En ufak bilgisayardan en büyük bilişim sistemine kadar bir bilgisayarın çalışması için gerekli pek çok farklı donanım ünitesi vardır. Bunlar ortasında bilinen lakin nedense pek önemsenmeyen PSU kısaltması ile anılan güç kaynağı ünitesi ise düşündüğünüzden çok daha kıymetli. Zira öteki donanım üniteleri olmadan kimi performans sıkıntıları yaşarsınız fakat uygun bir PSU olmadan sistemin çalışması bile mümkün değil.
PSU güç kaynağı ünitesinin bilgisayara güç verdiğini düşünebilirsiniz lakin bu gerçek değildir. PSU sadece güç akımını değiştirir ve sisteme uygun düzenlemeler yapar. Kolay üzere görünen bu fonksiyon, sistemin her vakit en gerçek güç akımını almasını ve azamî verimlilikte çalışmasını sağlar. Gelin PSU nedir, ne işe fayda gibi merak edilen sorulara yakından bakalım ve güç kaynağı ünitesi hakkında bilmeniz gereken ayrıntıları görelim.
PSU nedir, ne işe fayda, alırken nelere dikkat edilir?
PSU nedir?
PSU ne işe fayda?
Bilgisayarım için kaç watt PSU almalıyım?
Birden çok PSU gerekli mi?
PSU alırken nelere dikkat etmeli?
Sahip olduğunuz donanımı tanıyın
İleride sahip olacağınız bileşenleri öngörün
Enerji gereksiniminizin fazlasını düşünün
PSU modellerini uygun inceleyin
PSU nedir?
Power Supply Unit, kısaca PSU, Türkçesi ile güç kaynağı ünitesi; bilişim sistemlerinin olmazsa olmaz donanımlarından bir adedidir. İsmi nedeniyle yanlış anlaşılmasına karşın sistemlere güç sağlamaz. PSU, AC olarak bilinen alternatif yüksek voltaj akımı alır ve DC olarak bilinen yanlışsız akıma dönüştürür. Bu dönüşüm sırasında bilişim sistemine uygun olarak akım üzerinde kimi düzenlemeler yaparak sistemin gerekli akım gücünü almasını sağlar.
Günümüzde artık bilhassa şahsî bilgisayarlarda SMPS kısaltması ile anılan anahtarlamalı güç kaynağı kullanılmaktadır. Anahtarlamalı güç kaynakları hem çok daha verimli çalışır hem de birden çok voltaj girişine sahiptirler. SMPS sistemleri sayesinde güç girişi değişimi nedeniyle voltaj kıymeti değişen farklı ülkelerde bile birebir sistem sıkıntısız bir halde çalışır.
PSU ne işe fayda?
Elektrik sisteminin üretim noktasından evimizdeki prize kadar gelme öyküsü biraz uzun olduğu için şimdilik onu bir kenara bırakalım. Fakat şunu bilelim, gelen bu akım direkt olarak kullanılmıyor ve biz farkında olmasak bile kullandığımız her aygıt bu akımı kendine nazaran düzenleyecek ufak ya da büyük sistemler kullanıyor.
Konu bilişim sistemleri olduğu vakit ise devreye güç kaynağı ünitesi ya da anahtarlamalı güç kaynağı giriyor. Gelen alternatif akımı yanlışsız akıma çevirmekle kalmıyor, aynı vakitte kullanılacağı sistem toleranslarına uygun olarak düzenliyor. Pek çok sistem esasen ya yanında bir PSU ile birlikte gelir ya da içinde dahili olarak bir güç kaynağı ünitesi vardır. Ancak çok daha büyük sistemlerden bahsediyorsak PSU seçimini kendiniz yapmalısınız.
Bilgisayarım için kaç watt PSU almalıyım?
İşte bu tahminen de asla temel bilgilerin olduğu bir yazıda karşılığını alamayacağınız bir soru. Zira bazı donanım üniteleri genel olarak her sisteme uygun olabilir. Ancak güç kaynağı ünitesi asla genel tariflere nazaran alınamaz. Kurduğunuz sistemi açın ve bakın. Tek tek üniteler ne kadar güç kullanıyor bunu görün ve toplam gereken güç ölçüsünü öngörün.
Sistem bileşenlerinin toplam 600V güç gereksinimi olduğunu düşünelim. Bu sistem için %50 verimlilikle çalışan 1200V bir güç kaynağı ünitesine gereksiniminiz var demektir. Bu türlü bir PSU kullanırsanız ilerleyen vakitlerde sisteminize ekleyeceğiniz yeni bileşenler de sıkıntısız çalışacaktır. Bu nedenle sadece var olan sisteminize nazaran değil, ilerleyen vakitlerde nasıl bir sisteme sahip olacağınızı da öngörerek bir PSU almalısınız.
