Pardus ve Windows arasındaki farkları inceleyelim
Dosya yapısı
Linux sistemlerde klasörler “ kök dizini ile başlar Benzer özelliklere sahip dosyalar bir klasör altında toplanmıştır Örneğin home dizini altında kullanıcıya ait ayar dosyaları ve kişisel bilgi ve belgeler , root klasörü altında root kullanıcısının dosyaları bulunur Her kullanıcının ayar dosyaları kendi birimlerinde tutulduğundan bir kullanıcıya ait dosyalar zarar gördüğünde diğer kullanıcılar bundan etkilenmezler
Windows da sistem dosyalarını barındıran C birimi ile başlar Kullanıcı kişisel verilerini gruplandırmak ve barındırmak için D diskini oluşturur Sistem ayar dosyaları tüm Windowslar’da aynı olduğundan aslında önemli bir güvenlik açığıdır
Kayıt Defteri
Windows’da uygulama ayarlarını, donanım bilgilerini ve çok daha fazlasını tutan kayıt defteri (registry), Linux’da bulunmuyor Linux’da uygulamalar kendi ayarlarını kullanıcılar altında ayrı ayrı tutuyorlar Dolayısıyla Linux’da temizlik gerektiren bir veritabanı bulunmuyor Önemli bir güvenlik açığı ortadan kalkmış oluyor
Uygulamalar ve Paket yöneticisi Kavramı
Windows’da bir programı kurabilmek için genellikle onun yükleme paketini internetten bulup indirmeniz gerekiyor Birçok Linux sisteminde bununla uğraşmanız gerekmez Paket Yöneticisi (Synaptic PY, Yazılım Merkezi), size uygulamalar arasında dolaşabileceğiniz, onları yükleyebileceğiniz ve kaldırabileceğiniz bir merkezi denetim alanı sunuyor
Windows da kurulumda birçok kez uygulama ile eklentileri ayrı ayrı kurmak zorunda kalırsınız Özellikle kayıt defterine oluşturduğunuz kayıtlar, yerleştirdiği ayar dosyaları bir müddet sonra sistemi yavaşlatmaya başlar Aslında kısmen güvenliği de etkiler Bilgisayarınızın bilmediğiniz yerlerinde çalışan uygulamacıklar virüs programınında dikkatini çeker Virüs programlarına ve güvenlik duvarına gün doğar Linuxda uygulama kaldırma işleminde yükleme de olduğu gibi bütün eklentileri ile kaldırıldığından sistemde gereksiz dosya bulundurmaz
Değiştirilebilir Arayüzler
Windows işletim sistemi arayüzünde uzun zamandır çok büyük bir değişim gerçekleşmedi Windows 8 ile yeni bir akım başlatılsa da Linux bunu uzun zamandır yapmaktadır Linux’da arayüz, çekirdek sistemden tamamen ayrı ve arayüz ortamınızı baştan yüklemelerle uğraşmadan değiştirebiliyorsunuz KDE, Gnome, Cinnamon gibi çok kullanılan bazı arayüzleri araştırabilirsiniz
Komut Terminali
Çoğunluğunu görselliğin oluşturduğu Windows da komut satırında yapacağınız çok fazla işlem de yoktur Kullanıcı için bu büyük bir avantajdır Linux’da Windows’a nazaran komutlarla işiniz daha fazla olacaktır Çoğu kullanıcı bu yüzden Linux sistemlerden uzak durmaktadır Hatta komutlarla sistem yöneticilerinin işinin olacağı, hacker’lerin komutlarla çalıştığı varsayımı vardır Fakat komut satırına giren kullanıcı, bilgisayarın yöneticisinin kendisi olduğunu hissedecektir
Sürücü Ayarları
Windows’lu PC’ler çok yaygın olduğundan, sürücü geliştiricileri daha çok Windows’a odaklanıyorlar Bu avantaj olsa da işletim sistemi kurulumundan sonra donanım sürücülerini tek tek kurmak avantajı dezavantaja çevirmektedir Windows 7’den sonra kısmen bu sorun ortadan kalkmıştır
Linux sistemlerde ise büyük çoğunlukla içerisinde sürücüleri barındırır Çok düşük ihtimal olmakla beraber ekran kartı problemi ile karşılaşabilirsiniz Birde bazı donanım üreticileri Linux’a uygun driver üretmemektedirler Linux kullanmak istiyorsanız donanımın desteği olup olmadığını araştırmalısınız
Kendin Yap Anlayışı
Linux’den en çok faydalanacak kullanıcılar, gezinmeye, öğrenmeye ve denemeye açık olan kullanıcı türleridir Linux ortamı, böyle bir anlayışa sahip olmanızı gerektiriyor
Windows kapalı kutu olduğu için varolanla yetinmeyi bilen ve çok fazla değişikliğe açık olmayan kullanıcılar tarafından tercih edilmektedir
Güvenlik
Dosya yapısı başlığında da bahsettiğimiz gibi Windows bilgisayarın kayıt defteri gibi farklı yerlerine ayar dosyaları atar Eğer program ile beraber bu ayarlar da silinmez ise bu dosyalar antivirüs programı ve güvenlik duvarını gereksiz bir şekilde yoracaktır Bu da sizi formata veya temizleme programlarını satın almaya itecektir İleriki aşamalarda virüs programı ve güvenlik duvarı kurmaya ihtiyaç duyacaksınız Ve bütün kullanıcıların ayar dosyalarının bir arada bulunması olası güvenlik açığında bütün sistemi etkileyecektir
Hedefte windows olduğundan Linux için yazılan virüs sayısı yok denecek kadar azdır Linux sistemlerin en büyük avantajı ayar dosyalarını kullanıcı bazlı ayırmasıdır Bu nedenle bir kullanıcı sisteminde oluşan problem diğer sistemi etkilemez Büyük sistemlerin Linux kullanmalarında ki sebep bu olsa gerek
Hız
Linux Takas Alanı (Swap) olarak bilinen bir teknoloji kullanır Bu takas alanı genellikle RAM belleğin iki katı olarak harddiskten kullanılan alandır Yani ram bellek yetmediğinde bu alan devreye girer, uzun bir müddet sistemin açık kalmasını sağlar Ayrıca kullandığınız arayüze göre (KDE, Gnome, Cinnamon, Lxde, Xcfe ) çok fazla donanım miktarı gerektirmez Çekirdekteki değişiklikler çok fazla donanım ihtiyacı hissettirmez, zaten birden fazla arayüz tercihi ile hız belirlemeyi size bırakır
Windows da ram bellek yetmediğinde uyarı verir Sistem kullanılamaz hale gelir İlk aşamada reset (Yeniden Başlatma) ileri ki aşamalarda format (Yeniden Kurulum) ihtiyacı ortaya çıkar ve her yeni sistem yeni donanıma ihtiyaç duyar Virüs programları ve güvenlik duvarları daima etkin çalıştığından zaten sizin donanımınızın tamamını size bırakmaz
Maliyet
Linux sistemler internet ortamında GPL, GNU olarak da görebileceğiniz Genel Kamu Lisasına sahiptir Bu lisan 4 temel maddeye sahiptir;
