Preveze Deniz Muharebesi
Osmanlı donanması Barbaros Hayrettin Paşa 1533 ’de Kaptanı Derya olana kadar Akdeniz ’de herhangi bir varlık gosterememiştir Osmanlı ’nın kazandığı Preveze Savaşı bu durumda donum noktası olmuştur 1538 senesi kişinin sonlarına doğru Kanuni, vezirlere kendi masrafları ile hazırlayıp techiz etmelerini emreylediği 150 gemi henuz hazır değilken, Barbaros Hayreddin Paşa ’ya denize acılmasını emreder Bu arada Andrea Doria ’nin Girit ’e geldiği haberini alan Barbaros, 7 Haziran 1538 gunu İstanbul ’dan hareket edip Akdeniz ’e acılır Kendisine 3000 yeniceri ile bazı sancakbeyleri (Kocaeli Beyi Ali Bey, Teke sancağı Beyi Hurrem Bey, Seyda sancak Beyi Ali Bey ve Alaiye Beyi Mustafa Bey) katılmışlardı
Barbaros komutasındaki Osmanlı donanması, Preveze ’ye yonelirken Rodos civarındaki bazı adalara da uğrar Donanma Modon acıklarında iken Andrea Doria ’nin Preveze ’ye zapta calıştığı, fakat sonradan kuşatmayı kaldırarak muttefik Haclı donanmasının harekat ussu olarak kararlaştırdığı Korfu ’ya cekildiği haberi gelir Osmanlıların, Ege ’deki bu harekatı uzerine Korfu ’da toplanan Venedik donanmasına, Alman, İspanyol, Portekiz, Malta, Ceneviz ve Papalık gemileri de yardıma gelecekti Hayrettin ’in emrinde 122 kadar gemi vardı Andrea Doria ’nın idaresindeki Haclı donanmasının savaş yapabilen (savaş gemisi) gemi mevcudu ise 302–602 arasında idiBunlardan 162 ’si kadırga idi Bu gemilerde 2500 top ve 60000 asker vardı Su halde şayi itibariyle Osmanlı donanması duşmana nazaran ucte bir olduğu gibi top itibariyle de 161 idi Bundan başka Barbaros idaresinde bulunan Osmanlı donanmasında 8000 cenkci askere karsı muttefiklerin gemilerinde forsalar haric altmış bin asker bulunuyordu
24 Eylul 1538 ’de Preveze onlerine gelen Barbaros, harp vaziyeti alır Bir gun sonra Preveze onlerine gelen Doria da Barbaros ’un bulunduğu yerin iki mil acığına demir atar Andrea Doria, Barbaros ’u Preveze ’den cıkarıp savaşa girmeye mecbur etmek icin 27 Eylul ’de İnebahtı ’ya hucumda bulunmak uzere harekete gecer Ayni gunun sabahı Osmanlı donanması da Korfu istikametinde harekete gecmişti Guneş yukseldiğinde muttefik Haclı donanmasının komutanı olan Dorya, Osmanlı donanmasını arkasında gorup şaşırır Bu şaşkınlığı ile savaşa girip girmeme hususunda teredduduler gecirir Bu şaşkınlığından biraz kurtulduktan sonra harp vaziyeti alır İki taraf Ayamavra Adası ’nın bati kıyısında uc dort mil acıkta karşı karşıya gelirlerBunun uzerine Barbaros, alınacak tedbirleri kararlaştırmak uzere harp meclisini toplar Sonra da donanmaya harp nizamı aldırır
Bu muharebede Osmanlı Donanması hilal seklinde tertibat alır Arkada Turgut Reis idaresinde ihtiyat kuvvetleri bulunuyordu Osmanlıların hilal nizamına karşılık Haclı donanması, borda nizami almış ve birbiri arkasında uc saf teşkil etmişti Bu sırada ruzgarın guneyden esmesi, Osmanlılar icin buyuk bir tehlike meydana getiriyordu (Barbaros Hayreddin Pasa, Katip Celebi ’nin ifadesine gore Kur ’an ’dan ayetleri yazdırdığı sayfaları deniz yuzune serptirip Allah ’a niyazda bulunur Bunun uzerine ruzgar hafifleyip yon değiştirir)
Barbaros, gemilerini hilal şeklinde yan yana dizerek savaş duzeni alır Sağ kanat komutanlığını Turgut Reis ’e, sol kanadınkini de Salih Reis ’e vererek kendisi ortada yer alırDuşmanın sayıca ustunluğu karşısında bir yarma harekatına girişen Barbaros, muttefik Haclı filosunun gerilerine kadar ilerler Osmanlı donanmasının kendisini cevirdiğini goren Dorya, ancak ertesi gun (28 Eylul) donanmasını harekete gecirebilir Boylece, buyuk bir bozguna uğratılan muttefik donanmasının 36 teknesi ele gecirildiği gibi 2175 de esir alınırBu savaşta Turk donanmasının kayıpları ise oldukca azdı Turkiye ’de hala 27 Eylul gunu Donanma Gunu olarak kutlanmaktadırBu savaşta Akdeniz Turk golu haline geldiği bazı tarihcilerce kabul edilir