Peçenekler, Uzlar ve KumanKıpçaklar Hakkında Veri
Peçenekler, Uzlar ve KumanKıpçaklar hakkında geniş data
Peçenekler, Uzlar ve KumanKıpçaklar ile ilgili data
Peçenekler, Uzlar ve KumanKıpçaklar
Peçenekler, Büyük Göktürk Hakanlığına bağlı kavimlerden biriydi Onuncu Asır' da Kuzey Karedeniz bölgesinde yaşıyorlardı Uzun müddet Ruslar'ın Kiyef Prensliği' yle çaba ettiler ve 968 yılında Hazar Hakanlığı başkentini zapteden Kiyef Prensi Svyatoslav' ı yenerek öldürdüler Bu mücadelede Ruslar' a aleyhinde Peçenekler'i tutan Bizans, onlarla dostluk kurmaya çalıştı Keza kendini tehdid eden Bulgarlar' a aleyhinde Peçenekler' i kullanmayı düşünüyordu
Peçenekler, daha doğudan gelerek kendilerini sıkıştıran Uz (Oğuz) Türkleri yüzünden ülkelerini bırakıp Orta Avrupa' ya dağılmaya başladılar
On birinci yüzyıl başlarında Peçenekler, Balkanlar üstüne sarkmaya başlamışlardı Ama Bizans bu akınları durdurabilmek için Peçenek beyleri arasına nifak soktu Birbirine düşen Peçenekler, bir defasında kuvvetsiz kuvvetlerden meydana gelen Bizans ordusuna aleyhinde ağır bir yenilgiye uğradılar Bizans bunların savaşçı güçlerini bildiği için onlardan kendi güney sınırında kullanmak istedi ve Peçenekler'i Selçuklulara karşı çıkarmayı denedi Peçenekler bu teklifleri geri çevirdiler; Bizans ordusuna girmiş olan Peçenek birlikleri ise Malazgirt Savaşı'nda kendi soydaşlarının safına geçtiler Doğu Avrupa' da kalan Peçenekler ise 1080 yılından daha sonra yeniden toparlandılar, yanlarına Macar ve Kumanlar' ı da alarak Bizans' ı birkaç defa mağlub ettiler 1090 yılında Çekmece' ye dek bütün Trakya onların hakimiyeti altına girdi O sırada Çavuldur Oğuzları' nın beyi Çakan, İzmir' i ele geçirmiş, Adalar Denizi' ne hakim olduktan sonra İstanbul' u zaptetmeyi planlamıştı Bu iş için Peçenekler'in yardımını olmak üzere onlarla temasa girmişti Böylece Bizans bir taraftan da Peçenekler'in baskısı aşağıda kımıldayamaz hale gelmişti
Bizans, Çakan Bey ve Peçenekler'in ortak hareketlerini durdurmak için bir yana Hıristiyan dünyasını harekete geçirirken, bir yanda Kuman Türkler' ini Peçenekler aleyhine kışkırttı Peçenekler, Çakan' ın donanmasıyla bir araya gelmek üzere Meriç ağzında beklerken, Tugur Han idaresindeki kırk bin Kuman süvarisi bunların üzerine saldırdı ve hepsini mahvetti Peçenekler, dağıldılar ve eriyip gittiler
Uzlar, Oğuz Türklerinden bir zümre idi Peçenekler'i yurtlarından sürdükten sonradan Özü (Dinyeper) Nehri civarda yerleştiler Ama Rus Prensleri birleşerek onları bu bölgeden uzaklaştırdı Bundan sonra Uzlar güneye sarktılar, Bizans ordusu ve Bulgarlar' ı yenerek Selanik' e dek ilerlediler Lakin buralara yerleşmeye fırsat bulamadan salgın hastalıklar ve Peçenek hücumları yüzünden dağıldılar Bizans ordusuna katılan bir kısım Uzlar, Malazgirt'te Türk ordusu tarafına geçmiştir
Kumanlar, tarihte uzun vakit ve fazla değişik bölgelerde kendilerinden söz ettirmiş bir Türk kitlesidir Bunlar, yine kendileri gibi Göktürk İmparatorluğu'nun Batı toprakları üzerinde yaşayan Kıpçaklar' la birleşerek batıya yöneldiler ve Kumanlar, Rus Prenslerinin müşterek kuvvetini mağlub ederek Karadeniz kuzeyindeki bozkırlara yerleştiler On birinci Yüzyıl sonraları Balkaş Gölü'nden Batı Karadeniz' e kadar kocaman bir bölge KumanKıpçaklar'ın eline geçmişti, bu bölgeye Kıpçak sahası ya da Kumanya deniyordu
