Tıp literatüründe Nörogelişimsel bozukluk olarak geçen otizm, bazı kişilerin bazı olaylar sonucunda üstün performans sergilemesi ile günümüzde pek bilinmeyen 'Savant sendromu' karşımıza çıkmaktadır. Peki Savant sendromu tam olarak nedir? Kore dizilerinden uyarlanan 'Mucize Doktor' dizisindeki Savant sendromlu deha Ali’nin durumu ile merak edilen Savent sendromunun otizm ile ilişkisi nasıldır? Savant sendromu nasıl anlaşılır? Otizm ile Down sendromunun temel farkları...
Yaşamın ilk üç yılında ortaya çıkan ve ömür boyu devam eden otizm spektrumu, anne ve babalar tarafından erken dönemde fark edildiğinde kolaylıkla teşhis edilebilen bir durumdur. Doktor kontrolü dahilinde uygulanabilecek etkili tedavi yöntemleri ile hızlandırılabilen iyileşme süreci özellikle de bebeklikte etkisini göstermektedir. Hamilelik sürecinde alınabilecek önlemlerden en ideali düzenli folik asit tüketimine başlamak ile gerçekleşir. Hatta hamile kalmadan en az 3 ay önce gerek beslenme programındaki besinlerle gerek de ek takviyelerle folik asit ihtiyacı karşılanmalıdır. Otizm spektrumunun neden ortaya çıktığı kesin olarak kanıtlanamasa da genetik olduğu düşünülmektedir. Kadınlara nazaran erkeklerde daha yaygın görülen otizmde kişi sözel ya da sözel olmayan ilişkilerde karmaşıklık yaşar. Otizm durumuna eşlik edebilen diğer rahatsızlıklar da dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu ve epilepsi hastalığıdır.
OTİZM NASIL ANLAŞILIR? OTİZMİN İLK BELİRTİLERİ NELERDİR?
İster bebeklikte ister çocuklukta olsun bir kişiye otizm tanısının koyulabilmesi için en az 6 durumu üzerinde taşıyor olması gerekir. Sosyal hayatlarındaki etkileşimde yetersizlik yani göz göze gelememe, akranlarını tercih etmeyip tek başına vakit geçirmeyi sevme, mimik ve duygusal ifadelerini gereğince yansıtamama gibi durumlar görülürken iletişim esnasında sürekli aynı kelimeleri tekrar etme, hayali ya da sembolik etkinlikler içerisinde olamama gibi etkenler dikkat çeker.
OTİZMİN EN YAYGIN BELİRTİLERİ:
Göz temasında bulunmazlar ya da çok az denk getirirler.
En yakınları tarafından dahi olsa ismen çağrıldıklarında tepki vermezler.
Aşırı derecede hareketlilik ya da hareketsizlik olabilir.
Dokunma, sarılma ve öpme gibi bedensel temaslardan kesinlikle uğraşmazlar.
Konuşmada gerilik oluşabilir.
Konuşmayı bir iletişim aracı olarak görmezler.
Aşırı derecede inatçı ve hırslı olabilirler.
Acıya karşı duyarsız olurlar, esprileri anlamada güçlük çekerler.
Bazı nesnelere karşı aşırı bağlıdırlar, yanlarından bir an olsun ayrılsın istemezler.
OTİZMİN DERECESİNİ VE SEYRİNİN HANGİ ETKENLER BELİRLER?
Otizm spektrumunda en önemli etkenlerden birisi de zekadır. Otistik olan çocukların birçoğunda zeka problemi belirgin derecede kendini gösterirken bazılarında orta ya da hafif üstün zekalı olma durumu da görülebilir. Ortalama en gen 5 yaş civarında konuşmaya başlaması gereken çocuklarda olumlu çevre şartları, etkili bir aile içi iletişim, erken tanı ve özel eğitimin erken dönemde başlaması önemlidir.
OTİZMLİ ÇOCUKLARDA GÖRÜLEN DAVRANIŞ SORUNLARI
Öfke Nöbetleri ve saldırganlık
Korku ve fobiler
Kendini uyarıcı davranışları sergileme
Tekrarlayıcı stereotipik davranışlar
Motivasyon ve dikkat eksikliği
Hiperaktivite
Takıntı haline getirilerek istem dışı hareketlerin tekrarlanması
Diş gıcırdatma
SAVANT SENDROMU NEDİR? SAVANT SENDROMU KİŞİLERİN ÖZELLİKLERİ
Toplum içerisinde Down sendromu ya da otizm kadar bilinir olmayan Savant sendromu, herkeste görülmez iken bazı kişilerin bazı durumlarında ortaya çıkan üstün zeka durumudur. Ciddi dereceli bir zihinsel engelli kişinin kendisinden beklenen performasın üst düzeye ulaşması yani yeteneklerinin olması Savant sendromunun belirtisidir. Savant sendromu durumuna sahip insanların ortalama yarısının otizm bozukluğu, diğer yarısının da tip gelişimsel bozukluklar ile meydana gelip, zeka azlığı ya da merkezi sinir sisteminden dolayı oluştuğu düşünülüyor. Yetenekli oldukları alanların çoğunluğu hafıza kısmıyla ilgili olmakla beraber çeşitli alanlarda kendini gösterebilir. Mesela normal bir insan matematik hesaplaması yaparken kaleme kağıda ihtiyaç duyarken Savant sendromlu kişiler hiç düşünmeden bile hesaplama yapabilir ya da herhangi bir tarihin hangi güne denk geldiğini anında söyleyebilir. ''Üstün zeka durumu'' olarak ifade edebileceğimiz Savant sendromu nedir? Savant sendromu nasıl anlaşılır? Savant sendromu ve otizm ilişkisi nasıl? Otizm ile Down sendromunun farkları haberin detaylarında...
