osmanlı devleti cağdaş dunyada yerini alabilmek icin yaptığı buyuk inkılaplar nelerdir?
Cevap: osmanlı devletinin yaptığı buyuk inkılaplar
SİYASAL ALANDA İNKILAPLAR
1 Saltanatın Kaldırılması
Osmanlı Devleti'nde egemenlik hakkı padişaha aitti TBMM acıldığında millet egemenliği benimsenmişti Ancak o sırada şartlar uygun olmadığından padişaha dokunulmamıştı
İtilaf Devletleri Lozan konferansına İstanbul Hukumeti'ni de cağırarak Turk tarafını bolmek istemişlerdi Bu durum TBMM'de sert tepkilere yol actı Bundan yararlanan Mustafa Kemal saltanatın kaldırılması icin girişimlerde bulundu TBMM 1 Kasım 1922'de saltanatı kaldırdı
Saltanatın kalkmasıyla;
a 622 yıllık Osmanlı Devleti ve Osmanlı hanedanının egemenliği ortadan kalktı Millet egemenliği kesinleşti
b Laiklik konusunda ilk ve en onemli adımlardan biri atıldı
c Lozan goruşmelerinde Turk tarafını bolme girişimleri sonucsuz kaldı
d TBMM halifeliğin devamına karar verdi Osmanlı ailesinden Abdulmecid Efendi halife secildi
Saltanatın kaldırılması devlet başkanlığı ve rejim sorunun ortaya cıkmasına neden oldu Bu sorun da Cumhuriyetin ilanı ile cozuldu
2 Cumhuriyetin İlanı
Mustafa Kemal daha Amasya genelgesi ve Erzurum Kongresinde yeni Turk Devletinin millet egemenliğine dayalı olacağını belirtmişti 1921 Anayasasında egemenlik hakkının millete ait olduğu acıkca belirtilmişti Ancak vatanın kurtuluşuna oncelik verildiğinden rejim konusuna girilmemişti Saltanatın kaldırılması ile yeni Turk devletinin rejiminin ne olacağı, devlet başkanının kim olacağı konuları gundeme geldi Bu arada TBMM yenilendi Yeni meclis Lozan Antlaşmasını onayladı Ancak meclis hukumeti sisteminden dolayı hukumet kurmakta zorlandı Bunun uzerine harekete gecen Mustafa Kemal 29 Mayıs 1923'te Cumhuriyetin ilan edilmesini sağladı
Cumhuriyetin ilanıyla;
a Devlet başkanlığı ve rejim sorunu cozuldu
b Cumhurbaşkanlığı, başbakanlık ve meclis başkanlıkları makamları oluştu
c Meclis hukumeti yerine kabine sistemine gecildi Mustafa Kemal Turkiye'nin ilk cumhurbaşkanı secildi İsmet Paşa'yı başbakan olarak atadı
d Egemenlik hakkı kesin olarak millete verildi
3 Halifeliğin Kaldırılması
Saltanatın kaldırılmasından sonra halifeliğin devamına karar verilmiş, Abdulmecit Efendi halife secilmişti Ancak bu durum ulkede din ve devlet başkanlığı şeklinde iki başlılığa yol acmaktaydı Ayrıca milliyetcilik, milli egemenlik ve laik devlet anlayışında boyle kurumlara gerek yoktu Eski rejim yanlıları ile Mustafa Kemal'e ve inkılaplara karşı olanlar halifeyi sığınak olarak goruyorlardı Halife de bir devlet başkanı gibi hareket ediyordu Bu durum cumhuriyet rejimini tehlikeye duşuruyordu Butun bu nedenlerden dolayı 3 Mart 1924'te halifelik kaldırıldı Tum Osmanlı ailesinin de yurt dışına cıkarılması kararlaştırıldı
Halifeliğin kaldırılmasıyla;
a Eski rejime donuş yolları tıkandı
b Laiklik alanında en onemli adım atıldı
c İnkılapların onundeki engeller ortadan kalktı ve inkılaplar hızlandı
4 Turkiye'nin Yeniden İdari Teşkilatlanması
Yeni Turk Devleti kurulduktan sonra idari teşkilatı yeniden duzenlendi En buyuk idari birim il oldu İller ilcelere, ilceler de nahiye ve koylere ayrıldı Turkiye'nin ortasında yer alması, savunulma kolaylığı, Milli Mucadelenin merkezi olması gibi nedenlerden dolayı Ankara'nın başkent olması da kabul edildi (13 Ekim 1923)