0: Programı sınırsız kullanma özgürlüğü
1: Programın nasıl çalıştığını inceleme ve amaçlara uygun değiştirme özgürlüğü
2: Programın kopyalarını sınırsız dağıtma özgürlüğü
3: Programın değiştirilmiş halini dağıtma özgürlüğü
Aklınıza “Nereden Para Kazanıyorlar şeklinde bir soru gelebilir Genel yaklaşım yazılımdan değil, kullanıcıya sunulan kurulum, eğitim, yönetim ve ek modül yazma gibi süreçlerden para kazanılması şeklindedir Windows da ise neredeyse tüm adımlarda maliyet karşınıza çıkacaktır Sistem temini ücretlidir Korsan kullanım oldukça yaygındır
Lisanslama
Maliyet başlığında bahsettiğimiz gibi Genel Kamu Lisansı (GPL) linux sistemlerin ortak lisanslama modelidir Birçok uygulama da bu lisanslama modeli ile lisanslıdır Gönül rahatlığı ile bu şekilde bir çok uygulamayı kullanabilirsiniz
Windows’da işletim sistemi için lisans temini gerektiği gibi programlarda da lisans gerekir Her ne kadar deneme sürümleri olsa da kullanıcıyı tatmin etmemektedir Kullanıcıyı korsana itmektedir
Destek
Windows için resmi destek sitesi mevcuttur Piyasadaki varlığı büyük olduğu için kişisel sayfalarda ve ticari sayfalarda da bilgi bulabilirsiniz
Linux dağıtımlarının kendilerine ait siteleri mevcuttur Yine kişisel sitelerde de doküman bulabilirsiniz Pardus ise hem kurumsal olarak http:wwwpardusorgtr deki forum üzerinden ve hem de http:wwwpardusnettr adresinden bilgi alabilirsiniz Bir linux sistemine ait ayarlar çoğunlukla diğerlerine de uyumlu olduğu için diğer Linux dağıtımlarının sitelerinden de yardım alabilirsiniz
Pazar Payı
Yürüttüğü politikalar nedeniyle Windows’un pazar payı oldukça fazladır Örneğin yeni çıkan her bilgisayar varsayılan olarak Windows türevi sistemleri barındırır Kimi bilgisayar üreticileri de bunu fırsat bilerek kullanıcılar istemeden kurar ve fiyatlandırırlar
Linux sistemler daha çok devlet eliyle yürütülen projelerle adını duyururlar Örneğin Pardus hem Fatih projesiyle hemde 2019 (Mart) Kurumsal sürümüyle devlet kurulumlarını hedef alarak büyüyen bir pazar payına sahip olma yolunda emin adımlarla yürümektedir
Kurulum Süresi
Bilgisayarlar 3 adımla hazır hale gelir İşletim sistemini yükleme, Linux sistemlerde 10 dakika ile 20 dakika arasında bir zaman alır Donanım sürücülerini de bu süre içerisinde yüklerBirçok uygulamada yine bu süre içerisinde yüklenir Yani bu kısa sürede bütün bu adımlar tamamlanır Uygulamaların boyutları da Windows’a göre düşüktür
Windows ise 20 dakika ile bir saat içerisinde kurulumu tamamlar Daha sonra donanım sürücülerini tanıtma ve kişisel ve sistem uygulamalarını yükleme kullanıcıların vaktini alan şeylerdir Üzerinde yüklü olarak gelen program sayısı azdır
Sistem Gereksinimi
100 MB kadar düşen linux sürümleri var olduğu düşünüldüğünde sistem gereksinimini oldukça düşüktür Sisteminize uygun sürümü bularak yükleyebilirsiniz Dünya genelinde 200’e yakın Linux sürümü(1) bulur Kısacası sistem gereksiniminde alt sınır yoktur Üst sınır ise size kalmış
Windows sistemler için sistem gereksinimleri resmi sitelerinde de paylaşılmıştır(2) Örneğin Windows 7 sistemler için;
*1 gigahertz (GHz) veya daha hızlı 32 bit (x86) ya da 64 bit (x64) işlemci
*1 gigabayt (GB) RAM (32 bit) veya 2 GB RAM (64 bit)
*16 GB (32 bit) veya 20 GB (64 bit) kullanılabilir sabit disk alanı
WDDM 10 veya üzeri sürücüye sahip DirectX 9 grafik aygıtı 2*ayrıca her yüklenen modül ve program için sistem gereksinimi değişmekte ve artmaktadır Örneğin bazı oyunlar ve programlar en iyi performans için DirectX10 veya daha yükseği ile uyumlu bir grafik kartı gerektirebilir
Disk Kullanımı ve İhtiyacı
Pardus işletim sistemi en az 8 GB boş disk alanına ihtiyaç duyar Uygulama yükleme ihtiyacına binaen 1520 GB yer ayırabilirsiniz Linux sistemler Windows disklerinizi de görüntülediği (Dosya sistemi ntfs, fat, fat32) ve veri alışverişine imkan tanıdığı için haricen bir disk alanı ayırmayabilirsiniz
Windows 7 en az 25 GB’lık disk alanına ihtiyaç duyar Verilerinizi depolamak için farklı bir alan kullanmanız faydalı olacaktır Zaten çoğu bilgisayar kullanıcısı bu nedenle C diski haricinde D birimini de oluştururlar Kişisel verilerini bu alanda saklarlar Fakat sistem dosyaları C biriminde tutulduğundan bu birimde oluşacak bir sıkıntı verilerine ulaşmamıza engel olacaktır
Oyun
Gerek pazar payı gerekse yürüttüğü politikalar nedeniyle piyasadaki oyunların büyük bir çoğunluğu Windows’a uygundur Oyun şirketleri de piyasada yer tutabilmek için oyunlarını Windows tabanlı üretirler Bu nedenle oyun noktasında Windows’ta sıkıntı çekmezsiniz
Linux sistemlerde de oyun oynayabilirsiniz Genelde Linux kullanmayı düşünen oyunseverlerin kafasında “Windows da oynadığım oyunları Linux da oyanayabilir miyim? sorusu oluşmuştur Aslında hem evet hem hayır diyebiliriz Özellikle PlayOnlinux uygulamasını denemelerini tavsiye edebiliriz Aslında temel sebep Windows’ta ki kayıt defterinin karşılığı bir sistemin olmamasıdır Bu temel problem ortadan kaldırılsa Wine uygulaması exe uygulamalarını çalıştırdığı için bir çok oyun Linux üzerinde de çalışacaktır
Linux sistemler ile Windows arasındaki farkları bir Pardus kullanıcısı olarak madde madde ele alırsak;
* Ücretsizdir Pardus İşletim sistemini http:wwwpardusorgtr adresinden temin edebilirsiniz
* Ücretsiz ve GPL (General Public Licence) lisanslı olduğu için rahatlıkla dağıtılabilir
* Linux için yazılan programların büyük bir çoğunluğu da ücretsizdir Bunları kullanmak için ücret ödemezsiniz, Crack ve Serial aramayla vaktinizi boşa harcamazsınız
* Linux sistemler açık kaynak kodludur Açık kaynak kod, tehlike değil, güvendir İstediğiniz gibi içeriğini değiştirebilir ve kendi ihtiyaçlarınız doğrultusunda adeta modifiye edebilirsiniz
