Osmanlıcılık fikri amacı nedir kısaca
Osmanlıcılık
Osmanlıcılık, Osmanlı İmparatorluğu icindeki tum etnik grupların uzerinde bir Osmanlılıkduygusunu ve bu duyguya paralel olarak bir Osmanlı Milletiniortaya cıkararak Osmanlı Devleti'nin menfaatleri doğrultusunda gayret sarfetmelerini sağlamaya yonelik bir duşunce akımıdır Bu duşuncenin savunulmaya başlandığı Tanzimat doneminde, İmparatorluk icindeki değişik etnik grupların Batı devletlerinin desteğini alarak bağımsızlığa yoneldikleri goz onune alınırsa; Osmanlıcılık fikrini ileri suren devlet adamlarının bu yolla ic cekişmeleri yavaşlatmak ve dış baskıları da hafifletmeye calıştıkları gorulecektir
Bir Osmanlı milleti oluşturma politikası Sultan II Mahmut'un Ben tebaamın Musluman olanını camide, Hristiyan olanını kilisede, Yahudi olanını havrada farkederim Aralarında başka bir guna fark yoktur Cumlesi hakkındaki muhabbet ve adaletim kavidir ve hepsi gercek evladımdırdiyordu 1839'da ilan edilen Gulhane Hattı Humayununda bu fikir prensip olarak da tespit edilmiş oldu Dolayısıyla Osmanlıcılık fikrinin esas gelişimi donemi de Tanzimat'tan sonradır Ancak, Osmanlı devlet adamlarının bu tezlerini sistematik olarak savundukları soylenemez Bununla birlikte; Yeni Osmanlılar ve Jon Turkler, pek cok konuda birbirlerinden farklı duşunmelerine karşın; Osmanlıcılıkfikrinin ana programı şu şekilde ozetlenebilir: Butun Osmanlılar hukuken eşittir Hukuk ve hurriyetleri teminat altına alınır Toplum zulumden kurtulup, ezelve beşerolan adalete mazhar edilir Butun Osmanlı vatandaşları vatan sevgisi ile birleştirilir Bu maksadın sağlanması icin meşruti idareye getirilecektir Bu maksatların elde edilmesi icin şiddet yoluna baş vurulmaz, fitne cıkarılmaz ve ikna yoluyla calışılır
Dikkat cekici olan, İslamcıların ve Batıcılar'ın da Osmanlıcılığı savunuyor olmasıdır Orneğin; Osmanlıcılığın gerekli bir politika olduğunu savunan İslamcı Suleyman Nazif Cengiz Hastalığıadlı makalesinde Bizim damarlarımızda bugun hususi bir kan vardır ki o da Osmanlı kanıdırderken; Batıcı Celal Nuri, Osmanlıcılığı eleştirenleri kınarken Bunun gibi Osmanlıcılık, yani anasırın musavatı siyaseti de bırakılamaz Boyle bir sakim (yanlış) politika milletleri hercu merc (altust) edeceği gibi Avrupa'yı hususuyla bazı akvamı Osmaniye'ye hamilik eden duveli muazzamayı aleyhimize sevk ederder
Yusuf Akcuraoğlu ise; Uc Tarzı Siyaset adındaki eserinde Osmanlıcılık fikrini gercekci bulmadığını muhtelif cins ve dine mensup olup şimdiye kadar birbirleriyle kavga ve savaştan hali kalmayan unsurların şimdiden sonra kaynaşmalarının mumkun olmadığıyolundaki sozleri ile ifade etti Ataturk de Osmanlıcılık fikrinin uygulanamayacağını şu sozleri ile ortaya koymuştur: Osmanlı İmparatorluğu icindeki muhtelif kavimler hep milli akidelere sarılarak, milliyet mefkuresinin kuvvetiyle kendilerini kurtardılar Biz ne olduğumuzu, onlardan ayrı ve onlardan yabancı bir millet olduğumuzu sopa ile iclerinden kovulunca anladık Anladık ki kabahatimiz kendimizi unutmaklığımızmış Dunyanın bize hurmet gostermesini istiyorsak kendi benliğimize ve milletimize bu hurmeti gosterelim Bilelim ki milli benliğini bulamayan milletler başka milletlerin şikarıdır (ganimetidir)
Osmanlıcılık fikrinin en onemli hedefleri Mithat Paşa ve arkadaşlarının da gayretleriyle 1876'da Kanunı Esasi'nin ilanıyla gercekleşti Fakat Osmanlıcılığın zaferi olarak gorulen bu hareket uzun surmedi II Abdulhamid'in, Osmanlıcılık fikrinin zararlı olduğu kanaatına varması; Meşrutiyet idaresine ara vermesi ve yeniden butun yetkileri kendisinde toplayarak İslamcılık fikrini on plana cıkarması ve ozellikle toplumun temel nuvesini oluşturan Turklerin Osmanlıcılık fikrine sıcak bakmaması bu fikrin oneminin kaybolmasına sebep olmuştur