5 Cok Partili Hayata Geciş Denemeleri
Yeni Turk Devletinin rejimi; millet egemenliğine dayalı demokrasi yonetiminin bir uygulanış bicimi olan cumhuriyetti Demokrasi yonetimlerinde farklı goruş ve duşuncelerin yonetimde temsil edilmesi gerekliydi Ataturk farklı goruşlerin mecliste temsil edilmesini, bu yolla hukumet calışmalarının denetlenmesini ve sorunlara farklı cozumler bulunmasını istiyordu Bu da ancak cok partili hayata gecmekle mumkundu Bu nedenle cumhuriyetin ilanından sonra yeni partilerin kurulmasına izin verdi
a Cumhuriyet Halk Fırkası (Partisi)
I TBMM acıldıktan sonra mecliste gruplaşmalar olmuştu Ancak bunlar resmi değildi Kurtuluş Savaşı'nın kazanılmasından sonra yapılacak inkılaplar icin guclu bir meclis desteğine ihtiyac duyan Mustafa Kemal 2 TBMM'nin acılışından once Halk Fırkasını kurarak secimlere gitti ve mecliste coğunluğu sağladı 9 Eylul 1923'te partinin adı Cumhuriyet Halk Fırkası oldu Bu parti 1950 yılına kadar iktidarda kaldı İnkılapların hemen tamamı bu parti kanalı ile yapıldı Parti inkılapcı bir duşunceye ve devletci bir ekonomi anlayışına sahipti
b Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası
Kurtuluş Savaşından sonra Mustafa Kemal ile yakın arkadaşları arasında ozellikle inkılaplar konusunda goruş ayrılıkları baş gosterdi Kazım Karabekir, Ali Fuat Paşa, Rauf Beyin başını cektiği bu grup Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasını kurdular Parti ekonomide liberal, yonetimde muhafazakar bir goruşe sahipti Ataturk demokrasinin yerleşmesi icin yeni kurulan partiyi olumlu karşıladı Ancak parti kısa surede inkılap karşıtları ile doldu Din siyaset aracı olarak kullanıldı Şeyh Sait isyanının cıkmasında da etkili oldu Bunun uzerine 3 Haziran 1925'te parti İstiklal Mahkemesi tarafından kapatıldı
c Serbest Cumhuriyet Fırkası
1929'da tum dunyada ortaya cıkan ekonomik bunalım Turkiye'yi de etkiledi Ataturk hukumet calışmalarının denetlenmesi ve farklı goruşlerin ortaya cıkması icin Ali Fethi Beye (Okyar) Serbest Cumhuriyet Fırkasını kurdurdu Ancak bu parti de kısa surede inkılap karşıtı eski rejim yanlılarının eline gecti Tehlikeyi goren Ali Fethi Bey partiyi kapattı Cok partili hayata bir kez daha ara verildi
Cok partili hayata ancak 1946'dan sonra gecilebildi
6 Cumhuriyet Donemindeki Bazı İc Olaylar
a Şeyh Sait İsyanı
Cumhuriyetin ilanından sonra hızlanan inkılapları bazı kişiler anlayamadı Cumhuriyete ve inkılaplara karşı olanlar cok partili hayat denemelerinden yararlandılar Şeyh Sait; inkılapları ortadan kaldırmak, halifelik ve saltanatı geri getirmek, amacıyla Diyarbakır dolaylarında isyan etti İsyanı Musul sorununu kendi lehlerine cozmek isteyen İngilizler destekledi Bunun uzerine Takriri Sukun Kanununu cıkaran hukumet isyanı bastırdı Suclular İstiklal Mahkemelerinde yargılanarak cezalandırıldı Ancak bu olay cok partili hayata ara verilmesine ve Musul'un kaybedilmesine yol actı
b Mustafa Kemal'e Suikast Girişimi
