Preimplantasyon (Genetik Tanı)

Preimplantasyon (Kalıtımsal Tanı) Dünyanın en meşhur tüp bebek ve genetik uzmanları Antalya'da düzenlenen 5 Dünya Preimplantasyon Genetik Tanı Kongresi'nde bir araya geldi Tüp bebekteki son gelişmeler, embriyolarda preimplantasyon genetik tanı, mikroenjeksiyon, kök gözenekli olan nakli, gen tedavisi, klonlama, embriyolarda kanser riski tanımlanması, organ geliştirme, yapay rahim gibi acayip konuların yer aldığı kongrede, işin etik boyutu da uzun uzun tartışıldı Dünyada ilk tüp bebek uygulamasını gerçekleştiren 'tüp bebeğin babası' İngiliz bilim adamı Prof Dr Robert Edwards'ın yanı sıra, embriyolarda genetik çalışmaları dünyada ilk olarak gerçekleştiren Prof Dr Yury Verlinsky ve Türkiye'de ilk mikroenjeksiyon, TESE ve preimplantasyon genetik tanı yöntemlerini uygulayan Doç Dr Semra Kahraman gibi birçok 'ilk' ile röportaj fırsatını bulduğumuz kongrede bahşedilen mesaj, kalıtımsal biliminin 'geleceğin tedavi şekli' olmasıydı Tüp bebekte embriyoyu anne rahmine yerleştirmeden önce bunlara kalıtımsal tarama yapılarak, yalnızca sağlıklı olanların yerleştirilmesinin çok kayda değer olduğunu vurgulayan uzmanlar, keza süratli ilerleyen kök hücreli çalışmalarının bilhassa şeker hastalığı, Alzheimer, Parkinson gibi kalıtımsal hastalıklara sahip insanlara umut taahhüt ettiğini belirtti Genetikte çare amaçlı ve hastalıkları 'yok etme' amaçlı yapılan çalışmalarınsa ahlaka kuşkusuz aykırı olmadığı vurgulandı, misal olarak da KKTC verildi Çünkü Kıbrıs'ta, preimplantasyon kalıtımsal teşhis bir uçtan bir uca, 1990 yılından beri yeni talasemi (Akdeniz Anemisi) hastalarına rastlanmıyor, yani embriyolara kalıtımsal teşhis yaparak anne rahmine yalnızca dinç embriyolar yerleştirilmesiyle sadece sağlıklı çocuklar dünyaya getirilerek, hastalığın kökü kurutuldu Kalıtımsal tanıya ilgi artıyor Preimplantasyon kalıtımsal teşhis (PGT) belki de genetikte en kayda değer konulardan biri Çünkü PGT, kalıtımsal hastalıklardan 'arınmış', dinç bebekler dünyaya getirmek açısından ideal bir yöntem Ancak PGT yöntemini, talasemi (Akdeniz Anemisi) gibi birtakım önemli kalıtımsal hastalıklara sahip olup bu hastalığı bebeğine uymak istemeyen çiftlerin de yaptırmalarında fayda var Çünkü uzmanlara tarafından kalıtımsal hastalıkları yok etmenin' tek yolu preimplantasyon kalıtımsal teşhis Tıpatıp KKTC'de olduğu gibi Organon ilaç firması asıl sponsorluğunda İstanbul Memorial Hastanesi ve Chicago'daki Reproduktif Kalıtımsal Enstitüsü göre düzenlenen kongrede görüştüğümüz kongre başkanı ve İstanbul Memorial Hastanesi Tüp Bebek Merkezi Başkanı Doç Dr Semra Kahraman, sağlıklı nesiller için özellikle preimplantasyon genetik tanının fazla manâlı olduğunu vurguluyor Bu konuya olan ilginin gün geçtikçe arttığını bildiren Kahraman, Dünyada preimplantasyon kalıtımsal teşhis üretilmiş 5 bin civarında olgu mevcut Bu yöntem yapılarak dünyaya gelen dinç bebek sayısı ise bin civarında Embriyolara genetik tanı uygulanması artan bir şekilde çoğalan bir alaka ve destek görmekte Bu uygulamanın emniyeti ve sonuçlarına bakarak, bunun daha geniş gruplara da uygulanması gerektiğine karar verildi kongredediyor 'Kanser çalışmaları'nda akla birincil gelen isimlerden Chicago Reproduktif Kalıtımsal Enstitüsü Başkanı Prof Dr Yury Verlinsky, preimplantasyon kalıtımsal tanı yönteminin kansere meyilli olan çiftler açısından da fazla kayda değer olduğunu vurguluyor Verlinsky, Özellikle de meme ve bağırsak kanseri gibi kanserlere erken tanı düzenlemek fazla önemli Yapmış olduğumuz çalışmalarla kanser riski olan kişilerin, 'kanserden uzak' çocuklar dünyaya getirmelerini hedefliyoruz Kanseri imha etmek, riski azaltmak, genetik yatkınlığı ortadan kaldırmak ve kanser oluşturabilecek genleri embriyolarda keşfedip, kanseri durdurmak için yeni teknikler geliştirmeye çalışıyoruz Kansersiz bebeklerin dünyaya gelmesini, kanser riskinin azalmasını amaçlıyoruz Gelişmeler ise fazla süratli ilerliyordiyor Talasemi taşıyıcıları uyarı! Dünyada talasemi hastalığı sebebiyle incelenen ve preimplantasyon kalıtımsal teşhis sonucu doğan 50'den artı bebek var Kahraman, Türkiye'de embriyolarda birincil talasemi tanısı 