Osmanlıcılık
Osmanlıcılık, Osmanlı İmparatorluğu icindeki tum etnik grupların uzerinde bir Osmanlılıkduygusunu ve bu duyguya paralel olarak bir Osmanlı Milletiniortaya cıkararak Osmanlı Devleti'nin menfaatleri doğrultusunda gayret sarfetmelerini sağlamaya yonelik bir duşunce akımıdır Bu duşuncenin savunulmaya başlandığı Tanzimat doneminde, İmparatorluk icindeki değişik etnik grupların Batı devletlerinin desteğini alarak bağımsızlığa yoneldikleri goz onune alınırsa; Osmanlıcılık fikrini ileri suren devlet adamlarının bu yolla ic cekişmeleri yavaşlatmak ve dış baskıları da hafifletmeye calıştıkları gorulecektir
Bir Osmanlı milleti oluşturma politikası Sultan II Mahmut'un Ben tebaamın Musluman olanını camide, Hristiyan olanını kilisede, Yahudi olanını havrada farkederim Aralarında başka bir guna fark yoktur Cumlesi hakkındaki muhabbet ve adaletim kavidir ve hepsi gercek evladımdırdiyordu 1839'da ilan edilen Gulhane Hattı Humayununda bu fikir prensip olarak da tespit edilmiş oldu Dolayısıyla Osmanlıcılık fikrinin esas gelişimi donemi de Tanzimat'tan sonradır Ancak, Osmanlı devlet adamlarının bu tezlerini sistematik olarak savundukları soylenemez Bununla birlikte; Yeni Osmanlılar ve Jon Turkler, pek cok konuda birbirlerinden farklı duşunmelerine karşın; Osmanlıcılıkfikrinin ana programı şu şekilde ozetlenebilir: Butun Osmanlılar hukuken eşittir Hukuk ve hurriyetleri teminat altına alınır Toplum zulumden kurtulup, ezelve beşerolan adalete mazhar edilir Butun Osmanlı vatandaşları vatan sevgisi ile birleştirilir Bu maksadın sağlanması icin meşruti idareye getirilecektir Bu maksatların elde edilmesi icin şiddet yoluna baş vurulmaz, fitne cıkarılmaz ve ikna yoluyla calışılır
Dikkat cekici olan, İslamcıların ve Batıcılar'ın da Osmanlıcılığı savunuyor olmasıdır Orneğin; Osmanlıcılığın gerekli bir politika olduğunu savunan İslamcı Suleyman Nazif Cengiz Hastalığıadlı makalesinde Bizim damarlarımızda bugun hususi bir kan vardır ki o da Osmanlı kanıdırderken; Batıcı Celal Nuri, Osmanlıcılığı eleştirenleri kınarken Bunun gibi Osmanlıcılık, yani anasırın musavatı siyaseti de bırakılamaz Boyle bir sakim (yanlış) politika milletleri hercu merc (altust) edeceği gibi Avrupa'yı hususuyla bazı akvamı Osmaniye'ye hamilik eden duveli muazzamayı aleyhimize sevk ederder
Yusuf Akcuraoğlu ise; Uc Tarzı Siyaset adındaki eserinde Osmanlıcılık fikrini gercekci bulmadığını muhtelif cins ve dine mensup olup şimdiye kadar birbirleriyle kavga ve savaştan hali kalmayan unsurların şimdiden sonra kaynaşmalarının mumkun olmadığıyolundaki sozleri ile ifade etti Ataturk de Osmanlıcılık fikrinin uygulanamayacağını şu sozleri ile ortaya koymuştur: Osmanlı İmparatorluğu icindeki muhtelif kavimler hep milli akidelere sarılarak, milliyet mefkuresinin kuvvetiyle kendilerini kurtardılar Biz ne olduğumuzu, onlardan ayrı ve onlardan yabancı bir millet olduğumuzu sopa ile iclerinden kovulunca anladık Anladık ki kabahatimiz kendimizi unutmaklığımızmış Dunyanın bize hurmet gostermesini istiyorsak kendi benliğimize ve milletimize bu hurmeti gosterelim Bilelim ki milli benliğini bulamayan milletler başka milletlerin şikarıdır (ganimetidir)
Osmanlıcılık fikrinin en onemli hedefleri Mithat Paşa ve arkadaşlarının da gayretleriyle 1876'da Kanunı Esasi'nin ilanıyla gercekleşti Fakat Osmanlıcılığın zaferi olarak gorulen bu hareket uzun surmedi II Abdulhamid'in, Osmanlıcılık fikrinin zararlı olduğu kanaatına varması; Meşrutiyet idaresine ara vermesi ve yeniden butun yetkileri kendisinde toplayarak İslamcılık fikrini on plana cıkarması ve ozellikle toplumun temel nuvesini oluşturan Turklerin Osmanlıcılık fikrine sıcak bakmaması bu fikrin oneminin kaybolmasına sebep olmuştur