* Hacker’ların hedefinde değildir Hatta hackerların da linux dağıtımlarını kullandıkları söylenir
* Kernelde (sistem çekirdeğinde) bir çok yazılım bulunur Yani kurulum yaptıktan sonra sürücü yükleme ile uğraşılmaz Bütün donanımlarınızı tanır
* Kurulum yapmadan bilgisayarınızda test etme imkanı sunar Bu sistemler çalışan sistem olarak adlandırılır Pardus 2019 Mart kurumsal sürümde çalışan ve kurulan sistemi beraber sunmuştur Yani kurulum çalışan sistem üzerinden başlatılır
* Kurulum hızlıdır, 10 dakika ile 20 dakika içerisinde gerçekleşir Çok teferruatlı bir kurulum yoktur Bir çok ayarı kendisi yapar kullanıcıya ihtiyaç bırakmaz
* Kurulumda kurduğu Önyükleyici(GRUB), bilgisayardaki tüm işletim sistemlerini tanır ve açılışta kullanıcıya sunar
* Kurulumdan sonra Windows disklerinize erişime imkan verir
* Windows uygulamaları Linux sistemlerin uygulamalarını tanımaz Örneğin Microsoft Ofis uygulamaları Libreofis ile oluşturulan dökümanları tanımaz (Sanırım 2007 verisyonundan sonra tanımaya başladı) Özgür yazılım ürünü Libreofis de ise hem Microsoft Ofis dokümanlarınızı tanır, hemde bu fotmatta(doc, docx vb) kaydetme imkanı tanır
* Sistemde herhangi bir açık olduğu tespit edildiğinde, en kısa sürede bu açık kapatılır
* Virüslerle uğraşmazsınız Çünkü virüslerin büyük çoğunluğu Windows’ta çalışacak şekilde hazırlanır Dolayısıyla virüslerden etkilenmezsiniz Windows için yazılan virüsler Linux üzerinde çalışmaz
* Virüs olmadığı için Antivirüs kurmanıza da gerek yoktur Linux’te çalışan antivirüs programları da vardır Fakat bunların amacı Linux’e bulaşan virüsü silmek değildir Örneğin; birbirine bağlı bazıları Windows bazıları Linux yüklü bir sistem ağınız olsun Eğer Windows’a virüs bulaşmışsa bu virüsü temizlemek için Linux’teki antivirüs programları size yardımcı olur
* Sisteme virüs bulaşma ihtimali olmamasına rağmen Linux için yazılan virüsler de vardır Ama bunlar Windows’a oranla çok azdır Sisteminizde iki farklı kullanıcı olduğunu varsayalım Eğer diğer kullanıcı sisteminde virüs bulaşırsa, virüs sadece o kullanıcı hesabına etkiler Sizin hesabınız virüsden etkilenmez
* Bazı yazılımlar kurulum ile birlikte gelir Siz kurulum yapmayla uğraşmazsınız (Örnek; Resim düzenleme programı olan Gimp gibi)
* Esnek yapıdadır, konfigürasyon dosyalarına müdahale ederek kendi ayarlarınızı oluşturabilirsiniz Görsellik Windows’a göre yüksektir Özellikle KDE arayüzünü araştırabilirsiniz
* Birden fazla arayüzü aynı sistemde barındırabilirsiniz Cinnamon, Gnome, KDE, Lxde, Xcfe… Sistemi açarken istediğiniz masaüstü arayüzünü seçebilir, her oturumda farklı bir arayüz kullanabilirsiniz
* Sistemde sık sık güncelleme olur Bu yüzden hem açıkları kapatılmış hemde kullandığınız programların daima en kararlı versiyonlarını kullandığınız bir sistem olur
* Güncelleme de uygulamalar da sistem de güncellenir Her uygulamayı ayrı ayrı güncellemek zorunda kalmazsınız
* Eğer kullandığınız bir program kilitlenirse veya takılırsa bundan sistemin tamamı etkilenmez Yani problem hangi programda ise sadece o program takılır
* Her programı kurduğunuzda yeniden başlatma derdiniz olmaz Sadece kernel (sistemin çekirdeğinde) güncellemelerinde yeniden başlatırsınız
* Uygulamalar Paket Yöneticilerinde(Synaptic Paket Yöneticisi, Yazılım Merkezi vb) gruplanmış haldedir İnternette uygulama aramak zorunda kalmazsınız
* Yüklemek istediğiniz uygulama tüm gereksinimleri ile birlikte yüklenir Ayrı ayrı eklenti aramak zorunda kalmazsınız
* Yüklü uygulamaları kaldırmak da yüklemek kadar basittir Ve tüm bağımlılıkları ile birlikte kaldırılır
* Uygulamaların yüklendiği yeri kullanıcıya göstermez, müdahaleye izin vermez Windows’ta ki gibi her yere bir ayar dosyası atmaz Uygulama kaldırıldığında ayar dosyaları da beraber silinir
* Arayüzlerin bazılarının sistem gereksinimleri oldukça düşüktür Kullanamadığınız bilgisayarlarınıza gün doğar Lxde, Xcfe gibi çok düşük gereksinimle çalışan arayüzler vardır 100 MB gibi düşük boyutlarda işletim sistemlerini piyasada görebilirsiniz
* Bir uygulamanın kullandığı bir eklentiyi başka bir uygulama üst versiyonu ile kullanıyorsa, eklentinin iki versiyonunu da ayrı ayrı kurmaz Üst versiyonu iki uygulama da kullanır, uygulamalar diskinizde yer kaplamaz
* Uygulamaların dosya boyutları Windows’a göre düşüktür
* Her ne kadar internet erişimine ihtiyacı fazla olsa da paket yöneticilerinin sunduğu imkanlar ve komutlar ile sistem gereksinimleri bir dosya da barındırılarak, internet erişim olan sistemlerden gerekli gereksinimler indirilip erişimi kısıtlı olan sistemde gerekli güncellemeler yapılabilir
* Harici disklere ve USB disklere kurulum yapılabilir Böylece taşınabilir işletim sistemine imkan tanır
* Exe gibi Windows üzerinde tıklakur işletim sistemleri(Kubuntu gibi) de yaygınlaşmaya başladı Yakında birçok Linux dağıtımında bu özelliği görebilirsiniz
* Kurulum için harddiskinizde çok yer kaplamaz Pardus en az 8 GB bir disk birimine ihtiyaç duyar
* Swap teknojisini kullanır Yani ram belleğin yetmediği zamanlarda harddiskin bir bölümünü kullanır Böylece RAM bellek dolmaya başladığında bir kısım işlemleri swap alanına kaydırarak uzun süre RAM bellekten faydalanmanızı sağlayacaktır RAM bellek dolduğunda ani bilgisayar kapanması veri kaybına neden olur Swap teknolojisi ile bunun önüne geçilmiş RAM belleğin dolması geciktirilmiştir
* İşletim sistemi kurulumu devam ederken işletim sistemini keşfedebilirsiniz İnternette gezinebilir, bu kısa vakti de değerlendirebilirsiniz
* Farklı bir Linux sistem için geliştirilen uygulama diğer Linuxlara da entegre edilebilmektedir
Birde Windows tarafına bakalım Windows’un Linux’ten Farklar Nelerdir?