İnkılap karşıtları Mustafa Kemal'i İzmir gezisi sırasında ortadan kaldırmaya karar verdiler Ancak suikastcılardan birinin ihbarı sonucu olaya karışanlar yakalanarak cezalandırıldı Mustafa Kemal Benim naciz vucudum elbet bir gun toprak olacaktır Fakat Turkiye Cumhuriyeti sonsuza kadar yaşayacaktır diyerek cumhuriyetin surekli olacağını belirtmiştir
c Menemen Olayı
Serbest Cumhuriyet Fırkasının kapatılması uzerine Derviş Mehmet ve bir grup adamı İzmir Menemen'de isyan ettiler Asteğmen Kubilay'ı da şehit ettiler Olay derhal bastırıldı Suclular yakalanarak cezalandırıldı Ancak bu olay da cok partili hayata bir kez daha ara verilmesine neden oldu
B HUKUK ALANINDA İNKILAPLAR
1 1921 ve 1924 Anayasası
TBMM acıldıktan bir sure sonra Teşkilatı Esasi adıyla Yeni Turk Devletinin ilk anayasasını hazırladı Bu anayasa acele hazırlandığından bazı eksiklikleri vardı Anayasada egemenlik hakkının kayıtsız şartsız millete ait olduğu belirtilmiştir 1921 anayasası 1924'te tamamen yenilendi
2 Turk Medeni Kanunu ve Turk Ceza Kanunu
Toplum ve aile ilişkilerini duzenleyen kanunlara medeni kanun denir Osmanlı Devletinde medeni kanun yetersiz ve eksikti Ataturk 1925'te İsvicre Medeni Kanununu ornek alarak Turk Medeni Kanununu hazırlattı Kanun 17 Şubat 1926'da kabul edildi Bu kanunla;
Miras, evlenme, boşanma gibi konularda kadın erkek eşitliği sağlandı
Tek eşlilik ve resmi nikah zorunlu oldu
Turk ailesinin kuruluş ve işleyişi modern hale getirildi
Azınlıklar Lozan'da verilen haklardan vazgecerek Turk Medeni Kanununa uymayı istediler Medeni Kanundan sonra yine Avrupa ornek alınarak Turk Ceza Kanunu, Borclar Kanunu ve Turk Ticaret Kanunu hazırlanarak kabul edildi
C EĞİTİM VE KULTUR ALANINDA İNKILAPLAR
Osmanlı Devleti'ndeki en onemli eğitim kurumu olan medreseler iyice yozlaşmıştı Ulkede medreselerin yanında batı tarzı okullar, azınlık okulları ve yabancı okullar vardı Bu durum tam bir eğitim karmaşasına yol acmaktaydı Butun bunlar eğitim oğretim alanındaki inkılapları zorunlu hale getirmekteydi
Bu amacla yapılan inkılaplar;
3 Mart 1924'de Tevhidi Tedrisat Kanunu cıkarıldı Bu kanunla butun eğitim oğretim kurumları birleştirilerek Milli Eğitim Bakanlığına bağlandı 1925'de medreseler kendiliğinden kapandı Medreselerin yerine bugunku ilk, orta, lise ve yuksek okullarla meslek liseleri acıldı
Ataturk'e gore eğitim oğretim milli ve cağdaş olmalıdır O dunyanın her turlu ilminden, buluşlarından, ilerlemelerinden yararlanılmalı demiştir
Milli eğitim sisteminde gozetilmesi gereken başlıca ilkeler;
Oğretim birliğinin sağlanması, yaygınlaştırılması ve kolaylaştırılması
Eğitim programlarının toplumun ve cağın gereklerine gore duzenlenmesi
Eğitim oğretimin disiplinli ve bilimsel olması, kız erkek eşitliğinin sağlanması
Gorevlerini bilen yetenekli oğretmenlerin yetiştirilmesi
a 1 Kasım 1928'de Harf İnkılabı yapıldı Boylece okuma yazması kolay ve Turkceye daha uygun olan Latin alfabesine gecildi Turkcenin Arapca ve Farscanın etkisinden kurtulması sağlandı
b 1931'de Turk Tarih Kurumu kuruldu Boylece Turk tarihinin temelleri, eski Turk devlet ve uygarlıklarının araştırılması sağlandı Turk tarihinin koklu ve ileri bir uygarlığa sahip olduğu ortaya kondu
c 1932'de Turk Dil Kurumu kuruldu Boylece Turkcenin dunya dilleri arasında yerini alması, bilim dili haline gelmesi, yabancı kelimelerden temizlenmesi, Arapca ve Farscanın tesirinden kurtarılması hedeflendi
