Panik Atak Nedir ?
Panik atak en kısa ve oz tabiri ile ani olarak ortaya cıkan endişe kaygı nobetidir Bu endişe ve kaygı nobeti kişinin vucudunda bazı fiziksel belirtilerle kendini gosterir, bu yuzden de coğu zaman kişide yoğun bir korku ve rahatsızlık duygusu yaratır Bu yoğun korku duygusu icinde kişi, cok kotu birşey olacağını, onun icin sonun geldiğini, oleceğini veya kalp krizi gecireceğini duşunur Bu şekilde yoğun bir korku icinde olan kişi doğal olarak o ortamdan kacmak, uzaklaşmak ister, yardım alabileceği bir sağlık kuruluşuna gitmek ister Coğu zaman gidilen bir hastanede veya acil serviste herhangi bir girişimde bulunmaksızın bu belirtiler gecer ve kişi kendini iyi hisseder
Panik nobeti sırasında aşağıdaki belirtiler gorulebilir Bu belirtilerden dort tanesinin gorulmesi coğu zaman yeterli olur Genel olarak kişiler nobetler sırasında bu belirtilerde 710 arası belirti yaşamaktadırlar
1 Carpıntı, kalp atımlarını duyumsama
2 Terleme
3 Titreme ya da sarsılma
4 Nefes darlığı ya da boğuluyor gibi olma
5 Soluğun kesilmesi
6 Goğus ağrısı ya da goğuste sıkıntı duyma
7 Bulantı ya da karın ağrısı
8 Baş donmesi, sersemlik hissi, duşecekmiş ya da bayılacakmış gibi olma
9 Derealizasyon ya da Depersonalizasyon (Dış dunya yada kendisi gercekliğini kaybetmiş gibi hissetme)
10 Kontrolunu kaybedeceği ya da cıldıracağı korkusu
11 Olum korkusu
12 Uyuşma ve karıncalanma duygusu
13 Uşume urperme ve ateş basması
Panik Atak Turleri
Atağın başlaması ile tetikleyici durumların olup olmadığı arasındaki değişik ilişkilere gore panik atağının uc ozgul turu tanımlanır:
1) Beklenmedik Panik Ataklar: Panik atağının başlamasını tetikleyen bir durum yoktur ( birden, kendiliğinden ortaya cıkar)
2) Duruma Bağlı Panik Ataklar: Panik atağın başlamasını tetikleyen bir durum vardır ya da tetikleyen boyle bir durum olacağı beklentisiyle panik atak ortaya cıkar
( orn Bir kopek gormek her zaman panik atağının ortaya cıkmasına neden olur )
3) Durumsal Yatkınlık Gosteren Panik Ataklar: Daha cok tetikleyen bir durum olmasıyla ortaya cıkar, ancak her zaman boyle tetikleyen bir durumun olması gerekmediği gibi bu panik ataklarının bu atakları tetikleyen durumla karşılaşmadan hemen sonra ortaya cıkması da gerekmez ( orn Ataklar daha cok araba surerken ortaya cıkmaktadır, ancak kişinin araba surduğu ve bir panik atağının olmadığı zamanlar da vardır, panik atağının yarım saat araba kullandıktan sonra ortaya cıktığı zamanlar da vardır)
Panik Atak Belirtiler
Aşağıdaki belirtilerin dordunun (ya da daha fazlasının) birden başladığı ve 10 dakika icinde en yuksek duzeyine ulaştığı, ayrı bir yoğun korku ya da rahatsızlık duyma doneminin olmasıdır
1 carpıntı, kalp atımlarını duyumsama ya da kalp hızında artma olması
2 terleme
3 titreme ya da sarsılma
4 nefes darlığı ya da boğuluyor gibi olma duyumları
5 soluğun kesilmesi
6 goğus ağrısı ya da goğuste sıkıntı hissi
7 bulantı ya da karın ağrısı
8 baş donmesi, sersemlik hissi, duşecekmiş ya da bayılacakmış gibi olma
9 derealizasyon (gercekdışılık duyguları) ya da depersonalizasyon (benliğinden ayrılmış olma)
10 kontrolunu kaybedeceği ya da cıldıracağı korkusu
11 olum korkusu
12 paresteziler (uyuşma ya da karıncalanma duyumları)
13 uşume, urperme ya da ateş basmaları
Panik atakları icin başvuran kişiler, genellikle cok yoğun bir korku yaşadıklarını ifade ederlerOleceklermiş gibi, kontrollerini kaybetmiş gibi, kalp krizi geciriyorlarmış gibi ya da cıldırıyorlarmış gibi olduklarını soylerlerBu kişiler genellikle , atağın cıktığı yerden kacıp kurtulmak icin buyuk bir istek duyduklarını da soylerler Ataklardan sonra
