Otizmde Anne Babaların Eğitime Katılımı

otizm nedir
Anne Babaların Eğitime Katılımı

Yetersizliği olan cocuğa sahip anne babalara gecmişten gunumuze kadar ceşitli roller verilmiş, anne babaların uzmanlarla ilişkileri de bu doğrultuda değişiklik gostermiştir Anne babalar daha onceden cocuklarındaki yetersizliklerin kaynağı olarak gorulurken, zamanla cocuklarının gelişimindeki onemleri anlaşılmaya başlanmıştır

Aileler okullarda cocuklarının akademik ve sosyal gereksinimlerine yonelik verilen hizmetlerin yetersizliği karşısında orgutlenmeye ve cocukları icin nitelikli eğitim hizmetlerinin verilmesine yonelik duzenlemelerin yapılmasına on ayak olmaya başlamışlardır

Aile cevresinin cocuğun gelişimini etkilediği goruşunden hareketle başlatılan erken eğitim hizmetleriyle birlikte anne babalara “oğretmenlik rolunun verildiği de gozlenmektedir Bu anlayışa gore anne babalardan cocuklarıyla etkili iletişim kurmaları, istendik davranışları pekiştirmeleri, kavram ve beceri oğretmeleri, cocuğunun gelişimiyle ilgili kayıt tutup değerlendirme yapmaları beklenmekteydi Gercekci olmayan bu beklentiler sonucunda aileler uzman rolunu ustlenmişlerdi Cocuk hakkında verilecek hizmetlerin ozelliklerini onlar belirliyorlardı Gunumuzde ise aileler, “cocuklarının uzmanı olarak kabul edilmekteler ve uzmanlarla aralarında eşitliğe, işbirliğine, ortaklığa ve etkileşime dayalı bir ilişki benimsenmektedir

Arkadaşca olarak da nitelendirilebilecek bu ilişkide uzmanların ailelere bakışı farklılaşmıştır Bu anlayışı benimsemiş uzmanlar, ailelerinin cocuklarıyla ilgili bildiklerine, diğer bir deyişle “uzmanlıklarına saygı duymaktadırlar Anne babalardan cocuklarıyla ilgili pek cok şey oğrenebileceklerini, onların cocuklarıyla ilgili bilgileri anlayabilecek durumda olduklarını ve cocuklarına hizmet verenlerle işbirliğine girerek hizmetlerin planlanmasında karar verilmesi surecine kadar temel bir rol oynadıklarını kabul etmektedirler

Cocuğun hem okulda hem de evde oğrenebilmesi icin ev ve okul bağının oluşturulmasında anne ve babanın bu surece katılımı onemlidir Aile katılımı, anne ve babaların ya da cocuğun bakımından sorumlu olan ve aile icin onemli diğer kişilerin cocukların değerlendirilmeleri, gereksinimlerine uygun programların hazırlanması, eğitimleri ve toplumla butunleştirilmeleri surecinde etkin olarak yer almalarıdır

Anne babanın eğitime katılımı cok geniş bir yelpazeyi icermektedir Belli başlı katılım alanları aşağıdaki gibi ozetlenebilir:

· Oğretmenle ya da hizmet verenlerle surekli ilişki kurmak

· Okulda eğitim surecine katılmak, cocuğuyla ilgili verilen kararlara katılmak

· Evdeyse odevlerini kontrol ederek bu eğitimi surdurmek,

· Sınıfta ve okulda gonullu calışmak

· Diğer velilerle etkileşim icinde olmak

· Toplum etkinliklerinde ve gonullu kuruluşlarda calışmak

· Okula maddi destek sağlamak

· Hizmetlerin ve bilgilerin yaygınlaştırılmasına katkıda bulunmak

Cocukların eğitsel başarılarını geliştirebilmek, etkili oğrenmeyi ve oğretmeyi sağlamak icin aile odaklı hizmetlerde aile uyelerinin calışma ekibine tam olarak katılmaları ve ailelerin “bir ortak olarak gorulmeleri gerekmektedir Anne ya da baba gibi tek bir aile uyesinin tum aileyi temsil etmesi yerine, tum ailenin sisteme katılması sağlanmalıdır Araştırmalar aile katılımının cocuklara ve ailelere olumlu pek cok acıdan yarar sağladığını gostermektedir Bu katılım:

· Cocukların okuduklarını anlamalarını ve matematik problemlerini cozme becerilerini geliştirmektedir

· Cocukların notlarını, okula yonelik tutumlarını, kendilerine guvenlerini ve benlik algılarını olumlu olarak etkilemektedir

· Okula devamsızlıklarını, televizyon izleme saatlerini, uyum sorunlarını ve problem davranışlarını azaltmaktadır

· Akademik başarılarının yanı sıra sosyal davranışlarını ve topluma uyumlarını da olumlu etkilemektedir

Aileleri okul programlarına etkin olarak katılan cocuklar, okulu toplumun bir parcası olarak algılamakta ve yetişkinlikte topluma daha yapıcı bir şekilde katılmaktadırlar

Katılım, ailelere yeni beceriler kazandırmakta, onları okul ve okulun eğitim politikası hakkında bilgilendirmekte ve oğretmenlerle etkili iletişim kurulmasında yeterli olmalarını sağlamaktadır Boylece aileler kendilerine ve becerilerine daha cok guvenerek kendileri ve cocukları icin daha anlamlı amaclar oluşturabilmektedirler