Rus prenslikleri Kumanlar'ı bu bölgeden atabilmek için birleşerek devamlı hamle ediyorlardı Bu savaşlarda bazen Ruslar, ara sıra Kıpçaklar galip geldiler Ama 1185'te Kıpçak Başbuğ' u Könçek komutasındaki Türk kuvvetleri, Prens İgor'un bağlı müttefik Rus ordusunu tamamen tahrip etti Bir kısım Kumanlar Kırım' da yerleşik hayata geçerek, orada şehir halkı ve kasabalar kurdular
Kuzey Kafkas bölgesindeki KumanKıpçaklar ise Gürcistan Krallığı'yla ilişkiler kurduktan sonradan, Gürcistan üzerinden o sırada Selçuklu beyleri idaresinde bulunan doğu Anadolu şehirlerine kadar sarktılar Kutlu Arslan ve Sevinç Efendiler zamanında güney Kafkasya'ya çok sayıda Kıpçak yerleşti
Kıpçak sahasının Doğu bölgesinde bulunanlar, Harezmşahlar Doğu bölgesinde bulunanlar, Harezmşahlar devleti hizmetinde çalıştılar Meşhur Celaleddin harezmşah (Mengüberdi)' in annesi bir Kıpçak prensesi idi Harezmşah ordusunun büyük kısmı Kıpçak Türkleriydi
Mısır'da Eyyubi Devleti yerli halktan ordu kuramadığı için yabancıları ücretli asker olarak alıyordu Çok sayıda KumanKıpçak genci Mısır' a artan bir şekilde orada özel eğitimle Eyyubi ordusuna girmeye başlamıştı Bunlar kısa zamanda orduda yüksek mevkiler kazanıyorlardı 1250 yılında Kıpçak beylerinden İzzeddin Aybeg, kendisini sultan bildiri etti ve bu nedenle Darı' da on dördüncü Yüzyıl sonralarına dek sürecek olan bir Türk Devleti kuruldu
Darı Kıpçak sultanlarından Baybars, yenilmezdenen Moğol ordularını müthiş bir bozguna uğratmıştır Ama Asya' da kalan KumanKıpçaklar, Moğol baskısına dayanamayıp dağıldılar Burç Han idaresindeki bir kısım Kumanlar Moldavya'ya yerleşerek Hıristiyan oldu; Köten Bey' in Kumanları Macaristan' a yerleştiler Geri kalanların herhangi bir siyasî varlığı olmadı
*
Peçenekler, Uzlar ve KumanKıpçaklar hakkında geniş data
Peçenekler, Uzlar ve KumanKıpçaklar ile ilgili data
Peçenekler, Uzlar ve KumanKıpçaklar
Peçenekler, Büyük Göktürk Hakanlığına bağlı kavimlerden biriydi Onuncu Asır' da Kuzey Karedeniz bölgesinde yaşıyorlardı Uzun müddet Ruslar'ın Kiyef Prensliği' yle çaba ettiler ve 968 yılında Hazar Hakanlığı başkentini zapteden Kiyef Prensi Svyatoslav' ı yenerek öldürdüler Bu mücadelede Ruslar' a aleyhinde Peçenekler'i tutan Bizans, onlarla dostluk kurmaya çalıştı Keza kendini tehdid eden Bulgarlar' a aleyhinde Peçenekler' i kullanmayı düşünüyordu
Peçenekler, daha doğudan gelerek kendilerini sıkıştıran Uz (Oğuz) Türkleri yüzünden ülkelerini bırakıp Orta Avrupa' ya dağılmaya başladılar
On birinci yüzyıl başlarında Peçenekler, Balkanlar üstüne sarkmaya başlamışlardı Ama Bizans bu akınları durdurabilmek için Peçenek beyleri arasına nifak soktu Birbirine düşen Peçenekler, bir defasında kuvvetsiz kuvvetlerden meydana gelen Bizans ordusuna aleyhinde ağır bir yenilgiye uğradılar Bizans bunların savaşçı güçlerini bildiği için onlardan kendi güney sınırında kullanmak istedi ve Peçenekler'i Selçuklulara karşı çıkarmayı denedi Peçenekler bu teklifleri geri çevirdiler; Bizans ordusuna girmiş olan Peçenek birlikleri ise Malazgirt Savaşı'nda kendi soydaşlarının safına geçtiler Doğu Avrupa' da kalan Peçenekler ise 1080 yılından daha sonra yeniden toparlandılar, yanlarına Macar ve Kumanlar' ı da alarak Bizans' ı birkaç defa mağlub ettiler 1090 yılında Çekmece' ye dek bütün Trakya onların hakimiyeti altına girdi O sırada Çavuldur Oğuzları' nın beyi Çakan, İzmir' i ele geçirmiş, Adalar Denizi' ne hakim olduktan sonra İstanbul' u zaptetmeyi planlamıştı Bu iş için Peçenekler'in yardımını olmak üzere onlarla temasa girmişti Böylece Bizans bir taraftan da Peçenekler'in baskısı aşağıda kımıldayamaz hale gelmişti