Hastalığa zemin hazırlayan faktorler
Kalıtım: Kalıtım, panik bozukluğun oluşumuna zemin hazırlayan onemli bir faktordur Yani anne ya da babanızda panik bozukluk varsa, sizde de oluşma ihtimali yuksek demektir
Stres: Hayatının uzunca bir donemini stres yuku altında gecirenlerde panik bozukluk oluşma riski artar
Alkol ve sigara: Aşırı derecede nikotin ve alkol alımı ile uyarıcıların kullanımı panik bozukluk oluşma riski artırır
Hayat tarzı: Bedensel zindeliğin azalması ve az uyku da panik atağın oluşumuna zemin hazırlayan faktorler arasındadır
Bedene aşırı dikkat: Kendi bedenine normalden fazla dikkat eden kişiler daha cok endişelenirler
Yaşantılar: Yaşanan bir kayıp ya da alınan bir olum haberi sonrası, ozellikle olum nedeni kalp hastalıkları ise kişilerde bu konuya karşı olan hassasiyet artar
Panik Atakta Psikolojik Tedavi
Panik atakta psikoterapinin etkisi buyuktur Mumkun olduğu kadar kısa surede sonuca goturur Kişiye kendi kendisinin doktoru olduğu oğretilir Panik atağı freni calışmayan bir otomobil olarak duşunursek Bu arabayı nasıl durdurabiliriz?hastaya oğretiriz Bu terapide panik atağın ağırlığına gore değişmek şartıyla altı ile sekiz seans arasında tedavisi yapılır
Bazen tek seansta bile mekanizmasını anlayan ve yontemi oğrendikten sonra panik atağını durdumayı başaran hastalarımız vardır Bu seanslar 45 dakikabir saat arasındadır Burada yapılan panik atağın nasıl işlediğine dair mekanizmanın anlatılmasıdır Kişi bunu anlar, notlar tutar Sonra panik atağı durdurmayla ilgili yontemler gosterilir Hasta bu teknikleri kullanmaya başlar Bu tekniklerle ilgili sorunlar cıkabilir Şunları yaptım ama olmadı, nerede eksiğim var?gibi sorularla bize tekrar gelir ve doğruyu oğrenir Panik atağı durdurmayı oğrenmek otomobil kullanmayı, bisiklete binmeyi oğrenmek gibi bir şeydir Once mekanizmasını anlatacaksınız, ondan sonra bisikletin uzerine cıktığında ya da aracın direksiyonuna gectiğinde bildiklerini uygulamasını sağlayacaksınız Tedavide dikkati yonlendirmek cok onemlidir Dikkati bedenin dışında tutmak gerekir
Bircok kişi Başka şeylerle uğraşayım ve dikkatimi yonlendireyimdiye duşunur Ama panik atak hastaları dikkatlerini başka tarafa yonlendiremez Panik atak başladığı anda hastanın bunu fark edip uygulamayı işte tam bu anda yapması gerekiyor Cunku panik atak insanın bedeninde olan bir değişiklik uzerine yazdığı kara bir senaryodur Bir sure sonra bu senaryoya inanmaya başlar
Panik bozukluk tedavisi psikolojik tedaviye iyi cevap veren bir rahatsızlıktır Başka psikiyatrik bozukluklarda da panik atakları gorulebilmektedir Bu durumda panik atakları olan bir hastada belirtilerin tipi ve derecesi, Panik Atakların sıklığı, birlikte başka bir psikiyatrik bozukluğun bulunup bulunmadığı dikkatle değerlendirilmelidir Hastalara hastalığın toplumdaki yaygınlık oranı, yalnız olmadıkları belirtilmeli, olum ve delirme korkularıyla ilgili acıklama yapılmalıdır Ataklar sırasında olmesinin veya delirmesinin olası olmadığını anlatarak kişinin rahatlaması sağlanır
Bilişsel Davranışcı tedavi, kişilere,tehlike ile ilgili olumsuz duşunce ve buna bağlı davranışların nasıl tanınacağını, değerlendireleceğini, kontrol edilebileceğini ve değiştirileceğini oğreterek kaygıyı azalmayı amaclar Bunun icin kullanılabilecek cok sayıda teknik vardır Kişinin ihtiyacına uygun teknikler
