Proteİn Sentezİ

Proteİn Sentezİ BIYOLOJI ILE ILGILI PAROLA: Biyoloji Ile Ilgili parola DNA’ da depolanmıştır Kalıtımsal dil dört harflidir, yani DNA üzerinde dört değişiklik nükleotid bulunur Bunlar A,T,G,C ‘dir Yeryüzünde 20 değişiklik aminoasit vardır DNA’ daki 1 nükleotid 1 aminoasit şifresi olsa 41 4 çeşit aminoasit şifresi 2 nükleotid 1 aminoasit şifresi olsa 42 16 çeşit aminoasit şifresi senaaalenirdi 4 aminoasit açıkta kalır Bunun için 3 nükleotid 1 aminoasit şifresi verse 43 64 değişiklik şifre oluşur Bu harfler üçer, üçer şifre kelimeleri (kalıtımsal kod) oluşturur 4x4x4 64 çeşit parola bulunmaktadır Bunlardan 61 çeşidi 20 değişiklik aminoasit’i temsilcilik ederken üç çeşiti protein senaaainde bitiş sinyalini veren şifrelerdir KOD : DNA üzerinde üç nükleotidden oluşan birim( Şifre) 43 64 çeşit parola oluşur KODON : DNA’ daki şifreye göre m – RNA üzerinde 3 nükleotidden oluşan birimdir Bu kodonlardan biri açılış; ( Başlangıç) kodonu ( AUG), üçü ise; Stop kodonudur UAG,UGA,UAA, dir 43 64 çeşit kodon bulunur Buna tarafından bir aminoasitin aniden fazla şifresi vardır Örneğin: Valin: 4, Metionin:1, Triptofan:1 gibi START KODONU : AUG protein sentezini başlatan kodondur Metionin aminoasidini şifreler STOP KODONU : Herhangi bir aminoasit sentezlemediği için karşılığı olmayan protein sentezini durduran kodonlardır UAG,UGA,UAA’ dir ANTİKODON : T – RNA üzerinde sentezlenen üç nükleotidlik birimdir 3 stop kodonuna karşılık antikodon sentezlenmediğinden; 643 61 antikodon bulunur ANEKDOT : Her t – RNA bir çeşit aminoasit taşır 20 çeşitlilik aminoasit bulunduğuna kadar 20 t – RNA yeterlidir Bir aminoasit birden pozitif t – RNA ile taşınabilir Bir t RNA bir aminoasit taşır (Apoenzim Koenzim) Mesela: Serin aminoasitini 6 çeşitlilik t – RNA taşır T RNA çeşidi antikodonlar daki nükleotid çeşidinden kaynaklanır Ökaryot hücrelerde DNA çekirdekte bulunur Protein sentezi ise sitoplazmada ilgili organellerde gerçekleşir Bu yüzden kendisi çekirdekten çıkamayan DNA, ilgili şifrelerdeki bilgiyi m RNA ‘ya (Mesajcı RNA ‘ya ) aktarıp m RNA ‘yı sitoplazmaya gönderir m RNA ribozomla birleşip protein senaaaine hazır ülkü gelince, m RNA üzerindeki kodonlara yerinde antikodonlara sahip t RNA’ lar (taşıyıcı RNA) sırayla aminoasit getirmeye başlar Gelen aminoasitler, enzimler katalizörlüğünde birbirine bağlanarak protein senaaalenmiş olur Kalıtımsal şifre kelimelerinin dili ortaktır mesela; mRNA üzerindeki AUG kodonuna karşılık tüm canlılarda metionin adlı aminoasit gelmektedirbu şart yapay mRNA yapılarak protein sentezinde kullanılması sonucu ispatlanmıştır Bunun için önce suni mRNA olan UUUUU biçiminde Urasil nükleotid zinciri üretildi Bu mRNA , içerisinde ribozomlar enzimler, tRNA ve çözünebilir proteinler bakteri özütü içerisine bırakıldı Sonuçta Fenil Alanin adı verilen aminoasitlerden oluşan bir Polipeptit zincirinin sentezlendiği görüldü Protein Senaaainin Şematik Açıklanması: Aktifleşmiş nükleotidlerden DNA’ daki bir gen bölgesi açılır DNA’ nın iki ipliği birbirinden ayrılır İki iplikten biri m – RNA senaaaini gerçekleştirir Buna manalı iplik denir Diğerine ise bütünleyici iplik denir DNA’dan m RNA senaaalenmesine Transkripsiyon adı verilir mRNA çekirdekten çıkarak sitoplazmaya geçer mRNA ribozomun ufak daha alçak birimine tutunur Büyük daha alçak birim ribozomun ufak alt birimiyle birleşir Ribozom aktifleşir mRNA üzerindeki AUG kodonundan önceki kodonlar ihmal edilirolay AUG kodonundan başlayacak şekilde ribozom mRNA üstünde kayarak yerini alırUAC antikodonuna sahip tRNA metionin aminoasitiyle birlikte gelirAUG kodonuna bağlanır Ribozom mRNA üstünde azıcık kayarak AUG kodonundan sonraki kodon üzerine gelir Bu ikinci kodon üzerine gelen tRNA taşımaktan sorumluluk sahibi olduğu aminoasiti getirir Enzimler katalizörlüğünde 1 Aminoasitin karboksil grubu ile 2 Aminoasitin amin grubu aralarında peptit bağı oluşur Ribozom mRNA üstünde kaymaya devam ederken kodonlara uygun antikodonları bulunan tRNA ‘lar taşımaktan sorumluluk sahibi oldukları aminoasit çeşitlerini zincire bağlamaya devam ederlergörevini tamamlayan tRNA’lar ribozom ve mRNA üzerinden uzaklaşırlar Protein senaaai mRNA üzerindeki durdurucu kodona gelinceye değin devam eder Durdurucu kodon UAG, UAA, UGA kodonlarından herhangi biri dir Protein senaaai tamamlanınca, senaaalenen protein molekülü, Ribozomun ufak ve büyük alt birimleri mRNA ve tRNA birbirinden ayrılır