Üstün zeka özellikleri gösteren Savant sendromu kişilerin yarısı otistiktir. Bilinen otistik savant hastalarının bazılarında beynin sol tarafında sıradışılık görülür. Bazılarında ise hasta normal görünümdedir. Savant sendromuna sahip bir çocuğun yeteneklerine bakıldığında üst derece performans gözlendiğinden dolayı bu durumun olumsuz bir etkisinin olup olmadığı henüz net olarak gözlemlenmemiştir.
Tıpta Savant sendromu kişilerin yeteneklerinin olduğu alanlarda ilerletilmesinin çocuğun altta yatan gelişimsel bozuklukların tedavisi için olumlu olacağı düşünülmektedir.
SAVANT SENDROMU NASIL ANLAŞILIR? SAVANT SENDROMU İLE OTİZMİN BAĞLANTISI...
Çoğunlukla hafızayı kapsayan yeteneklerin görüldüğü Savant sendromu, doğum esnasındaki bazı gelişimsel anomaliler sonucunda meydana gelerek çocukluk evresinde ortaya çıkmaktadır. Edinsel savant sağlıklı gelişen kimselerde bebeklik, çocukluk veya yetişkinlikte görülen kafa travması veya merkezi sinir sistemi travması sonrası oluşabilir. Üstün zeka özelliklerinin baskın olduğu Savant sendromunun otizm ile bağlantısı olduğu için Otistik savant terimi daha yaygın kullanılmaktadır.
Araştırmalardan elde edilen bilgilere göre, ''Savant'' terimi ilk kez 1887`de J. Langdon Down (Down sendromuna adını veren doktor) tarafından kullanıldı. Otistik çocukların hafıza, müzik, sanat gibi alanlarda kabiliyetli olmaları nedeniyle 'Savant' tanımı kullanılmıştır.
SAVANT SENDROMUNU ELE ALAN MUCİZE DOKTOR DİZİSİ OYUNCULARI:
The Good Doctor dizisinden uyarlama olarak Fox TV'de ekranlarda yayınlanmaya başlayan 'Mucize Doktor' dizisi ilk bölümünden itibaren konusu ile dikkat çekerek oldukça beğenildi. Öncesinde Bir Litre Gözyaşı gibi hastalık konularını ele alan dizileri de uyarlayan MF Yapım bu defa 'Mucize Doktor' olarak ilgi çekti.
Otizm ve Savant sendromu olan deha ali doktorun oldukça farklı hikayesi tüm izleyenlerde merak uyandıracak. Güçlü isimlerin yer aldığı oyuncu kadrosunda ise Taner Ölmez, Onur Tuna, Murat Aygen, Sinem Ünsal, Özge Özder, Hazal Türesan, Bihter Dinçel, Fırat Altunmeşe, Korhan Herduran ve Reha Özcan gibi isimler yer almaktadır.
Perşembe akşamları saat 20.00'da Fox TV ekranlarında...
OTİZM İLE DOWN SENDROMU NASIL ANLAŞILIR? OTİZM İLE DOWN SENDROMUNUN FARKLARI
Otizm spektrum bozukluğu ile Down Sendromu rahatsızlığı, her ne kadar aynı hastalıklarmış gibi görünseler de gerçekte öyle değildir. Peki bu iki rahatsızlığa sahip olan çocukları birbirlerinden ayıran özellikler neler? İşte cevabı...
Otizm ve Down Sendromu arasındaki farklar
1- Otizm rahatsızlığına sahip çocuklarda fiziki olarak belirgin özellikler görülmez iken, Down Sendromlu çocuklar kısa boylu, çekik gözlü, yassı kafalı ve ince dudaklıdır.
2- Otizmli çocuklar davranış bozukluklarını daha sık gösterirken, Down Sendromlu çocuklar daha kolay iletişim kurabilirler.
3- Down Sendromu anne karnında belirlenebiliyor iken, otizm yaşamın ilk üç yıl içerisinde kendini gösteriyor.
4- Otizm erkek çocuklarında daha sık görülürken, Down Sendromunda cinsiyet ayırt etmez.
5- Down Sendromunun nedenleri arasında genetik faktörler etkili iken otizmde net olarak bilinmez.