Bizans, Çakan Bey ve Peçenekler'in ortak hareketlerini durdurmak için bir yana Hıristiyan dünyasını harekete geçirirken, bir yanda Kuman Türkler' ini Peçenekler aleyhine kışkırttı Peçenekler, Çakan' ın donanmasıyla bir araya gelmek üzere Meriç ağzında beklerken, Tugur Han idaresindeki kırk bin Kuman süvarisi bunların üzerine saldırdı ve hepsini mahvetti Peçenekler, dağıldılar ve eriyip gittiler
Uzlar, Oğuz Türklerinden bir zümre idi Peçenekler'i yurtlarından sürdükten sonradan Özü (Dinyeper) Nehri civarda yerleştiler Ama Rus Prensleri birleşerek onları bu bölgeden uzaklaştırdı Bundan sonra Uzlar güneye sarktılar, Bizans ordusu ve Bulgarlar' ı yenerek Selanik' e dek ilerlediler Lakin buralara yerleşmeye fırsat bulamadan salgın hastalıklar ve Peçenek hücumları yüzünden dağıldılar Bizans ordusuna katılan bir kısım Uzlar, Malazgirt'te Türk ordusu tarafına geçmiştir
Kumanlar, tarihte uzun vakit ve fazla değişik bölgelerde kendilerinden söz ettirmiş bir Türk kitlesidir Bunlar, yine kendileri gibi Göktürk İmparatorluğu'nun Batı toprakları üzerinde yaşayan Kıpçaklar' la birleşerek batıya yöneldiler ve Kumanlar, Rus Prenslerinin müşterek kuvvetini mağlub ederek Karadeniz kuzeyindeki bozkırlara yerleştiler On birinci Yüzyıl sonraları Balkaş Gölü'nden Batı Karadeniz' e kadar kocaman bir bölge KumanKıpçaklar'ın eline geçmişti, bu bölgeye Kıpçak sahası ya da Kumanya deniyordu
Rus prenslikleri Kumanlar'ı bu bölgeden atabilmek için birleşerek devamlı hamle ediyorlardı Bu savaşlarda bazen Ruslar, ara sıra Kıpçaklar galip geldiler Ama 1185'te Kıpçak Başbuğ' u Könçek komutasındaki Türk kuvvetleri, Prens İgor'un bağlı müttefik Rus ordusunu tamamen tahrip etti Bir kısım Kumanlar Kırım' da yerleşik hayata geçerek, orada şehir halkı ve kasabalar kurdular
Kuzey Kafkas bölgesindeki KumanKıpçaklar ise Gürcistan Krallığı'yla ilişkiler kurduktan sonradan, Gürcistan üzerinden o sırada Selçuklu beyleri idaresinde bulunan doğu Anadolu şehirlerine kadar sarktılar Kutlu Arslan ve Sevinç Efendiler zamanında güney Kafkasya'ya çok sayıda Kıpçak yerleşti
Kıpçak sahasının Doğu bölgesinde bulunanlar, Harezmşahlar Doğu bölgesinde bulunanlar, Harezmşahlar devleti hizmetinde çalıştılar Meşhur Celaleddin harezmşah (Mengüberdi)' in annesi bir Kıpçak prensesi idi Harezmşah ordusunun büyük kısmı Kıpçak Türkleriydi
Mısır'da Eyyubi Devleti yerli halktan ordu kuramadığı için yabancıları ücretli asker olarak alıyordu Çok sayıda KumanKıpçak genci Mısır' a artan bir şekilde orada özel eğitimle Eyyubi ordusuna girmeye başlamıştı Bunlar kısa zamanda orduda yüksek mevkiler kazanıyorlardı 1250 yılında Kıpçak beylerinden İzzeddin Aybeg, kendisini sultan bildiri etti ve bu nedenle Darı' da on dördüncü Yüzyıl sonralarına dek sürecek olan bir Türk Devleti kuruldu
Darı Kıpçak sultanlarından Baybars, yenilmezdenen Moğol ordularını müthiş bir bozguna uğratmıştır Ama Asya' da kalan KumanKıpçaklar, Moğol baskısına dayanamayıp dağıldılar Burç Han idaresindeki bir kısım Kumanlar Moldavya'ya yerleşerek Hıristiyan oldu; Köten Bey' in Kumanları Macaristan' a yerleştiler Geri kalanların herhangi bir siyasî varlığı olmadı
*