* Parayla satılır
* Parayla satıldığı için alan kişiye aittir Herhangi bir şekilde dağıtımı yapılamaz
* Güvenli değildir Güvenliği sağlamak için ekstra çaba sarfetmeniz gerekir Hacker’ların saldırı için tercih ettiği sistemdir
* Sistemde herhangi bir açık olduğu tespit edildiğinde bu açık kısa sürede kapatılmaz Açıklar Servis (Service Pack) şeklinde uzun vadeli ve toplu halde kapatılır Çok önemli bir açık ise kısa sürede kapatılır
* Kurulumda kendi önyükleyici ayarlarını aktif ederken diğer sistemlerin ayarlarını siler Bu nedenle ikinci bir sistem(Windows hariç) kullanımına izin vermez
* Kurulum için linux sistemlere göre daha fazla alana ihtiyaç duyar (Windows 7 en az 25 GB alan ister)
* Kurulumdan önce test etme imkanı yoktur Donanımlarınızı destekleyip desteklemediği bilgisine kurulumdan sonra deneyerek veya kurulumdan önce araştırma yaparak erişebilirsiniz Resmi sitesinde donanım ve yazılım alt limiti paylaşılmıştır Örn: Windows Seven(7) için http:windowsmicrosoftcomtrtrwindows7productssystemrequirements adresini ziyaret edebilirsiniz
* Kurulum esnasında hiçbir müdehalede bulunulmasına izin vermez Kitap alarak kurulum esnasında okuyabilirsiniz
* Bir çok program güncellemesini kendisi yapar Farklı sitelerden veri aldığı içinde zaman alır ve güvenlik problemi ortaya çıkabilir
* Virüs, spyware, trojan gibi tehlikelerle uğraşıp durursunuz
* Antivirüs programı kullanmak zorundasınız Firewall ( Güvenlik duvarı) da kurmanız sisteminizin için gereklidir
* Bazı temel yazılımlar kurulumla birlikte gelmez Siz kurulumdan sonra tek tek her yazılımı yüklemek zorundasınız(Microsoft Ofis Programları gibi)
* Yazılımların kurulum dosyaları tek parça halindedir Exe dosyasını çalıştırıp kurarsınız
* Windows için yazılan programların bazıları ücretsizdir bazıları ücretlidir Genelde Türkiye’de ücretli programları korsan olarak kullandıkları için crack ve serial aramayla uğraşıp durursunuz
* Eğer kullandığınız bir program kilitlenirse veya takılırsa bundan sistemin tamamı etkilenir Fare donarsa, ve Alt+Ctrl+Delete (Görev Yöneticisi) bile çalışmıyorsa o zaman yeniden başlatma yolu görünür
* Birçok programı kurduğunuzda yeniden başlatmanız gerekir
* Programlar belli bir ortamda(Paket yöneticisi kavramı yoktur) veya liste halinde değildir
* Bir program yüklemek istediğinizde şayet eklenti gerekirse bunları da sizin temin etmeniz gerekebilir
* Program kaldırma işleminde yüklediğiniz programlar ile eklentiler beraber kaldırılmaz Bilgisayarınız yavaş yavaş ağırlaşmaya ve gereksiz dosyalarla dolmaya başlayacaktır Tek tek sistemden bu dosyaları silmelisiniz veya bu işlevi gören programlar temin etmelisiniz
* Program yüklerken bilgisayarın farklı yerlerine ayar dosyaları atar Program kaldırıldığında programın tüm dosyaları silinmez
* Windows kapalı kaynak kodludur İstediğiniz gibi değişiklik yapamazsınız Kendi sisteminizi tasarlayamazsınız
* Sistem gereksinimi yüksektir Xp yüklü bilgisayarda Windows 7 çalıştırmak oldukça güçtür Kimi zaman imkansızdır
* Özellikle yeni çıkan bilgisayarlarda BIOS’dan UEFI’ye geçişle ikinci işletim sistemi kullanımı zorlaştırılmıştır
Linux sistemlerin hiç mi kötü tarafı yoktur! Elbette, son olarak bu problemlere değinelim Linux Sistemlerin Klasik Problemleri;
*Donanım üreticilerinin bir kısmının desteği kısıtlıdır
*Ticari Yazılım Üreticilerinin desteği azdır
* Yazılım kurmak için çoğunlukla internete bağlı olmak zorundasınız Yazılımları internet üzerinden kuruyorsunuz Fakat Windows’ta bazen sadece tek bir exe dosyası kurulum için yeterlidir
* Windows’ta oynadığınız her oyun Linux üzerinde çalışmaz Windows uygulamaları Pardus üzerine PlayOnlinux ve Wine ile kurulabilmektedir Fakat bunu kendiniz deneyerek görmeniz lazım
* Herkes tarafından bilinen bir sistemi değildir Kimi insanlar linux’u bir işletim sistemi sanırlar Hatta Windows üzerine kurulan bir program bile sananlar var
* İnsanların kafalarında Linux’u sadece anlayan, bilgili veya sistem yöneticileri kullanabilir gibi bir ön yargı var
* Her zaman komut yazarak işlem yapılacağını düşünmeleri Kısmen de haklılar, bazen komut görselden daha hızlı, pratik ve mantıklıdır
* Windows’un kullanımına göre Linux’un kullanımının daha zor olduğunu düşünmeleri
* Tembellik Yeni bir sistemini öğrenmeyle zaman kaybetmenin gereksiz olduğunu düşünmeleri
* Çoğunluğunu gönüllü yazılımcılar oluşturduğundan bazı aksaklıklar çıkabilmektedir Devlet eliyle yürütülen ve desteklenen linux sistemler bu konuda daha kararlı bir grafik çizerler Pardus da bu kararlılığı göstermiş ve göstermeye devam etmektedir
*
Kaynakça:
1http:forumshiftdeletenetwindows137415linuxvewindowsarasindakifarklarnelerdirhtml
2http:trwikipediaorgwikiLinuxveWindows%27unkar%C5%9F%C4%B1la%C5%9Ft%C4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1
3http:wwwchipcomtrhaberlinuxilewindowsarasindaki7temelfark36195html
Dosya yapısı
Linux sistemlerde klasörler “ kök dizini ile başlar Benzer özelliklere sahip dosyalar bir klasör altında toplanmıştır Örneğin home dizini altında kullanıcıya ait ayar dosyaları ve kişisel bilgi ve belgeler , root klasörü altında root kullanıcısının dosyaları bulunur Her kullanıcının ayar dosyaları kendi birimlerinde tutulduğundan bir kullanıcıya ait dosyalar zarar gördüğünde diğer kullanıcılar bundan etkilenmezler
Windows da sistem dosyalarını barındıran C birimi ile başlar Kullanıcı kişisel verilerini gruplandırmak ve barındırmak için D diskini oluşturur Sistem ayar dosyaları tüm Windowslar’da aynı olduğundan aslında önemli bir güvenlik açığıdır
