Serviks kanseri, bilinen adıyla rahim ağzı kanseri dünya çapında en sık görülen kanser türlerinden biridir. Tarama programlarının rahim ağzı kanserinin azalmasında önemli bir etkiye sahip olmasına rağmen hala birçok kadın bu hastalık nedeniyle hayatını kaybetmektedir.
Rahim ağzı kanserinin en yaygın görülme sebebinin insan papilloma virüsü (HPV) dediğimiz bir virüs olduğunu söyleyen Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Zeynep Yeşim Görgün, erken yaşta yapılan koruyucu aşıların önemine değindi
Her iki yılda bir smear testi yaptırmak yeterli
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Zeynep Yeşim Görgün, "HPV virüsünün yüzden fazla tipi vardır ve bu tipleme içerisinde bazıları rahim ağzı kanseri riski taşırken, bazıları da genital siğile sebep olabilir. Bunların içerisinde kansere sebep olan en yaygın iki virüs, HPV-16 ve HPV-18'dir. HPV virüsü çoğunlukla korunmasız cinsel ilişki sırasında geçmekte olup, bunun dışında seyrek olarak cilt temasıyla bulaşabilmektedir. Virüs vücuda girdikten sonra ilk olarak rahim ağzına yerleşir ve bu alanda çeşitli değişikliklere sebep olur. Eğer bu süreçte kişi smear testi yaptırırsa virüs daha kanserleşmeye neden olmadan tespit edilmiş olur. Güçlü bir bağışıklık sistemi bu virüsü 1 buçuk, 2 yıl içerisinde ortadan kaldırabilir. Bağışıklık sistemi baş edemezse virüs 5 yıl içerisinde kanser öncesi lezyonlara yol açar. Bu aşamadan bir 5 yıl daha geçtikten sonra kansere sebep olabilir. Yani toplamda 10 yıl sürebilir bu durum.”
Rahim ağzı kanserini erken teşhis etmek için smear testinden yararlanıldığını belirten Op. Dr. Zeynep Yeşim Görgün test hakkında şu bilgileri verdi: "21 yaşından önce smear testi önerilmez. 21 yaşından sonra 3 yıllık aktif cinsel hayatı olan kadınlar smear testi yaptırmaya başlayabilir. HPV virüsü yavaş ilerleyen bir süreçte kansere yol açtığı için 6 ayda 1 ya da senede 1 test yaptırılması gerekmez. 30 yaşa kadar iki-üç yılda 1, 30-65 yaş arasında beş yılda 1 smear taraması ve HPV taramaları yaptırılması yeterlidir. 65 yaşından sonra ise arka arkaya yaptırılan son üç smear testi temizse bir daha yaptırılmasına gerek kalmaz. Ancak bunun istisnaları var; son smear testinde kanser öncesi lezyon çıktıysa 20 yıl kadar daha kontrol elden bırakılmamalıdır. HPV aşısı olsa bile smear testine devam etmek önemlidir.”
Genç yaşta yapılan HPV aşıları daha koruyucu
HPV aşılarının genç yaşlarda yaptırıldığında daha çok işe yaradığını ileten Görgün, sözlerini şöyle sürdürdü: "HPV aşısı çok önemli. Aşı sayesinde vücut bu mikrobu alsa bile korunacaktır. Daha önce de dediğim gibi vücut direnci zaten bunu zaman içerisinde yenebildiği gibi aşı da buna yardımcı olacaktır. 9-15 yaş arası 2, 15-26 yaş arası da 3 kez aşı yaptırmak önerilir. Ülkemizde dörtlü aşı var. Bu aşılar HPV-16 ve HPV-18 dediğimiz, kanser riski taşıyan ve siğile yol açan virüslere karşı koruma sağlıyor. Bunun dışında gebelikte bu virüsle karşılaşınca neler olur bundan bahsedelim. Gebeler HPV virüsünü kaparsa ve normal doğum sırasında eğer bebek, virüse temas ederse %10'a yakın bebeğin boğazına yerleşme ve ilerde boğaz kanseri yapma ihtimali var. Dolayısıyla gebeliğinin doğuma yakın kısmında bu virüsü taşıyan annelerde normal doğum önermiyoruz. Ancak erken dönemde fark edilip de son smear testi temiz çıkan anneler normal doğum yapabilir. Son olarak iyi bir takip, düzenli bir kontrol böyle yavaş seyreden bir kanserde koruyucu olacaktır. O yüzden düzenli smear yaptırarak takipte kalmanızı öneriyorum.”