d Guzel sanatlar alanında calışmalar yapıldı Devlet konservatuarı ve guzel sanatlar akademisi kuruldu
e Eğitim oğretimi geliştirmek icin yeni okullar acıldı İstanbul Universitesi kuruldu, ziraat mektepleri acıldı Milli kultur ve milli ahlakı geliştirmek icin calışmalar yapıldı
D TOPLUMSAL ALANDA İNKILAPLAR
Ataturk Turk toplumunun her acıdan modern bir toplum haline gelmesini istiyordu Bu amacla;
a 1925'de tekke zaviye ve turbeler kapatıldı Boylece, din kurumları kullanılarak halkın somurulmesi ve batıl inancların yaygınlaşması engellenmek istendi
b Kıyafet duzenlemesi yapıldı Bununla halkın dış gorunuşunun cağdaş ve modern bir goruntu kazanması sağlandı Kıyafetteki karışıklığın giderilmesi amaclandı Bu amacla; 1925'te Şapka Kanunu cıkarıldı 1934'de en buyuk din adamları dışındakilerin mabetler dışında dini kıyafetlerle gezmeleri yasaklandı
c Takvim, saat ve olculerde değişiklik yapıldı 1925'te miladi takvim kabul edildi, 1 Ocak 1926'da uygulanmaya başladı 1 Nisan 1931'de okka, arşın, endaze gibi ağırlık ve uzunluk olculeri kaldırıldı; yerine metre ve kilogram getirildi Boylece hem olculerdeki kargaşaya son verildi, hem de batılı ulkelerle yapılan ticaret faaliyetleri kolaylaştı
d 1934'te Soyadı Kanunu cıkarıldı Bununla; tapu, miras, askerlik gibi konulardaki isim ve adres karışıklıklarının giderilmesi, toplumda ayrıcalık ifade eden unvanların kaldırılması hedeflendi
e Kadın hakları ile ilgili yeni duzenlemeler yapıldı Turk Medeni Kanunu ile sosyal hayatta kadın erkek eşitliği buyuk olcude sağlandı 1931'de kadınlara belediye secimlerine katılma hakkı verildi
1934'de ise milletvekili secme ve secilme hakkı verildi Boylece siyasi alanda da kadın erkek eşitliği sağlandı
E EKONOMİ ALANINDA İNKILAPLAR
Yeni Turk Devleti kurulduğunda ulkede bir civi bile uretilemiyordu Var olan işletmelerin coğu da yabancıların elindeydi
Lozan'da kapitulasyonların kaldırılması ile ekonomik bağımsızlık sağlanmıştı Bu nedenle ekonomi alanında yenilikler yapılmalıydı
1 Milli Ekonominin Kurulması
Mustafa Kemal Kurtuluş Savaşından sonra hemen ekonomik alanda yeniliklere başladı Daha Lozan goruşmeleri sırasında I İzmir İktisat Kongresini topladı
Burada Misakı İktisadi adıyla Milli Ekonomi ilkesi kabul edildi
Buna gore; hammaddesi yerli sanayiye oncelik verilmesi, derhal buyuk fabrikaların kurulması, esnafa kredi verebilecek bir bankanın kurulması, yabancı işletmelerin millileştirilmesi kararlaştırıldı
2 Tarım, Sanayi, Ticaret ve Bayındırlık Alanında Yapılan Calışmalar
a Tarımın geliştirilmesi icin onlemler alındı Koylunun durumunu duzeltmek icin Aşar vergisi kaldırıldı, tarımda makineleşme teşvik edildi Ornek ciftlikler ve tarım kredi kooperatifleri kuruldu Ziraat okulları acıldı
b Sanayinin gelişmesi icin calışmalar yapıldı Esnafa kredi verebilmek icin İş Bankası kuruldu Teşviki Sanayi Kanunu cıkarıldı Ozel teşebbus teşvik edildi Buna rağmen; teknik eleman, bilgi, teknoloji ve sermaye yetersizliği yuzunden ozel teşebbus başarılı olamadı Bunun uzerine devlet ekonomiye mudahale etti 1934'de Devletcilik ilkesi ve I Beş Yıllık Kalkınma Planı kabul edildi Bu sayede sanayi hızla gelişmeye başladı