Kayıt Defteri
Windows’da uygulama ayarlarını, donanım bilgilerini ve çok daha fazlasını tutan kayıt defteri (registry), Linux’da bulunmuyor Linux’da uygulamalar kendi ayarlarını kullanıcılar altında ayrı ayrı tutuyorlar Dolayısıyla Linux’da temizlik gerektiren bir veritabanı bulunmuyor Önemli bir güvenlik açığı ortadan kalkmış oluyor
Uygulamalar ve Paket yöneticisi Kavramı
Windows’da bir programı kurabilmek için genellikle onun yükleme paketini internetten bulup indirmeniz gerekiyor Birçok Linux sisteminde bununla uğraşmanız gerekmez Paket Yöneticisi (Synaptic PY, Yazılım Merkezi), size uygulamalar arasında dolaşabileceğiniz, onları yükleyebileceğiniz ve kaldırabileceğiniz bir merkezi denetim alanı sunuyor
Windows da kurulumda birçok kez uygulama ile eklentileri ayrı ayrı kurmak zorunda kalırsınız Özellikle kayıt defterine oluşturduğunuz kayıtlar, yerleştirdiği ayar dosyaları bir müddet sonra sistemi yavaşlatmaya başlar Aslında kısmen güvenliği de etkiler Bilgisayarınızın bilmediğiniz yerlerinde çalışan uygulamacıklar virüs programınında dikkatini çeker Virüs programlarına ve güvenlik duvarına gün doğar Linuxda uygulama kaldırma işleminde yükleme de olduğu gibi bütün eklentileri ile kaldırıldığından sistemde gereksiz dosya bulundurmaz
Değiştirilebilir Arayüzler
Windows işletim sistemi arayüzünde uzun zamandır çok büyük bir değişim gerçekleşmedi Windows 8 ile yeni bir akım başlatılsa da Linux bunu uzun zamandır yapmaktadır Linux’da arayüz, çekirdek sistemden tamamen ayrı ve arayüz ortamınızı baştan yüklemelerle uğraşmadan değiştirebiliyorsunuz KDE, Gnome, Cinnamon gibi çok kullanılan bazı arayüzleri araştırabilirsiniz
Komut Terminali
Çoğunluğunu görselliğin oluşturduğu Windows da komut satırında yapacağınız çok fazla işlem de yoktur Kullanıcı için bu büyük bir avantajdır Linux’da Windows’a nazaran komutlarla işiniz daha fazla olacaktır Çoğu kullanıcı bu yüzden Linux sistemlerden uzak durmaktadır Hatta komutlarla sistem yöneticilerinin işinin olacağı, hacker’lerin komutlarla çalıştığı varsayımı vardır Fakat komut satırına giren kullanıcı, bilgisayarın yöneticisinin kendisi olduğunu hissedecektir
Sürücü Ayarları
Windows’lu PC’ler çok yaygın olduğundan, sürücü geliştiricileri daha çok Windows’a odaklanıyorlar Bu avantaj olsa da işletim sistemi kurulumundan sonra donanım sürücülerini tek tek kurmak avantajı dezavantaja çevirmektedir Windows 7’den sonra kısmen bu sorun ortadan kalkmıştır
Linux sistemlerde ise büyük çoğunlukla içerisinde sürücüleri barındırır Çok düşük ihtimal olmakla beraber ekran kartı problemi ile karşılaşabilirsiniz Birde bazı donanım üreticileri Linux’a uygun driver üretmemektedirler Linux kullanmak istiyorsanız donanımın desteği olup olmadığını araştırmalısınız
Kendin Yap Anlayışı
Linux’den en çok faydalanacak kullanıcılar, gezinmeye, öğrenmeye ve denemeye açık olan kullanıcı türleridir Linux ortamı, böyle bir anlayışa sahip olmanızı gerektiriyor
Windows kapalı kutu olduğu için varolanla yetinmeyi bilen ve çok fazla değişikliğe açık olmayan kullanıcılar tarafından tercih edilmektedir
Güvenlik
Dosya yapısı başlığında da bahsettiğimiz gibi Windows bilgisayarın kayıt defteri gibi farklı yerlerine ayar dosyaları atar Eğer program ile beraber bu ayarlar da silinmez ise bu dosyalar antivirüs programı ve güvenlik duvarını gereksiz bir şekilde yoracaktır Bu da sizi formata veya temizleme programlarını satın almaya itecektir İleriki aşamalarda virüs programı ve güvenlik duvarı kurmaya ihtiyaç duyacaksınız Ve bütün kullanıcıların ayar dosyalarının bir arada bulunması olası güvenlik açığında bütün sistemi etkileyecektir
Hedefte windows olduğundan Linux için yazılan virüs sayısı yok denecek kadar azdır Linux sistemlerin en büyük avantajı ayar dosyalarını kullanıcı bazlı ayırmasıdır Bu nedenle bir kullanıcı sisteminde oluşan problem diğer sistemi etkilemez Büyük sistemlerin Linux kullanmalarında ki sebep bu olsa gerek
Hız
Linux Takas Alanı (Swap) olarak bilinen bir teknoloji kullanır Bu takas alanı genellikle RAM belleğin iki katı olarak harddiskten kullanılan alandır Yani ram bellek yetmediğinde bu alan devreye girer, uzun bir müddet sistemin açık kalmasını sağlar Ayrıca kullandığınız arayüze göre (KDE, Gnome, Cinnamon, Lxde, Xcfe ) çok fazla donanım miktarı gerektirmez Çekirdekteki değişiklikler çok fazla donanım ihtiyacı hissettirmez, zaten birden fazla arayüz tercihi ile hız belirlemeyi size bırakır
Windows da ram bellek yetmediğinde uyarı verir Sistem kullanılamaz hale gelir İlk aşamada reset (Yeniden Başlatma) ileri ki aşamalarda format (Yeniden Kurulum) ihtiyacı ortaya çıkar ve her yeni sistem yeni donanıma ihtiyaç duyar Virüs programları ve güvenlik duvarları daima etkin çalıştığından zaten sizin donanımınızın tamamını size bırakmaz
Maliyet
Linux sistemler internet ortamında GPL, GNU olarak da görebileceğiniz Genel Kamu Lisasına sahiptir Bu lisan 4 temel maddeye sahiptir;
0: Programı sınırsız kullanma özgürlüğü
1: Programın nasıl çalıştığını inceleme ve amaçlara uygun değiştirme özgürlüğü
2: Programın kopyalarını sınırsız dağıtma özgürlüğü
3: Programın değiştirilmiş halini dağıtma özgürlüğü
Aklınıza “Nereden Para Kazanıyorlar şeklinde bir soru gelebilir Genel yaklaşım yazılımdan değil, kullanıcıya sunulan kurulum, eğitim, yönetim ve ek modül yazma gibi süreçlerden para kazanılması şeklindedir Windows da ise neredeyse tüm adımlarda maliyet karşınıza çıkacaktır Sistem temini ücretlidir Korsan kullanım oldukça yaygındır
