Tıp dilinde over denilen kadın yumurtalıkları, kadın üreme sisteminin bir parçasıdır.
Rahmin her iki tarafında alt karın bölgesinde bulunurlar. Menstural döngünün bir
parçası olarak overler, her 28 günde bir yumurta serbest bırakır. Bu yumurtlama
olarak bilinen süreçtir. Yumurtalıklar ayrıca kadınlık hormonları östrojen ve
progesteron üretirler.
Kistler genellikle iyi huyludur, yani kanserli değildir ve genellikle tedaviye gerek
duyulmaz. Bazen, yumurtalıkların birinde kist denen sıvı dolu bir kese gelişir. Bir kist
kapalı bir kese benzeri yapıdadır. Saran dokudan zar ile ayrılır. İçinde sıvı, gaz veya
yarı katı madde bulunur. Bir kistin dış kısmına kist duvarı denir.
Kist çapı 5 cm'nin üzerindeyse cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir.
Over Kisti Belirtileri
Çoğu kistin bir belirtisi olmamakla birlikte bir yumurtalık kisti belirtileri şunları
içerebilir:
-Kasık ağrısı
-Düzensiz ve muhtemelen ağrılı adet kanaması.
-Disparoni: Bu cinsel ilişki sırasında ortaya çıkan pelvik ağrıdır.
-Karın sorunları: Karında şişkinlik veya ağırlıklar olabilir.
Over Kisti Çeşitleri
İki ana yumurtalık kisti vardır: Fonksiyonel yumurtalık kistleri ve patolojik kistler.
Fonksiyonel yumurtalık kistleri
En yaygın tiptir. Bu zararsız kistler kadınların normal adet döngüsünün bir parçasını
oluşturur ve kısa ömürlüdür.
İki çeşit fonksiyonel yumurtalık kisti vardır:
1. Foliküler kistler
Her kadında görülen, yaygın olan bir kist türüdür Sıvı içerisinde bulunan folikülde
yaygın olarak meydana gelen, ağrısız, acısız olan ve çok çabuk geçen bir kist türüne
foliküler kist denir.
2. Luteal yumurtalık kistleri
Daha az sıklıkla görülen , sürekli olmayan uzun zaman aralıklarla ortaya çıkıp ağrılı
ve sancılı adet sürecine sebep olan kist türüne de luteal yumurtalık kisti denir.
Patolojik kistler
Bunlar yumurtalık kistleri zararsız veya malign (kanserli) olabilirler.
İki tip patolojik kist vardır:
1. Dermoid kistler (kistik teratomlar)
Yumurta yapan hücrelerden oluşup tamamen iyi huylu olan ve genelde 30 yaşın
altındaki kadınlarda görülen patolojik kist türüne dermoid kist denir. Bu kistlerin
cerrahi olarak çıkarılması gerekir.
2. Over kistadenomları
Yumurtanın içinde değil de dışında büyüyen, kanserli olma ihtimali taşıyan ve derhal
cerrahi müdahale gerektiren patolojik kist türüne de yumurtalık kistadenomları denir.
Bu tür over kisti genelde 40 yaşından sonra görülmeye başlar.
Over Kisti Tanısı
Over kistleri genellikle muayene esnasında konur. Ultrason ile de yeri , büyüklüğü,
şekli , içeriği tespit edilebilir.Gerekli hallerde bilgisayarlı tomografi ve MRI gibi ileri
görüntüleme yöntemleri kullanılabilir.
Over Kisti Tedavisi
Doktor, tedaviye ihtiyacı olup olmadığına karar vermek için kisti değerlendirir.
Çoğu yumurtalık kisti, tıbbi tedavi olmaksızın kendiliğinden geçer. Bununla birlikte,
kişi aşağıdakilere bağlı olarak tedaviye ihtiyaç duyabilir:
-Kistin boyutu ve görünümü
-Semptomları
-Menopoz olup olmadığı
Genellikle çoğu kist birkaç ay içinde kendiliğinden kaybolur. Kistte eğer bir gerileme
ya da kaybolma olmuyorsa ya da giderek büyüyorsa o zaman;
Doğum kontrol hapları: Tekrarlayan over kistlerinde doğum kontrol hapları
yumurtlamayı baskılamak suretiyle yumurtalık kisti oluşumunu engelleyebilir. Doğum
kontrol hapları yumurtalık kanseri oluşma riskini de oldukça azaltmaktadır.
Laparoskopi: Kist küçükse ve tanı koydurucu testlerde kanser şüphesi mevcut
değilse uygulanabilir. Kapalı yöntem olarak da bilinir. İyileşme süresi kısadır.
Laparotomi: çok büyük kist varlığında ya da kanser olabilme şüphesi olan kistlerde
karına yapılan geniş bir kesiden kistin çıkarılması gerekebilir. Ameliyat sırasında
uygulanan patolojik incelemede kanser tespit edilirse bazı durumlarda tamamlayıcı
geniş cerrahi uygulaması gerekebilir.
