Ortodonti : Diş, çene ve yüz yapılarının normal gelişimini inceleyen ve bu bölgede meydana gelen anomalileri tespit edip teller ve çeşitli ortodontik aygıtlarla çarpık ve eğri dişlerin düzeltilmesini, çene dişler arasındaki kapanış bozukluklarının bertaraf edilmesini gerçekleştiren bir diş hekimliği uzmanlık alanıdır.
Ortodonti uzmanı olabilmek için diş hekimliği fakültesini bitirdikten sonra 4 senelik hususi bir eğitim gerekir.
Niye Ortodontik Tedavi Yaptırmalıyım?
Çoğu çocuk, genç ve ergenlerde çarpık eğri dişler ve çene bozuklukları mevcuttur.
- ORTODONTİK TEDAVİ diş çarpıklıklarının düzeltilmesini ve çeneler arası kapanış bozukluklarını ortadan kaldırarak hastaya düzgün bir diş dizisi kazandırır. Dişler düzgün kapanmadığında, çene kaslarına baskı yaparak , çene eklem sorunları ve bazı durumlarda baş ağrısı meydana getirir.
- Yine ORTODONTİK TEDAVİ çocuklarda sıklıkla rastlanan parmak emme, tırnak yeme gibi kötü alışkanlıklarıda önlemesini sağlar.
Ortodontik Bozukluklar Niye Oluşur?
- Süt dişlerinin vaktinden önce çekilip, yerlerinin korunmaması nedeni ile diğer dişler boş olan bölgeye kayar.
- Uzun süre parmak, emzik emme alışkanlıkları çenenin şeklini bozar, ve dişlerin duruşlarında değişikliğe sebebiyet verir.
- Solunum yollarındaki tıkanıklıklar, kronik burun iltihapları ağızdan nefes almaya sebebiyet verir. Böylece ağız içinde meydana gelen negatif basınç dudak ve yanak kaslarına baskı yaparak gelişim esnasında çene ve diş bozukluklarına yol açar.
- Ortodontik bozukluklar kalıtım yolu ile doğuştan da ortaya çıkabilir.
Dişleri çarpık çocuklar,Üst dişleri aşırı ölçüde öne fırlamış ( tavşan dişli) gençler, yine alt çenesi ileri derecede önde kapanan yaşlı görünümlü çocuklar,arkadaşlarının ilgisini çeker. Onların acımasız tenkitlerine konu olurlar. Bu bozukluklara bir de konuşma bozuklukları da eşlik edeceğinden, çocukların arkadaşları ile rahat ilişki de bulunmaları güçleşir. Bütün bu hallerde diş ve çenelerin tedavisi mümkündür. Hiç bir anne ve babanın böyle çarpık dişlere, yanlış kapanan çenelere sahip olan çocuklarını bu şekilde bırakmaya, onları yaşıtlarından daha farklı bir görünümle bunalım içinde yetiştirmeye hakları yoktur.
Ortodontik tedavi estetik amaçlı mıdır?
Ortodontik tedavinin estetik tedavinin dışında pek çok nedenle uygulandığı bir gerçektir. Bu tedavi sayesinde hastaya uygun bir konuşma ve çiğneme yeteneği kazandırılmakta, diş çarpıklıklarına bağlı diş eti hastalıkları önlenebilmektedir. Zira çarpık dişlerin arasına yerleşen yemek artıkları kolaylıkla temizlenememekte ve diş çürümelerine sebebiyet vermektedir. Dolayısı ile Ortodontik tedavi diş çürüklerinin de önlenmesinde önemli bir yöntemdir.
Kaç Yaşlarında Ortodontik Tedavi Yaptırmalıyım?
İdeal olan oluşabilecek bir ortodontik rahatsızlığı en erken dönemde teşhis edip, tanısını koyabilmek ve doğru tedavi planlamasını yapabilmektir. Toplumda var olan yanlış bir inanışa göre erişkin dönemde ortodontik tedavinin yapılamayacağıdır. Halbuki ortodontik tedaviler her yaş grubundaki hastalara uygulanabilir, bir yaş sınırlaması yoktur. Son yıllarda ortodontik tedavi gören her beş hastadan birinin 21 yaş ve üzeri olduğu belirlenmiştir.
Ortodontik Tedaviyi Kim Uygulayabilir?
Bu uzman doktora Ortodonti uzmanı denir ve bu tedaviyi bu konuda uzmanlık yapmış bir ortodonti uzmanının uygulaması daha doğrudur.
Ortodontik tedavinin planlaması nasıl yapılır?
En önemli şey komple bir muayenedir. Bu muayene genelde dişlere bakılmasını,röntgen çekilmesini ve dişlerinizin kalıbının çıkarılmasını içerir. Daha sonra ortodonti uzmanı tedaviyi sizinle paylaşır. Tedaviye başlama kararı alırsanız ve yeterince kalıcı dişiniz varsa tedavi hemen başlayabilir.