2001 yılında İstanbul Memorial Hastanesi'nde gerçekleştirilmiş ve HLA doku grubu ahenkli ilk bebek Can 2002 yılı Nisan ayında dünyaya gelmiştir Talasemi hastası olan ablası ile benzer doku grubuna sahip olarak doğan Can'ın göbek kordonundan alınan kan donduruldu ve geçen günlerde İsrail'de ablaya nakledilerek operasyon başarı ile sonuçlandıdiyor Preimplantasyon kalıtımsal tanının kullanılmasının bir avantajı da anne rahmine daha eksik sayıda sağlıklı embriyo vererek çoğul gebelik riskinin önüne geçebilmek Preimplantasyon genetik teşhis, bunun da sağlanabilmesi açısından manâlı bir gelişme Birincil tüp bebek uygulamasını 1978'de İngiltere'deki Bourn Hall Klinik'te gerçekleştiren Prof Dr Robert Edwards'a, öncüsü olduğu tüp bebek uygulamalarındaki gelişmeleri nasıl bulduğunu soruyoruz Gelişmeler olağanüstü!diyor Edwards Avrupa İnsan Embriyolojisi Derneği kurucusu, Human Reproduction dergisinin kurucusu, RBM Online adlı tıp dergisinin yayınlama yönetmeni, Uluslar arası Preimplantasyon Kalıtımsal Tanı Birliği (PGDIS) idare heyeti üyesi olan Edwards, tüp bebek fikrinin, aklına 1955 yılında takıldığını söylüyor Edwards, Bugün tüp bebekle ilgili konuşulan her şeyi ben ve ekibim 1960'lı yılların başında başlattım Ben genetik eğitimi aldım Keza üreme sağlığı ve embriyoloji konusunda da uzmanlığımı tamamladım 1960'lı yıllarda kalıtımsal uzmanları embriyolar üzerinde üreme sağlığıyla ilgili çalışmalar yapmıyorlardı Embriyologlar da genetikle ilgili data sahibi değildi, bu ikisinin kombinasyonunu yalnızca ben yapmıştım Çoğu alıştırma ve bilimsel araştırma yaptıktan daha sonra sonunda tüp bebek uygulamasını gerçekleştirdim ve 1978 yılında birincil tüp bebek olan Louise Brown dünyaya geldidiyor Louise Brown şu lahza 25 yaşında ve evlenmek üzere Gelişmeler Fantastik Dokuz yıl uğraştıktan daha sonra tüp bebek yöntemini geliştiren Prof Edwards kadından aldığı yumurtayla erkekten aldığı spermi laboratuar ortamında döllendirdikten daha sonra, döllenmiş yumurtayı (embriyo) her tarafta annenin rahmine yerleştirerek Louise Brown’un doğmasına “asistan oluyor Ve şu lahza tüp bebek yöntemiyle dünya gelmiş çocuk sayısı dünyada 1500000 “ öğretmenlerim vardı diyor ve şöyle devam ediyor: “Şu anki gelişmeler şahane Bilhassa de preimplantasyon genetik tanı baştan sona hastalıklar gebe kalmadan saptama ediliyor Tüp bebek yöntemi temelde değişmedi, fakat yöntemler geliştirildi ve modernleştirildi Kıbrıs fazla güzel bir örnek Orada preimplantasyon kalıtımsal teşhis sayesinde artık yeni talasemi hastaları doğmuyor Rahatsızlık yok edildi Edwards’ın özel hayatını, hobilerini de merak ediyoruz kesinlikle Edwards anlatıyor: “Ben genetik ve tüp bebek alanlarında fazla çalıştım, ama artık laboratuar çalışmaları yapmıyorum Şu lahza dünyayı dolaşıyorum, kongrelere katılıyorum Yeni gelişmeleri takip ederek mutlu oluyorum RBM Online Dergisi’nin yayın yönetmeniyim Yazılar yazıyorum Bahçemdeki ağaçlarla ilgileniyorum Hepsini ben diktim Bahçeme bakım yaparak deşarj oluyorum Bilhassa de güneşli, güzel havalarda bahçe işlerine dalarak yemek yemeyi bile unutuyorum Ağaçlarımla o kadar ilgileniyorum oysa, onların az kalsın bana ‘Çok teşekkür ederim’ dediklerini duyuyorum Hem siyasetle ilgileniyorum çok eskiden İngiliz Emekçi Partisi’nde yıllarca siyaset yapmıştım, Cambridge’de yıllarca şansölye olarak tahsis yaptım Kitap okumayı da çok seviyorum Türkiye’ye gelmek beni çok mutlu etti Çok coşkulu genç Türk bilim adamları var Her şeyi öğrenmek istiyorlar İngiliz öğrencilerimden fazla daha meraklı ve hevesliler Türkiye bu bilim adamlarıyla gurur duymalı diyor Kimler preimplantasyon yaptırmalı? Tüp bebek programına alınan her çift, bilhassa de genetik hastalıklara ve risklere sahip olan çiftler İleri yaştaki kadınlar (35 yaş ve üzeri) Birkaç kere tüp bebekmikroenjeksiyon yapılmasına karşın gebe kalamayan kadınlar Gebeliği sıkça düşükle sonlananlar Daha önce genetik bir hastalığa sahip bebeği olanlar veya sorunlu doğum öyküsü olanlar Genetik hastalıkların olduğu bir aileden gelenler, taşıyıcılar Kadın yumurta hücresinde ya da erkek sperm hücresinde saptanan özel şekilsel değişikliklerin var olduğu çiftler