Cevap: osmanlı devletinin yaptığı buyuk inkılaplar
SİYASAL ALANDA İNKILAPLAR
1 Saltanatın Kaldırılması
Osmanlı Devleti'nde egemenlik hakkı padişaha aitti TBMM acıldığında millet egemenliği benimsenmişti Ancak o sırada şartlar uygun olmadığından padişaha dokunulmamıştı
İtilaf Devletleri Lozan konferansına İstanbul Hukumeti'ni de cağırarak Turk tarafını bolmek istemişlerdi Bu durum TBMM'de sert tepkilere yol actı Bundan yararlanan Mustafa Kemal saltanatın kaldırılması icin girişimlerde bulundu TBMM 1 Kasım 1922'de saltanatı kaldırdı
Saltanatın kalkmasıyla;
a 622 yıllık Osmanlı Devleti ve Osmanlı hanedanının egemenliği ortadan kalktı Millet egemenliği kesinleşti
b Laiklik konusunda ilk ve en onemli adımlardan biri atıldı
c Lozan goruşmelerinde Turk tarafını bolme girişimleri sonucsuz kaldı
d TBMM halifeliğin devamına karar verdi Osmanlı ailesinden Abdulmecid Efendi halife secildi
Saltanatın kaldırılması devlet başkanlığı ve rejim sorunun ortaya cıkmasına neden oldu Bu sorun da Cumhuriyetin ilanı ile cozuldu
2 Cumhuriyetin İlanı
Mustafa Kemal daha Amasya genelgesi ve Erzurum Kongresinde yeni Turk Devletinin millet egemenliğine dayalı olacağını belirtmişti 1921 Anayasasında egemenlik hakkının millete ait olduğu acıkca belirtilmişti Ancak vatanın kurtuluşuna oncelik verildiğinden rejim konusuna girilmemişti Saltanatın kaldırılması ile yeni Turk devletinin rejiminin ne olacağı, devlet başkanının kim olacağı konuları gundeme geldi Bu arada TBMM yenilendi Yeni meclis Lozan Antlaşmasını onayladı Ancak meclis hukumeti sisteminden dolayı hukumet kurmakta zorlandı Bunun uzerine harekete gecen Mustafa Kemal 29 Mayıs 1923'te Cumhuriyetin ilan edilmesini sağladı
Cumhuriyetin ilanıyla;
a Devlet başkanlığı ve rejim sorunu cozuldu
b Cumhurbaşkanlığı, başbakanlık ve meclis başkanlıkları makamları oluştu
c Meclis hukumeti yerine kabine sistemine gecildi Mustafa Kemal Turkiye'nin ilk cumhurbaşkanı secildi İsmet Paşa'yı başbakan olarak atadı
d Egemenlik hakkı kesin olarak millete verildi
3 Halifeliğin Kaldırılması
Saltanatın kaldırılmasından sonra halifeliğin devamına karar verilmiş, Abdulmecit Efendi halife secilmişti Ancak bu durum ulkede din ve devlet başkanlığı şeklinde iki başlılığa yol acmaktaydı Ayrıca milliyetcilik, milli egemenlik ve laik devlet anlayışında boyle kurumlara gerek yoktu Eski rejim yanlıları ile Mustafa Kemal'e ve inkılaplara karşı olanlar halifeyi sığınak olarak goruyorlardı Halife de bir devlet başkanı gibi hareket ediyordu Bu durum cumhuriyet rejimini tehlikeye duşuruyordu Butun bu nedenlerden dolayı 3 Mart 1924'te halifelik kaldırıldı Tum Osmanlı ailesinin de yurt dışına cıkarılması kararlaştırıldı
Halifeliğin kaldırılmasıyla;
a Eski rejime donuş yolları tıkandı
b Laiklik alanında en onemli adım atıldı
c İnkılapların onundeki engeller ortadan kalktı ve inkılaplar hızlandı
4 Turkiye'nin Yeniden İdari Teşkilatlanması
Yeni Turk Devleti kurulduktan sonra idari teşkilatı yeniden duzenlendi En buyuk idari birim il oldu İller ilcelere, ilceler de nahiye ve koylere ayrıldı Turkiye'nin ortasında yer alması, savunulma kolaylığı, Milli Mucadelenin merkezi olması gibi nedenlerden dolayı Ankara'nın başkent olması da kabul edildi (13 Ekim 1923)
