Psikoloji insan davranışını ve aklını inceleyen bilim dalıdır Psikoloji davranışların nedenlerini psikolojik, biyolojik ve genetik yönden değerlendirir Bu disiplin davranışların oluşumunda hangi hissi, sosyal, gelişimsel faktörlerin devreye girdiğini anlamaya çalışmaktadır
Psikoloji Nedir ?
Psikoloji insanların dünyayı nasıl algıladıklarına, dünyaya nasıl tepkiler verdiklerine bakıyor İnsan nasıl öğreniyor ? Nasıl anlıyor ? Diğerleriyle ne cins ilişkiler kuruyor ? İnsanın toplumda işlevi ne ? Özetle insanın hafıza tarzını, neler hissettiğini, nasıl davrandığını sorguluyor
Bu bilim*insana dair bilgiye başvururken, kaynağını araştırmalardan ve önceki bilimsel açılımlardan almaktadır Psikolojinin yöntemi bilimseldir; kişilerle veya gruplarla olan problemleri çözerken odaklandığı veri bu noktadan gelir Psikolog ise insanlara mental sağlıklarını düzeltmek adına bilimsel yöntem çerçevesinde asistan olan insandır
Bu bilim*kaynağını felsefe ve biyolojiden almaktadır Bu terim*yunanca Psyche kelimesinden geliyor Psyche ’nin anlamı ruh ve akıldır Sokrates ve Aristoteles psikolojinin oluşmasına büyük katkıda bulunmuştur
Psikolojinin Tarihçesi
Psikoloji ’nin kurucularından Wilhelm Wundt
Wilhelm Wundt ’un 1879 ’da birincil deneysel psikoloji laboratuarını Leipzig ’de kurması psikolojiyi tüm alanlardan egemen öbür bir alıştırma alanı haline getirdi Wundt laboratuarında duyguları ve düşünceleri subjektif bir usul olan içebakışla saptamaya çalışıyordu Wundt içebakış metoduyla özdeş farzedilen bilimcilerden
Psikolojinin tarihinde böylece çok farklı us okulu ortaya çıktı Yapısalcılık, davranışçılık, bilişsel girişim, psikanaliz, insancılık ve işlevselcilik bazıları Farzedilen ekollerden herkes psikolojiye önemli katkılar sağladı
Bugün psikologlar araştırmalarında daha tarafsız, bilimsel yöntemleri kullanmayı seçim ediyor İnsan davranışını anlatmak için deneysel olarak test edilmiş yöntemlere başvuruyorlar
Psikoloji iki farklı disipline ayrılıyor: Teorik ve uygulamalı Teorik kısımda daha akademik incelemeler yapılıyor; uygulamalı kısım daha çok deneye dayanıyor
Psikoloji ve Daha Aşağı DallarıPsikologlar bilimsel metodu daha da ağırlıklı kullanmaya, bu alanı geliştirmeye çalışıyorlar Korelasyonel araştırmalar, deneyler, boyutsal veya kesitsel araştırmalar buna örnek
Psikolojinin daha alçak dallarına bakalım:
Olağandışı Psikoloji: Klinik psikolojide ve psikoterapide bulunan olağandışı davranışları, bozuklukları araştırıyor
Biyolojik Psikoloji: İnsan davranışının içeriğini biyoloji ile ilgili temellerle ilişkilendirmeye çalışıyor Nörolojik bulgulara ve biyopsikolojik yapılara odaklanıyor Beyin anomalilerinin davranışlarla ilişkileri bu alan*zarfında ele alınıyor
Klinik psikoloji:*Bilim, kuram ve pratiği entegre eden, tanılama, çare etme sürecini taşıyan bölge Bu alanın amacı adaptasyon, alışma ve bireysel gelişim üstünde yoğunlaşmaktır Klinik psikolog kişinin tüm hayatı her tarafında entelektüel, şehvetli, biyolojik, psikolojik, sosyal ve davranışsal performansını değerlendirir
Kognitif psikoloji: Bilişsel olarak da adlandırılan*bu alanda insanın düşünceleri, zihinsel kognisyonları araştırılıyor Fikir, bellek, problem çözme, düşünme gibi süreçler deneylerle anlaşılmaya çalışılıyor Bu alanın merkezinde insanların bilgiyi nasıl aldığı, işlediği ve depoladığı yatmaktadır Bu alan nöroloji, felsefe ve dil bilimiyle yakından ilişkilidir