Panik atak en kısa ve oz tabiri ile ani olarak ortaya cıkan endişe kaygı nobetidir Bu endişe ve kaygı nobeti kişinin vucudunda bazı fiziksel belirtilerle kendini gosterir, bu yuzden de coğu zaman kişide yoğun bir korku ve rahatsızlık duygusu yaratır Bu yoğun korku duygusu icinde kişi, cok kotu birşey olacağını, onun icin sonun geldiğini, oleceğini veya kalp krizi gecireceğini duşunur Bu şekilde yoğun bir korku icinde olan kişi doğal olarak o ortamdan kacmak, uzaklaşmak ister, yardım alabileceği bir sağlık kuruluşuna gitmek ister Coğu zaman gidilen bir hastanede veya acil serviste herhangi bir girişimde bulunmaksızın bu belirtiler gecer ve kişi kendini iyi hisseder
Panik nobeti sırasında aşağıdaki belirtiler gorulebilir Bu belirtilerden dort tanesinin gorulmesi coğu zaman yeterli olur Genel olarak kişiler nobetler sırasında bu belirtilerde 710 arası belirti yaşamaktadırlar
1 Carpıntı, kalp atımlarını duyumsama
2 Terleme
3 Titreme ya da sarsılma
4 Nefes darlığı ya da boğuluyor gibi olma
5 Soluğun kesilmesi
6 Goğus ağrısı ya da goğuste sıkıntı duyma
7 Bulantı ya da karın ağrısı
8 Baş donmesi, sersemlik hissi, duşecekmiş ya da bayılacakmış gibi olma
9 Derealizasyon ya da Depersonalizasyon (Dış dunya yada kendisi gercekliğini kaybetmiş gibi hissetme)
10 Kontrolunu kaybedeceği ya da cıldıracağı korkusu
11 Olum korkusu
12 Uyuşma ve karıncalanma duygusu
13 Uşume urperme ve ateş basması
Panik Atak Turleri
Atağın başlaması ile tetikleyici durumların olup olmadığı arasındaki değişik ilişkilere gore panik atağının uc ozgul turu tanımlanır:
1) Beklenmedik Panik Ataklar: Panik atağının başlamasını tetikleyen bir durum yoktur ( birden, kendiliğinden ortaya cıkar)
2) Duruma Bağlı Panik Ataklar: Panik atağın başlamasını tetikleyen bir durum vardır ya da tetikleyen boyle bir durum olacağı beklentisiyle panik atak ortaya cıkar
( orn Bir kopek gormek her zaman panik atağının ortaya cıkmasına neden olur )
3) Durumsal Yatkınlık Gosteren Panik Ataklar: Daha cok tetikleyen bir durum olmasıyla ortaya cıkar, ancak her zaman boyle tetikleyen bir durumun olması gerekmediği gibi bu panik ataklarının bu atakları tetikleyen durumla karşılaşmadan hemen sonra ortaya cıkması da gerekmez ( orn Ataklar daha cok araba surerken ortaya cıkmaktadır, ancak kişinin araba surduğu ve bir panik atağının olmadığı zamanlar da vardır, panik atağının yarım saat araba kullandıktan sonra ortaya cıktığı zamanlar da vardır)
Panik Atak Belirtiler
Aşağıdaki belirtilerin dordunun (ya da daha fazlasının) birden başladığı ve 10 dakika icinde en yuksek duzeyine ulaştığı, ayrı bir yoğun korku ya da rahatsızlık duyma doneminin olmasıdır
1 carpıntı, kalp atımlarını duyumsama ya da kalp hızında artma olması
2 terleme
3 titreme ya da sarsılma
4 nefes darlığı ya da boğuluyor gibi olma duyumları
5 soluğun kesilmesi
6 goğus ağrısı ya da goğuste sıkıntı hissi
7 bulantı ya da karın ağrısı
8 baş donmesi, sersemlik hissi, duşecekmiş ya da bayılacakmış gibi olma
9 derealizasyon (gercekdışılık duyguları) ya da depersonalizasyon (benliğinden ayrılmış olma)
10 kontrolunu kaybedeceği ya da cıldıracağı korkusu
11 olum korkusu
12 paresteziler (uyuşma ya da karıncalanma duyumları)
13 uşume, urperme ya da ateş basmaları
Panik atakları icin başvuran kişiler, genellikle cok yoğun bir korku yaşadıklarını ifade ederlerOleceklermiş gibi, kontrollerini kaybetmiş gibi, kalp krizi geciriyorlarmış gibi ya da cıldırıyorlarmış gibi olduklarını soylerlerBu kişiler genellikle , atağın cıktığı yerden kacıp kurtulmak icin buyuk bir istek duyduklarını da soylerler Ataklardan sonra
