Osmanlı Ev Resimleri
Osmanlı Evleri Safranbolu Evleri
imagesosmanlievleri5ad6b63b4f24e
Osmanlının muazzam mimari sanatını gunumuze taşıyan evler şuphesiz ki Safranbolu evleridir
Bu evler yaklaşık 80 – 140 yaş aralığında olan evlerdir ve coğunlukla Anadolumuzda rastlanır Bu evlerin bicimini belirleyen uc temel unsur vardır ki bunlar ;
Cok nufuslu buyuk aile yapısı, iklim, kulturel ve maddi zenginlik Bir ailede karı kocanın normal olarak uc ya da dort veya daha fazla cocuğu vardır Erkek evlat evlendirilince ona ayrı bir ev acılmaz, gelin aynı eve getirilir Amcalar, yengeler, halalar ve torunlarında dahil olduğu aile hep birlikte bir evde yaşarlar
imagesosmanlievleri5ad6b63cb30b5
Kalabalık aile yapısının yanında evlerde haremlik selamlık ayrımı vardır Coğunlukla yuksek duvarlar uzerine kurulmuş, dışa taşkın ust katlar yapıya estetik bir gorunum kazandırır Ahşap catkılı, taş ve kerpic orgulu duvarlar beyaz badanalıdır Meyve bahceleri icindeki konumları, planları, selamlık koşkleri, ic duzenlemeleri, sedirlerle cevrili fıskiyeli havuzları, ahşap işleri (tavanlar, kapılar, dolaplar ), yaşmaklı ocakları, geniş sacakları, kabaralı suslu halkalı kapıları ile İşte tum bunların sonucu olarak evler buyuk hacimlidir Bu tip evlerindeki cıkmalar, evin dış gorunumunu tek duzelikten kurtardığı gibi, bu cıkmaların yanlarında yer alan pencereler sedirde oturanların sokağı baştan başa gormesini sağlar Evlerin pencereleri ozel tasarlanmış, dar, uzun ve sayıca fazladır Genelde de bu pencereler “ Cumba adı verilen ahşap kafeslerle suslenmiştir Bu icten geniş gorunum ve dıştan guzellik kazandırır Bu evler genel olarak giriş dahil olmak uzere 3 kattan oluşur:
imagesosmanlievleri5ad6b63dbfb90
1 Zemin, Giriş katı ( Eyvan – Taşlık )
2 1 Kat, Kapılarının hayat – Sofa adı verilen orta salona acılan odaların olduğu kat
3 2 Kat, Buyuk mutfak ve Hizmetlilerin kaldığı kat
1 Kat : Genel olarak bahce ile aralarında halk dili ile “ BAHNA diye adlandırılan bir paravan veya seperatorle ayrılmış, evin hanımının gununun buyuk bolumunu gecirdiği, Ahırın, Buyuk Ocağın, Kuyunun veya ceşmenin, Kilerin bulunduğu zemini taş olan, Binanın ana kapısından
( Cumle Kapısı ) girişde misafiri karşılayan ilk mekandır Cumle kapısı kendine has kilit duzeneğiyle ve kapı zili yerine kullanılan kapı tokmaklarının ozelliğiyle evlerin en gozde birimlerinden biridir Evler haremlik – Selamlık olduğundan kapı tokmaklarıda ona gore tasarlanmıştır Kapılarda kalın ve oldukca gorkemli değişik motiflerde yapılan bir demir tokmak bulunur, bu tokmağın kapıya değdiği yerde bulunan demir percine vurmasıyla cıkan tok ses sayesinde evde bulunan halk gelen kişinin erkek olduğunu bilir ve kapıyı evin erkeği veya erkek hizmetli acar Bunun hemen altında bulunan yuvarlak halka şeklinde, bir tokmaktan ziyade kucuk bir campari ye benzeyen halka vardır ki bunu da kapı zeminindeki metal aynaya vurduğunuzda cılız ama duyulacak bir ses cıkartırki bunda da gelen kişinin bayan olduğu anlaşılır ve kapıyı evin hanımlarından veya hizmetlilerinden bir bayan acar Taşlık olarak kullanılan bu bolumde yakacak odunların istiflenmesi icin ayrılan bolum vardır ki burayada “ KOR adı verilir Kışların sert veya yumuşak gectiği “ kor odun yaktık cumlesiyle de halk tarafından belirtilir
2 Kat : Genelde evin oturma odası ve yatak odası olarak kullanılan odalarının bulunduğu, kucuk bir mutfak ve bunların ortak kullanımına acık bulunan yore halkına gore sofa & hol & hayat adları verilen salonun bulunduğu kat dır Burada bulunan odalara ornek olarak, Baş oda – Gelin odası – vb, lerini soyleyebiliriz Mutfak ile selamlık arasında yemek servisinde kullanılan bir ahşap dolap yer alır Gundelik yaşam orta katta gecer Kışın bu katın ısıtılması daha kolay olur Zira diğer katlara oranla daha basıktır Her odada sedir duzeni ve ocak vardır Odaların her biri bir aileyi barındırabilecek şekilde tasarlanmıştır Bu yuzden her odada ahşap dolapların icinde duş alınabilecek, banyo yapılabilecek ve gerektiğinde de yukluk olarak kullanılabilecek “ gusulhaneler vardır Her odanın tavan suslemeleri birbirinden farklıdır Bir kısım buyuk konaklarda havuzlu odalar bulunmaktadır Bu katta bulunan mutfak gundelik yemek işlerinde kullanılan kucuk olcekli bir mutfaktır
3 Kat : Bu kat genelde orta kattan daha yuksektir Kat aralarında birbirinden farklı ahşap trabzanlarla suslu merenler kullanılır Ust katta buyuk gunlerde, bayramlarda, kutlamalarda ve konuk ağırlanacak gunlerde kullanılmak uzere yapılmış buyuk mutfak bulunur Bunun yanı sıra burada hizmetliler icin yapılmış bir de oda bulunmaktadır