5 Cok Partili Hayata Geciş Denemeleri
Yeni Turk Devletinin rejimi; millet egemenliğine dayalı demokrasi yonetiminin bir uygulanış bicimi olan cumhuriyetti Demokrasi yonetimlerinde farklı goruş ve duşuncelerin yonetimde temsil edilmesi gerekliydi Ataturk farklı goruşlerin mecliste temsil edilmesini, bu yolla hukumet calışmalarının denetlenmesini ve sorunlara farklı cozumler bulunmasını istiyordu Bu da ancak cok partili hayata gecmekle mumkundu Bu nedenle cumhuriyetin ilanından sonra yeni partilerin kurulmasına izin verdi
a Cumhuriyet Halk Fırkası (Partisi)
I TBMM acıldıktan sonra mecliste gruplaşmalar olmuştu Ancak bunlar resmi değildi Kurtuluş Savaşı'nın kazanılmasından sonra yapılacak inkılaplar icin guclu bir meclis desteğine ihtiyac duyan Mustafa Kemal 2 TBMM'nin acılışından once Halk Fırkasını kurarak secimlere gitti ve mecliste coğunluğu sağladı 9 Eylul 1923'te partinin adı Cumhuriyet Halk Fırkası oldu Bu parti 1950 yılına kadar iktidarda kaldı İnkılapların hemen tamamı bu parti kanalı ile yapıldı Parti inkılapcı bir duşunceye ve devletci bir ekonomi anlayışına sahipti
b Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası
Kurtuluş Savaşından sonra Mustafa Kemal ile yakın arkadaşları arasında ozellikle inkılaplar konusunda goruş ayrılıkları baş gosterdi Kazım Karabekir, Ali Fuat Paşa, Rauf Beyin başını cektiği bu grup Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasını kurdular Parti ekonomide liberal, yonetimde muhafazakar bir goruşe sahipti Ataturk demokrasinin yerleşmesi icin yeni kurulan partiyi olumlu karşıladı Ancak parti kısa surede inkılap karşıtları ile doldu Din siyaset aracı olarak kullanıldı Şeyh Sait isyanının cıkmasında da etkili oldu Bunun uzerine 3 Haziran 1925'te parti İstiklal Mahkemesi tarafından kapatıldı
c Serbest Cumhuriyet Fırkası
1929'da tum dunyada ortaya cıkan ekonomik bunalım Turkiye'yi de etkiledi Ataturk hukumet calışmalarının denetlenmesi ve farklı goruşlerin ortaya cıkması icin Ali Fethi Beye (Okyar) Serbest Cumhuriyet Fırkasını kurdurdu Ancak bu parti de kısa surede inkılap karşıtı eski rejim yanlılarının eline gecti Tehlikeyi goren Ali Fethi Bey partiyi kapattı Cok partili hayata bir kez daha ara verildi
Cok partili hayata ancak 1946'dan sonra gecilebildi
6 Cumhuriyet Donemindeki Bazı İc Olaylar
a Şeyh Sait İsyanı
Cumhuriyetin ilanından sonra hızlanan inkılapları bazı kişiler anlayamadı Cumhuriyete ve inkılaplara karşı olanlar cok partili hayat denemelerinden yararlandılar Şeyh Sait; inkılapları ortadan kaldırmak, halifelik ve saltanatı geri getirmek, amacıyla Diyarbakır dolaylarında isyan etti İsyanı Musul sorununu kendi lehlerine cozmek isteyen İngilizler destekledi Bunun uzerine Takriri Sukun Kanununu cıkaran hukumet isyanı bastırdı Suclular İstiklal Mahkemelerinde yargılanarak cezalandırıldı Ancak bu olay cok partili hayata ara verilmesine ve Musul'un kaybedilmesine yol actı
b Mustafa Kemal'e Suikast Girişimi