Lisanslama
Maliyet başlığında bahsettiğimiz gibi Genel Kamu Lisansı (GPL) linux sistemlerin ortak lisanslama modelidir Birçok uygulama da bu lisanslama modeli ile lisanslıdır Gönül rahatlığı ile bu şekilde bir çok uygulamayı kullanabilirsiniz
Windows’da işletim sistemi için lisans temini gerektiği gibi programlarda da lisans gerekir Her ne kadar deneme sürümleri olsa da kullanıcıyı tatmin etmemektedir Kullanıcıyı korsana itmektedir
Destek
Windows için resmi destek sitesi mevcuttur Piyasadaki varlığı büyük olduğu için kişisel sayfalarda ve ticari sayfalarda da bilgi bulabilirsiniz
Linux dağıtımlarının kendilerine ait siteleri mevcuttur Yine kişisel sitelerde de doküman bulabilirsiniz Pardus ise hem kurumsal olarak http:wwwpardusorgtr deki forum üzerinden ve hem de http:wwwpardusnettr adresinden bilgi alabilirsiniz Bir linux sistemine ait ayarlar çoğunlukla diğerlerine de uyumlu olduğu için diğer Linux dağıtımlarının sitelerinden de yardım alabilirsiniz
Pazar Payı
Yürüttüğü politikalar nedeniyle Windows’un pazar payı oldukça fazladır Örneğin yeni çıkan her bilgisayar varsayılan olarak Windows türevi sistemleri barındırır Kimi bilgisayar üreticileri de bunu fırsat bilerek kullanıcılar istemeden kurar ve fiyatlandırırlar
Linux sistemler daha çok devlet eliyle yürütülen projelerle adını duyururlar Örneğin Pardus hem Fatih projesiyle hemde 2019 (Mart) Kurumsal sürümüyle devlet kurulumlarını hedef alarak büyüyen bir pazar payına sahip olma yolunda emin adımlarla yürümektedir
Kurulum Süresi
Bilgisayarlar 3 adımla hazır hale gelir İşletim sistemini yükleme, Linux sistemlerde 10 dakika ile 20 dakika arasında bir zaman alır Donanım sürücülerini de bu süre içerisinde yüklerBirçok uygulamada yine bu süre içerisinde yüklenir Yani bu kısa sürede bütün bu adımlar tamamlanır Uygulamaların boyutları da Windows’a göre düşüktür
Windows ise 20 dakika ile bir saat içerisinde kurulumu tamamlar Daha sonra donanım sürücülerini tanıtma ve kişisel ve sistem uygulamalarını yükleme kullanıcıların vaktini alan şeylerdir Üzerinde yüklü olarak gelen program sayısı azdır
Sistem Gereksinimi
100 MB kadar düşen linux sürümleri var olduğu düşünüldüğünde sistem gereksinimini oldukça düşüktür Sisteminize uygun sürümü bularak yükleyebilirsiniz Dünya genelinde 200’e yakın Linux sürümü(1) bulur Kısacası sistem gereksiniminde alt sınır yoktur Üst sınır ise size kalmış
Windows sistemler için sistem gereksinimleri resmi sitelerinde de paylaşılmıştır(2) Örneğin Windows 7 sistemler için;
*1 gigahertz (GHz) veya daha hızlı 32 bit (x86) ya da 64 bit (x64) işlemci
*1 gigabayt (GB) RAM (32 bit) veya 2 GB RAM (64 bit)
*16 GB (32 bit) veya 20 GB (64 bit) kullanılabilir sabit disk alanı
WDDM 10 veya üzeri sürücüye sahip DirectX 9 grafik aygıtı 2*ayrıca her yüklenen modül ve program için sistem gereksinimi değişmekte ve artmaktadır Örneğin bazı oyunlar ve programlar en iyi performans için DirectX10 veya daha yükseği ile uyumlu bir grafik kartı gerektirebilir
Disk Kullanımı ve İhtiyacı
Pardus işletim sistemi en az 8 GB boş disk alanına ihtiyaç duyar Uygulama yükleme ihtiyacına binaen 1520 GB yer ayırabilirsiniz Linux sistemler Windows disklerinizi de görüntülediği (Dosya sistemi ntfs, fat, fat32) ve veri alışverişine imkan tanıdığı için haricen bir disk alanı ayırmayabilirsiniz
Windows 7 en az 25 GB’lık disk alanına ihtiyaç duyar Verilerinizi depolamak için farklı bir alan kullanmanız faydalı olacaktır Zaten çoğu bilgisayar kullanıcısı bu nedenle C diski haricinde D birimini de oluştururlar Kişisel verilerini bu alanda saklarlar Fakat sistem dosyaları C biriminde tutulduğundan bu birimde oluşacak bir sıkıntı verilerine ulaşmamıza engel olacaktır
Oyun
Gerek pazar payı gerekse yürüttüğü politikalar nedeniyle piyasadaki oyunların büyük bir çoğunluğu Windows’a uygundur Oyun şirketleri de piyasada yer tutabilmek için oyunlarını Windows tabanlı üretirler Bu nedenle oyun noktasında Windows’ta sıkıntı çekmezsiniz
Linux sistemlerde de oyun oynayabilirsiniz Genelde Linux kullanmayı düşünen oyunseverlerin kafasında “Windows da oynadığım oyunları Linux da oyanayabilir miyim? sorusu oluşmuştur Aslında hem evet hem hayır diyebiliriz Özellikle PlayOnlinux uygulamasını denemelerini tavsiye edebiliriz Aslında temel sebep Windows’ta ki kayıt defterinin karşılığı bir sistemin olmamasıdır Bu temel problem ortadan kaldırılsa Wine uygulaması exe uygulamalarını çalıştırdığı için bir çok oyun Linux üzerinde de çalışacaktır
Linux sistemler ile Windows arasındaki farkları bir Pardus kullanıcısı olarak madde madde ele alırsak;
* Ücretsizdir Pardus İşletim sistemini http:wwwpardusorgtr adresinden temin edebilirsiniz
* Ücretsiz ve GPL (General Public Licence) lisanslı olduğu için rahatlıkla dağıtılabilir
* Linux için yazılan programların büyük bir çoğunluğu da ücretsizdir Bunları kullanmak için ücret ödemezsiniz, Crack ve Serial aramayla vaktinizi boşa harcamazsınız
* Linux sistemler açık kaynak kodludur Açık kaynak kod, tehlike değil, güvendir İstediğiniz gibi içeriğini değiştirebilir ve kendi ihtiyaçlarınız doğrultusunda adeta modifiye edebilirsiniz
* Hacker’ların hedefinde değildir Hatta hackerların da linux dağıtımlarını kullandıkları söylenir
* Kernelde (sistem çekirdeğinde) bir çok yazılım bulunur Yani kurulum yaptıktan sonra sürücü yükleme ile uğraşılmaz Bütün donanımlarınızı tanır
