Osmanlı Devletinin Duraklama Donemi Nedenleri
Osmanlı Devletinin Duraklama Donemi
Osmanlı Devleti'nin duraklama donemini ic ve dış nedenleri olarak 2 başlık altında inceleyebiliriz
İc Nedenleri;
Siyasi İdari
Sancağa cıkma uygulamasının terk edilmesinin (Celebilerin deneyim kazanamaması) kuvvetli merkeziyetcilikle yonetilen Osmanlı Devleti'nin gucunu azaltması
Devlet adamları arasında hizipleşmelerin ve haremin siyasete mudahale etmesinin idareyi zorlaştırması, dağınık bir duzen oluşturması Kapıkulu ocaklarının iktidar mucadelelerine dahil edilmesi; kışkırtılarak politize edilip kullanılmaları Ulema, kapıkulu ve devlet adamlarının iktidar mucadeleleri sonucunda surekli değişimi; iktidarın cok değişken olması Ruşvet ve adam kayırmanın yaygınlaşması
Askeri
İltizam sistemi ile devlet topraklarının 1 yıllığına multezime kiralanması
Tımar sisteminin multezimlerın sayısı arttıkca bozulması ve tımarlı sipahilerin işsizlik yuzunden eşkiyalığa başlayıp kargaşa yaratmaları Kapıkulunun duzeninin bozulması
Devşirme sisteminin bozulması
Turklerin de kayırma sonucu ocaklara alınması
Kapıkullarının yasak olmasına rağmen ticaretle uğraşmaları
40 yaşından once evlenme yasağının ihlalinin yaygınlaşması
Devlet adamları tarafından tahrik edilip kullanılmaları
Ekonomik
Seferler ve fetihlerin durması yuzunden ganimet gelirinde azalma gorulmesi
Coğrafi keşifler yuzunden ticari guzergahların dağişmesi ve Osmanlı'nın elindeki guzergahların kullanımlarının veya değerlerinin azalması
Kapitulasyonlar sonucu yabancı tuccarların Osmanlı ekonomisininden faydalanmaları
Paranın değeri ve alım gucunun altın oranı yuksek Avrupa paraları karşısında duşmesi ve akcanın altın oranının hulufe verirken cebi yakmaması icin duşurulmesi
İltizam sistemi ile devletin tımar gelirlerinin azalması ve tımar sistemiyle odenen maaşların başka yollardan odenmesi gerekmesi
Sosyal
Anadolu'da guven ortamının azalması Bozulan ekonomi sonucu halkın vergi yukunun artması Ciftbozan (koyu terk) vergisi yuzunden koylulun ayaklanmaya gitmesi
Dış Nedenler ;
Ronesans: Avrupa'nın bilim, teknik ve duşunsel atılımlar sayesinde ilerlemesi ve Osmanlı'nın bu atılımlara ayak uyduramaması
Reform: Avrupa'daki katı din baskısının azalması, serbest ve laik duşuncenin ortaya cıkması Dinin sınırladığı gelişimden bilimsel gelişmeye gecilmiş olması
Coğrafi Keşifler
Ticaret yollarının ve guc dengelerinin Avrupa'nın lehine değişmesi
Yeni pazarlar keşfedilmesi Yeni urunlerin keşfi ile tarım ve fetih toplumu olan Osmanlı'nın pazar payını kaybetmesi
Kole ticareti yapan batının bu sayede guclenmesi
Avrupa'daki Siyasi Değişimler
Dağınık ve kolay yenilen feodal beylik ve topluluklardan guclu merkezi krallıklara gecen Avrupa'nın guclenmesi; Avusturya gibi guclu devletler karşısında Osmanlı'nın batıdaki ilerlemesinin durması
Doğal Sınırlar
Afrika'da cole, doğuda İran'a, batıdaysa Avusturya sınırlarına gelinmiş olması
Fetih yapmanın zaman acısından zor olması