağılım ölçülerini değiştirici bir etkisi yoktur
b)Sistemli hatalar:
Puanlayıcı yanlışlıklarını yansıtan tüm hatalar sistematik kusur türüdür Bir hoca kızlara ait imtihan kâğıtlarına 5 puan pozitif veriyor erkeklere vermiyorsa, yazısı güzel olanlara 10 puan pozitif verip diğerlerine vermiyorsa, bu cins hatalar sistemlidir Bu nesil hatalar tüm ölçümler için değişmez değildir
c)Tesadüfen (şans eseri olan) hatalar:
Şansla ortaya çıkan ve ne yönde tesir ettiği belirlenmiş olmayan hatalardır sıkça meçhul nedenlere bağlıdır Benzer bilhassa ilgili fazla sayıda ölçme yapılacak olursa tesadüfî hataların ortalaması sıfıra yaklaşır Öğretmenlerin yazılı imtahan kâğıtlarını ilgisizce okuması rastgele hatalara yol açar
Bir ölçme işleminde bu hataların biri, ikisi veya her üçü de birlikte olabilir Yapılacak değerindelendirmelerin isabetli olabilmesi için ölçmelerin bir dereceye kadar bu hatalardan arındırılması gerekir Bilhassa rastlantısal hatalar ölçme aracının güvenirliğini etkilemektedir *
1 Hata:
Miktarı, sebebi ve yönü (Artı, negatif) belirlenmiş olmayan ama her ölçmede bir arz bulunan hakiki ölçümden olan sapmalardır Kusur ile yanlışı karıştırmamak gerekir
2 Hata:
Ihmal, eksiklik nedeniyle yapılan ve bir başka biri kadar bulunup düzeltilebilen niteliktir
Yanlışın kaynağı yetersiz veri ve dikkatsizliktir Fakat kusur, kaynağı, yönü ve derecesi emin olmayan bir etkendir Kusursuz ölçme yerine getirmek çok zordur Gözle görülüp, elle tutulan özelliklerin ölçümünde bile bir arz kusur bulunur Metreyle bir masanın uzunluğu, teraziyle bir maddenin ağırlığı ölçülürken bile elde edilen ölçümlere bir miktar kusur karışmaktadır Yalnız, bunlara bakarak kusursuz ölçüm yapma çabalarından vazgeçilmemelidir
Hatanın gelebileceği kaynaklar şunlardır;
1 Ölçenden (ölçen kişiden kaynaklanan hatalar):
Ölçen kişinin maddi yetersizliği, yaşı, öğrenim durumu gibi bireysel özellikleri hataya sebep olabilir Ölçme yaptığı esnadaki maddesel ve psikolojik durumu, dermansızlık, uykusuzluk, stres gibi durumlar hataya sebep olabilir
2 Ölçülenden (ölçülen özellikten gelen hatalar):
Şartların ölçülen özelliğe etkisi de hataya sebep olabilir Hem ölçülen nitelik hakkında yeterli data sahibi değilsek yine hatalar ortaya çıkar Mesela, elektrik telleri kışın gerginleşir yazın ise kendini salıverir Eğer bu özelliği bilmiyor isek dürüst ölçüm yapmamız mümkün olmaz
3 Ölçü aracından kaynaklanan hatalar:
Ölçü aracının ayarsız, bozuk olması vb hatalardır Eğitimde ölçme aracının basımından doğacak hatalarda bu nesil hatalardandır
Hatanın bunlardan hangisinden geldiğini bilebilirsek belki hatayı giderebiliriz Ancak, çoğu zaman bunu bilemeyeceğimiz gibi pozitif yönü olan mü? Olumsuz yönü olan mü? Olduğunu da bilemeyiz O süre yapılabilecek en iyi şey hatayı küçültmeye çalışmaktır Hatayı küçültmenin en iyi yolu da birimi küçük ölçü arabulucu kullanmaktır
Üç değişiklik hata vardır;
a)Sabit hatalar:
Her bir ölçme için miktarı değişmez hatalara değişmez hatalar denir Bir bakkal terazisinin her tarttığı nesneyi 50 gram yetersiz göstermesi, bir öğretmenin her okuduğu sınav kâğıdına 5 puan artı vermesi bir sabit hatadır Bu cins hatalar ortalamayı yüksek veya düşük gösterebilir fakat, dağılım ölçülerini değiştirici bir etkisi yoktur
b)Sistemli hatalar:
Puanlayıcı yanlışlıklarını yansıtan tüm hatalar sistematik kusur türüdür Bir hoca kızlara ait imtihan kâğıtlarına 5 puan pozitif veriyor erkeklere vermiyorsa, yazısı güzel olanlara 10 puan pozitif verip diğerlerine vermiyorsa, bu cins hatalar sistemlidir Bu nesil hatalar tüm ölçümler için değişmez değildir
c)Tesadüfen (şans eseri olan) hatalar:
Şansla ortaya çıkan ve ne yönde tesir ettiği belirlenmiş olmayan hatalardır sıkça meçhul nedenlere bağlıdır Benzer bilhassa ilgili fazla sayıda ölçme yapılacak olursa tesadüfî hataların ortalaması sıfıra yaklaşır Öğretmenlerin yazılı imtahan kâğıtlarını ilgisizce okuması rastgele hatalara yol açar
Bir ölçme işleminde bu hataların biri, ikisi veya her üçü de birlikte olabilir Yapılacak değerindelendirmelerin isabetli olabilmesi için ölçmelerin bir dereceye kadar bu hatalardan arındırılması gerekir Bilhassa rastlantısal hatalar ölçme aracının güvenirliğini etkilemektedir *