* Kurulum yapmadan bilgisayarınızda test etme imkanı sunar Bu sistemler çalışan sistem olarak adlandırılır Pardus 2019 Mart kurumsal sürümde çalışan ve kurulan sistemi beraber sunmuştur Yani kurulum çalışan sistem üzerinden başlatılır
* Kurulum hızlıdır, 10 dakika ile 20 dakika içerisinde gerçekleşir Çok teferruatlı bir kurulum yoktur Bir çok ayarı kendisi yapar kullanıcıya ihtiyaç bırakmaz
* Kurulumda kurduğu Önyükleyici(GRUB), bilgisayardaki tüm işletim sistemlerini tanır ve açılışta kullanıcıya sunar
* Kurulumdan sonra Windows disklerinize erişime imkan verir
* Windows uygulamaları Linux sistemlerin uygulamalarını tanımaz Örneğin Microsoft Ofis uygulamaları Libreofis ile oluşturulan dökümanları tanımaz (Sanırım 2007 verisyonundan sonra tanımaya başladı) Özgür yazılım ürünü Libreofis de ise hem Microsoft Ofis dokümanlarınızı tanır, hemde bu fotmatta(doc, docx vb) kaydetme imkanı tanır
* Sistemde herhangi bir açık olduğu tespit edildiğinde, en kısa sürede bu açık kapatılır
* Virüslerle uğraşmazsınız Çünkü virüslerin büyük çoğunluğu Windows’ta çalışacak şekilde hazırlanır Dolayısıyla virüslerden etkilenmezsiniz Windows için yazılan virüsler Linux üzerinde çalışmaz
* Virüs olmadığı için Antivirüs kurmanıza da gerek yoktur Linux’te çalışan antivirüs programları da vardır Fakat bunların amacı Linux’e bulaşan virüsü silmek değildir Örneğin; birbirine bağlı bazıları Windows bazıları Linux yüklü bir sistem ağınız olsun Eğer Windows’a virüs bulaşmışsa bu virüsü temizlemek için Linux’teki antivirüs programları size yardımcı olur
* Sisteme virüs bulaşma ihtimali olmamasına rağmen Linux için yazılan virüsler de vardır Ama bunlar Windows’a oranla çok azdır Sisteminizde iki farklı kullanıcı olduğunu varsayalım Eğer diğer kullanıcı sisteminde virüs bulaşırsa, virüs sadece o kullanıcı hesabına etkiler Sizin hesabınız virüsden etkilenmez
* Bazı yazılımlar kurulum ile birlikte gelir Siz kurulum yapmayla uğraşmazsınız (Örnek; Resim düzenleme programı olan Gimp gibi)
* Esnek yapıdadır, konfigürasyon dosyalarına müdahale ederek kendi ayarlarınızı oluşturabilirsiniz Görsellik Windows’a göre yüksektir Özellikle KDE arayüzünü araştırabilirsiniz
* Birden fazla arayüzü aynı sistemde barındırabilirsiniz Cinnamon, Gnome, KDE, Lxde, Xcfe… Sistemi açarken istediğiniz masaüstü arayüzünü seçebilir, her oturumda farklı bir arayüz kullanabilirsiniz
* Sistemde sık sık güncelleme olur Bu yüzden hem açıkları kapatılmış hemde kullandığınız programların daima en kararlı versiyonlarını kullandığınız bir sistem olur
* Güncelleme de uygulamalar da sistem de güncellenir Her uygulamayı ayrı ayrı güncellemek zorunda kalmazsınız
* Eğer kullandığınız bir program kilitlenirse veya takılırsa bundan sistemin tamamı etkilenmez Yani problem hangi programda ise sadece o program takılır
* Her programı kurduğunuzda yeniden başlatma derdiniz olmaz Sadece kernel (sistemin çekirdeğinde) güncellemelerinde yeniden başlatırsınız
* Uygulamalar Paket Yöneticilerinde(Synaptic Paket Yöneticisi, Yazılım Merkezi vb) gruplanmış haldedir İnternette uygulama aramak zorunda kalmazsınız
* Yüklemek istediğiniz uygulama tüm gereksinimleri ile birlikte yüklenir Ayrı ayrı eklenti aramak zorunda kalmazsınız
* Yüklü uygulamaları kaldırmak da yüklemek kadar basittir Ve tüm bağımlılıkları ile birlikte kaldırılır
* Uygulamaların yüklendiği yeri kullanıcıya göstermez, müdahaleye izin vermez Windows’ta ki gibi her yere bir ayar dosyası atmaz Uygulama kaldırıldığında ayar dosyaları da beraber silinir
* Arayüzlerin bazılarının sistem gereksinimleri oldukça düşüktür Kullanamadığınız bilgisayarlarınıza gün doğar Lxde, Xcfe gibi çok düşük gereksinimle çalışan arayüzler vardır 100 MB gibi düşük boyutlarda işletim sistemlerini piyasada görebilirsiniz
* Bir uygulamanın kullandığı bir eklentiyi başka bir uygulama üst versiyonu ile kullanıyorsa, eklentinin iki versiyonunu da ayrı ayrı kurmaz Üst versiyonu iki uygulama da kullanır, uygulamalar diskinizde yer kaplamaz
* Uygulamaların dosya boyutları Windows’a göre düşüktür
* Her ne kadar internet erişimine ihtiyacı fazla olsa da paket yöneticilerinin sunduğu imkanlar ve komutlar ile sistem gereksinimleri bir dosya da barındırılarak, internet erişim olan sistemlerden gerekli gereksinimler indirilip erişimi kısıtlı olan sistemde gerekli güncellemeler yapılabilir
* Harici disklere ve USB disklere kurulum yapılabilir Böylece taşınabilir işletim sistemine imkan tanır
* Exe gibi Windows üzerinde tıklakur işletim sistemleri(Kubuntu gibi) de yaygınlaşmaya başladı Yakında birçok Linux dağıtımında bu özelliği görebilirsiniz
* Kurulum için harddiskinizde çok yer kaplamaz Pardus en az 8 GB bir disk birimine ihtiyaç duyar
* Swap teknojisini kullanır Yani ram belleğin yetmediği zamanlarda harddiskin bir bölümünü kullanır Böylece RAM bellek dolmaya başladığında bir kısım işlemleri swap alanına kaydırarak uzun süre RAM bellekten faydalanmanızı sağlayacaktır RAM bellek dolduğunda ani bilgisayar kapanması veri kaybına neden olur Swap teknolojisi ile bunun önüne geçilmiş RAM belleğin dolması geciktirilmiştir
* İşletim sistemi kurulumu devam ederken işletim sistemini keşfedebilirsiniz İnternette gezinebilir, bu kısa vakti de değerlendirebilirsiniz
* Farklı bir Linux sistem için geliştirilen uygulama diğer Linuxlara da entegre edilebilmektedir
Birde Windows tarafına bakalım Windows’un Linux’ten Farklar Nelerdir?