Elbette PSU markaları da bir o kadar kıymetli. Birtakım markaların, kimi donanımlar ile uyumlu çalıştığı bilinen bir gerçek. Bu nedenle donanım üreticilerinden de bu hususta bilgi alabilirsiniz. Günümüzde genel olarak 80 Plus, 80 Plus Bronze, 80 Plus Platinum, 80 Plus Silver, 80 Plus Platinum, 80 Plus Titanium üzere PSU modelleri tercih ediliyor. Bunlar en az %80 verimlilikten başlar ve %94 verimliliğe kadar artar. Gereksiniminiz olan güç ölçüsüne ve elbette bütçenize nazaran bir seçim yapabilirsiniz.
Birden çok PSU gerekli mi?
Kime nazaran neye nazaran diye sormak en yanlışsız cevap olacaktır. Zira kullandığınız kişisel bir sisteminiz varsa kolaylıkla tek güç kaynağı ünitesi üzerinden güç akışı sağlayabilirsiniz. Fakat çok daha geniş bir sistemden bahsediyorsak birden fazla PSU birebir anda çalışmasa bile en azından her vakit bir yedeğe muhtaçlık duyulacaktır.
PoE kısaltması ile anılan ethernet üzerinden güç ismi verilen bir sistem daha var. Bu sistem, elektrik gücünü rastgele bir priz olmadan ağ kabloları üzerinden güç akışı sağlıyor. UPS kısaltması ile anılan kesintisiz güç kaynağı ismi verilen bir sistem daha var. Bu sistem, azamî yedekle makul bir mühlet kesintisiz çalışma garantisi veriyor. Çevrimiçi, çevrimdışı ve sınır etkileşimli sistemler de tekrar güç akışının kesintisiz sürmesini sağlayacak alternatifler ortasında.
PSU alırken nelere dikkat etmeli?
- Sahip olduğunuz donanımı tanıyın.
- İleride sahip olacağınız bileşenleri öngörün.
- Enerji gereksiniminizin fazlasını düşünün.
- PSU modellerini güzel inceleyin.
Sahip olduğunuz donanımı tanıyın:
Bir güç kaynağı ünitesi almadan evvel, sahip olduğunuz sistem donanımlarına hakim olmalısınız. Kendi başlarına ne kadar güç muhtaçlıkları olduğunu ve bu muhtaçlığın bir ortada çalışırken ne kadar artacağını ya da azalacağını bilmelisiniz. Şayet bu bahiste deneyiminiz yoksa donanım üreticileri ile irtibata geçerek gerekli bilgileri almanız mümkün.
İleride sahip olacağınız bileşenleri öngörün:
Sahip olduğunuz sistem donanımlarının gereksinimi olan enerjiyi bilmek ve buna uygun bir PSU seçmek hakikat bir karar. Lakin ilerleyen vakitte yeni ve daha gelişmiş bileşenler alabileceğinizi ve bu bileşenlerin de fazladan güç muhtaçlığı olacağını unutmayın. Çok daha yüksek güç transferi yapan bir güç kaynağı ünitesi alarak çok daha uzun mühlet kullanabileceğiniz bir donanıma sahip olabilirsiniz.
Enerji gereksiniminizin fazlasını düşünün:
Yukarıda verdiğimiz örneği hatırlayalım; 600V güç gereksinimi olan bir sistem için 1200V PSU gerekli demiştik. Elbette bu durum PSU verimliliğine nazaran değişiklik gösterebilir ancak her vakit gereksiniminiz olandan çok daha yüksek güç transferi yapan bir PSU almaya çalışın. Hem bileşenleriniz geliştikçe hem de mümkün akım değişikliklerinde bu türlü bir PSU kullanmanın avantajlarını göreceksiniz.
PSU modellerini uygun inceleyin:
80 Plus, 80 Plus Bronze, 80 Plus Platinum, 80 Plus Silver, 80 Plus Platinum, 80 Plus Titanium üzere PSU modelleri sırf temel ünitelerdir. Çok daha fazlasını alışveriş sitelerinde bulmanız mümkün. Bazıları %94’e varan yüksek bir verimlilikle çalışır. Elbette verimlilik arttıkça fiyat da artar. Bu nedenle tez etmeden tüm PSU modellerini inceleyin ve kullanıcı yorumlarını göz önünde bulundurun.
Bir bilgisayarın çalışması için gerekli olmazsa olmaz güç kaynağı ünitesi PSU nedir, ne işe fayda gibi merak edilen soruları yanıtlayarak bu ünite hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. Mevzu hakkındaki niyetlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.