Hastalığa zemin hazırlayan faktorler
Kalıtım: Kalıtım, panik bozukluğun oluşumuna zemin hazırlayan onemli bir faktordur Yani anne ya da babanızda panik bozukluk varsa, sizde de oluşma ihtimali yuksek demektir
Stres: Hayatının uzunca bir donemini stres yuku altında gecirenlerde panik bozukluk oluşma riski artar
Alkol ve sigara: Aşırı derecede nikotin ve alkol alımı ile uyarıcıların kullanımı panik bozukluk oluşma riski artırır
Hayat tarzı: Bedensel zindeliğin azalması ve az uyku da panik atağın oluşumuna zemin hazırlayan faktorler arasındadır
Bedene aşırı dikkat: Kendi bedenine normalden fazla dikkat eden kişiler daha cok endişelenirler
Yaşantılar: Yaşanan bir kayıp ya da alınan bir olum haberi sonrası, ozellikle olum nedeni kalp hastalıkları ise kişilerde bu konuya karşı olan hassasiyet artar
Panik Atakta Psikolojik Tedavi
Panik atakta psikoterapinin etkisi buyuktur Mumkun olduğu kadar kısa surede sonuca goturur Kişiye kendi kendisinin doktoru olduğu oğretilir Panik atağı freni calışmayan bir otomobil olarak duşunursek Bu arabayı nasıl durdurabiliriz?hastaya oğretiriz Bu terapide panik atağın ağırlığına gore değişmek şartıyla altı ile sekiz seans arasında tedavisi yapılır
Bazen tek seansta bile mekanizmasını anlayan ve yontemi oğrendikten sonra panik atağını durdumayı başaran hastalarımız vardır Bu seanslar 45 dakikabir saat arasındadır Burada yapılan panik atağın nasıl işlediğine dair mekanizmanın anlatılmasıdır Kişi bunu anlar, notlar tutar Sonra panik atağı durdurmayla ilgili yontemler gosterilir Hasta bu teknikleri kullanmaya başlar Bu tekniklerle ilgili sorunlar cıkabilir Şunları yaptım ama olmadı, nerede eksiğim var?gibi sorularla bize tekrar gelir ve doğruyu oğrenir Panik atağı durdurmayı oğrenmek otomobil kullanmayı, bisiklete binmeyi oğrenmek gibi bir şeydir Once mekanizmasını anlatacaksınız, ondan sonra bisikletin uzerine cıktığında ya da aracın direksiyonuna gectiğinde bildiklerini uygulamasını sağlayacaksınız Tedavide dikkati yonlendirmek cok onemlidir Dikkati bedenin dışında tutmak gerekir
Bircok kişi Başka şeylerle uğraşayım ve dikkatimi yonlendireyimdiye duşunur Ama panik atak hastaları dikkatlerini başka tarafa yonlendiremez Panik atak başladığı anda hastanın bunu fark edip uygulamayı işte tam bu anda yapması gerekiyor Cunku panik atak insanın bedeninde olan bir değişiklik uzerine yazdığı kara bir senaryodur Bir sure sonra bu senaryoya inanmaya başlar
Panik bozukluk tedavisi psikolojik tedaviye iyi cevap veren bir rahatsızlıktır Başka psikiyatrik bozukluklarda da panik atakları gorulebilmektedir Bu durumda panik atakları olan bir hastada belirtilerin tipi ve derecesi, Panik Atakların sıklığı, birlikte başka bir psikiyatrik bozukluğun bulunup bulunmadığı dikkatle değerlendirilmelidir Hastalara hastalığın toplumdaki yaygınlık oranı, yalnız olmadıkları belirtilmeli, olum ve delirme korkularıyla ilgili acıklama yapılmalıdır Ataklar sırasında olmesinin veya delirmesinin olası olmadığını anlatarak kişinin rahatlaması sağlanır
Bilişsel Davranışcı tedavi, kişilere,tehlike ile ilgili olumsuz duşunce ve buna bağlı davranışların nasıl tanınacağını, değerlendireleceğini, kontrol edilebileceğini ve değiştirileceğini oğreterek kaygıyı azalmayı amaclar Bunun icin kullanılabilecek cok sayıda teknik vardır Kişinin ihtiyacına uygun teknikler