Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, Ukrayna'nın doğusundaki iki bölgenin bağımsızlığını tanımasından bir gün sonra yaptığı açıklamada, Minsk Mutabakatı'nın artık var olmadığını söyledi.
BBC Türkçe'de yer alan habere nazaran, basın toplantısı düzenleyen Putin, 'Minsk Mutabakatı, dün Donbas'taki halk cumhuriyetlerinin tanınmasından çok öncesinde öldürüldü' dedi.
Anlaşmayı ortadan kaldıranların kendileri ya da tanıdıkları iki bölgenin idareleri olmadığını söyleyen Putin, bunun sorumluluğunun Kiev idaresinde olduğunu savundu.
Peki, Moskova'nın Batılı ülkeler tarafından görmezlikten gelmekle suçladığı, Putin'in ise artık var olmadığını söylediği Minsk Mutabakatı nedir, neleri kapsıyor ve tarafları kimler?
Birinci anlaşma
Ukrayna'nın doğusundaki Donetsk ve Luhansk bölgelerinde Rus takviyeli ayrılıkçı güçler ile Ukrayna'ya bağlı askeri birlikler ortasında çıkan çatışmaları sonlandırmak gayesiyle Rusya, Ukrayna, Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT) ve iki ayırlıkçı bölgenin temsilcileri Eylül 2014'te Belarus'un başşehri Minsk'te bir ortaya geldi.
Toplantının akabinde Kiev ile ayrılıkçı güçler, ağır silahların ortadan kaldırılması ve mahkum takası da dahil olmak üzere 12 husus üzerinde anlaştı ve Minsk Protokolü diye de anılan ve ateşkesi amaçlayan Minsk Muahedesi'ni imzaladı.
12 Unsurluk Minsk Protokolü
Derhal ateşkes ilanı edilmesi
Ukrayna'daki silahlı kümeler askeri donanım, savaşçılar ve paralı askerlerin geri çekilmesi
Ateşkesin Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı AGİT tarafından gözlenip denetlenmesi
Donetsk ve Luhansk'daki isyancıların elindeki bölgelere idare yetkileri devredilmesi
Ukrayna-Rusya hududunun AGİT tarafından gözlenmesi ve sonda tampon güvenlik bölgeleri oluşturulması
'Kapsayıcı ulusal diyalog'un devam ettirilmesi
Donetsk ve Luhansk'da erken lokal seçime gidilmesini içeriyordu.
İkinci anlaşma
Bundan 5 ay sonra Şubat 2015'te, Ukrayna'nın Rusya yanlısı ayrılıkçılara toprak kaybetmesinin akabinde Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile Ukrayna Devlet Lideri Petro Poroşenko, Fransa Cumhurbaşkanı Francois Hollande, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Belarus Devlet Lideri Aleksandr Lukaşenko'nun iştirakiyle yeni bir toplantı daha gerçekleştirildi.
Batı yanlısı Kiev hükümeti toplantı öncesinde, varılacak her türlü muahedenin Minsk protokolünde çizilen sonlara dayanması ve çatışma bölgesinde ateşkes ilan edilerek ağır silahların geri çekilmesi taleplerini vurguladı.
Kiev, Donetsk ve Luhansk bölgelerinin 'federal' bir yapıya kavuşmasına karşı durdu lakin daha fazla özerklik tanıyabileceğini ve Rus nüfusun anadile dair taleplerini karşılamaya hazır olduklarını söyledi.
Ukrayna hükümeti Rus ordusu ve askeri donanımının ülkesine geçişine pürüz olunmasını da istedi.
Ayrılıkçı bölgenin sözcüleri ise toplantılar öncesinde yaptıkları açıklamalarda, Eylül 2014'te Minsk protokolüyle kayda geçirilen hudut çizgilerinin o tarihte geçerli olmadığını ve ilerledikleri alanlardan geri çekilmeyeceklerini belirtti.
İsyancılar ayrıyeten Ukrayna içinde özel statü ya da özerklik formundaki bir tahlilden değil ayrılıktan yana olduklarını da belirtti. Luhansk ve Donetsk'e yönelik Ukrayna ekonomik ambargosunun son bulmasını da acil talep olarak öne sürdüler.
Tüm bu iklimde gerçekleşen ve 16 saat süren görüşmelerin akabinde İkinci Minsk Mutabakatı olarak da anılan 13 unsurluk yeni bir ateşkes protokolü daha imzalandı.
İhlaller devam etti
Putin, toplantı sonrasında, 'Ana meselelerde uzlaşıya varmayı başardık' dedi.
Ayrılıkçıların Eylül ayındaki Minsk görüşmelerinde üzerinde mutabakata varılan hudutlara geri çekilmeyi kabul ettiği, bunun karşılığında da Ukrayna birliklerinin cepheden çekileceği söz edildi.
Anlaşma maddeleri'ne nazaran, ağır silahların kaldırılacağı, tüm tutsakların hür bırakılacağı ya da takas edileceği ve Ukrayna'nın yıl sonuna kadar milletlerarası sonlarda denetimi sağlayacağı konusunda anlaşıldı.
Ancak çok sürmeden, yeniden karşılıklı ihlaller sonucunda bölgede ateşkes sağlanamadı.