İnkılap karşıtları Mustafa Kemal'i İzmir gezisi sırasında ortadan kaldırmaya karar verdiler Ancak suikastcılardan birinin ihbarı sonucu olaya karışanlar yakalanarak cezalandırıldı Mustafa Kemal Benim naciz vucudum elbet bir gun toprak olacaktır Fakat Turkiye Cumhuriyeti sonsuza kadar yaşayacaktır diyerek cumhuriyetin surekli olacağını belirtmiştir
c Menemen Olayı
Serbest Cumhuriyet Fırkasının kapatılması uzerine Derviş Mehmet ve bir grup adamı İzmir Menemen'de isyan ettiler Asteğmen Kubilay'ı da şehit ettiler Olay derhal bastırıldı Suclular yakalanarak cezalandırıldı Ancak bu olay da cok partili hayata bir kez daha ara verilmesine neden oldu
B HUKUK ALANINDA İNKILAPLAR
1 1921 ve 1924 Anayasası
TBMM acıldıktan bir sure sonra Teşkilatı Esasi adıyla Yeni Turk Devletinin ilk anayasasını hazırladı Bu anayasa acele hazırlandığından bazı eksiklikleri vardı Anayasada egemenlik hakkının kayıtsız şartsız millete ait olduğu belirtilmiştir 1921 anayasası 1924'te tamamen yenilendi
2 Turk Medeni Kanunu ve Turk Ceza Kanunu
Toplum ve aile ilişkilerini duzenleyen kanunlara medeni kanun denir Osmanlı Devletinde medeni kanun yetersiz ve eksikti Ataturk 1925'te İsvicre Medeni Kanununu ornek alarak Turk Medeni Kanununu hazırlattı Kanun 17 Şubat 1926'da kabul edildi Bu kanunla;
Miras, evlenme, boşanma gibi konularda kadın erkek eşitliği sağlandı
Tek eşlilik ve resmi nikah zorunlu oldu
Turk ailesinin kuruluş ve işleyişi modern hale getirildi
Azınlıklar Lozan'da verilen haklardan vazgecerek Turk Medeni Kanununa uymayı istediler Medeni Kanundan sonra yine Avrupa ornek alınarak Turk Ceza Kanunu, Borclar Kanunu ve Turk Ticaret Kanunu hazırlanarak kabul edildi
C EĞİTİM VE KULTUR ALANINDA İNKILAPLAR
Osmanlı Devleti'ndeki en onemli eğitim kurumu olan medreseler iyice yozlaşmıştı Ulkede medreselerin yanında batı tarzı okullar, azınlık okulları ve yabancı okullar vardı Bu durum tam bir eğitim karmaşasına yol acmaktaydı Butun bunlar eğitim oğretim alanındaki inkılapları zorunlu hale getirmekteydi
Bu amacla yapılan inkılaplar;
3 Mart 1924'de Tevhidi Tedrisat Kanunu cıkarıldı Bu kanunla butun eğitim oğretim kurumları birleştirilerek Milli Eğitim Bakanlığına bağlandı 1925'de medreseler kendiliğinden kapandı Medreselerin yerine bugunku ilk, orta, lise ve yuksek okullarla meslek liseleri acıldı
Ataturk'e gore eğitim oğretim milli ve cağdaş olmalıdır O dunyanın her turlu ilminden, buluşlarından, ilerlemelerinden yararlanılmalı demiştir
Milli eğitim sisteminde gozetilmesi gereken başlıca ilkeler;
Oğretim birliğinin sağlanması, yaygınlaştırılması ve kolaylaştırılması
Eğitim programlarının toplumun ve cağın gereklerine gore duzenlenmesi
Eğitim oğretimin disiplinli ve bilimsel olması, kız erkek eşitliğinin sağlanması
Gorevlerini bilen yetenekli oğretmenlerin yetiştirilmesi
a 1 Kasım 1928'de Harf İnkılabı yapıldı Boylece okuma yazması kolay ve Turkceye daha uygun olan Latin alfabesine gecildi Turkcenin Arapca ve Farscanın etkisinden kurtulması sağlandı
b 1931'de Turk Tarih Kurumu kuruldu Boylece Turk tarihinin temelleri, eski Turk devlet ve uygarlıklarının araştırılması sağlandı Turk tarihinin koklu ve ileri bir uygarlığa sahip olduğu ortaya kondu
c 1932'de Turk Dil Kurumu kuruldu Boylece Turkcenin dunya dilleri arasında yerini alması, bilim dili haline gelmesi, yabancı kelimelerden temizlenmesi, Arapca ve Farscanın tesirinden kurtarılması hedeflendi
