Acıbadem Altunizade Hastanesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı ve Jinekolojik Onkoloji Cerrahisi Uzmanı; Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi, Jinekolojik Onkoloji Cerrahisi Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Serkan Erkanlı, rahim ağzı kanserinin nizamlı uygulanan üç usulle önlenebildiğine dikkat çekerek, "Rahim ağzı kanseri için en kıymetli risk faktörü onkojenik human papilloma virüsleri olup, bu virüsler hastalığın yüzde 99'undan sorumlu tutuluyor. Onkojenik HPV enfeksiyonunu önleyen HPV aşıları, bu kanser tipine karşı en tesirli korunma sistemidir. Aşılar sayesinde, rahim ağzı kanserine yakalanma riski yüzde 70-90'a varan oranlarda engellenebiliyor. Başka önleyici yollar ise smear ve HPV bazlı testlerin uygulandığı tarama programlarıdır. Bu tarama testleri sayesinde rahim ağzı kanseri erken safhada, hatta şimdi gelişmeden önlenebiliyor. Rahim ağzı kanseri tanısı konduğunda bir an evvel hakikat tedavinin uygulanması önemlidir” diyor.
Lakin toplumda rahim ağzı kanseri hakkında yanlışsız sanılan birtakım yanlışlı bilgiler erken teşhis ve tedaviyi geciktirebiliyor. Erkanlı, rahim ağzı kanseri hakkında toplumda gerçek sanılan 10 kusurlu bilgiyi anlattı; değerli teklifler ve ikazlarda bulundu!
Rahim ağzı kanseri genç yaşta görülmez: YANLIŞ!
Doğrusu: Rahim ağzı kanseri çoklukla 35-45 yaş kümesindeki bayanlarda görülüyor. Fakat bu kanser çeşidi ileri yaş kümesinde görülebildiği üzere, 35 yaşından genç bayanlarda da oluşabiliyor. O denli ki dünyada her yıl 35 yaş altındaki yaklaşık 60 bin bayanda rahim ağzı kanseri teşhis ediliyor. 21 yaşından genç bayanlarda ise rahim ağzı kanseri görülme riski çok düşük oluyor.
Rahim ağzı kanseri sinsice ilerler, belirti vermez: YANLIŞ!
Doğrusu: Rahim ağzı kanser öncüsü lezyonlar çoklukla belirti vermiyorlar. Bu nedenle tarama programının hiçbir şikayeti olmayan bayanlarda yapılması yaşamsal ehemmiyete sahip. Rahim ağzı kanseri ise bulunduğu evreye nazaran; olağandışı vajinal kanama ve cinsel bağ sonrası kanama biçiminde belirti verebiliyor. İlerleyen devirlerde; sistemsiz orta kanamalar, kasık ve karın bölgesinde ağrı, kanser daha da ilerlediyse; böbreklere yahut bacaklara vuran ağrı ile bacaklarda şişlik üzere sinyallerle kendini belirli edebiliyor.
Rahim ağzı kanseri erken teşhis edilemez: YANLIŞ!
Doğrusu: Rahim ağzı kanseri erken teşhis edilebiliyor, hatta şimdi kanser öncesi lezyonlar evresindeyken yakalanabiliyor. Kanser öncüsü lezyonların rahim ağzı kanserine dönüşümü için yaklaşık 15-20 yıllık bir müddet gerekiyor. Bağışıklık sistemi zayıflamış bayanlarda bu müddet 5-10 yıla düşebiliyor. İşte bu vakit aralığı, kanser öncüsü lezyonların, smear ve HPV bazlı testlerle şimdi kansere dönüşmeden tespit edilmesine imkan tanıyor.
Tek cinsel partneri olan bayanlarda rahim ağzı kanseri görülmez! YANLIŞ!
Doğrusu: HPV (Human Papilloma Virüs) büyük oranda cinsel yolla bulaşıyor. Tek bir partnerle olan bağlantıdan alınan HPV hücrelerde anormalliğe neden olup, erken saptanmadığı takdirde, kansere yol açabiliyor.
Hiçbir şikayetim olmadığı için smear testi yaptırmama gerek yok: YANLIŞ!
Doğrusu: Rahim ağzının kanser öncüsü lezyonları rastgele bir şikayete yol açmıyorlar. Belirtiler fakat kanser geliştiğinde ortaya çıkıyor. Bu nedenle rahim ağzı kanseri taraması olan smear testine asıl hiçbir yakınma olmadan 21 yaşında, HPV bazlı testlere ise 25-30 yaş prestiji ile başlamak gerekiyor.