Yer Açmak İçin Diş Çekilmesi Gerekecek mi?
Ağzınızda bütün kalıcı dişleriniz için yeterince yer olmayabilir, bu yüzden bir kaç dişin çekilmesi gerekebilir. Eğer durum böyleyse Ortodonti uzmanınız bunu sizinle paylaşacaktır. Bazen başka tedaviler kullanılarakta çenede yer açılabilinir.
Ortodontik Tedavi Nasıl Gerçekleşir?
Ortodontik tedavilerde kullanılan apareyler ( aygıtlar ) 2 ana grupta toplanırlar; sabit ve hareketli apareyler. Sabit Ortodontik apareyler ( bant ve braket gibi ) özel yapıştırıcılar kullanılarak dişler üzerine yerleştirilir ve ortodontik teller aracılığı ile kuvvet uygulanarak dişlere istenilen yönde hareket verilir. Hastanın bu aletleri çıkarması mümkün olmadığından bunlara sabit aparey ( aygıt ) adı verilir.
Hareketli aparey Nedir?
Hareketli apareyler ile ( aygıtlarla) karışık dişlenme döneminde büyüme ve gelişimin yönlendirilmesi, çene ve diş hareketleri mükemmel elde edilebilinir. Bu apareyler hastalar tarafından istenildiğinde ağıza yerleştirilip çıkarılabildiğinden bunlara hareketli aparey adı verilir.
Braketler Neden Yapılır?
Sabit braketler her zaman metalden yapılmazlar.Genelde yetişkinler için plastik ve seramik braketlerde metal braketlerin yanında kullanılabilinir.
Elastikler Nedir?
Sabit braketlerin dişi hareket ettirebilmeleri için bazen narin elastik bantlar takmak gerekebilir. Ortodonti uzmanınız lastiklere gerek olup olmadığını söyleyecektir.
Ortodontik tedavi ne kadar sürer?
Tedavinin uzunluğu problemin ne kadar ciddi olduğuna bağlıdır ve 8 aydan 4 ila 5 yıla kadar uzayabilir. Ama genelde ortalama ortodontik tedavi 1,5 ila 2 yıl sürebilir.
Ortodontik tedavi esnasında dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?
Ortodontik tedavinin başlamasıyla ağız içinde dilde yanak ve dudağın iç kısımlarında Ortodontik aygıtlara bağlı geçici olarak yumuşak doku rahatsızlıkları oluşabilir. Ayrıca dişlerde çiğneme sırasında geçici hassasiyet oluşabilir. Bütün bu duyulan rahatsızlıklar yaklaşık 1 haftalık alışma dönemini takiben tamamen kaybolur. Sabit ve hareketli apareylerle yapılan tedavilerde mutlak suretle iyi bir ağız hijyeni sağlanmalıdır.
Dişler Doğru Pozisyona Geldiğinde Ne Olacak?
Tedavi bittiğinde dişlerin bir süre yerlerinde tutulmaları gerekir. Bu süre pekiştirme süresidir ve sabitleyici (retainer) denilen aletlerle dişlerin hareketine mani olunur. Probleme bağlı olarak retainerler sabit veya hareketli olabilirler.
Kaç Seans Gerekir?
Ortodontik aletlerin ayarlanması genelde 4 hafta sürer. Ortodonti uzmanınınız size gereken süreyi söyleyecektir. Toplam tedavi süresi içinde bu aralıklarla randevulara gitmeniz gerekecektir.
Ortodontik Apareyler Dişime Zarar Verir mi?
Ortodontik aygıntlar ve apareyler kendileri dişlere hasar vermemekle birlikte zayıf fırçalama ve şekerli içecekler, dişlerde çürüklere sebebiyet verebilir. Braketler ve tellerin arasına yiyecekler girebildiğinden plak oluşumu normalden daha hızlıdır. Bu yüzden dişlerin ve Ortodontik apareylerin çok iyi temizlenmesi gerekir.
Ortodontik Tedavi İçin Ne Yapmam Lazım?
İlk yapmanız gereken diş hekiminize gidip tavsiye almaktır. Diş hekiminiz gerekli yönlendirmeleri yapacaktır.
Braket ve Dişlerimin Bakımı Nasıl Olacak?
Ortodontik tedavi devam ederken dişlerinize ekstra özen göstermeniz gerekmektedir. Dişlerinizi her gün mükemmel fırçalamanız gerekmektedir. Normal diş fırçalarına ek olarak ara yüz fırçası ve diş ipliği de kullanılarak besin artıklarının dikkatli bir şekilde uzaklaştırılması gerekir. Yine ortodontik aygıtların temizliği de çok önemlidir. Sert ve yapışkan yiyecekler narin ortodontik apareylere zarar verebilir. Ortodonti uzmanınız size kullandığınız apereylerin nasıl bakımını yapacağınızı öğretecektir