Gelişim psikolojisi: Bebeklikten ölüme, ömrün tümüne yoğunlaşan bu dal, gelişimi hayat boyu bir süreç olarak görüyor Gelişim psikolojisinin daha aşağı dallarından biri de çocuk gelişimidir Kimlik, sosyal gelişim, kognitif yapıların gelişimi gibi aşamalar tek tek irdeleniyor Bu alanın psikoloğu, kişinin çevresel faktörlerle etkileşiminin, o kişinin gelişimini nasıl etkilediği ile ilgilenir
Endüstriyel psikoloji: Meslek yeri psikolojisi, çalışma performansı, personel seçimi gibi profesyonel meslek yaşamını ve organizasyonları etkileyen psikolojik faktörleri araştırıyor
Karakter psikolojisi: İnsan kişiliğini ve kimliğini nelerin oluşturduğuna bakıyor Şahsiyet hakkında ortaya atılan tüm kuramları değerlendiriyor
Evrimsel psikoloji:*Evrim boyunca insan davranışlarındaki değişiklikleri inceliyor Biyologların doğal seleksiyon sürecini incelediği gibi bu daha alçak dalda psikolojinin evrimini benzer metodlarla mercek altına alıyor Bir evrimsel psikolog dil veya hafızanın doğal seleksiyon ile geliştiğine inanır
Sosyal psikoloji: Toplumları, toplumsal davranışların aşağıda yatan nedenleri, toplum yapılarındaki psikolojik kökenleri sorguluyor Sosyal kabuller, liderlik, agresiflik, sözel olmayan davranışlar da bu kapsama giriyor Bir sosyal psikolog grup davranışları, sosyal algı, agresiflik, sözel olmayan davranışlar ve liderlik gibi konuları incelemektedir
Mektep Psikolojisi: Okul içi dinamiklerini anlamaya, mektep sürecinin çocuklardaki davranışsal – zihinsel etkilerini araştırmaya, yönlendirmeye çalışıyor Eğitim sistemleriyle duygusal, davranışsal, sosyal ilişkiler arasındaki etkiyi de inceliyor
Psikoloji bilimsel yöntemle gelişmeye devam ediyor; daha alçak dalları günden güne çoğalıyor Hayatın içindeki her alanda kendine kolayca yer bulan bu bilim, gençlerin gözde iş seçimlerinden biri olarak da dikkat çekiyor
Psikoloji Nedir ?
Psikoloji insanların dünyayı nasıl algıladıklarına, dünyaya nasıl tepkiler verdiklerine bakıyor İnsan nasıl öğreniyor ? Nasıl anlıyor ? Diğerleriyle ne cins ilişkiler kuruyor ? İnsanın toplumda işlevi ne ? Özetle insanın hafıza tarzını, neler hissettiğini, nasıl davrandığını sorguluyor
Bu bilim*insana dair bilgiye başvururken, kaynağını araştırmalardan ve önceki bilimsel açılımlardan almaktadır Psikolojinin yöntemi bilimseldir; kişilerle veya gruplarla olan problemleri çözerken odaklandığı veri bu noktadan gelir Psikolog ise insanlara mental sağlıklarını düzeltmek adına bilimsel yöntem çerçevesinde asistan olan insandır
Bu bilim*kaynağını felsefe ve biyolojiden almaktadır Bu terim*yunanca Psyche kelimesinden geliyor Psyche ’nin anlamı ruh ve akıldır Sokrates ve Aristoteles psikolojinin oluşmasına büyük katkıda bulunmuştur
Psikolojinin Tarihçesi
Psikoloji ’nin kurucularından Wilhelm Wundt
Wilhelm Wundt ’un 1879 ’da birincil deneysel psikoloji laboratuarını Leipzig ’de kurması psikolojiyi tüm alanlardan egemen öbür bir alıştırma alanı haline getirdi Wundt laboratuarında duyguları ve düşünceleri subjektif bir usul olan içebakışla saptamaya çalışıyordu Wundt içebakış metoduyla özdeş farzedilen bilimcilerden
Psikolojinin tarihinde böylece çok farklı us okulu ortaya çıktı Yapısalcılık, davranışçılık, bilişsel girişim, psikanaliz, insancılık ve işlevselcilik bazıları Farzedilen ekollerden herkes psikolojiye önemli katkılar sağladı