d Guzel sanatlar alanında calışmalar yapıldı Devlet konservatuarı ve guzel sanatlar akademisi kuruldu
e Eğitim oğretimi geliştirmek icin yeni okullar acıldı İstanbul Universitesi kuruldu, ziraat mektepleri acıldı Milli kultur ve milli ahlakı geliştirmek icin calışmalar yapıldı
D TOPLUMSAL ALANDA İNKILAPLAR
Ataturk Turk toplumunun her acıdan modern bir toplum haline gelmesini istiyordu Bu amacla;
a 1925'de tekke zaviye ve turbeler kapatıldı Boylece, din kurumları kullanılarak halkın somurulmesi ve batıl inancların yaygınlaşması engellenmek istendi
b Kıyafet duzenlemesi yapıldı Bununla halkın dış gorunuşunun cağdaş ve modern bir goruntu kazanması sağlandı Kıyafetteki karışıklığın giderilmesi amaclandı Bu amacla; 1925'te Şapka Kanunu cıkarıldı 1934'de en buyuk din adamları dışındakilerin mabetler dışında dini kıyafetlerle gezmeleri yasaklandı
c Takvim, saat ve olculerde değişiklik yapıldı 1925'te miladi takvim kabul edildi, 1 Ocak 1926'da uygulanmaya başladı 1 Nisan 1931'de okka, arşın, endaze gibi ağırlık ve uzunluk olculeri kaldırıldı; yerine metre ve kilogram getirildi Boylece hem olculerdeki kargaşaya son verildi, hem de batılı ulkelerle yapılan ticaret faaliyetleri kolaylaştı
d 1934'te Soyadı Kanunu cıkarıldı Bununla; tapu, miras, askerlik gibi konulardaki isim ve adres karışıklıklarının giderilmesi, toplumda ayrıcalık ifade eden unvanların kaldırılması hedeflendi
e Kadın hakları ile ilgili yeni duzenlemeler yapıldı Turk Medeni Kanunu ile sosyal hayatta kadın erkek eşitliği buyuk olcude sağlandı 1931'de kadınlara belediye secimlerine katılma hakkı verildi
1934'de ise milletvekili secme ve secilme hakkı verildi Boylece siyasi alanda da kadın erkek eşitliği sağlandı
E EKONOMİ ALANINDA İNKILAPLAR
Yeni Turk Devleti kurulduğunda ulkede bir civi bile uretilemiyordu Var olan işletmelerin coğu da yabancıların elindeydi
Lozan'da kapitulasyonların kaldırılması ile ekonomik bağımsızlık sağlanmıştı Bu nedenle ekonomi alanında yenilikler yapılmalıydı
1 Milli Ekonominin Kurulması
Mustafa Kemal Kurtuluş Savaşından sonra hemen ekonomik alanda yeniliklere başladı Daha Lozan goruşmeleri sırasında I İzmir İktisat Kongresini topladı
Burada Misakı İktisadi adıyla Milli Ekonomi ilkesi kabul edildi
Buna gore; hammaddesi yerli sanayiye oncelik verilmesi, derhal buyuk fabrikaların kurulması, esnafa kredi verebilecek bir bankanın kurulması, yabancı işletmelerin millileştirilmesi kararlaştırıldı
2 Tarım, Sanayi, Ticaret ve Bayındırlık Alanında Yapılan Calışmalar
a Tarımın geliştirilmesi icin onlemler alındı Koylunun durumunu duzeltmek icin Aşar vergisi kaldırıldı, tarımda makineleşme teşvik edildi Ornek ciftlikler ve tarım kredi kooperatifleri kuruldu Ziraat okulları acıldı
b Sanayinin gelişmesi icin calışmalar yapıldı Esnafa kredi verebilmek icin İş Bankası kuruldu Teşviki Sanayi Kanunu cıkarıldı Ozel teşebbus teşvik edildi Buna rağmen; teknik eleman, bilgi, teknoloji ve sermaye yetersizliği yuzunden ozel teşebbus başarılı olamadı Bunun uzerine devlet ekonomiye mudahale etti 1934'de Devletcilik ilkesi ve I Beş Yıllık Kalkınma Planı kabul edildi Bu sayede sanayi hızla gelişmeye başladı