* Parayla satılır
* Parayla satıldığı için alan kişiye aittir Herhangi bir şekilde dağıtımı yapılamaz
* Güvenli değildir Güvenliği sağlamak için ekstra çaba sarfetmeniz gerekir Hacker’ların saldırı için tercih ettiği sistemdir
* Sistemde herhangi bir açık olduğu tespit edildiğinde bu açık kısa sürede kapatılmaz Açıklar Servis (Service Pack) şeklinde uzun vadeli ve toplu halde kapatılır Çok önemli bir açık ise kısa sürede kapatılır
* Kurulumda kendi önyükleyici ayarlarını aktif ederken diğer sistemlerin ayarlarını siler Bu nedenle ikinci bir sistem(Windows hariç) kullanımına izin vermez
* Kurulum için linux sistemlere göre daha fazla alana ihtiyaç duyar (Windows 7 en az 25 GB alan ister)
* Kurulumdan önce test etme imkanı yoktur Donanımlarınızı destekleyip desteklemediği bilgisine kurulumdan sonra deneyerek veya kurulumdan önce araştırma yaparak erişebilirsiniz Resmi sitesinde donanım ve yazılım alt limiti paylaşılmıştır Örn: Windows Seven(7) için http:windowsmicrosoftcomtrtrwindows7productssystemrequirements adresini ziyaret edebilirsiniz
* Kurulum esnasında hiçbir müdehalede bulunulmasına izin vermez Kitap alarak kurulum esnasında okuyabilirsiniz
* Bir çok program güncellemesini kendisi yapar Farklı sitelerden veri aldığı içinde zaman alır ve güvenlik problemi ortaya çıkabilir
* Virüs, spyware, trojan gibi tehlikelerle uğraşıp durursunuz
* Antivirüs programı kullanmak zorundasınız Firewall ( Güvenlik duvarı) da kurmanız sisteminizin için gereklidir
* Bazı temel yazılımlar kurulumla birlikte gelmez Siz kurulumdan sonra tek tek her yazılımı yüklemek zorundasınız(Microsoft Ofis Programları gibi)
* Yazılımların kurulum dosyaları tek parça halindedir Exe dosyasını çalıştırıp kurarsınız
* Windows için yazılan programların bazıları ücretsizdir bazıları ücretlidir Genelde Türkiye’de ücretli programları korsan olarak kullandıkları için crack ve serial aramayla uğraşıp durursunuz
* Eğer kullandığınız bir program kilitlenirse veya takılırsa bundan sistemin tamamı etkilenir Fare donarsa, ve Alt+Ctrl+Delete (Görev Yöneticisi) bile çalışmıyorsa o zaman yeniden başlatma yolu görünür
* Birçok programı kurduğunuzda yeniden başlatmanız gerekir
* Programlar belli bir ortamda(Paket yöneticisi kavramı yoktur) veya liste halinde değildir
* Bir program yüklemek istediğinizde şayet eklenti gerekirse bunları da sizin temin etmeniz gerekebilir
* Program kaldırma işleminde yüklediğiniz programlar ile eklentiler beraber kaldırılmaz Bilgisayarınız yavaş yavaş ağırlaşmaya ve gereksiz dosyalarla dolmaya başlayacaktır Tek tek sistemden bu dosyaları silmelisiniz veya bu işlevi gören programlar temin etmelisiniz
* Program yüklerken bilgisayarın farklı yerlerine ayar dosyaları atar Program kaldırıldığında programın tüm dosyaları silinmez
* Windows kapalı kaynak kodludur İstediğiniz gibi değişiklik yapamazsınız Kendi sisteminizi tasarlayamazsınız
* Sistem gereksinimi yüksektir Xp yüklü bilgisayarda Windows 7 çalıştırmak oldukça güçtür Kimi zaman imkansızdır
* Özellikle yeni çıkan bilgisayarlarda BIOS’dan UEFI’ye geçişle ikinci işletim sistemi kullanımı zorlaştırılmıştır
Linux sistemlerin hiç mi kötü tarafı yoktur! Elbette, son olarak bu problemlere değinelim Linux Sistemlerin Klasik Problemleri;
*Donanım üreticilerinin bir kısmının desteği kısıtlıdır
*Ticari Yazılım Üreticilerinin desteği azdır
* Yazılım kurmak için çoğunlukla internete bağlı olmak zorundasınız Yazılımları internet üzerinden kuruyorsunuz Fakat Windows’ta bazen sadece tek bir exe dosyası kurulum için yeterlidir
* Windows’ta oynadığınız her oyun Linux üzerinde çalışmaz Windows uygulamaları Pardus üzerine PlayOnlinux ve Wine ile kurulabilmektedir Fakat bunu kendiniz deneyerek görmeniz lazım
* Herkes tarafından bilinen bir sistemi değildir Kimi insanlar linux’u bir işletim sistemi sanırlar Hatta Windows üzerine kurulan bir program bile sananlar var
* İnsanların kafalarında Linux’u sadece anlayan, bilgili veya sistem yöneticileri kullanabilir gibi bir ön yargı var
* Her zaman komut yazarak işlem yapılacağını düşünmeleri Kısmen de haklılar, bazen komut görselden daha hızlı, pratik ve mantıklıdır
* Windows’un kullanımına göre Linux’un kullanımının daha zor olduğunu düşünmeleri
* Tembellik Yeni bir sistemini öğrenmeyle zaman kaybetmenin gereksiz olduğunu düşünmeleri
* Çoğunluğunu gönüllü yazılımcılar oluşturduğundan bazı aksaklıklar çıkabilmektedir Devlet eliyle yürütülen ve desteklenen linux sistemler bu konuda daha kararlı bir grafik çizerler Pardus da bu kararlılığı göstermiş ve göstermeye devam etmektedir
*
Kaynakça:
1http:forumshiftdeletenetwindows137415linuxvewindowsarasindakifarklarnelerdirhtml
2http:trwikipediaorgwikiLinuxveWindows%27unkar%C5%9F%C4%B1la%C5%9Ft%C4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1
3http:wwwchipcomtrhaberlinuxilewindowsarasindaki7temelfark36195html