Bugün psikologlar araştırmalarında daha tarafsız, bilimsel yöntemleri kullanmayı seçim ediyor İnsan davranışını anlatmak için deneysel olarak test edilmiş yöntemlere başvuruyorlar
Psikoloji iki farklı disipline ayrılıyor: Teorik ve uygulamalı Teorik kısımda daha akademik incelemeler yapılıyor; uygulamalı kısım daha çok deneye dayanıyor
Psikoloji ve Daha Aşağı DallarıPsikologlar bilimsel metodu daha da ağırlıklı kullanmaya, bu alanı geliştirmeye çalışıyorlar Korelasyonel araştırmalar, deneyler, boyutsal veya kesitsel araştırmalar buna örnek
Psikolojinin daha alçak dallarına bakalım:
Olağandışı Psikoloji: Klinik psikolojide ve psikoterapide bulunan olağandışı davranışları, bozuklukları araştırıyor
Biyolojik Psikoloji: İnsan davranışının içeriğini biyoloji ile ilgili temellerle ilişkilendirmeye çalışıyor Nörolojik bulgulara ve biyopsikolojik yapılara odaklanıyor Beyin anomalilerinin davranışlarla ilişkileri bu alan*zarfında ele alınıyor
Klinik psikoloji:*Bilim, kuram ve pratiği entegre eden, tanılama, çare etme sürecini taşıyan bölge Bu alanın amacı adaptasyon, alışma ve bireysel gelişim üstünde yoğunlaşmaktır Klinik psikolog kişinin tüm hayatı her tarafında entelektüel, şehvetli, biyolojik, psikolojik, sosyal ve davranışsal performansını değerlendirir
Kognitif psikoloji: Bilişsel olarak da adlandırılan*bu alanda insanın düşünceleri, zihinsel kognisyonları araştırılıyor Fikir, bellek, problem çözme, düşünme gibi süreçler deneylerle anlaşılmaya çalışılıyor Bu alanın merkezinde insanların bilgiyi nasıl aldığı, işlediği ve depoladığı yatmaktadır Bu alan nöroloji, felsefe ve dil bilimiyle yakından ilişkilidir
Gelişim psikolojisi: Bebeklikten ölüme, ömrün tümüne yoğunlaşan bu dal, gelişimi hayat boyu bir süreç olarak görüyor Gelişim psikolojisinin daha aşağı dallarından biri de çocuk gelişimidir Kimlik, sosyal gelişim, kognitif yapıların gelişimi gibi aşamalar tek tek irdeleniyor Bu alanın psikoloğu, kişinin çevresel faktörlerle etkileşiminin, o kişinin gelişimini nasıl etkilediği ile ilgilenir
Endüstriyel psikoloji: Meslek yeri psikolojisi, çalışma performansı, personel seçimi gibi profesyonel meslek yaşamını ve organizasyonları etkileyen psikolojik faktörleri araştırıyor
Karakter psikolojisi: İnsan kişiliğini ve kimliğini nelerin oluşturduğuna bakıyor Şahsiyet hakkında ortaya atılan tüm kuramları değerlendiriyor
Evrimsel psikoloji:*Evrim boyunca insan davranışlarındaki değişiklikleri inceliyor Biyologların doğal seleksiyon sürecini incelediği gibi bu daha alçak dalda psikolojinin evrimini benzer metodlarla mercek altına alıyor Bir evrimsel psikolog dil veya hafızanın doğal seleksiyon ile geliştiğine inanır
Sosyal psikoloji: Toplumları, toplumsal davranışların aşağıda yatan nedenleri, toplum yapılarındaki psikolojik kökenleri sorguluyor Sosyal kabuller, liderlik, agresiflik, sözel olmayan davranışlar da bu kapsama giriyor Bir sosyal psikolog grup davranışları, sosyal algı, agresiflik, sözel olmayan davranışlar ve liderlik gibi konuları incelemektedir
Mektep Psikolojisi: Okul içi dinamiklerini anlamaya, mektep sürecinin çocuklardaki davranışsal – zihinsel etkilerini araştırmaya, yönlendirmeye çalışıyor Eğitim sistemleriyle duygusal, davranışsal, sosyal ilişkiler arasındaki etkiyi de inceliyor
Psikoloji bilimsel yöntemle gelişmeye devam ediyor; daha alçak dalları günden güne çoğalıyor Hayatın içindeki her alanda kendine kolayca yer bulan bu bilim, gençlerin gözde iş seçimlerinden biri olarak da dikkat çekiyor