Aile katılımı ailenin okula ilişkisini ve işbirliğini artırır, okulda oğrencilerin ev ortamına genellemesini kolaylaştırır ve eğitimin yaygınlaştırılmasını sağlar

Anne babaların eğitime katılmalarını olumsuz olarak etkileyen bazı etkenler vardır Anne babaların “bir ortak olarak değil de “bir duşman ve cocuğun sorunlarının kaynağı olarak gorulmesi gibi olumsuz tutumlar olabilmektedir Bunların yanı sıra cocuklarının eğitiminin sadece okulun sorumluluğu olarak gorulmesi, ailelerin eğitime katılımlarıyla ilgili yasal duzenlemelerin yeterli olmaması, okulların ailelerin katılımıyla ilgili tutarlı politikalarının ve demokratik disiplin anlayışlarının olmaması, aile katılımı hizmetleri icin yeterli kaynakların bulunmaması ve oğretmenlerin ailelerle calışmak icin yeterli eğitimlerinin olmaması gibi etkenler de sıralanabilir Anne ve babanın calışıyor olması ya da veli toplantılarına katılacak zaman bulunamaması, evde başka cocukların olması ve bu cocuklara bakacak birinin olmaması gibi nedenlerde ailelerin cocuklarının eğitimlerine katılmalarını etkileyebilmektedir Bazı ailelerin de okuldan ya da toplumdan alabildikleri destek hizmetleri yeterli değildir Bazıları, yeterli olmayan bir eğitim sisteminden yakınırlarsa, bu sistemin cocuklarına zarar verebileceğinden korkmaktadırlar Bazıları da sisteme nasıl gireceklerini ve nereden, nasıl yardım alacaklarını bilememektedirler

Gunumuzde ailelerin eğitime katılımının onemi tartışmasız olarak kabul edilmekte ve aileler eğitim politikalarının odağında yer almaktadır Bu nedenle bu katılımın nasıl sağlanacağına ve nasıl artırılacağına, hangi gruplar icin ne tur katılımların olması gerektiğine ilişkin anlayışların da gelişmesi ve uygun hizmetlerin duzenlenmesi gerekmektedir

Ulkemizde ozel gereksinimli cocukların ailelerine yonelik hizmetler son derece yetersizdir Bu amacla oncelikle okul aile işbirliğini geliştirmek, bu ilişkiyi veli toplantılarıyla sınırlı olmaktan cıkarmak ve oğretmenlerin ya da hizmetleri yoneticilerin değil, ailelerin uygun zamanları dikkate alınarak planlamak ve ailenin olabildiği kadar bu hizmetlere kolay ulaşabilmesini sağlamak gerekmektedir Okullarda gorev yapan eğitimcileri, ozel gereksinimi olan cocuğa sahip ailelerin yaşadıkları sıkıntılar ozel gereksinimli cocuğa uyum surecleri, aileye etkili iletişim kurmanın yolları, aileleri eğitime nasıl katacaklarının yolları gibi konularda temel bilgi ve becerilerle donatmak gerekmektedir Bu uzmanlar, toplumda var olan hizmetler ve bunlara nasıl ulaşılabileceği hakkında aileleri bilgilendirmeli, aile destek programları geliştirilmelidir Anne baba grupları oluşturulmalıdır

Aile destek programlarının aşağıda belirtilen hedefleri amaclamaları gerekmektedir:

· Tum cocukların oğrenebileceğine inanarak, onların başarılı olmalarını sağlamak

· Cocukların duygusal, sosyal, fiziksel ve akademik gelişimlerini ve buyumelerini sağlayacak şekilde onlara bir butun olarak hizmet vermek

· Okul, aile ve toplum arasında sorumluluğu paylaştırmak

· Ailelerin ve cocukların gereksinimleri karşılayacak olan aile destekeğitim programları, kurumlara ve eve dayalı alile eğitim hizmetleri veren merkezler şeklinde hizmet verebilmelidir Ayrıca, erken eğitim hizmetleri yaygınlaştırılarak, aile katılımının temelleri cocuklar kucuk yaşlardayken atılmalıdır

Anne baba grupları ise, ozel gereksinimli cocuğu olan anne babaları bir araya getirerek onları duygusal olarak desteklemekte, işbirliğini, etkileşimi, bilgi alışverişini sağlayarak sosyal dayanışma yaratmakta, anne ve babaların cocuklarıyla nasıl başa cıkacakları konusunda bilgilendirip bicimlendirmektedir

Aileler birbirlerine benzemezler Her aileyi kendine ozgu olarak duşunmek gerekmektedir Bu nedenle ailelerin gereksinimlerini ve tercihini dikkate alarak, ceşitli tipte ve duzeyde hizmetlerin bireyselleştirilmesi gerekir Hizmetler duzenlenirken tum ailelerin ve cocukların guclu oldukları dikkate alınmalıdır Anne baba ya da ile katılımı ayrı bir oğe değil, genelozel eğitim hizmetlerinin butunleşmiş bir parcasıdır Başarılı bir aile katılımı uzun donemli bir surectir, kapsamlıdır ve zaman alır Aile katılımının başarılı olabilmesi icin tum okul duzeyinde planlanıp uygulanması gerekmektedir Okul yoneticilerinin, oğretmenlerin, rehberlik uzmanlarının, Sosyal Calışmacıların aileleri eğitime katabilmek icin onlarla ortak calışmaları gerekmektedir

Alıntı