Rahim ağzı kanserinden korunmak için sık sık smear testi yaptırmalıyım: YANLIŞ!
Doğrusu: Rahim ağzı kanserine dönüşebilecek olan hücresel değişimleri saptayan smear testine 21 yaşında başlanıyor ve 65 yaşına kadar her 3 yılda bir devam ediliyor. Erkanlı, HPV bazlı testlerle yapılan taramalarda daha başarılı sonuçlar elde edildiğine işaret ederek, "Tek bir smear testi kanser öncüsü lezyonları yüzde 55 oranında tespit edebilirken, tek bir HPV testi bu lezyonların yüzde 95'ini saptayabiliyor. Hasebiyle smear testine 30 yaşından sonra HPV testi de ekleniyor. HPV bazlı testler olağan sonuçlandığında, bir sonraki testin 5 yılda bir yapılması öneriliyor” diyor. Riskli durumlarda yahut sonuçların olağandışı çıkması halinde ise her iki testte mühletler kısalabiliyor. Şayet riskli bir tablo yoksa smear testini sık yaptırmak rahim ağzı kanserine erken teşhis konulması bahtını fazla arttırmadığı üzere, kaygıya ve yanılma ihtimali nedeniyle gereksiz biyopsi sürecinin yapılmasına da yol açabiliyor.
HPV enfeksiyonu geçirdikten sonra aşı yarar sağlamaz: YANLIŞ!
Doğrusu: KErkanlı, HPV aşılarının tesirlerinin HPV ile müsabakadan evvelki periyotta daha güçlü olmakla bir arada bu enfeksiyonu geçirdikten sonra da yarar sağladıklarını belirterek, ”Rahim ağzı kanserine yol açan yaklaşık 14 adet onkojenik human papilloma virüs tipi vardır. Bunlardan biriyle enfekte olan hasta, HPV aşıları sayesinde, aşı içerisinde yer alan başka tiplere karşı korunabiliyor. Ayrıyeten aşıların bu virüse karşı sağladıkları bağışıklık, bedenin enfeksiyona yönelik geliştirdiği bağışıklıktan daha güçlü bir tesir gösteriyor” diyor.
Aşı olduktan sonra smear testi yaptırmama gerek yok: YANLIŞ!
Doğrusu: HPV aşıları her ne kadar rahim ağzı kanserine karşı büyük oranda esirgeyici olsalar da, rahim ağzı kanserini yüzde 100 oranında önleyemiyorlar. Hasebiyle aşı sonrasında da rutin rahim ağzı kanseri taramalarının ihmal edilmemesi yaşamsal ehemmiyet taşıyor.
Smear testinde olağandışı hücre varlığı rahim ağzı kanseri demektir: YANLIŞ!
Doğrusu: Erkanlı, smear testi sonucunun olağandışı gelmesi durumunda hastaların kesinlikle yakından değerlendirilmeleri gerektiğini belirterek, "Anormal hücre varlığı kanser öncüsü lezyon ihtimalinin arttığına işaret ediyor. Fakat bu tablo hastanın rahim ağzı kanserine yakalandığı manasına gelmiyor. Burada daha kıymetli olan, kanser öncüsü hücre bozukluklarının oranının olağan smear testi sonucuna göre artmış olmasıdır. Bu hastalardaki hücresel anormalliğinin derecesine nazaran rahim ağzından biyopsi yapmak gerekebiliyor. Bu biçimde kanser öncüsü lezyonlar erken etapta yakalanıp tedavi edilebiliyor, böylelikle rahim ağzı kanseri önlenebiliyor” diyor.
HPV testim olumlu çıktı, rahim ağzı kanserine yakalanacağım: YANLIŞ!
Doğrusu: Bayanların yüzde 80'inden fazlası hayatları boyunca en az bir sefer HPV ile enfekte oluyorlar. Lakin bedenin bağışıklık sistemi, 2-3 yıl içerisinde, hastaların yüzde 90'ından fazlasında HPV enfeksiyonunu temizliyor. Hastaların yüzde 10'luk kısmında ise HPV enfeksiyonu kalıcı oluyor. "İşte bu küme hastaların yakından takip edilmeleri, kanser öncüsü lezyonların erkenden teşhis ve tedavi edilmesi için çok önemli” ikazında bulunan Erkanlı, "Her HPV kansere yol açmadığı için test olumlu çıktığında, hangi HPV ile enfekte olunduğuna ve smear testindeki sonuca nazaran biyopsi yapılması yahut hastanın yakın takip edilmesi gerekebiliyor” diyor.